Τάφο με μια γυναίκα πλαισιωμένη με φύλλα χρυσού

Μικρά φύλλα χρυσού σε διάφορα σχήματα (τετράγωνα, ρόμβοι, τριγωνικά) πάχους από 1 έως και 3 εκατοστά, πλαισίωναν τη νεκρή γυναίκα που βρήκε η ομάδα του καθηγητή στον μοναδικό και μυστηριώδη διπλό τάφος ηλικίας 2.700 ετών στην αρχαία Ελεύθερνα, στις αρχές του φθινοπώρου.

Όλα ξεκίνησαν τον Ιούλιο, όταν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών στο τομέα ΙΙΙ της αρχαίας πόλης, στο νεκροταφείο δηλαδή της Ελεύθερνας, οι ανασκαφές οδηγούσαν σε ένα διάδρομο με άνοιγμα, το οποίο όμως δεν έφτανε σε τάφο. Σε μία εξιστόρηση του καθηγητή Νικόλαου Σταμπολίδη στο ΑΠΕ – ΜΠΕ για την πορεία της συγκεκριμένης ανασκαφής, μαθαίνουμε ότι ο διάδρομος αυτός, το άνοιγμα, δημιουργήθηκε μάλλον για να ξεγελάσουν τους τυμβωρύχους, ώστε αυτοί να μην οδηγηθούν στον διπλό τάφο, όπου μέσα του αναπαύονταν η γυναίκα και ένας άνδρας. Η γυναίκα θα πρέπει, σύμφωνα με τον καθηγητή-αρχαιολόγο να ανήκε στην υψηλή κοινωνική τάξη.

«Είναι η εποχή στο πρώτο μισό του 7ου αιώνα, στην πρωτοαρχαϊκή εποχή, στο μεταίχμιο ανάμεσα στα αρχαϊκά και γεωμετρικά χρόνια, τότε δηλαδή που αρχίζει το εγώ αντί του εμείς, τότε που ανθίζει μεταξύ άλλων η αρχιτεκτονική, τότε που η ακμή σε κοινωνίες και πολιτισμό αγγίζει περισσότερο την Κρήτη», αναφέρει ο καθηγητής.

Στην εξιστόρησή του στο ΑΠΕ ο αρχαιολόγος-καθηγητής Νικόλαος Σταμπολίδης τόνισε ότι οι συγκλονιστικές αυτές νέες ανακαλύψεις είναι η συνέχεια των περυσινών ευρημάτων.

«Αναμέναμε αυτά τα ευρήματα διότι από πέρυσι μετά την ανακάλυψη των οστών των τριών γυναικών που βρέθηκαν σε τάφο ου 8ου αιώνα π.Χ. μαζί με μοναδικά και παράξενα χρυσά αντικείμενα και κοσμήματα από σπάνια υλικά, πιστεύαμε πως οι εκπλήξεις δεν τελείωναν σε εκείνη τη χρονική στιγμή. Είχαμε δίκιο διότι βρήκαμε αυτόν τον τάφο, βρήκαμε τη συγκεκριμένη γυναίκα και όταν αργότερα ανασυνθέσουμε, ενώσουμε τα φύλλα χρυσού, θα δούμε να σχηματίζεται ένα ένδυμα ή σάβανο στολισμένο παράλληλα με εκατοντάδες πολύτιμες πέτρες (αμέθυστος, φαγεντιανή, κορνεόλη, κεχριμπάρι, ορεία, κρύσταλλος, ήλεκτρον). Μάλλον πρόκειται γυναίκα με αριστοκρατική καταγωγή διότι πέραν του καταστόλιστου του σκηνώματος υπήρχαν πολλά χάλκινα, πήλινα, πολλά μικρά λεπτεπίλεπτα αγγεία από φαγεντιανή, αρωματοδοχεία, δηλαδή, που είχαν εναποτεθεί πλάι της. Η ηλικία πρέπει να είναι αρκετά νεαρής γυναίκας, η οποία συνοδεύτηκε στην ταφή της από το δεύτερο άτομο που ήταν θαμμένο και εκείνο και στο οποίο ανήκουν μία σιδερένια αιχμή και σιδερένιο τμήμα ζώνης που εντοπίστηκαν στο τάφο».

Η νέα ανακάλυψη έγινε πολύ κοντά στο νεκροταφείο των πολεμιστών στην Αρχαία Ελεύθερνα και επειδή οι πολεμιστές που έχουν βρεθεί κατά τη διάρκεια των ανασκαφών είναι όλοι καμένοι, μάλλον το δεύτερο πρόσωπο δίπλα στη νεαρή γυναίκα θα πρέπει να είναι ή κάποιος ηλικιωμένος ή κάποιος δούλος, άτομα που στην ταφή δεν καίγονταν.

Το σήμερα με το χθες το χώριζε μία πλάκα βάρους εκατοντάδων κιλών, η οποία έκρυβε την ιστορική, καταπληκτική, τη συγκλονιστική όπως την χαρακτηρίζει ο καθηγητής ανακάλυψη, όπου μεταξύ των άλλων κορυφαίων ευρημάτων ανακαλύφθηκε ένα κόσμημα ανάμεσα στα χιλιάδες φύλλα χρυσού, που στην πίσω πλευρά του απεικονίζει µία μέλισσα και πρόκειται για μία μοναδική απεικόνιση της μέλισσας ως θεάς.

«Τα συγκεκριμένα ευρήματα που σημειώτεον δεν έχουν βρεθεί αλλού, ούτε σε Σικελία, ούτε σε Ελλάδα, Κύπρο ή κάπου αλλού, τεκμηριώνουν για ακόμα μία φορά ότι δικαίως η ανασκαφή που για χρόνια πραγματοποιείται στην περιοχή ονομάστηκε φέτος το χειμώνα από το αμερικανικό ινστιτούτο Αρχαιολογίας, ως μία από τις καλύτερες ανασκαφές στον κόσμο.

«Είμαστε μαζί τους, ζούμε μαζί τους, μιας και εμείς ως αρχαιολόγοι προσφέρουμε στην περιοχή ένα κοινωνικό έργο. Κάποτε η περιοχή παράκμαζε. Σήμερα, οι νέοι μένουν στον τόπο τους, παντρεύονται γεννούν τα παιδιά τους. Είναι μία αρχαιολογική περιοχή με επιστημονική κινητικότητα, με στέγαστρα, φυλάκια, αποθήκες. Με το ΕΣΠΑ που ήδη εγκρίθηκε, ετοιμάζεται να γίνει όλη η περιοχή, ο χώρος εκθέσεων αποθήκευσης, συντήρησης των αρχαιολογικών ευρημάτων από την Αρχαία Ελεύθερνα», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής.

Ιστορικά στοιχεία για την Αρχαία Ελεύθερνα
Η Αρχαία Ελεύθερνα είναι ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος του νομού Ρεθύμνου, στις βορειοδυτικές υπώρειες της Ίδης, σε υψόμετρο περίπου 380 μέτρων και σε απόσταση 30 χλμ νότια του Ρεθύμνου. Στην αρχαία πόλη Ελεύθερνα, όπου σήμερα σώζονται ερείπια από διάφορες ιστορικές περιόδους, το Πανεπιστήμιο Κρήτης από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 κάνει προγραμματισμένες και συστηματικές ανασκαφές, οι οποίες έχουν φέρει στο φως πολλά ευρήματα και εντυπωσιακά αρχαιολογικά λείψανα, που δίνουν την εικόνα της αρχαίας πόλης, κυρίως από τους γεωμετρικούς έως τους πρωτοβυζαντινούς χρόνους, χωρίς ωστόσο να λείπουν τα στοιχεία της αδιάκοπης χρήσης του χώρου από τα πρωτομινωικά έως και τα νεώτερα χρόνια.