Πώς να Καλλιεργήσετε τον Παρατηρητή Μέσα σας …

Από: Μαρία Πέππα

Η γνώση του εαυτού, είναι μια από τις σημαντικότερες, καθοριστικότερες αλλά και πολυπλοκότερες πτυχές του ταξιδιού που ονομάζουμε ζωή. Είναι ο θεμέλιος λίθος της εσωτερικής μας εργασίας και έργου. Η κατάσταση που απαιτείται για αυτή την επίτευξη αποκαλείται Παρατηρητής.

Για να καλλιεργήσουμε τις ιδιότητες του Παρατηρητή μέσα μας, αρχικά τουλάχιστον, χρειάζεται να είμαστε σε θέση να παρατηρήσουμε τρεις πτυχές του εαυτού μας. Αυτές είναι:

• Τα συναισθήματά μας
• Οι σκέψεις μας
• Το σώμα μας

Από την στιγμή που θα είμαστε σε θέση να τα παρατηρήσουμε, ανακαλύπτουμε τον κατάλληλο χώρο μέσα μας που θα μας ταξιδέψει πέρα από αυτά τα τρία. Εκεί θα συναντήσουμε τον ¨Παρατηρητή¨.

Ορισμένες ιδιότητες του Παρατηρητή μπορεί να αλλάζουν καθώς οδεύουμε προς αυτή την κατεύθυνση, γενικά όμως υπάρχουν μερικά χαρακτηριστικά όπως η μη κρίση, που παραμένουν σταθερά.

Η κατάσταση του παρατηρητή είναι μια κατάσταση μη κρίσης. Δηλαδή ο Παρατηρητής παρατηρεί χωρίς να κρίνει, καθώς οι κρίσεις απλώς καθορίζουν επαναλαμβανόμενα μοτίβα σκέψης ή μηχανισμούς αντιμετώπισης πραγμάτων που μας λείπουν, ανήκουν στη σφαίρα του νου, με επιρροή που ασκείται από τα συναισθήματα.

Όταν αντιλαμβανόμαστε πως αναδύεται η κριτική σκέψη τότε:

• Ο Παρατηρητής δεν μπαίνει στην διαδικασία να κρίνει την σκέψη
• Δεν αναλύει ή επισημαίνει – αυτά συνήθως προέρχονται από το νου
• Aπλώς καταγράφει τα πάντα όπως συμβαίνουν
• Υπάρχει μόνο για την παρούσα στιγμή, στο εδώ και το τώρα

Στην αρχή, καθώς αρχίζουμε να καλλιεργούμε τον Παρατηρητή μέσα μας, αυτά που εκπορεύονται είναι από το οικείο νοητικό μας περιβάλλον καθώς είμαστε συνηθισμένοι να προσεγγίζουμε τα πράγματα μέσα από το νου. Έτσι λοιπόν στην αρχή, ο Παρατηρητής θα είναι μια αντανάκλαση του νου που συνήθως κοιτάζει πίσω σε μια προηγούμενη παρελθοντολογική στιγμή.

Αυτό είναι εντάξει όταν συμβαίνει, απλά το αποδεχόμαστε και το αφήνουμε να συμβαίνει. Με την συνεχή πρακτική, θα γίνει δεύτερη φύση του Παρατηρητή να παρατηρεί χωρίς να καταβάλει καμία ιδιαίτερη προσπάθεια και φυσικά χωρίς να κρίνει. Είτε θα βρίσκετε εκεί, είτε όχι, είτε θα πηγαινοέρχεται από μόνος του.

Η αίσθηση αυτή είναι υπέροχη, υπερβατική, σημαίνει πως η ύπαρξη βιώνει την συνείδηση, μια κατάσταση πέρα από τα παιχνιδίσματα και τις αυταπάτες του Νου.

Η καλλιέργεια του παρατηρητή δεν είναι πάντα εύκολη. Μπορεί να είναι προκλητική και συντριπτική για την προσωπικότητα. Μπορεί να γίνει και επώδυνη. Αναδύονται στην επιφάνεια καταστροφικά συμπεριφορικά πρότυπα, το σώμα αποκτά μεγαλύτερη ευαισθησία στην ταλαιπωρία, οι μηχανισμοί αντιμετώπισης των καταστάσεων μπορεί ξαφνικά να καταρρεύσουν όταν αποκτάται η επίγνωση αυτών, η αίσθηση της ταυτότητάς μας μπορεί να αμφισβητηθεί σοβαρά καθώς πέφτουν οι μάσκες και αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό με ένα διαφορετικό τρόπο πέρα από τον οικείο και γνωστό.

Τα οφέλη …

Τα οφέλη ξεπερνούν την οδύνη και τον πόνο, ιδιαίτερα όταν συνειδητοποιούμε ότι ο πόνος είναι ο μόνος δρόμος μέσα από τον οποίο συμβαίνει η μετάβαση και η πιο εκτεταμένη αίσθηση του εαυτού.

Βιώνουμε τον εαυτό με μεγαλύτερη σαφήνεια, η οποία με την σειρά της αυξάνει την κατανόηση ως προς το ποια πορεία είναι η καταλληλότερη για εμάς και ως εκ τούτου η αίσθηση του σκοπού μας γίνετε ξεκάθαρη και αδιαπραγμάτευτη. Ακόμη και η πρότερη υπερ-ευαισθησία μας στον πόνο απαλύνεται καθώς παύουμε πλέον να ταυτιζόμαστε με τον πόνο.

Η καλλιέργεια του Παρατηρητή ίσως να φαντάζει δύσκολη, για τους ανθρώπους όμως που ακολουθούν το πνευματικό μονοπάτι είναι πρωταρχικής σημασίας και ο ρόλος του καθοριστικός.

Απλά βήματα για την καλλιέργεια του Παρατηρητή …

Ο Παρατηρητής, είναι ο όρος που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε την κατάσταση της συνείδησης που παρατηρεί το σώμα, όλα τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας.

Καθώς εξετάζουμε προσεκτικά ποιοι πραγματικά είμαστε, μας δίνετε η δυνατότητα να εργαστούμε πάνω σε εκείνες τις πλευρές του εαυτού μας που έχουν πάψει πλέον να μας εξυπηρετούν και εμποδίζουν την εσωτερική μας ευδαιμονία, την πληρότητα και την σύνδεσή μας με την αρχική πηγή.

Αρχικά, όπως αναφέρεται και πιο πάνω, υπάρχουν τρεις κύριες πτυχές του εαυτού στις οποίες χρειάζεται να αφιερώσουμε την προσοχή μας.

Στο σώμα, στα συναισθήματα και στο νου. Επειδή και οι τρεις έως κάποιο βαθμό θα είναι διαρκώς ενεργές και αυτό μπορεί να μας αποσυντονίσει κυρίως όταν βρισκόμαστε στο πρώτο μας ξεκίνημα, θεωρείται σκόπιμο να ξεκινήσουμε την πρακτική μας παρατηρώντας ένα την κάθε φορά.

Το σώμα …

Αυτή είναι ίσως η ευκολότερη περιοχή για να ξεκινήσετε καθώς το σώμα είναι το πιο απτό για να παρατηρήσετε. Επίσης, δεν αλλάζει με τόσο γρήγορο ρυθμό, όπως τα συναισθήματα και ειδικά οι σκέψεις μας. Τι μπορείτε να κάνετε.

Πρακτική σάρωση του σώματός σας. Μπορείτε αν θέλετε να ξεκινήσετε από το κεφάλι και να συνεχίσετε προς τα κάτω έως τα ακροδάχτυλα των ποδιών σας ή να κάνετε το αντίστροφο, όποιο από τα δύο αισθάνεστε πως είναι το σωστό για σας.

Ξεκινήστε απλά έχοντας επίγνωση του κάθε μέρους του σώματός σας. Νιώστε την ένταση, τις ευχάριστες – δυσάρεστες αισθήσεις ή τον πόνο. Στην συνέχεια παρατηρήστε το σώμα και τις αισθήσεις που αναδύονται από αυτό στο σύνολό του.

Παρατηρήστε την αναπνοή. Η αναπνοή παίζει καθοριστικό ρόλο, είναι η γέφυρα που σας οδηγεί στον ανώτερο εαυτό σας και σας φέρνει σε επαφή με τις συναισθηματικές σας καταστάσεις όπως την ένταση, τον ενθουσιασμό ή την ικανοποίηση. Μην προσπαθήσετε να την ελέγξετε ιδιαίτερα αν είστε σε ένταση.

Η αναπνοή είναι πολύ χρήσιμη για την ανακούφιση από την ένταση, αλλά πριν μπείτε σε αυτή την διαδικασία είναι ωφέλιμο να περάσετε λίγο χρόνο αφήνοντας την αναπνοή να συμβαίνει στον δικό της φυσικό ρυθμό, δίχως να παρεμβαίνετε με την σκέψη σας ή να αναρωτιέστε αν πράττεται με τον λάθος τρόπο ή τον σωστό. Απλά αποδεχτείτε την και αφεθείτε στην ροή της. Μια νοητική άσκηση που θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τον παραπάνω μηχανισμό έτσι ώστε να μπορείτε και μόνοι σας να επιτυγχάνεται το αντίστοιχο αποτέλεσμα είναι ΕΔΩ.

Επίσης, παρατηρήστε τι συμβαίνει στο σώμα σας κατά τη διάρκεια της οποιασδήποτε σωματικής δραστηριότητας στην διάρκεια της ημέρας σας. Όταν τρώτε ή αθλείστε, ακόμη και κατά την διάρκεια της σεξουαλικής συνεύρεσης με τους συντρόφους σας. Παρατηρείστε:

• Τι κάνουν αυτές οι δραστηριότητες στο σώμα σας
• Τις αισθήσεις που αναδύονται και πού τις αισθάνεστε
• Την αντίδραση της αναπνοής

Τα συναισθήματα …

Αυτά είναι ελαφρώς πιο λεπτοφυή από το σώμα, όχι αρκετά αισθητά, αλλά συχνά πολύ εμφανή. Φυσικά θα υπάρξουν στιγμές ακραίων συναισθημάτων και περίοδοι πιο ουδέτερων συναισθημάτων, αλλά ακόμη και σε περιόδους ουδέτερων συναισθημάτων είναι χρήσιμο να γνωρίζετε πως και τα λεπτοφυή συναισθήματα μπορεί να προκύψουν ενίοτε.

Ακολουθούν μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αναπτύξετε την επίγνωση των συναισθημάτων σας:
Καθίστε ή ξαπλώστε κάπου άνετα. Με τα μάτια κλειστά και βοηθό σας την αναπνοή, χαλαρώσετε το σώμα σας και παρατηρήστε την άμπωτη και την παλίρροια των συναισθημάτων σας, από την θετική έως την αρνητική και την αυξανόμενη έως την μειωμένη ένταση. Δεν υπάρχει λόγος να τα κρίνετε ή επικρίνετε, μόνο για να παρατηρήσετε.

Παρατηρήστε ποιες καταστάσεις προκαλούν τα συναισθήματά σας.

• Τι σας κάνει να θυμώνετε ή να φοβάστε
• Τι σας δίνει χαρά ή ικανοποίηση

Δεν χρειάζεται να είστε αναλυτικοί σε αυτό το στάδιο, απλώς παρατηρήστε.
Παρατηρήστε τις σωματικές αισθήσεις που προκαλούνται από τα συναισθήματά σας.

• Πού νιώθετε σφίξιμο στο σώμα σας
• Τι συναισθήματα σας προκαλούν οι σωματικές αισθήσεις

Τα ίδια ερωτήματα μπορούν να τεθούν και να απαντηθούν και για τις σκέψεις σας.

Το Νου …

Ο νους είναι πιο δύσκολο να παρατηρηθεί. Δεν είναι απτός, βρίσκεται σε συνεχή δραστηριότητα και μπορούμε να προσθέσουμε πως τουλάχιστον αρχικά, ο Παρατηρητής είναι πιθανόν να προέρχεται από το νου πριν αποκτήσει την ικανότητα να περάσει μέσα από αυτόν.

Ακολουθούν ορισμένες πρακτικές που βοηθούν στην ανάπτυξη της συνειδητότητας του νου.
Παρατηρήστε την ροή της σκέψης καθώς υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα.

• Η συνειδητή σκέψη
• Η πιθηκοειδής σκέψη
• Η ασυνείδητη σκέψη

Η συνειδητή σκέψη είναι πιθανό να ελαχιστοποιηθεί σε κάποιο βαθμό όταν ασκείστε συστηματικά καθώς η προσοχή σας παύει σιγά-σιγά να εστιάζεται σε οτιδήποτε εξωτερικό.

Η πιθηκοειδής σκέψη αφορά την ακατάσχετη φλυαρία του νου παρασκηνιακά. Ίσως γίνει εντονότερη καθώς την παρατηρείτε και να σας αποσυντονίσει. Χαλαρώστε, μην πιέσετε τον εαυτό σας, αποδεχτείτε ότι συμβαίνει εκεί, πάρετε τον χρόνο σας και θα είσαστε εντάξει.

Τέλος, οι βαθύτερες ασυνείδητες σκέψεις σας μπορεί να αρχίσουν να αναδύονται και από την στιγμή που αποκτάτε επίγνωση παύουν πλέον να είναι ασυνείδητες. Συχνά συνδέονται με τις επιθυμίες και τους καταναγκασμού σας.

Κλείστε τα μάτια σας και εστιάστε την προσοχή σας ανάμεσα στα δυο φρύδια σας και 1 εκ περίπου πιο πάνω. Μπορεί να αρχίσετε να αποκτάτε μια αίσθηση αυξημένης κινητικότητας μέσα στον εγκέφαλο σας. Μην ανησυχήσετε. Αυτό οφείλετε στις εγκεφαλικές συνάψεις που πυροδοτούνται από την ροή της σκέψης σας.

Φροντίστε έτσι ώστε να μην πιέζετε τον εαυτό σας πέρα από τα όριά σας.

Εφόσον εφαρμόσετε αυτές τις μεθόδους, θα αρχίσουν να γίνονται ευκολότερες και θα είστε σε θέση να παρατηρείτε τις διαφορετικές πτυχές ταυτόχρονα.

Αυτό θα μπορεί να συμβεί με πρόθεση ή μπορεί να αρχίσει να αναδύεται αυθόρμητα.

Σε αυτό το σημείο θα αρχίσετε πραγματικά να συνειδητοποιείτε την σχέση ανάμεσα στο νου, το σώμα και τα συναισθήματα.
Για παράδειγμα τον τρόπο που σας επηρεάζουν οι άλλοι άνθρωποι. Τις καταστάσεις που σας προκαλούν άγχος. Τις έντονες συγκινήσεις που δημιουργούν ένταση στο σώμα. Από πού προέρχεται η ένταση. Το νου που κατασκευάζει διάφορα σενάρια.

Παρατηρήστε το αποτέλεσμα της σκέψης και το περισσότερο άγχος και ένταση που δημιουργεί στο σώμα και το σώμα που με την σειρά του ενισχύει την σκεπτική διαδικασία.

Φυσικά, δεν χρειάζεται να σας πιάσει πανικός. Συνεχίζοντας να παρατηρείτε αυτή την διαδικασία για κάποιο χρονικό διάστημα και να την αποδεχόσαστε, οι σκέψεις και τα συναισθήματα θα αρχίσουν να κοπάζουν και θα νιώθετε διαυγείς και ήρεμοι. Μην ξεχνάτε να εστιάζεται στην αναπνοή σας καθώς αποτελεί μια πολύ σημαντική γέφυρα ανάμεσα στο σώμα, τις αισθήσεις και τα συναισθήματά σας και κάνει θαύματα όταν εργάζεστε μαζί της.

Μια επισήμανση για τις διάφορες ουσίες. Όλοι σε κάποιο βαθμό έχουμε βιώσει την ελαφρότητα και τα διευρυμένα ή χαρούμενα συναισθήματα από την χρήση αλκοόλ ως μέρος της ψυχαγωγίας μας. Ωστόσο, χρειάζεται να γνωρίζουμε πως μπλοκάρει την συνειδητότητα και είναι ωφέλιμο είτε να περιορίσετε την χρήση τους, είτε να την σταματήσετε εντελώς αν αποφασίσετε πως επιθυμείτε να καλλιεργήσετε τον Παρατηρητή μέσα σας.

Καλή σας Επιτυχία …

Μαρία Πέππα
Anti-Stress Coach
Κλινική Υπνοθεραπεύτρια
hypnotherapy4u.gr