Όταν τα παιδιά εξελίσσονται στις αρνητικές “ταμπέλες” που τους βάζουν οι γονείς

Όταν τα παιδιά εξελίσσονται στις αρνητικές “ταμπέλες” που τους βάζουν οι γονείς

Προσφωνώντας ένα παιδί με επίθετα που έχουν αρνητική σημασία (ανεξάρτητα από την πρόθεση), αυξάνεται η πιθανότητα, αργότερα στη ζωή, το παιδί αυτό να εξελιχθεί προσδιορίζοντας τον εαυτό του μέσα από αυτή την ιδιότητα.

Μια νέα μελέτη που διεξήχθη από ψυχολόγους στο UCLA, έδειξε ότι τα κορίτσια που είχαν αποκαλεστεί “χοντρά” από τους στενούς συγγενείς, τους φίλους, τους συμμαθητές ή τους δασκάλους τους πριν την ηλικία των 10 ετών, ενδέχεται να επηρεάστηκαν από αυτή την ταμπέλα και να έγιναν παχύσαρκα αργότερα στη ζωή.

Η μελέτη εξέτασε 2.379 κορίτσια που ζουν στην Ουάσιγκτον DC, στη Βόρεια Καλιφόρνια και στο Σινσινάτι. Στο 58% των κοριτσιών είχαν πει ότι είναι πολύ χοντρά πριν την ηλικία των 10 ετών. Τα κορίτσια κατά την έναρξη της μελέτης ζυγίστηκαν και μέτρησαν το ύψος τους, μετρήσεις τις οποίες επανέλαβαν και μετά από εννέα χρόνια. Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα κορίτσια στα οποία είχαν πει ότι ήταν χοντρά, ήταν 1,66 φορές περισσότερο παχύσαρκα στην ηλικία των 19 ετών.

Επιπλέον, η μελέτη έδειξε επίσης ότι όσο περισσότεροι άνθρωποι αποκαλούσαν ένα κορίτσι χοντρό, τόσο πιο πιθανό ήταν να γίνει αυτό παχύσαρκο εννέα χρόνια αργότερα. Το αποτέλεσμα ήταν συγκλονιστικό, σύμφωνα με την Α. Janet Tomiyama, βοηθό καθηγητή της ψυχολογίας στο UCLA College of Letters and Sciences.

Αυτό το αποτέλεσμα παρουσιαζόταν ακόμα και όταν απομακρύνθηκαν παράγοντες, όπως το πραγματικό βάρος, το εισόδημα, η φυλή και η ηλικία της εφηβείας. H ταμπέλα “χοντρό παιδί”, ουσιαστικά φανέρωσε μία μετρήσιμη επίδραση στο βάρος των κοριτσιών αργότερα στη ζωή.

Σύμφωνα με τον συνεργάτη-συγγραφέα της μελέτης, Jeffrey Ηunger, η αρνητική συσχέτιση μπορεί να προκάλεσε τις προβλεπτικές συνέπειες της απόκτησης βάρους από τα κορίτσια. Στη συνέχεια, άρχισαν να παρουσιάζουν ασυνείδητα συμπεριφορές που τους οδηγούσαν να βιώσουν την εμπειρία των επιπτώσεων αυτών.

Η τελευταία πρόταση είναι υψίστης σημασίας, στην οποία συνοψίζεται η θεωρία της αυτοεκπληρούμενης προφητείας: συχνά τα παιδιά γίνονται, αργότερα στη ζωή, τα αρνητικά μηνύματα που προσλαμβάνουν.

Αυτό το φαινόμενο μπορεί να λειτουργήσει σε δύο επίπεδα: στο σωματικό και στο ψυχολογικό. Η παχυσαρκία είναι ένα παράδειγμα μίας σωματικής εκδήλωσης. Οι ψυχολογικές εκδηλώσεις είναι πιο συχνές και χαρακτηριστικά παραδείγματα επικρίσεων είναι οι παρακάτω:

Είσαι χαμένος.

Δεν μπορείς να κάνετε τίποτα σωστά, έτσι;

Είσαι τόσο ανυπάκουος!

Δεν τα πας καλά με κανέναν.

Ποτέ δεν τηρείς τους κανόνες.

Είσαι προβληματικός.

Θα αποτύχεις, όπως συνήθως.

Ποτέ δεν ακούς.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Αυτό συμβαίνει επειδή τα παιδιά δεν έχουν την ψυχική και συναισθηματική ικανότητα να αντικρούσουν τα αρνητικά μηνύματα. Ωστόσο, δεν είναι μόνο απλά σφουγγάρια που εφαρμόζουν ό,τι τους λένε. Είναι ευφυή σφουγγάρια που υιοθετούν και αφομοιώνουν τις γνώσεις που τους δίνονται.

Φανταστείτε το εξής: γεννιέστε χωρίς να γνωρίζετε πολλά για το ποιος είστε. Η δουλειά σας ως παιδί είναι να μάθετε ποιοι είστε και να ενεργήσετε αναλόγως. Καθώς μεγαλώνετε και αναπτύσσεστε, θα βασίζεστε στους γονείς και στους κηδεμόνες σας για να σας διδάξουν ποιοι είστε. Σε αυτό το πεδίο, η πίστη σας προς αυτούς είναι υπέρτατη.

Καθώς λαμβάνετε τα αρνητικά μηνύματα, ξέρετε ότι είναι αλήθεια. Όταν σας λένε ότι είστε ένας χαμένος, θα το πιστέψετε και θα ενεργήσετε αναλόγως. Όταν σας λένε ότι είστε ένα ανυπάκουο, ένα ανυπόφορο παιδί, τότε συμμορφώνεστε. Όσο περισσότερο προσπαθείτε να ικανοποιήσετε τις αρνητικές προσδοκίες των γονέων σας τόσο περισσότερα αρνητικά μηνύματα θα λαμβάνετε που επιβεβαιώνουν πόσο αλήθεια είναι αυτά τα μηνύματα. Είναι ένας φαύλος κύκλος γεμάτος αυταπάτες.

Στη συνέχεια, κάτι συναρπαστικό συμβαίνει. Πολλοί άνθρωποι, συχνά σε μια εκπληκτικά νεαρή ηλικία, θα επαναστατήσουν ενάντια σε όλη αυτήν την αρνητικότητα. Είναι τόσο πληγωμένοι ή αγανακτισμένοι από όλη αυτή την εσωτερικευμένη αρνητικότητα που έχουν ορκιστεί να πολεμήσουν, να αποδείξουν πως είναι αναληθές. Ορκίζονται ότι θα κάνουν κάτι για τους εαυτούς τους και να αποδείξουν στους γονείς τους ότι έκαναν λάθος, μια για πάντα. Συχνά ονειρεύονται την ημέρα που μία ζωή ευημερίας και εσωτερικής γαλήνης θα είναι δική τους.

Ευτυχώς που υπάρχει η αντίσταση αυτή. Αν είναι αρκετά ισχυροί και την υπερασπιστούν, μπορεί να τους βοηθήσει εποικοδομητικά μέχρι τα μέσα της ηλικίας των 30 ετών. Οδηγούνται προς ένα επιθυμητό μέλλον που έρχεται σε αντίθεση με αυτό το παρελθόν και συχνά έχουν σημαντικές επιτυχίες που καθιερώνουν μια σταθερή βάση για το υπόλοιπο της ζωής τους.

Στην πορεία, όμως ενδέχεται να αυτομαστιγωθούν από την αυτοεπίκριση, την αυτο-αμφιβολία και το άγχος. Αυτά τα παλιά μηνύματα υπάρχουν ακόμη στην ψυχή τους. Με άλλα λόγια, έχουν δουλέψει εναντίον τους, αλλά δεν τα έχουν αφήσει να φύγουν. Σε κάποιο επίπεδο, εξακολουθούν να πιστεύουν και να φοβούνται ότι είναι όλα αλήθεια. Η προθυμία της παιδικής ηλικίας τους να τα πιστέψουν και να συμμορφωθούν με τα γονικά μηνύματα, τους κολλά γερά με πανίσχυρη κόλλα. Την ίδια στιγμή, δυσκολεύονται να αποκτήσουν έλεγχο στις σκέψεις τους, καθώς ακούν μία γνώριμη και κρίσιμη φωνή που ψιθυρίζει:

Είσαι χαμένος.

Δεν μπορεί να το κάνεις.

Κοροϊδεύεις τον εαυτό σου.

Κανείς δεν σε αγαπά.

Αν αυτό σας προκαλεί εσωτερική αναστάτωση, αρνητικά συναισθήματα και αδυναμία εξέλιξης στη ζωή σας, μην αθετήσετε τον όρκο που έχετε δώσει ότι θα διαψεύσετε τους γονείς σας. Αναζητήστε ψυχολογική υποστήριξη και θεραπεία από ψυχολόγο, ο οποίος μέσα από εξειδικευμένη προσέγγιση θα σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε τα αίτια της δυσκολίας σας και να ισχυροποιήσετε το συναίσθημά σας για το πώς εσείς επιθυμείτε να ζήσετε τη ζωή σας, χωρίς να σας καθορίζει το παρελθόν.

Πηγή: psychcentral.com – diSH lab

Βρείτε όλη την έρευνα του UCLA εδώ