Λεκτική Κακοποίηση, η Χειρότερη Μορφή Κακοποίησης …

Από: Μαρία Πέππα – 

Η λεκτική κακοποίηση είναι ο μόνος τύπος κακοποίησης, που μπορεί να επηρεάσει κάθε άτομο με οποιοδήποτε είδος επικοινωνιακής ικανότητας ή κατανόησης. Μπορεί να υποστείτε λεκτική κακοποίηση στην εργασία, στο σπίτι, στο σχολείο, στο δρόμο ή περπατώντας στο πάρκο και δεν υπάρχει τίποτα που μπορείτε να κάνετε για να την αποφύγετε. Θα μπορούσατε ακόμη και να είστε θύμα λεκτικής κακοποίησης εάν ζείτε μόνοι, όταν η αυτο-ομιλία σας, η φωνή μέσα στο κεφάλι σας, είναι αυτο-τιμωρητική ή μειώνει την αυτοπεποίθησή σας με οποιονδήποτε τρόπο. Όταν επιτρέπεται στον εσωτερικό σας κριτή να σας καταβάλλει, τότε, υποβάλλεται τον εαυτό σας σε λεκτική κακοποίηση. Κανένας άνθρωπος δεν έχει ανοσία στην λεκτική κακοποίηση …

Η λεκτική κακοποίηση είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος για να ελέγξετε τη συμπεριφορά, τις σκέψεις και τα συναισθήματα ενός άλλου ανθρώπου. Οι έλεγχοι συμπεριφοράς έχουν σχεδιαστεί για να χειραγωγούν τους ανθρώπους έτσι ώστε να κάνουν αυτό που θέλει ο κακοποιός, άλλοτε με το πρόσχημα της αγάπης ή του σεβασμού και άλλοτε με την πρόκληση του φόβου που είναι η συνηθέστερη …

Ο ορισμός της λεκτικής κακοποίησης …

Εάν ορίζετε την λεκτική κακοποίηση ως την κλήση ονομάτων που σας αποδίδονται μόνο μέσω της ομιλίας, τότε δεν θα την αναγνωρίσετε όταν σας συμβεί. Αλλά εάν είστε σε θέση να αναγνωρίζετε την κακοποιητική ομιλία και τις άσχημες επιπτώσεις της, μπορείτε να αποφύγετε αρκετό συναισθηματικό πόνο μελλοντικά …

Ας επεκτείνουμε τον ορισμό της λεκτικής κακοποίησης ως οποιαδήποτε γλώσσα ή συμπεριφορά, που επιδιώκει να εξαναγκάσει το θύμα να αμφιβάλλει για τις αντιλήψεις του ή τις ικανότητές του και να υποτάσσεται στον κακοποιό. Αυτός ο ορισμός της λεκτικής κακοποίησης μας οδηγεί στο σωστό δρόμο για να κατανοήσουμε την ύπουλη φύση του …

Τι θεωρείται λεκτική κακοποίηση …

Πολλοί θεωρούν τη λεκτική κακοποίηση ως προσβλητική γλώσσα σχεδιασμένη για να ταπεινώνει και να αποκτά δύναμη έναντι ενός άλλου ατόμου. Ωστόσο, δεν μας ενοχλούν μόνο τα λόγια. Διαβάζουμε τη γλώσσα του σώματος πριν μάθουμε να μιλάμε και το μυαλό μας ερμηνεύει τη γλώσσα του σώματος σε λέξεις που ακούμε εσωτερικά, δυνατά και ξεκάθαρα. Συμπεριφορές που η γλώσσα του σώματος αντιλαμβάνεται με αυτό τον τρόπο, θεωρούνται και αυτές κακοποιητικές λεκτικά …

Για παράδειγμα, όλοι γνωρίζουμε τις κρυμμένες λέξεις πίσω από ένα ορθωμένο ¨μεσαίο δάκτυλο¨ και κάθε άτομο θα ερμηνεύσει αυτή την κίνηση ως απειλή όταν τους απευθύνεται. Όταν κάποιος στρέφεται εναντίον σας με ένα μαχαίρι για να σας εκφοβίσει, οι λέξεις ¨είμαι σε κίνδυνο¨ αναβοσβήνουν στο μυαλό σας. Οι μαχητές των σχολικών προαυλίων έχουν ¨μια ματιά¨ που κάνει τα υπόλοιπα παιδιά να τρέχουν μακριά τους. Οι άνδρες ¨μάτσο¨, δίνουν έμφαση στις ενδυματολογικές τους επιλογές και καλλιεργούν με προσοχή τις συμπεριφορές τους έτσι ώστε να μην χρειάζεται να μιλούν πολύ για να πάρουν αυτό που θέλουν …

Η λεκτική κακοποίηση που θα εισπράξετε από τον ικέτη του δρόμου όταν αρνείστε να του δώστε φιλοδώρημα ή όταν ο σύζυγός σας εκρήγνυται από θυμό μπορεί να σας φαίνεται μεγαλόφωνη και ανόητη, αλλά λεκτική κακοποίηση είναι και η σιωπή. Η συμπεριφορά πίσω από την ¨σιωπηλή θεραπεία¨, αγνοεί σκοπίμως τις επικοινωνιακές ανάγκες ενός άλλου ατόμου και λέει ήσυχα: ¨δεν είσαι αρκετά σημαντικός/η, δεν σε αναγνωρίζω¨.

Η λεκτική κακοποίηση, από τη φύση της δημιουργεί σύγχυση. Σύμφωνα με την Patricia Evans, συγγραφέα πέντε βιβλίων για την λεκτική κακοποίηση, οι λεκτικοί κακοποιοί κατέχουν πολύ καλά την τέχνη της σύγχυσης και χρησιμοποιούν τουλάχιστον δεκαπέντε διαφορετικές κατηγορίες της. Ο ορισμός της λεκτικής κακοποίησης της κας Evans περιλαμβάνει τους ποικίλους τρόπους που χρησιμοποιούν οι λεκτικοί κακοποιοί για να εκτρέψουν την ευθύνη για τα λόγια και τις ενέργειές τους στα θύματα τους …

Για να καθορίσουμε με ακρίβεια τη λεκτική κακοποίηση και να καταλάβουμε τι θεωρείται λεκτική κακοποίηση, πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να σκάψουμε λίγο βαθύτερα τα σημεία, τα συμπτώματα και τα αποτελέσματά της σε διαφορετικές καταστάσεις και σε όλους τους ανθρώπους. Η επιστήμη της ψυχολογίας και της νευροβιολογίας του εγκεφάλου ασχολούνται επιστεμμένα με αυτή την μάστιγα …

Σε γενικές γραμμές, η λεκτική κακοποίηση είναι η πιο συχνή μορφή κακοποίησης που υπάρχει. Το στίγμα αυτής της μορφής κακοποίησης είναι τόσο μεγάλο, που πολλοί άνθρωποι ούτε καν αναρωτιούνται για το αν είναι νόμιμη ή όχι και εξακολουθούν να την ανέχονται. Δυστυχώς, λόγω του ότι συνήθως την αποδέχονται αδιαμαρτύρητα και δίχως να κάνουν κάτι, τα αποτελέσματα από την κατάχρηση της λεκτικής κακοποίησης είναι τόσο επιζήμια για την υγεία τους που μπορεί ενίοτε να υπερβαίνουν κατά πολύ περισσότερο ακόμα και από αυτά της σωματικής κακοποίησης …

Η προσβλητική συμπεριφορά, οι βρισιές και οι φωνές, μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη ζημιά σε έναν άνθρωπο. Δυστυχώς όμως, οι άνθρωποι που δίνουν προσοχή στις παρενέργειες αυτού του είδους συμπεριφοράς είναι πολύ λίγοι …

Λεκτική κακοποίηση, η χειρότερη μορφή κακοποίησης …

Δεν έχει τόση σημασία από πού προέρχεται η λεκτική κακοποίηση. Είναι εξίσου κακή είτε πρόκειται για εκφοβισμό σε γραπτή μορφή μέσα από το διαδίκτυο, είτε σε προφορική μορφή στην πραγματική ζωή ή σε οποιαδήποτε άλλη μορφή …

Εάν η κατάχρηση είναι συνεχής και επαναλαμβανόμενη για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, ιδιαίτερα όταν ξεκινά από νεαρή ηλικία, η ζημιά που μπορεί να προκαλέσει, οδηγεί στην ανάπτυξη ορισμένων θεμάτων …

Συναισθηματική vs λεκτική κακοποίηση …

Η συναισθηματική και η λεκτική κακοποίηση συνδέονται απόλυτα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι όταν κάποιος κακοποιείται προφορικά, η ζημιά που υφίσταται το άτομο συμβαίνει σε συναισθηματικό επίπεδο. Μπορεί να βλάψει την αυτοεκτίμησή του, τη συνολική εμπιστοσύνη απέναντι στον εαυτό του και να κλονίσει την εμπιστοσύνη του απέναντι στους συνανθρώπους του …

Η ψυχική ανάπτυξη του ατόμου μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας αυτών των τραυμάτων. Είναι κάτι που κανείς από εμάς δεν θέλει να συμβεί στον εαυτό του, τους αγαπημένους του ή σε οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο …

Το άγχος μπορεί να επηρεάσει τον λεκτικά κακοποιημένο άνθρωπο σε τέτοιο βαθμό, που να παρεμβαίνει και να καθορίζει τις διαπροσωπικές σχέσεις του, καθώς και αυτές του εργασιακού περιβάλλοντός του. Όταν γίνει ανεξέλεγκτο, μπορεί να δημιουργήσει μόνιμη βλάβη στον εγκέφαλο και στις δομές του …

Τα συμπτώματα που σχετίζονται με την λεκτική κακοποίηση είναι πολλά. Υπάρχουν άμεσες συνέπειες καθώς και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Ακολουθούν μερικά παραδείγματα ενδεικτικά …

Βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις …

• Υπερ-αναλυτική σκέψη
• Επικοινωνιακές δυσκολίες
• Έλλειψη ενθουσιασμού και αυτοπεποίθησης
• Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων

Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις …

• Χρόνιοι πόνοι
• Άγχος
• Ημικρανίες
• Κατάθλιψη
• Αυτοκτονικές τάσεις
• PTSD Μετατραυματική αγχώδης διαταραχή
• Διατροφικές διαταραχές

Αν αρχίσετε να παρατηρείτε ότι τα παιδιά σας, κάποιοι από τους αγαπημένους σας, τους φίλους σας ή ακόμα και τους γνωστούς σας αρχίζουν να αλλάζουν δραματικά τη συμπεριφορά τους, φροντίσετε έτσι ώστε να κάνετε ότι καλύτερο μπορείτε για να τους βοηθήσετε. Σε μερικές περιπτώσεις η υποστήριξη και η καθοδήγηση που μπορείτε να τους παρέχετε ενδέχεται να παίξει ανατρεπτικό ρόλο …

Τρόποι δράσης των λεκτικών κακοποιών …

Χρησιμοποιούν ψευδώνυμα …

Συνήθως, οι άνθρωποι που έχουν την τάση να κακοποιούν κάποιον λεκτικά, χρησιμοποιούν προσβλητικά ονόματα. Η τακτική αυτή, βοηθά τους κακοποιούς να χειραγωγούν τα θύματά τους. Τους δίνουν εντολές προκειμένου να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους. Είναι μια πολύ επικίνδυνη και καταστροφική συνήθεια …

Δρουν εν κρυπτό …

Το μεγαλύτερο μέρος της κακοποίησης λαμβάνει χώρα σε κλειστό περιβάλλον ή σε απόμερο από την κοινή θέα αν είναι ανοιχτό. Είτε πρόκειται για το σπίτι, το σχολείο, είτε για οποιαδήποτε άλλη εγκατάσταση, μπορεί να προκαλέσει σοβαρό τραύμα και να βλάψει ένα άτομο πάρα πολύ. Στα παιδιά, συνοδεύεται συνήθως και από σωματική κακοποίηση …

Δεν εκτιμούν τους ανθρώπους …

Οι κακοποιοί, τείνουν να μην εκτιμούν ποτέ τη σκληρή δουλειά του ατόμου και τα επιτεύγματά του. Για αυτούς, ό,τι και να κάνει ο άνθρωπος δεν είναι ποτέ αρκετά καλό ή κάτι ιδιαίτερο. Το υποκείμενο της κακοποίησης, αισθάνεται άδειο και χωρίς σκοπό …

Καταστροφείς της καλής διάθεσης …

Συνήθως οι κακοποιοί, τείνουν να αισθάνονται πως χάνουν τον έλεγχο όταν οι άνθρωποι έχουν χαρούμενη διάθεση και νιώθουν καλά. Εφαρμόζουν άμεσα τις κατάλληλες τακτικές για να σας κλονίσουν και να σας κάνουν να νιώσετε δυσάρεστα. Είναι σημαντικό να το γνωρίζετε για να μην τους επιτρέπετε να επιτυγχάνουν με ευκολία τον στόχο τους. Οι κακοποιοί τροφοδοτούν τη δυστυχία και την ανασφάλεια των ανθρώπων. Είναι ένας από τους βασικότερους ρόλους τους …

Επιτίθενται στα ενδιαφέροντα του ατόμου …

Οι κακοποιοί, έχουν την τάση να επιτίθενται στα ενδιαφέροντα των ανθρώπων, στα χόμπι τους και γενικά σε κάθε τι που τους αρέσει. Αυτή η συμπεριφορά στερεί από τους ανθρώπους την αίσθηση της αξίας τους, τους κάνει να αισθάνονται πως ποτέ δεν είναι αρκετοί και τους ωθεί στο ψέμα στην προσπάθειά τους να προστατεύσουν τον εαυτό τους. Αν διαπιστώσετε μια παρόμοια συμπεριφορά στους οικείους σας, ενεργήστε όσο πιο σύντομα μπορείτε …

Δεν σφάλλουν ποτέ …

Δυστυχώς, σχεδόν οι περισσότεροι κακοποιοί, δεν ζητούν ποτέ συγνώμη και δεν αναγνωρίζουν εύκολα τα λάθη τους. Επιδιώκουν να βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και φυσικά η ορθή τους άποψη για τους πάντες και τα πάντα, δεν επιδέχεται την αμφισβήτηση κανενός. Ο προσωρινός τερματισμός της προφορικής ανταλλαγής όταν δεν τα βγάζουν πέρα με επαρκή επιχειρήματα, είναι μια τακτική που συνηθίζουν να ακολουθούν. Γρήγορα όμως ανασκουμπώνονται και επανέρχονται στο προηγούμενο συμπεριφορικό μοντέλο τους …

Ωθούν τους ανθρώπους στην απομόνωση …

Οι άνθρωποι που βιώνουν συστηματικά λεκτική κακοποίηση, συχνά απομονώνουν τον εαυτό τους από την κοινωνικοποίηση και γενικά από το να βρίσκονται γύρω από άλλους τους ανθρώπους. Αισθάνονται άβολα, μεγάλη ανησυχία και άγχος. Αυτό οφείλεται στη χαμηλή τους αυτοεκτίμηση. Είτε πρόκειται για μέλος της οικογένειας, για φίλο ή για κάποιον από το σχολείο ή την εργασία σας, φροντίστε να μιλήσετε μαζί του, να ρωτήσετε πώς νιώθει και να τον/την βοηθήσετε με διακριτικότητα να νιώσει όσο πιο άνετα μπορεί …

Πάντα οι άλλοι φταίνε …

Οι κακοποιοί, δεν οφείλουν τίποτα σε κανέναν και δεν φταίνε ποτέ. Για τον οποιονδήποτε λόγο και σε οποιαδήποτε κατάσταση, κατηγορούν πάντα τους άλλους ανθρώπους πέραν του εαυτού τους. Αυτό ωθεί τα άτομα να νιώθουν σαν να στερούνται την αξία τους και να μην κάνουν τίποτα καλά. Αυτή η αίσθηση είναι καταστροφική και επιζήμια για την υγεία τους …

Αστεία …

Κάνοντας αστεία σε βάρος κάποιου άλλου, μπορεί να φαίνεται κάτι αθώο και διασκεδαστικό. Όταν όμως υπερβαίνονται τα εσκεμμένα και δίχως την σύμφωνη γνώμη ή την συγκατάθεση του ατόμου, το αποτύπωμα που αυτά αφήνουν είναι η απογοήτευση και η αναξιότητα …

Παραπομπή: Evans, Patricia (2009). The Verbally Abusive Relationship
Φωτογραφία: shutterstock

www.hypnotherapy4u.gr