Σε ύψη ρεκόρ χρέη και πλούτος

Επί 45 συνεχή χρόνια, έως το 1994, ο μέσος πλούτος σε σχέση με το εισόδημα των αμερικανικών νοικοκυριών διατηρούταν σταθερός στο 4,9x – δηλαδή ήταν 4,9 φορές υψηλότερος. Το τελευταίο τρίμηνο όμως του 2016, για πρώτη φορά στην ιστορία των Η.Π.Α., ο μέσος πλούτος αυξήθηκε στο 6,5x των εισοδημάτων, αφαιρουμένου του πληθωρισμού – λόγω των υψηλών τιμών των μετοχών και της ακίνητης περιουσίας.

Δηλαδή, ξεπέρασε το ρεκόρ της φούσκας των ακινήτων του 2005, καθώς επίσης της αντίστοιχης του διαδικτύου το 2000 – ενώ μετά το 1994 αυξανόταν συνεχώς, ακλουθώντας τους οικονομικούς κύκλους. Μία αντίστοιχη εξέλιξη διαπιστώνεται σε ολόκληρο τον πλανήτη, ως αποτέλεσμα της ανεξέλεγκτης παγκοσμιοποίησης – όπου οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι, ενώ οι φτωχοί φτωχότεροι, δανειζόμενοι περισσότερα χρήματα για να καλύψουν την απώλεια των εισοδημάτων τους.

Η πρόσφατη πάντως αύξηση του δείκτη στο 6,5x οφείλεται στα πακέτα ποσοτικής διευκόλυνσης των κεντρικών τραπεζών (QE) που οδηγήθηκαν στα χρηματιστήρια, καθώς επίσης στις αγορές των υπολοίπων παγίων περιουσιακών στοιχείων – αυξάνοντας τον πλούτο των συμμετεχόντων και δημιουργώντας τεράστιες φούσκες. Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνονται οι διακυμάνσεις του δείκτη – οι άνοδοι και οι κάθοδοι του, σε σχέση με τις φούσκες των χρηματιστηρίων.

Επεξήγηση γραφήματος: Πλούτος των νοικοκυριών σε σχέση με το εισόδημα τους.

.

Από την άλλη πλευρά το παγκόσμιο χρέος κλιμακώνεται διαρκώς, υπερβαίνοντας πια το 325% του ΑΕΠ του πλανήτη (πηγή) ή τα 217 τρις $ – έχοντας αυξηθεί κατά περίπου 11 τρις $ τους πρώτους εννέα μήνες του 2016, εκ των οποίων το 50% αφορούσε τα χρέη των κυβερνήσεων. Νέα βουνά χρεών λοιπόν προστίθενται στα ήδη υφιστάμενα, χωρίς σταματημό – ενώ οι αναδυόμενες οικονομίες τριπλασίασαν τις εκδόσεις ομολόγων και κοινοπρακτικών δανείων, με την Κίνα να αντιπροσωπεύει τη μερίδα του λέοντος.

Το αποτέλεσμα της αύξησης των χρεών είναι η επιβράδυνση του ρυθμού της ανάπτυξης παγκοσμίως, η οποία μέχρι στιγμής καταπολεμάται με τα πακέτα των κεντρικών τραπεζών για να μην εξελιχθεί σε αποπληθωρισμό – σε μία από τις χειρότερες οικονομικές ασθένειες, αφού μειώνει τις αξίες όλων των περιουσιακών στοιχείων και αυξάνει τα χρέη ως προς το ΑΕΠ.

Εν τούτοις, φτάνουμε στο τέλος αυτής της διαδικασίας, κρίνοντας από τις πρώτες αυξήσεις των επιτοκίων εκ μέρους της Fed – οπότε είναι δεδομένο το κραχ στις παγκόσμιες αγορές, όπως συνέβαινε πάντοτε μέχρι σήμερα. Με κριτήριο τώρα τα νέα ρεκόρ τόσο όσον αφορά τον πλούτο, όσο και τα χρέη, η κατάρρευση δεν πρόκειται να αργήσει πολύ ακόμη – αν και κανένας δεν γνωρίζει πότε ακριβώς θα συμβεί.