Oλοένα και περισσότερο στη δίνη μιας πολιτικής και οικονομικής κρίσης που απειλεί να πάρει διαστάσεις ευρωπαϊκού κραχ βυθίζεται η Γαλλία, με τον πρόεδρο Emmanuel Macron να βλέπει την εξουσία του να φθείρεται ραγδαία.

Παρά ταύτα, και ενώ έχει ξεμείνει από πολιτικό κεφάλαιο, ο Macron δεν επιλέγει εκλογές…
Έχει χάσει τρεις πρωθυπουργούς, με τον τελευταίο, τον Sebastien Lecornu, να σπάει κάθε ρεκόρ παραιτούμενος έπειτα από μόλις 28 ημέρες στην εξουσία, ωστόσο προτιμά να γαντζωθεί στην προεδρική καρέκλα, παίρνοντας παράταση στην εξουσία ορίζοντας έναν τέταρτο «αχυράνθρωπο», την ίδια στιγμή που η Γαλλία αντιμετωπίζει μείζονα πολιτικά και οικονομικά προβλήματα, με το έλλειμμα και την αντιπολίτευση να πιέζουν ασφυκτικά.

Ειδικότερα, όπως επιβεβαίωσε σε δηλώσεις του στις 8/10 ο παραιτηθείς Lecornu, ο Macron θα προσπαθήσει να ορίσει νέο πρωθυπουργό εντός των επόμενων 48 ωρών.

Ο Lecornu, ο οποίος παραμένει προσωρινά στη θέση του για τη διαχείριση των τρεχουσών υποθέσεων, αναγνώρισε ότι η μεταρρύθμιση των συντάξεων αποτελεί έναν από τους πιο «δύσκολους φακέλους» της κυβέρνησης, επισημαίνοντας πως θα χρειαστεί «να βρεθεί ένας δρόμος για να διεξαχθεί ο διάλογος».
Τόνισε, ωστόσο, ότι η πλήρης αναστολή της μεταρρύθμισης, όπως ζητείται από μεγάλο μέρος της αριστεράς, θα κόστιζε στη χώρα τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ έως το 2027.

Αναφερόμενος στη γενικότερη πολιτική κατάσταση, ο Lecornu υπογράμμισε ότι «το ενδεχόμενο διάλυσης της Εθνοσυνέλευσης απομακρύνεται», καθώς εκτιμά πως υπάρχει μια «σχετική πλειοψηφία» από διάφορους πολιτικούς σχηματισμούς που είναι έτοιμοι να συνεργαστούν για την ψήφιση του προϋπολογισμού.

«Νιώθω πως ένας δρόμος είναι ακόμη εφικτός. Είναι δύσκολος, αλλά ρεαλιστικός», δήλωσε χαρακτηριστικά, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η χώρα μπορεί να αποφύγει νέες εκλογές και περαιτέρω πολιτική αστάθεια.
Ο παραιτηθείς πρωθυπουργός δεν δίστασε επίσης να ασκήσει αυτοκριτική, εκφράζοντας «λύπη» για τη σύνθεση της κυβέρνησής του και αναγνωρίζοντας ότι «έγιναν λάθη».

Υπογράμμισε ότι η νέα κυβερνητική ομάδα που θα αναλάβει «θα πρέπει να είναι πλήρως αποσυνδεδεμένη από τις προεδρικές φιλοδοξίες για το 2027», σε μια έμμεση αιχμή για τα εσωκομματικά παιχνίδια εξουσίας που ταλανίζουν το προεδρικό στρατόπεδο.

Απαντώντας στην κριτική που δέχθηκε για την τοποθέτηση του Bruno Le Maire στο υπουργείο Άμυνας, ο Lecornu διευκρίνισε ότι «το πρόβλημα δεν είναι προσωπικό», αλλά πηγάζει από τη στασιμότητα των πολιτικών κομμάτων.

«Στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις, οι πολιτικοί ηγέτες θέλουν να προχωρήσουν, αλλά οι ακτιβιστές πιέζουν προς πιο σκληρές γραμμές», ανέφερε χαρακτηριστικά, καυτηριάζοντας τα «κομματικά πάθη» που δυσχεραίνουν τη λήψη αποφάσεων.

Κλείνοντας, ο Lecornu δήλωσε ότι η «αποστολή του έχει πλέον ολοκληρωθεί» και πως «δεν επιδιώκει να κρατήσει τη θέση του».
Παρότι χαρακτήρισε τις τελευταίες 48 ώρες ως «δύσκολες αλλά καθοριστικές», διατήρησε μια νότα αισιοδοξίας για το μέλλον, τονίζοντας ότι η Γαλλία χρειάζεται «σταθερότητα και υπευθυνότητα» σε μια στιγμή όπου η εμπιστοσύνη των αγορών και των πολιτών δοκιμάζεται.

Η κρίση που ταλανίζει το Παρίσι αναδεικνύει για ακόμη μια φορά το βάθος της πολιτικής φθοράς του Emmanuel Macron, καθώς ο πρόεδρος καλείται να σχηματίσει νέα κυβέρνηση εν μέσω αυξανόμενης κοινωνικής δυσαρέσκειας και οικονομικής αβεβαιότητας — μια εξίσωση που μπορεί να καθορίσει την πορεία όχι μόνο της Γαλλίας, αλλά και ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

O Fitch περιμένει στη γωνία

Τα επιτόκια δανεισμού της Γαλλίας έχουν ήδη αυξηθεί τον τελευταίο μήνα, μετά την πτώση της προηγούμενης κυβέρνησης Bayrou σε ψήφο δυσπιστίας σχετικά με τα μέτρα μείωσης του ελλείμματος για τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους.

Ο οίκος αξιολόγησης Fitch, ο οποίος ήταν ο πρώτος που υποβάθμισε το κρατικό χρέος της Γαλλίας τον περασμένο μήνα, προειδοποίησε ότι «η αποτυχία εφαρμογής μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης» θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα σε νέες υποβαθμίσεις πιστοληπτικής ικανότητας. Επιπλέον, ο Fitch προέβλεψε ότι το χρέος της Γαλλίας θα αυξηθεί από το 113,2% του ΑΕΠ το 2024 στο 121% το 2027, «χωρίς σαφή προοπτική σταθεροποίησης τα επόμενα χρόνια». «Το αυξανόμενο δημόσιο χρέος της Γαλλίας περιορίζει την ικανότητά της να αντιμετωπίσει νέα σοκ χωρίς περαιτέρω επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών της», ανέφερε ο οίκος αξιολόγησης, ο οποίος δηλώνει επιφυλακτικός ως προς το ότι η πολιτική κρίση θα επιλυθεί γρήγορα.

«Αναμένουμε ότι η πορεία προς τις προεδρικές εκλογές του 2027 θα περιορίσει περαιτέρω τα περιθώρια δημοσιονομικής εξυγίανσης βραχυπρόθεσμα και πιστεύουμε ότι είναι πολύ πιθανό το πολιτικό αδιέξοδο να συνεχιστεί και μετά τις εκλογές», έχει προειδοποιήσει ο Fitch.

Συναγερμός στις Βρυξέλλες

Στις Βρυξέλλες και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αξιωματούχοι και διπλωμάτες εξέφρασαν τις ανησυχίες ότι η ηγεσία του προέδρου Emmanuel Macron σε διεθνή ζητήματα όπως η Ουκρανία και η Γάζα θα αποδυναμωθεί μοιραία.

Ορισμένοι φοβούνται ακόμη ότι ολόκληρη η οικονομία της ευρωζώνης μπορεί σύντομα να τεθεί σε κίνδυνο.
«Η Γαλλία είναι πολύ μεγάλη για να αποτύχει, οπότε αυτή η ατελείωτη πολιτική αστάθεια θέτει σε κίνδυνο ολόκληρη την ευρωζώνη», δήλωσε στο Politico ένας διπλωμάτης χώρας της ΕΕ. «Είναι το βασικό θέμα σε όλες τις συζητήσεις στους διαδρόμους σήμερα».

Και όχι άδικα. Η Γαλλία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βασικός παίκτης της G7, η μοναδική πυρηνική δύναμη της ΕE και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Εξίσου σημαντικό, υπό τον Macron αποτέλεσε πολιτική δύναμη που καθοδηγεί τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, αντίστοιχης ισχύος με τη Γερμανία.

Ταυτόχρονα, ο Macron προσπαθεί να αποκρούσει την απειλή του πατριωτικού Εθνικού Συναγερμού, που προηγείται σταθερά στις δημοσκοπήσεις, ενώ αντιμετωπίζει το μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας.
Ωστόσο, οι κυβερνήσεις του δεν έχουν καταφέρει να περάσουν από το κοινοβούλιο μέτρα για τον περιορισμό των δημόσιων δαπανών. Το παρατεταμένο πολιτικό αδιέξοδο αυξάνει την πιθανότητα νέων βουλευτικών εκλογών πριν το τέλος του έτους, προσθέτοντας μήνες αβεβαιότητας.

Ορισμένοι αναλυτές εξετάζουν πλέον ακόμη και το ενδεχόμενο πρόωρης παραίτησής του. Η θητεία του λήγει το 2027.
Κάθε ένα από αυτά τα ενδεχόμενα θα άνοιγε τον δρόμο για σημαντικά κέρδη του κόμματος της Marine Le Pen, με κίνδυνο ανατροπής των πολιτικών ισορροπιών στην Ευρώπη και πυροδότησης κύματος αστάθειας. Το μεγαλύτερο άγχος των Ευρωπαίων διπλωματών και αξιωματούχων αφορά τον κίνδυνο για την ευρωζώνη.

«Οι προσπάθειες του προέδρου Macron τα τελευταία οκτώ χρόνια ήταν να δείξει ότι η Γαλλία είναι ο πιο ελκυστικός τόπος για επενδύσεις στην Ευρώπη», δήλωσε ο Grégoire Roos από το think tank Chatham House του Λονδίνου.

«Δεν βλέπω κανέναν σοβαρό διεθνή επενδυτή να επιλέγει τη Γαλλία αυτή τη στιγμή, δεδομένης της απόλυτης έλλειψης πολιτικής και δημοσιονομικής σαφήνειας».

Πολιτικός «επικήδειος»

Στις Βρυξέλλες, ορισμένοι διπλωμάτες της Ε.Ε. γράφουν ήδη ιδιωτικά τον «πολιτικό επικήδειο» του Macron. Αφού εκτοξεύτηκε στην εξουσία το 2017, σπάζοντας το παραδοσιακό μοντέλο της γαλλικής πολιτικής, τώρα μοιάζει με «κουτσή πάπια», με την επιρροή του στις Βρυξέλλες να εξασθενεί ραγδαία.

Ένας δεύτερος διπλωμάτης της Ε.Ε. μίλησε για την «κληρονομιά» του Macron ως ενός ισχυρού στοχαστή που παρήγαγε ιδέες για την αλλαγή της Ευρώπης και κατάφερε να πείσει άλλους ηγέτες να υιοθετήσουν μερικές από αυτές. Η έννοια της «στρατηγικής αυτονομίας» -δηλαδή η οικονομική και αμυντική αυτονόμηση της ΕΕ- γεννήθηκε στο Παρίσι, σημείωσε.

Με τον πρόεδρο Trump να απομακρύνει πλέον τις ΗΠΑ από την Ευρώπη, η ιδέα αυτή έχει ωριμάσει. «Λίγοι ηγέτες έχουν τη διάθεση και την ικανότητα να σκέφτονται δύο ή πέντε χρόνια μπροστά», είπε. «Εκείνος το έκανε εξαιρετικά καλά».

Περιορίζεται η γαλλική επιρροή

Ο Macron, φυσικά, έχει εκλεγεί μέχρι το 2027 και, παρά τη φημολογία, δεν έχει δείξει πρόθεση να παραιτηθεί. Αν παραμείνει, ωστόσο, η πολιτική αναταραχή στο Παρίσι σημαίνει ότι η γαλλική επιρροή στις ευρωπαϊκές συζητήσεις και πολιτικές πρωτοβουλίες πιθανότατα θα μειωθεί.
Οι συζητήσεις μεταξύ υπουργών Οικονομικών για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, για παράδειγμα, θα ήταν ευκολότερο να διαμορφωθούν προς όφελος της Γαλλίας αν μπορούσε να στέλνει σταθερά τον ίδιο υπουργό στις Βρυξέλλες.

Όμως οι συνεχείς ανακατατάξεις στο Παρίσι καθιστούν δύσκολο να διατηρηθεί μια συνεκτική γραμμή.
Από την άλλη πλευρά, μια πρόωρη εκλογική αναμέτρηση θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της Ε.Ε.

Οι κυβερνήσεις είχαν θέσει μια ανεπίσημη προθεσμία για συμφωνία πριν από τις γαλλικές εκλογές του 2027, καθώς υπήρχε φόβος ότι η Le Pen θα πολιτικοποιούσε και εν τέλει θα εκτροχίαζε τη διαδικασία.

Απούσα Γαλλία

Ο Macron υπήρξε κεντρικός στις ευρωπαϊκές προσπάθειες στήριξης της Ουκρανίας και της ίδιας της Ευρώπης έναντι της Ρωσίας, τόσο ενθαρρύνοντας τους ευρωπαίους ηγέτες να ενισχύσουν τις δικές τους στρατιωτικές δυνατότητες όσο και συντονίζοντας δράσεις με συμμάχους.

Η κοινή του πρωτοβουλία με τον Βρετανό πρωθυπουργό, Keir Starmer, για τη συγκρότηση μιας “συμμαχίας των προθύμων” παραμένει το μοναδικό ρεαλιστικό πλαίσιο για μια μελλοντική ειρηνευτική διαδικασία στην Ουκρανία. «Δεν είναι καλό για την Ε.Ε. ένα από τα μεγαλύτερα κράτη-μέλη να βρίσκεται σε αναταραχή, ειδικά στη σημερινή κατάσταση ασφάλειας», είπε ο ίδιος αξιωματούχος της ευρωζώνης.

Η παραδοσιακή «γαλλογερμανική μηχανή» -με ισχυρούς ηγέτες σε Παρίσι και Βερολίνο- θεωρείται καθοριστική για την αποτελεσματικότητα της Ε.Ε.

Τα προβλήματα του Macron κάνουν αυτόν τον στόχο πολύ δυσκολότερο, ακόμη κι αν στη Γερμανία υπάρχει πλέον νέος, πιο δυναμικός ηγέτης, ο Friedrich Merz.

Ένας Γάλλος αξιωματούχος από το επιτελείο απερχόμενου υπουργού αναγνώρισε το πρόβλημα: «Αυτό αφήνει τη Γαλλία απούσα σε μια στιγμή που η Ρωσία εισχωρεί σε ευρωπαϊκά εδάφη, η Κίνα έχει τεράστια βιομηχανική υπερπαραγωγική ικανότητα και οι Ηνωμένες Πολιτείες του Trump συνεχίζουν να κάνουν ανόητα πράγματα», είπε. «Η γαλλική ηγεσία θα λείψει. Είναι αδύνατο η Γαλλία να προσφέρει αυτά που μπορεί, υπό αυτές τις συνθήκες».

Και έπειτα τίθεται το ερώτημα του τι μέλλει γενέσθαι. Αν ο Macron προκηρύξει νέες εκλογές, ο πατριωτισμός αναμένεται να κερδίσει έδαφος, αν και το ποσοστό του Εθνικού Συναγερμού παραμένει σταθερό γύρω στο 30–32% από τις βουλευτικές εκλογές του 2024.

Ο Geert Wilders, ο Ολλανδός βετεράνος της ακροδεξιάς που κέρδισε τις τελευταίες εκλογές στην Ολλανδία, είχε στείλει ένα προειδοποιητικό μήνυμα προς «όλους τους παλιούς ηγέτες», μεταξύ αυτών και τον Macron, νωρίτερα φέτος: «Η εποχή σας τελείωσε».

www.bankingnews.gr