Η ξαφνική εμφάνιση μιας μικρής βραχονησίδας στη λίμνη του Μαραθώνα έχει προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον και ερωτήματα για την κατάσταση των υδάτινων αποθεμάτων που τροφοδοτούν την Αττική. Οι εικόνες από τη λίμνη, όπου πλέον διακρίνεται ξεκάθαρα ένας σχηματισμός ξηράς που προηγουμένως ήταν καλυμμένος από νερό, δημιουργούν ανησυχίες για την πορεία των αποθεμάτων και το ενδεχόμενο λειψυδρίας.

Σύμφωνα με την ΕΥΔΑΠ, η πτώση της στάθμης του ταμιευτήρα του Μαραθώνα δεν αποτελεί από μόνη της αδιαμφισβήτητο δείκτη λειψυδρίας, καθώς η λειτουργία του σχετίζεται άμεσα με τους συνολικούς χειρισμούς του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος και δεν αντικατοπτρίζει απόλυτα τη διαθεσιμότητα νερού για την Αττική.

Παρόλα αυτά, η συνολική εικόνα των ταμιευτήρων αποκαλύπτει μια σαφή μείωση των υδάτινων αποθεμάτων, η οποία προβληματίζει και καθιστά αναγκαία τη λήψη πρόσθετων μέτρων για τη διαχείριση των πόρων και τη διασφάλιση της επάρκειας υδροδότησης του Λεκανοπεδίου.

Η εμφάνιση της βραχονησίδας στη λίμνη Μαραθώνα συνδέεται άμεσα με τη χαμηλή στάθμη των υδάτων και αποτελεί ένα από τα πιο ορατά σημάδια των πιέσεων που δέχεται το σύστημα υδροδότησης της Αττικής. Το φαινόμενο αυτό, σε συνδυασμό με τα διαθέσιμα στοιχεία για τα αποθέματα νερού, υπογραμμίζει την ανάγκη για αποτελεσματική διαχείριση των υδάτινων πόρων και την εφαρμογή στοχευμένων μέτρων για την αντιμετώπιση του φαινομένου της λειψυδρίας.

Πτώση στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών

Το διάγραμμα που εξασφάλισε το protothema.gr αποτυπώνει την εξέλιξη των απολήψιμων αποθεμάτων νερού στην Αττική τα τελευταία χρόνια, καθώς και την τρέχουσα εικόνα. Τα στοιχεία καταγράφουν μια σημαντική μείωση στα αποθέματα, τα οποία βρίσκονται πλέον σε επίπεδα ανησυχητικά χαμηλά.

Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, στις 10 Μαρτίου 2025 τα απολήψιμα αποθέματα ανέρχονται σε 661,338 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, καταγράφοντας τη χαμηλότερη τιμή των τελευταίων ετών. Σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, η πτώση είναι δραματική. Στις 21 Φεβρουαρίου 2024, τα διαθέσιμα αποθέματα ήταν 973,741 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, δηλαδή περίπου 312 εκατομμύρια κυβικά μέτρα περισσότερα από τη φετινή περίοδο. Την αντίστοιχη περίοδο το 2023, τα αποθέματα έφταναν τα 1.108,471 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, καταγράφοντας μια διαφορά σχεδόν 450 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων σε σχέση με το 2025.

Ο μέσος όρος της περιόδου 2016-2025 διαμορφώνεται στα 1.160,555 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, γεγονός που καταδεικνύει την πρωτοφανή πτώση που καταγράφεται φέτος. Το γραφικό αποτυπώνει με σαφήνεια αυτή τη φθίνουσα πορεία των αποθεμάτων, με τη μαύρη γραμμή που αντιπροσωπεύει το υδρολογικό έτος 2024-2025 να βρίσκεται αισθητά χαμηλότερα από τα προηγούμενα έτη, ενώ η κόκκινη γραμμή του 2022-2023 επιβεβαιώνει ότι το πρόβλημα είχε αρχίσει να γίνεται αισθητό ήδη από τότε.

Οι αριθμοί αυτοί αποκαλύπτουν τη σοβαρότητα της κατάστασης και επιβεβαιώνουν ότι η υδροδότηση της Αττικής αντιμετωπίζει πλέον σοβαρές προκλήσεις. Με την ανομβρία να αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες που οδήγησαν στη σημαντική μείωση των αποθεμάτων, είναι ξεκάθαρο ότι η διαχείριση των υδάτινων πόρων πρέπει να ενταθεί, προκειμένου να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη υδροδότηση των κατοίκων της Αττικής.

Τα μέτρα

Η κυβέρνηση, σε συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ, έχει εκπονήσει ένα φιλόδοξο σχέδιο για την αντιμετώπιση της κατάστασης, το οποίο περιλαμβάνει άμεσες παρεμβάσεις και μακροχρόνιες λύσεις. Στόχος είναι η ενίσχυση των υδατικών αποθεμάτων, η αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών και η ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τη σημασία της εξοικονόμησης νερού.

Μεταξύ των μέτρων που έχουν τεθεί σε εφαρμογή είναι η διασύνδεση των ποταμών Κρικελιώτη και Καρπενησιώτη με τον ταμιευτήρα του Ευήνου, ώστε να διασφαλιστεί η τροφοδοσία της Αττικής ακόμη και σε ακραίες συνθήκες. Παράλληλα, έχουν τεθεί σε λειτουργία τα αντλιοστάσια της Υλίκης, ενώ εκσυγχρονίζονται και επαναλειτουργούν γεωτρήσεις στη Μαυροσουβάλα.

Επιπλέον, εξετάζεται η δυνατότητα αξιοποίησης υφάλμυρου νερού από την ευρύτερη περιοχή του υδραγωγείου Μόρνου, καθώς και η χρήση θαλασσινού νερού μέσω εγκαταστάσεων αφαλάτωσης, για τις οποίες έχουν ήδη δρομολογηθεί σχετικές μελέτες.

Σε περίπτωση καθυστέρησης των προαναφερθέντων έργων, προβλέπεται η μεταφορά νερού από τον ποταμό Αχελώο, το οποίο θα μεταφέρεται δια θαλάσσης με ειδικά tankers από τον λιμένα Αστακού προς τους λιμένες Άσπρων Σπιτιών και Θίσβης και από εκεί θα εντάσσεται στο υδροδοτικό δίκτυο της Αττικής.

Παράλληλα, συνεχίζεται η ενημέρωση των πολιτών και των τοπικών φορέων για τις δυνατότητες εξοικονόμησης νερού, με ιδιαίτερη έμφαση στην αντικατάσταση του πόσιμου νερού με ανεπεξέργαστο ή ανακυκλωμένο σε χρήσεις όπου αυτό είναι εφικτό.

Η εικόνα των αποθεμάτων καθιστά επιτακτική την ανάγκη για προσεκτική διαχείριση των υδάτινων πόρων, ενώ η εμφάνιση της βραχονησίδας στη λίμνη Μαραθώνα λειτουργεί ως ένα σαφές οπτικό μήνυμα για την πίεση που δέχεται το σύστημα υδροδότησης της Αττικής. Η ΕΥΔΑΠ επισημαίνει ότι παρά τις δυσκολίες, διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία και τα εργαλεία για να διασφαλίσει την επάρκεια νερού στην Αττική, ωστόσο η κλιματική κρίση καθιστά αναγκαία τη λήψη πρόσθετων μέτρων προκειμένου να αποφευχθούν δυσμενείς εξελίξεις στο άμεσο μέλλον.

protothema.gr