Του Άγη Βερούτη

Δύο βασικά μελλοντικά σενάρια υπάρχουν, αναφορικά στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας, τα οποία όμως σε σημαντικό βαθμό καθορίζονται από τη σχέση ΕΕ-Τουρκίας, όπως εξελίσσεται σήμερα.

Για να μιλάμε με κοινές προσλαμβάνουσες, για το με ποιον έχουμε να κάνουμε, ας θυμηθούμε τι είχε πει ο Ερντογάν σε ανακοίνωσή του στις 20 Νοεμβρίου 2023 μετά το υπουργικό συμβούλιο εκείνης της ημέρας. Μέχρι την επιθυμία κατάληψης της Ιερουσαλήμ και της Θεσσαλονίκης έχει δηλώσει σε δημόσιο λόγο του! Όχι μυστικά.

“Υπάρχει μια πραγματικότητα την οποία θέλω να υπενθυμίσω.Τα πολιτικά και πολιτιστικά σύνορα της Τουρκίας δεν ορίζονται από τα επίσημα σύνορά της, αλλά περιλαμβάνουν μια πολύ ευρύτερη περιοχή, από την Αδριατική μέχρι το Σινικό Τείχος της Κίνας.

Πράγματι, αισθανόμαστε το ίδιο για κάθε εκατοστό γης στη γεωγραφία της καρδιάς μας. Αν αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε αυτές τις γεωγραφίες σαν να είναι έξω από εμάς, τότε κινδυνεύει και η πατρίδα.

Για το λόγο αυτό λέμε πως κάθε γεγονός που συμβαίνει στις τέσσερις γωνιές της γεωγραφίας μας, από τα Βαλκάνια μέχρι τον Καύκασο, από τη Μαύρη Θάλασσα μέχρι τις ανατολικές ακτές της Μεσογείου, μάς αφορά άμεσα. Η θέση του Καραμπάχ στις καρδιές μας και η θέση της Γάζας στις καρδιές μας είναι η ίδια, όπως δεν κάνουμε διάκριση ανάμεσα στη Βοσνία και το Χαλέπι, την Τρίπολη και την Βάκτρα, τη Θεσσαλονίκη και τη Μοσούλη, έτσι βλέπουμε και την Ιερουσαλήμ,το ίδιο όπως τις δικές μας πόλεις.” [σύμφωνα με τη μετάφραση από τον Μ. Κωστίδη του ΣΚΑΪ]

Αν αυτό δεν θυμίζει σε οποιονδήποτε τη διεκδίκηση “ζωτικού χώρου”, δεν ξέρω τι μπορεί να του τη θυμίσει…

Στο πρώτο σενάριο, η Τουρκία εκμεταλλεύεται τη σημερινή κατευναστική προσέγγιση της Ελλάδας, για να αυξήσει τις διεκδικήσεις της και να μπει στην ευρωπαϊκή άμυνα από την πίσω πόρτα.

Με την κατευναστική στρατηγική της, η Ελλάδα προκειμένου να διατηρήσει την προσωρινή ύφεση της επιθετικότητας της Τουρκίας, δεν αντιδρά έντονα στις ολοένα και αυξανόμενες αναθεωρητικές διεκδικήσεις της Άγκυρας, όταν δεν συνοδεύονται από έντονες παραβιάσεις εντός ελληνικής επικράτειας.

Από το απαράδεκτο “casus belli” περάσανε στη ρητορική για “Γαλάζια Πατρίδα” και τελευταία στην απαίτηση αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου, με απειλή την εδαφική επέμβαση της Τουρκίας, αν αυτά δεν απογυμνωθούν από τις αμυντικές τους προβλέψεις. Ποιος επίσης ξεχνάει την αποκάλυψη για τις Υποθέσεις “Εργκένεκον” και “Βαριοπούλα” που ουσιαστικά αποκάλυψαν την πρόθεση εργαλειοποίησης των Ελληνοτουρκικών για εσωτερική χρήση.

Η πρακτική αφωνία της Αθήνας στην απόπειρά της να συγκρατήσει την εύθραυστη ηρεμία, θα δώσει το παράθυρο ευκαιρίας στην Τουρκία να συμμετάσχει στο Ευρωπαϊκό ReArm Europe 2030 των €800+ δισ. ευρώ, είτε απευθείας με τις υπάρχουσες εταιρείες της, είτε εμμέσως με εξαγορές ευρωπαϊκών αμυντικών εταιρειών εντός ευρωπαϊκού εδάφους από τουρκικές.

Σαν να λέμε αν θα επέτρεπαν στις ΗΠΑ να εξαγοράσουν οι κινεζικές αμυντικές εταιρείες κάποιες αμερικανικές, και έτσι να συμμετάσχουν στα αμερικανικά αμυντικά προγράμματα…

Αν συμβεί αυτό, είναι θέμα χρόνου να παραγκωνιστεί ο ρόλος της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή άμυνα, δίνοντας παραπάνω λόγους στους εταίρους μας να κάνουν τα στραβά μάτια στις αναθεωρητικές βλέψεις της Τουρκίας, όταν φτάσει η στιγμή της αναμέτρησης.

Πλην αυτού, η de facto αποδοχή της όποιας πιθανότητας να αποφασίσουν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, Γαλλία και Γερμανία, να εξοπλίσουν με μαχητικά αεροσκάφη Eurofighter 5ης γενιάς μια χώρα η οποία έχει υπό τη στρατιωτική κατοχή της 40% μιας χώρας μέλους της ΕΕ, της Κύπρου, ενώ παραμένει σε ισχύ η απειλή πολέμου από την τρίτη αυτή χώρα προς άλλη χώρα-μέλος, την Ελλάδα, και καθώς διεκδικεί θαλάσσια και εδαφικά τεμάχια εντός των κυρίαρχων εδαφών της Ελλάδος, θα έπρεπε να έχει στείλει στα κάγκελα την ελληνική και την κυπριακή διπλωματία.

Το ότι οι αντιδράσεις μας είναι χλιαρές, κάνει το σενάριο αυτό επικρατέστερο.

Αν η Τουρκία μέσω αυτού του σεναρίου αποκτήσει πρόσβαση από την πίσω πόρτα, σε Ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογία ισόβαθμη με αυτήν που έχει δρομολογήσει η Ελλάδα, το ελληνικό εξοπλιστικό πρόγραμμα ξεδοντιάζεται και εξουδετερώνεται, ενώ τα όποια αποτρεπτικά οφέλη της συμμετοχής μας στο ReArm Europe εξατμίζονται.

Γίνεται θέμα χρόνου πλέον, είτε σε 4 ή 7 ή 10 χρόνια, να έχουμε κυριαρχικές απώλειες από μια αναθεωρητική Τουρκία που θα έχει πλέον γίνει υπερβολικά ισχυρή, για να αποτραπεί από οποιονδήποτε ο οποίος δεν θα έχει τεχνολογική υπεροχή έναντι αυτής.

Ας μην είμαστε αφελείς, αν συμβεί οτιδήποτε διάρκειας 24-48 ωρών, οι αμυντικές συμμαχίες μας με τη Γαλλία ή τις ΗΠΑ θα περιοριστούν σε “οργίλα τηλεφωνήματα”, αφού θα έχουμε υποστεί τις όποιες εδαφικές απώλειες, με στόχο απλά να σταματήσουν τις περαιτέρω εχθροπραξίες, και ό,τι χάσαμε-χάσαμε. Ώσπου να έρθει η επόμενη τουρκική αναθεώρηση…

Όπως συζητούνται σήμερα οι εδαφικές απώλειες της Ουκρανίας και της Κύπρου.

Αν επιτρέψουμε αγόγγυστα να ενισχύσουν την Τουρκία οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, τότε η εξέλιξη εις βάρος μας είναι νομοτελειακή. Αν την ενισχύσουν παρά τις σθεναρές αντιρρήσεις μας, τότε ίσως να δούμε μια αμυντική συνεργασία με την Ινδία που απείλησε με πυρηνικά την Τουρκία, ανεπίσημα δια στόματος απόστρατου Στρατηγού της.

Στο δεύτερο σενάριο, αν όντως καταφέρουμε να αποτρέψουμε την διείσδυση της Τουρκίας από την πίσω πόρτα στο Ευρωπαϊκό Αμυντικό μπλοκ, και διασφαλίσουμε ότι οι εξοπλισμοί μας παραμένουν μια τεχνολογική “γενιά” μπροστά από τους τουρκικούς, τότε ίσως να μπορούμε να αρκεστούμε σε μια εντατική αναγέννηση της ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας μέσω της συμμετοχής 25% στο εξοπλιστικό πρόγραμμα των €26 δισ. ευρώ για την επόμενη δεκαετία.

Όταν όμως λέμε 25%, να εννοούμε όντως πραγματικό 25% συμμετοχής, και ούτε 13% ούτε 3% αντισταθμιστικά όπως είναι σήμερα, κατά τον Δήμο Βερύκιο του ieidiseis.gr που αμφισβητεί την εφικτότητα των ποσοστών αυτών.

Στο δεύτερο σενάριο θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην αμυντική και ενεργειακή σύγκλιση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, σε ένα αμυντικό τόξο που θα μπορεί να αποτρέψει τις έμφυτες αναθεωρητικές βλέψεις της Τουρκίας στο εγγύς μέλλον, και βλέπουμε.

Τρίτο σενάριο δεν μπορώ να διακρίνω. Με τη στρατηγική εγκατάλειψη του Ισραήλ από τις ΗΠΑ, στη στροφή τους προς την Τουρκία και τη Ρωσία, δημιουργούνται ερωτηματικά για το κατά πόσο θα μπορεί να υπολογίζει τόσο το Ισραήλ όσο και η Ελλάδα, σε τεχνολογική αμυντική υπεροχή έναντι στην αριθμητική υπεροχή της Τουρκίας.

Βοήθεια από άλλους εταίρους, εξ Ευρώπης ή Αμερικής ή οπουδήποτε αλλού, καλό είναι να μην υπολογίζουμε ότι θα έχουμε, και αν έχουμε αμέσως καλύτερα! Αν όμως υπολογίζουμε και δεν έρθει, θα έχουμε δεύτερη Κύπρο σε λιγότερο από έναν αιώνα.

Σημαντικό θα ήταν επίσης να βρούμε τρόπους για να αντιστρέψουμε το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας, το οποίο αν μείνει άλυτο θα παραδώσει τη χώρα στην αγκαλιά της Τουρκίας σε λιγότερο από μισό αιώνα.

Όσο πάνω-κάτω δηλαδή απέχουμε χρονικά σήμερα, από την τουρκική κατοχή της μισής Κύπρου, το 1974.

Ευτυχώς, που σήμερα δεν έχουμε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ-Μεγαλοοικονόμου-Παπακώστα…

capital.gr