Η ελληνική κρίση οδεύει προς την κλιμάκωσή της. Το πρόβλημα είναι απλό. Η Ελλάδα χρωστά πολλά στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το ΔΝΤ. Το χρέος αυτό συσσωρεύτηκε σε βάθος χρόνου και η Ελλάδα, σταδιακά, δυσκολευόταν όλο και περισσότερο να πληρώσει. Αν η Ελλάδα δεν εξυπηρετήσει το χρέος της στους ευρωπαϊκούς θεσμούς ή το ΔΝΤ, τότε δεν θα υπάρξουν νέα δάνεια για την Ελλάδα.
Του George Friedman
ΠΗΓΗ: STRATFOR
ΑΠΟΔΟΣΗ: Παντελής Καρύκας
Η Ελλάδα οφείλει να υπολογίσει αν η εξυπηρέτηση του χρέους της και η κατ’ επέκταση παροχή νέων δανείων, την συμφέρει περισσότερο από τη μη πληρωμή του χρέους και τον αποκλεισμό της από νέο δανεισμό.
Δεν είναι ξεκάθαρο πως αν οι Έλληνες αρνηθούν να πληρώσουν θα αποκλειστούν από νέο δανεισμό. Πρώτον, ίσως η άλλη πλευρά να μπλοφάρει, όπως στο παρελθόν. Δεύτερον, αν πληρώσει τις επόμενες δόσεις και λάβει τη χρηματοδότηση, δεν μεταφέρεται απλώς το πρόβλημα, χρονικά; Επιλύει λοιπόν η λύση αυτή το πρόβλημα, το οποίο δεν είναι άλλο από τη βιωσιμότητα του χρέους; Γνωρίζουμε πως η χρεοκοπία και η αδυναμία πρόσβασης στις αγορές δεν συμβαδίζουν, πάντα.
Παράδειγμα αποτελεί η Ουγγαρία, η οποία δεν εντάχθηκε στην ευρωζώνη και το νόμισμά της υποτιμάται. Οι Ούγγροι λαμβάνουν στεγαστικά δάνεια, με ονομαστική αξία σε ευρώ, ενώ ελβετικά φράγκα και γιέν, διαπραγματεύονται με βάση το φιορίνι και μεγάλος αριθμός Ούγγρων δεν έχει πρόσβαση στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Η ουγγρική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως θα πληρώνει τα χρέη αυτά σε φιορίνια. Οι τράπεζες αποδέχτηκαν τους όρους του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν και η ΕΕ «γκρίνιαξε» μεν, τους αποδέχτηκε, επίσης, δε.
Μια ανάλογη στρατηγική για την Ελλάδα θα ήταν να τυπώσει δραχμές και να ανακοινώσει πως θα αποπληρώσει το χρέος της σε δραχμές. Το ευρώ θα μπορεί κανονικά να χρησιμοποιείται στην Ελλάδα, αλλά η κυβέρνηση θα πληρώνει το χρέος με δραχμές. Ερευνώντας το σενάριο αυτό και άλλα, το βασικό ερώτημα είναι αν η Ελλάδα θα παραμείνει ή θα εγκαταλείψει την ευρωζώνη. Πριν απαντηθεί το ερώτημα αυτό, πρέπει όμως να απαντηθεί το ερώτημα πώς η Ελλάδα, εντός ή εκτός της ευρωζώνης, θα πληρώσει το χρέος της, χωρίς να προκληθεί κοινωνικό χάος και πως θα αναγεννηθεί η ελληνική οικονομία.
Αντιμετωπίζοντας τις συνεχείς πληρωμές και τις απειλές της Γερμανίας και του ΔΝΤ, η αλήθεια είναι πως η Ελλάδα δεν μπορεί να υπάρξει ως φυσιολογικό κράτος υπό αυτές τις προϋποθέσεις, ενώ στην ευρωπαϊκή Ιστορία, οι μακρές περίοδοι οικονομική δυσπραγίας οδηγούν στον πολιτικό εξτρεμισμό και την αστάθεια. Από τη μια πλευρά οι δανειστές κατηγορούν την Ελλάδα για ανευθυνότητα.
Αν και η σύγκρουση εμφανίζεται ως σύγκρουση ΕΕ και Ελλάδας, στην πραγματικότητα πρόκειται για σύγκρουση Γερμανίας και Ελλάδας μακροπρόθεσμα και ΔΝΤ και Ελλάδας, βραχυπρόθεσμα. Αν αμφότεροι επιτρέψουν μια διέξοδο στην Ελλάδα, τότε και άλλοι, για παράδειγμα η Ιταλία, θα ζητήσουν τα όμοια, υπονομεύοντας ολόκληρο το σύστημα.
Από ελληνικής πλευράς το κυβερνών κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ έχει περιορισμένες δυνατότητες ελιγμού. Ανήλθε στην εξουσία καθώς τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα έχασαν την απήχησή τους. Από το 2008 τις ελληνικές κυβερνήσεις απασχολούσε περισσότερο η παραμονή στο ευρώ παρά η αύξηση της ανεργίας και οι περικοπές μισθών. Οι Έλληνες δεν θέλουν να εγκαταλείψουν το ευρώ. Θέλουν να παραμείνουν στην ευρωζώνη, χωρίς όμως να καταβάλουν το τίμημα. Τελικά όμως, δεν μπορούν να πληρώσουν το τίμημα.
Έτσι η ελληνική κυβέρνηση σκέφτεται τι είναι προτιμότερο, η καταβολή των επομένων οφειλών είναι προτιμότερη ή η χρεοκοπία; Αν η νέα κυβέρνηση συμπεριφερθεί όπως οι προηγούμενες, δεν κινδυνεύει ο ΣΥΡΙΖΑ με διάσπαση και εκλογική ήττα από ένα νέο κόμμα που θα προκύψει; Τους Γερμανούς από την άλλη απασχολεί, το αν ενδεχόμενη ελληνική χρεοκοπία θα πυροδοτήσει ένα ντόμινο.
Το βασικό ζήτημα πάντως δεν είναι το ευρώ, ούτε οι συνέπειες μιας ελληνικής χρεοκοπίας, αλλά το μέλλον της ευρωπαϊκής ελεύθερης αγοράς. Η βασική υπόθεση σχηματισμού της ευρωπαϊκής ελεύθερης ζώνης εμπορίου ήταν ότι θα ωφελούσε όλες τις μετέχουσες σε αυτή χώρες. Αν η υπόθεση αυτή, απολύτως ή εν μέρει, ακυρωθεί, ολόκληρο το οικοδόμημα της ΕΕ τίθεται υπό αμφισβήτηση, με το δίλημμα ευρώ ή δραχμή να αποτελεί το έλασσον.
Υπάρχει και η γεωπολιτική παράμετρος. Η οικονομική ισχύς δεν είναι η μόνη υπαρκτή. Οι διαφορετικοί ρυθμοί ανάπτυξης και οικονομικού οφέλους εκάστης χώρας από τη συμμετοχή της στην ελεύθερη ευρωπαϊκή αγορά, οδηγούν στην οικονομική ενδυνάμωση ορισμένων χωρών, σε σχέση με τις λιγότερο αναπτυσσόμενες οικονομικά χώρες.
Η ισχύς αυτή μετατρέπεται και σε πολιτική και στρατιωτική και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καταστήσει τις αδύναμες χώρες όχι μόνο δευτερεύουσας σημασίας, αλλά και να τις υποχρεώσει να εγκαταλείψουν τα όποια τους πλεονεκτήματα.
Έτσι η Γερμανία περιορίζει τις πρακτικές επιλογές της Ελλάδας. Έτσι τα όποια πλεονεκτήματα έχει η ελεύθερη ευρωπαϊκή αγορά για τους Έλληνες, είναι δεν μπορεί να είναι ανάλογα των αντιστοίχων της Γερμανίας, μιας Γερμανίας που, υποχρεωμένη από τη δική της οικονομική πραγματικότητα, προωθεί τις εξαγωγές της, όχι μόνο σε προϊόντα όπου έχει το συγκριτικό πλεονέκτημα, αλλά και σε προϊόντα που δεν απορροφώνται από την εσωτερική της αγορά, αλλά μόνο εξάγονται.
Η Γερμανία εξάγει άνω του 50% του ΑΕΠ της κατ’ έτος, καθώς εξάγει κάθε προϊόν που μπορεί να εξαχθεί, μη ακολουθώντας τον οικονομικό νόμο περί συγκριτικού πλεονεκτήματος, κερδίζοντας πλούτο και πολιτική σταθερότητα, εσωτερικά.
Το τελικό αποτέλεσμα είναι η Ελλάδα να βρίσκεται υπόλογος έναντι της Γερμανίας για το χρέος της. Δεν μπορεί να υπάρξει δυσμενής κριτική εναντίον της. Η Ελλάδα είναι αυτό που είναι. Ωστόσο, η Ελλάδα δεν μπορεί η ίδια να εξάγει σε ένα κυριαρχούμενο από τη Γερμανία περιβάλλον, όπου η γερμανική υπεροχή διαιωνίζεται.
Είναι σημαντικό να λεχθεί πως ΔΕΝ έδρασε χωρίς προστασία, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ίδια προστάτευσε τις βιομηχανίες της από τον αμερικανικό ανταγωνισμό. Οι ΗΠΑ, ο οικονομικός αυτός κολοσσός, εξάγουν ένα μικρό μόνο μέρος του ΑΕΠ τους. Και οι ΗΠΑ είχαν εφαρμόσει τον προστατευτισμό τον 19ο αιώνα. Και η Βρετανία εφάρμοζε την πολιτική των δασμών για αν προστατεύσει την οικονομική ζώνη της Βρετανικής αυτοκρατορίας. Η Ελλάδα δεν είχε ποτέ προστασία.
Η θεωρία του συγκριτικού πλεονεκτήματος έχει βάση. Δεν λαμβάνει όμως υπόψη της τις γεωπολιτικές ιδιαιτερότητες, τον χρόνο και την εσωτερική κοινωνική αποδιάρθρωση και άρα, έχει κενά. Γι’ αυτό και η ΕΕ μαστίζεται από τις διαφορετικές ταχύτητες συσσώρευσης πλούτου μεταξύ των χωρών, καθώς τα έθνη δεν αντιδρούν βάσει των θεωρητικών μοντέλων, αλλά δημιουργούν γεωπολιτικές ανισορροπίες εξωτερικά και κοινωνική αποδιάρθρωση, εσωτερικά.
Αυτός είναι ο λόγος που θεωρούμε πως η τακτική που ακολουθείται έναντι της Ελλάδας δεν έχει νόημα, καθώς οι επιπτώσεις του ελεύθερου εμπορίου δεν είναι πάντα θετικές. Αδυνατώ να κατανοήσω το πως η Ελλάδα θα ανακάμψει, χωρίς τον προστατευτισμό που η Γερμανία ή οι ΗΠΑ εφάρμοσαν στη φάση της οικονομικής τους ανάπτυξης.
Και, καθώς οι χώρες πράττουν αυτό που οφείλουν να πράξουν, το ερώτημα δεν είναι το ευρώ, αλλά το ελεύθερο εμπόριο. Αυτός είναι και ο εφιάλτης της Γερμανίας, ενός έθνους που εξάγει τόσα προϊόντα, όσα καταναλώνει, το ήμισυ των οποίων καταλήγουν στην ευρωπαϊκή ζώνη ελευθέρου εμπορίου. Η Γερμανία χρειάζεται την ευρωζώνη για να ευημερεί. Γι’ αυτό η Γερμανία είναι απόλυτη. Δεν είναι το Grexit που την απασχολεί, αλλά η αύξηση των δασμών
Η ΕΕ εφαρμόζει ήδη πολιτική δασμών και επιδοτήσεων στην αγροτική παραγωγή. Αν επιτρέψουν υψηλότερους δασμούς στην Ελλάδα η άνοδος αυτή που θα μπορούσε να φτάσει; Κι αν η άνοδος δεν σταματήσει και η Ελλάδα καταρρεύσει κοινωνικά, που θα φτάσει η κατάρρευση αυτή; Το ελεύθερο εμπόριο μπορεί να είναι καλό και κακό ταυτόχρονα.
Επιλεξτε να γινετε οι πρωτοι που θα εχετε προσβαση στην Πληροφορια του Stranger Voice
Greek