Μια τεράστια «υπερ-Γη» με ακραίο κλίμα που την καθιστά κατοικήσιμη μόνο για ένα μέρος της τροχιάς της εντοπίστηκε να κινείται γύρω από ένα άστρο 2,472 έτη φωτός μακριά από τον δικό μας πλανήτη.

Με τον όρο υπερ-Γη (ή υπερ-Γαία) οι αστρονόμοι ονομάζουν πλανήτες σε άλλα αστρικά συστήματα το μέγεθος των οποίων είναι μεγαλύτερο από αυτό της Γης αλλά μικρότερο από αυτό των μεγάλων πλανητών αερίου του ηλιακού μας συστήματος όπως ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας.

Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Nature Astronomy» ερευνητική ομάδα παρουσιάζει την ανακάλυψη που έκανε με τη μέθοδο της μελέτης της έκλειψης που προκαλείται σε ένα άστρο από τη διέλευση ενός πλανήτη που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από αυτόν. Με τη μέθοδο αυτή έχουν ανακαλυφθεί χιλιάδες εξωπλανήτες και έχει εξελιχθεί από τους επιστήμονες τόσο ώστε να μπορούν να συλλέγονται δεδομένα όχι μόνο για την ύπαρξη ενός πλανήτη αλλά και την χημική του σύσταση και άλλα χαρακτηριστικά του.

Ο νέος εξωπλανήτης ονομάζεται Kepler-725c και είναι στα ανώτερα όρια της κατηγορίας της υπερ-Γης αφού έχει μάζα δέκα φορές μεγαλύτερη από αυτή του πλανήτη μας. Δεν έχουμε ένα παράδειγμα υπερ-Γης στο ηλιακό μας σύστημα, επομένως δεν γνωρίζουμε πραγματικά πώς είναι αυτοί οι πλανήτες. Οι πλανητικοί επιστήμονες εξακολουθούν να παλεύουν με θεωρητικά μοντέλα που προσπαθούν να περιγράψουν τις ιδιότητες αυτών των κόσμων. Πόσοι από αυτούς είναι βραχώδεις πλανήτες; Διαθέτουν πυκνή ατμόσφαιρα; Διαθέτουν τεκτονικές πλάκες και τεκτονική δραστηριότητα ; Πώς θα επηρέαζε η υψηλότερη επιφανειακή τους βαρύτητα την εξέλιξη της ζωής; Οριστικές απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα δεν έχουν ακόμη δοθεί οπότε κάθε νέα ανακάλυψη ενός τέτοιου πλανήτη αυξάνει τις γνώσεις μας για αυτούς.

Η τροχιά του πλανήτη κρίνεται ως ιδιαίτερα ασυνήθιστη. Είναι εξαιρετικά ελλειπτική με εκκεντρότητα 0,44. Για λόγους σύγκρισης, η τροχιά της Γης έχει εκκεντρότητα 0,0167 και επομένως είναι σχεδόν κυκλική. Στο άλλο άκρο, μια τροχιακή εκκεντρότητα 1 θα ήταν παραβολική. Η τροχιά του Kepler-725c έχει οβάλ σχήμα, που σημαίνει ότι σε ορισμένα σημεία της τροχιάς του βρίσκεται πολύ πιο κοντά στο άστρο του από ό,τι σε άλλες χρονικές στιγμές. Ενώ συνολικά ο Kepler-725c λαμβάνει 1,4 φορές περισσότερη θερμότητα από το άστρο του από ό,τι η Γη από τον Ήλιο, αυτός είναι απλώς ο μέσος όρος κατά τη διάρκεια της τροχιάς του, και κατά καιρούς λαμβάνει λιγότερη.

Το κλίμα και η ζωή

Εάν ο Kepler-725c έχει ατμόσφαιρα, τότε η διαφορά στην ηλιακή θέρμανση σε διαφορετικές χρονικές στιγμές στην τροχιά του θα μπορούσε να προκαλέσει χάος στο κλίμα του. Στην πραγματικότητα, η υψηλή τροχιακή εκκεντρότητα σημαίνει ότι ο εξωπλανήτης περνάει μόνο ένα μέρος της τροχιάς του στην κατοικήσιμη ζώνη, η οποία είναι μια κυκλική ζώνη γύρω από το αστέρι σε απόσταση όπου οι θερμοκρασίες είναι κατάλληλες για υγρό νερό στην επιφάνεια ενός πλανήτη.

Μήπως αυτό σημαίνει ότι ο Kepler-725c είναι κατοικήσιμος μόνο για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα κατά την τροχιακή του κίνηση; Τι θα συνέβαινε σε οποιαδήποτε ζωή που μπορεί να υπάρχει στον πλανήτη κατά τις περιόδους που βρίσκεται εκτός της κατοικήσιμης ζώνης; Και πάλι, αυτά είναι θεωρητικά προβλήματα με τα οποία παλεύουν οι επιστήμονες, αλλά τώρα η ύπαρξη του Kepler-725c τα καθιστά ξαφνικά πολύ πραγματικά προβλήματα.

Ωστόσο, επειδή δεν βλέπουμε τη διέλευση του Kepler-725c, δεν θα είναι δυνατό να διερευνήσουμε την ατμόσφαιρά του με το Διαστημικό Τηλεσκόπιο James Webb, το οποίο χρησιμοποιεί το ηλιακό φως που φιλτράρεται μέσα από την ατμόσφαιρα ενός πλανήτη για να κάνει συμπεράσματα σχετικά με τις ιδιότητες και τη σύνθεση αυτής της ατμόσφαιρας.

Τέτοιες απαντήσεις θα έχουμε από την αποστολή PLATO (PLANetary Transits and Oscillations of stars) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος που αφορά την εκτόξευση ενός τηλεσκοπίου το 2026 το οποίο θα διαθέτει τα πιο εξειδικευμένα όργανα ανίχνευσης και μελέτης εξωπλανητών μέχρι σήμερα.

Naftemporiki.gr