Μια τεράστια, χαμηλής πυκνότητας περιοχή εντοπίστηκε βαθιά κάτω από τα Ιμαλάια, αποκαλύπτοντας ότι αρχαία τεκτονικά στρώματα ενδέχεται να αποκολλώνται ή καταρρέουν — μια διαδικασία που ενδέχεται να αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο η μεγαλύτερη οροσειρά του κόσμου «αναπνέει».

Σε σαρώσεις του υπεδάφους των Ιμαλαΐων εμφανίζεται μια αμυδρή σκιά – μια απουσία εκεί όπου θα έπρεπε να υπάρχει συμπαγής βράχος. Η «κενή» αυτή περιοχή δεν είναι πραγματικό κενό. Οι μετρήσεις δείχνουν ότι πρόκειται για ζώνη όπου ο βράχος έχει χάσει πυκνότητα και σκληρότητα, διαποτισμένος από υγρά και μικρούς θύλακες λιωμένου υλικού. Όργανα εγκατεστημένα στην Ινδία, στο Νεπάλ και στο οροπέδιο του Θιβέτ κατέγραψαν αργή διάδοση σεισμικών κυμάτων και ασυνήθιστη ηλεκτρική αγωγιμότητα – σημάδια πως το υπέδαφος έχει «μαλακώσει».

Τα πρώτα μοντέλα τοποθετούν αυτή την ανωμαλία δεκάδες χιλιόμετρα κάτω από τις κορυφές, εκτεινόμενη κατά μήκος του κεντρικού και δυτικού τμήματος των Ιμαλαΐων. Οι σεισμικές δονήσεις φτάνουν καθυστερημένα, ενώ οι μετρήσεις βαρύτητας υποχωρούν ελαφρώς εκεί όπου θα έπρεπε να αυξάνονται. Αυτό συμβαίνει όταν ένα ένα παλιό, παχύ στρώμα φλοιού λεπταίνει, βυθίζεται ή γλιστράει βαθύτερα.

Δύο κυρίαρχες θεωρίες
Μια από τις κυρίαρχες θεωρίες είναι η αποφλοίωση: το πυκνό, βαρύ υπόστρωμα της ινδικής τεκτονικής πλάκας αποκολλάται και βυθίζεται στο μανδύα. Ταυτόχρονα, θερμότερο και ελαφρύτερο υλικό ανυψώνεται για να γεμίσει το κενό. Μια δεύτερη ερμηνεία είναι η ροή του φλοιού, μια διαδικασία όπου θερμά στρώματα στη μέση του φλοιού μετακινούνται στο πλάι με την πάροδο του γεωλογικού χρόνου. γεωλογικούς ρυθμούς. Το αποτέλεσμα είναι μια αργή, σιωπηλή αναδιαμόρφωση των τάσεων που μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο και το σημείο όπου εκδηλώνονται μεγάλοι σεισμοί.

Οι επιστήμονες «διαβάζουν» αυτό το κενό χωρίς να το βλέπουν. Οι σεισμογράφοι ανιχνεύουν το πώς τα κύματά τους κάμπτονται, επιταχύνονται ή καθυστερούν καθώς διασχίζουν κρυμμένα στρώματα. Η μαγνητοτελλουρική διασκόπηση αποκωδικοποιεί τους «ηλεκτρικούς ψίθυρους» της Γης για να βρει υγρά, θερμά ή αλλοιωμένα πετρώματα, που είναι καλύτεροι αγωγοί ρεύματος από τον ξηρό, κρύο φλοιό. Συνδυασμένες με παρατηρήσεις βαρύτητας και GPS, αυτές οι τεχνικές δημιουργούν μια πολύπλευρη εικόνα των αθέατων δομών κάτω από τα Ιμαλάια.

Ένα δεύτερο ζευγάρι πνευμόνων
Ένα μαλακό υπέδαφος αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο τα Ιμαλάια «αναπνέουν». Αν τα παλαιότερα στρώματα όντως αποκολλώνται, οι σεισμικές τάσεις μετακινούνται, καθιστώντας κάποιες περιοχές πιο ευάλωτες και άλλες πιο ήρεμες, μετατοπίζοντας το χρονοδιάγραμμα μελλοντικών ρωγμών. Ο υδροφόρος ορίζοντας επίσης επηρεάζεται: οι ζώνες πλούσιες σε υγρά μπορούν να μεταφέρουν βαθιά άλμη προς τα πάνω, να αλλάξουν τα ορυκτά και να τροποποιήσουν τις ρίζες των πηγών που τροφοδοτούν τους μεγάλους ποταμούς, οι οποίοι γεννιούνται σε αυτά τα ύψη.

Οι επιστήμονες δεν ηχούν συναγερμό – απλώς διαπιστώνουν ότι η μεγαλύτερη οροσειρά του κόσμου έχει ένα δεύτερο ζευγάρι πνευμόνων. Και κάθε νέα «αναπνοή» μας θυμίζει ότι το έδαφος δεν σταματά ποτέ να κινείται.

cnn.gr