“ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΣ” ΣΥΝΟΔΟΣ ΜΕ…CIA;

“ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΣ” ΣΥΝΟΔΟΣ ΜΕ…CIA ;

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης

Πολλά «περίεργα» πράγματα συμβαίνουν με την Πανορθόδοξο Σύνοδο, που παρά τις έντονες θεολογικές και όχι μόνο αντιδράσεις αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις 19 Ιουνίου στην Κρήτη.

Σύμφωνα με αποκαλυπτικό δημοσίευμα του Ορθόδοξου Δρόμου την οργάνωση και διαφύλαξη της Συνόδου έχει αναλάβει η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών, γνωστή ως CIA, προσέξτε, μέσα σε ελληνικό έδαφος.

Αλλά ας δούμε τι αποκαλύπτει το δημοσίευμα από τον Μοναχό Επιφάνιο Καψαλιώτης – Άγιον Όρος

«Στα μέσα της αγίας Τεσσαρακοστής το Οικουμενικό Πατριαρχείο ανακοίνωσε τα ονόματα δύο γυναικών που θα στελεχώσουν την πατριαρχική αντιπροσωπία στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο (ΑκΜΣ)• το πρώτο είναι μιας ηγουμένης ελληνικής ι. μονής, της οποίας οι μοναχές διακονούν στο Φανάρι, και είναι «τιμής ένεκεν», το άλλο όμως είναι εξαιρετικά σημαντικό, καθότι ανήκει σε μία ελληνοαμερικανίδα καθηγήτρια γνωστού πανεπιστημίου των ΗΠΑ, με ειδίκευση τη διαχείριση κρίσεων και τις διεθνείς σχέσεις.

Συγκεκριμένα το όνομα της Δρ. Ελισάβετ Προδρόμου (Δρ. Πρ.) ούτε είναι άγνωστο, ούτε βεβαίως ασήμαντο. Από το εξαιρετικά πλούσιο επιστημονικό βιογραφικό της ξεχωρίζουν: επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Διεθνών Σχέσεων του πανεπιστημίου της Βοστώνης και επισκέπτης καθηγητής στην έδρα Επίλυσης Κρίσεων στη σχολή νομικών και διπλωματικών σπουδών Flecher του πανεπιστημίου Tufts, συνεργάζεται επίσης με το Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών (CES) του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ (Harvard), όπου προεδρεύει στην ομάδα μελέτης Ανατολικής Μεσογείου και Ευρώπης.

Οι ακαδημαϊκοί της τίτλοι της επιτρέπουν να συμμετέχει, και εδώ είναι το σπουδαιότερο, σε αρμόδιες κυβερνητικές επιτροπές χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ : από το 2004-2012 αντιπρόεδρος της επιτροπής Διεθνών Θρησκευτικών Ελευθεριών της αμερικανικής Βουλής και από το 2011 αναβαθμίστηκε σε μέλος της αρμόδιας ομάδας εργασίας του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών με αντικείμενο «Θρησκεία και Εξωτερική Πολιτική». Θεωρείται ειδήμων σε θέματα ανατολικής Μεσογείου και νότιο-ανατολικής Ευρώπης και έχει συνεργασθεί ως σύμβουλος στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΠΑ , το υπουργείο Άμυνας, την Αμυντική Υπηρεσία Πληροφοριών (DIA), την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIA), το NATO, τον ΟΗΕ, υπουργεία και Μ.Κ.Ο. διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών1. Χαρακτηρίζεται τέλος ως ανώτερη διπλωμάτης (Senior Diplomat).

Εκ των πραγμάτων αντιλαμβάνεται κανείς το status της Δρ. Πρ. εντός του πλέγματος ισχύος των ΗΠΑ• η ακαδημαϊκή της ιδιότητα συν¬υπάρχει με αυτό που κυρίως την χαρακτηρίζει: του συνεργάτη -ιδιαιτέρως με τις υπηρεσίες ασφαλείας των ΗΠΑ- αυτού που αποκαλούμε ως «βαθύ κράτος».

Έχοντας λοιπόν σκιαγραφήσει το εύρος δραστηριοτήτων της Δρ. Πρ. στρέφουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τη προσοχή μας στην εισήγησή της στο 20ο Συνέδριο του Orthodox Christian Laity (OCL), το Νοέμβριο του 2007 στο Illinois των ΗΠΑ με θέμα: «Η Ορθόδοξη Χριστιανoσύνη μπροστά σε σταυροδρόμι: Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Εκκλησίας – Πότε και Γιατί». Η Έκδοση των πρακτικών έγινε το 20092 (είναι στα αγγλικά, απ᾽όπου και μεταφράζου¬με, από την ηλεκτρονική έκδοση του βιβλίου). Το θέμα της εισήγησής της ήταν: «Η ανάγκη για μία Αγία και Μεγάλη Σύνοδος: Γιατί; Γιατί Όχι Ακόμη, και Πότε;».

Aι θέσεις
της Δρ. Ελισάβετ
Προδρόμου
Πριν την ανάπτυξη των θέσεών της, εν είδει εισαγωγής θέλησε να γνωρίσει στους συμμετέχοντες αφ᾽ενός μεν την επιστημονική της ειδίκευση αφ᾽ετέρου δε, να δώσει το στίγμα της παρουσίας της εν γένει στο συνέδριο, είπε λοιπόν:
“ Ομιλώ ως κοινωνική επιστήμων -ειδικότερα ως πολιτική επιστήμων και καθηγήτρια επί των διεθνών σχέσεων- της οποίας η ακαδημαϊκή έρευνα και διδασκαλία εστιάζεται στο ρόλο της θρησκείας στις διεθνείς υποθέσεις (world affairs). Η σημασία που αποδίδω στην αναγκαιότητα αλλά και στις συνέπειες μιας ΑκΜΣ για την Ορθόδοξο Εκκλησία διαμορφώνεται από ανάλογες μεθόδους και αναλύσεις που θεωρούν την Ορθοδοξία εντός της σύγχρονης πραγματικότητας της παγκόσμιας θρησκευτικής διαφορετικότητας.

Δευτερευόντως, προσεγγίζω το θέμα ως ένα πρόσωπο που συμμετέχει στα δημόσια πράγματα, και ειδικότερα στην Αμερικανική διπλωματία. Φυσικά ομιλώ σήμερα ως ιδιώτης (θέλω να είμαι ξεκάθαρη και κατηγορηματική ως προς αυτό το σημείο), πάντως οι παρατηρήσεις μου οφείλονται στη γνώση που μου προσπορίζει η υπηρεσία μου στην Επιτροπή των Διεθνών Θρησκευτικών Ελευθεριών (USCIRF), ένα εννεαμελές σώμα, το οποίο αναφέρει στον πρόεδρο, υπουργείο των εξωτερικών και στα μέλη της Γερουσίας, στο πως η Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική δύναται να προωθήσει τη θρησκευτική ελευθερία στο κόσμο. Ως ο πρώτος ορθόδοξος χριστιανός όπου υπηρετεί σ᾽αυτή την επιτροπή, έχω καταλήξει ότι οι συζητήσεις περί το εφικτόν της πραγματοποιήσεως, και περί των στόχων της ΑκΜΣ συχνά παραβλέπουν τους τρόπους, με τους οποίους μία ενωμένη, όμως και ποικίλη3 παγκόσμια Ορθόδοξος Εκκλησία μπορεί αποτελεσματικώτερα ν᾽απαντήσει στο δράμα της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των σχετιζομένων με την θρησκευτική ελευθερία, ειδικότερα, μάλιστα όπου υπάρχουν άμεσες αρνητικές συνέπειες στα δικαιώματα των Ορθοδόξων Χριστιανών”.

Έχοντας πει αυτά, η εξέταση της Δρ. Πρ. συναρθρώνεται ακολούθως σε τρία βασικά, όπως λέει, ερωτήματα αναφορικά με την αναγκαιότητα μιας ΑκΜΣ:

Α´. Γιατί να γίνει;
Β´. Γιατί δεν έχει γίνει ακόμη;
Γ´. Πως θα επιτευχθεί;
Α´. Γιατί να γίνη

Για ν᾽απαντήσει στο πρώτο ερώτημα η Δρ. Πρ. αναπτύσσει για πρώτη φορά την ιδέα περί μοναδικότητας (uniqueness) της παρούσης ιστορικής συγκυρίας, χαρακτηριστικά αναφέρει:

“Ειδικότερα, εμείς ως Εκκλησία, ζούμε σε θεμελιωδώς διαφορετικούς καιρούς και πρωτόγνωρες συνθήκες από αυτές που έως τώρα έζησε η Εκκλησία”.

και θέτει δύο σημεία υποστηρικτικά της ανωτέρω θέσεως.

Πρώτον, η ανθρωπότητα διαθέτει την ικανότητα να καταστρέψει όλη τη κτίση του Θεού αφ᾽ενός, αφ᾽ετέρου δε, υπάρχει η δυνατότητα να δημιουργηθεί ανθρώπινη ζωή με τρόπο ολωσδιόλου ξεχωριστό από τη πράξη του έρωτα(!). Αυτά τα δύο τοποθετούν την Εκκλησία σε απορία ενώπιον ενός διωνύμου “ ισχύος και ύβρεως ”, αφάνταστου έως τώρα στην ανθρώπινη ιστορία η στην ιστορία της Εκκλησίας. Επομένως η απουσία μιας ΑκΜΣ διαμορφώνει μία κατάσταση, κατά την οποία η Εκκλησία αδυνατεί να σταθμίσει τα καινούργια δεδομένα και να προσευχηθεί(!), ακόμη λιγότερο δε να ασκήσει την αρμόζουσα ποιμαντική μέριμνα υπό την καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος και έτσι να βοηθήσει τους Ορθοδόξους Χριστιανούς σε ζητήματα όπως: Πόλεμος(!), Περιβαλλοντική Προστασία(!) και Βιοηθική, ειδικότερα δε για το τελευταίο, ζητήματα όπως: ανθρώπινη σύλληψη, έκτρωση, ευθανασία, κλωνοποίηση, γενετικά μεταλλαγμένα τρόφιμα, και έρευνα στο ανθρώπινο γονιδίωμα. Και καταλήγει στο εξής καίριο για την εισήγησή της σημείο:

“ Η ανωτέρω λίστα θεμάτων, υπογραμμίζει το αναμφισβήτητο γεγονός ότι ούτε οι κανόνες της Εκκλησίας στην παρού¬σα τους μορφή, ούτε το σύνολο σώμα της Αγίας Παράδοσης, κατανοούμενο ως αμετάβλητο, δύνανται να προσ¬φέρουν επαρκείς απαντήσεις στην πρωτόγνωρη δημιουργική και καταστροφική πραγματικότητα(sic) της παρούσης ιστορικής στιγμής. Η ΑκΜΣ ως έκφραση της ζώσας παράδοσης της Εκκλησίας, αποτελεί το ων ουκ άνευ όλο για την Εκκλησία στην προσπάθεια να έρθει σε συμφωνία και να μετασχηματίσει την παρούσα ιστορική πραγματικότητα. ”

Προχωρώντας στο δεύτερο σημείο αναφέρει επί λέξει:

“Η ανάγκη για μία ΑκΜΣ προέρχεται από την ιστορικά πρωτόγνωρη κατάσταση του παγκόσμιου θρησκευτικού πλουραλισμού. ”
Από τούτο γίνεται σαφές ότι στη ματιά της η σύνοδος σχετίζεται άμεσα και ουσιαστικά με τον “θρησκευτικό πλουραλισμό” δηλαδή με τον οικουμενισμό, αφού ανέκαθεν υπήρχαν πολλές θρησκείες που μάλιστα συμβίωναν ειρηνικά.

Θέλοντας όμως να δώσει το στίγμα της, στο πως εννοεί αυτόν τον πλουραλισμό, λέει χαρακτηριστικά:

“Ο πλουραλισμός της σύγχρονης θρησκευτικής πραγματικότητας σε συνάρτηση με την παγκοσμιοποίηση της θρησκείας, επαναδιαμορφώνουν τόσο το χώρο(;) όσο και την εσωτερική διαφορετικότητα της Ορθοδοξίας, όπως μαρτυρεί¬ται από την επέκταση, ανάπτυξη και μετασχηματισμό των ορθόδοξων πληθυσμών στα εδάφη της ιστορικής τους καταγωγής τόσο εντός όσο και εκτός αυτών των εδαφών”.

Το πρίσμα μέσω του οποίου περιγράφονται τα ανωτέρω είναι η εκτίμηση της εισηγήτριας ότι στην παρούσα φάση πλουραλισμού υπάρχει η τάση εντός της Ορθοδοξίας για κατακερματισμό αντί για ενότητα εν τη ποικιλία(!). Τι εννοεί; Μήπως ότι, για παράδειγμα στις ΗΠΑ, υπάρχουν όλες αυτές οι ορθόδοξες δικαιοδοσίες, η κάθε μία με τη σύνοδό της και όχι μία, όπως θα έπρεπε, σύνοδος; Μας ξεκαθαρίζει ότι δεν αναφέρεται σ᾽αυτό, αλλά:

“Για τους δικούς μας σκοπούς ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί στην Αμερική, το ζήτημα του θρησκευτικού πλουραλισμού, και η συνοδεύουσα πρόκληση και δυνατότητα για ενότητα εν τη ποικιλία είναι εκ των απολύτως κατεπειγόντων κινήτρων για την ΑκΜΣ. Μία τέτοια σύνοδος πρέπει να βοηθήσει τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, ώστε να κατανοήσουν, να συμβιβαστούν και ενεργά να συμμετάσχουν στη διαμόρφωση της πραγματικότητας της παγκόσμιας θρησκευτικής ετερότητας”.

Το κείμενο νομίζουμε ότι μιλάει από μόνο του… Ανακεφαλαιώνοντας τις θέσεις της, επαναδιατυπώνει το ουσιώδες γι᾽αυτήν σημείο, ότι υπό το φως της σημερινής πραγματικότητας και των προκλήσεών της, ριζικά διαφορετικών, όπως λέει, από τους οκτώ πρώτους αιώνες ύπαρξης της Εκκλησίας κατά τους οποίους έλαβαν χώρα και οι Οικουμενικές Σύνοδοι,
“ …οι κανόνες είναι ανεπαρκείς, ακριβέστερα ελλιπείς και έχουν ανάγκη διόρθωσης και επαύξησης”.

Β´. Γιατί δεν έχει γίνει ακόμη;

Αναφορικά με το δεύτερο ερώτημα, το γιατί δεν έχει συγκληθεί η ΑκΜΣ, απαντά συναρθρώνοντάς το σε τρία εμπόδια-σημεία με τα δύο πρώτα να είναι και τα σημαντικότερα, ειδικά μάλιστα το δεύτερο.

Ως πρώτο αναφέρει το ζήτημα του εκκλησιαστικού πρωτείου, και το οποίο το κατονομάζει ως ένα από τους κύριους λόγους για τη σύγκληση της ΑκΜΣ. Στην ανάπτυξη του θέματος εντάσσει εμφατικά και την αντιπαράθεση ισχύος μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Μόσχας. Γίνεται σαφές ότι δίνει ιδιαίτερο βάρος στην περί του πρωτείου συζήτηση, και αν και πολύ προσεκτική στις διατυπώσεις της, σε μία κρίσιμη παράγραφο αναφορικά με τις πρωτοβουλίες της Κωνσταντινούπολης στην επίλυση ενδορθόδοξων εκκλησιαστικών προβλημάτων, καταθέτει την άποψή της, καταγράφοντας ως “έκφραση αναγνώρισης” από τις τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, της εκκλησιαστικής αυθεντίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου (ως πρώτου).
Ερχόμαστε όμως τώρα στο κρισιμότερο τμήμα της όλης έκθεσης των απόψεών της, σ᾽αυτό που καταγράφει ως δεύτερο εμπόδιο και που το ονομάζει “ νομικισμό ” (legalism), και να πως το περιγράφει με τα δικά της λόγια:

“Το δεύτερο εμπόδιο έχει να κάνει με αυτό που μπορεί να ονομασθεί “νομικισμός” (legalism), η τη τάση προς μία ανιστορική θέση, η οποία συνιστά την αντίθεση προς την έννοια της Ζώσας Παράδοσης. Θεωρώ αυτό το εμπόδιο μακράν σοβαρότερο από αυτό του εκκλησιαστικού πρωτείου/αυθεντίας, καθότι εκφράζει μία νοοτροπία που διαπερνά τόσο τον κλήρο (δηλαδή ιεράρχες, ιερείς και μοναχούς) όσο και τους λαϊκούς στην Εκκλησία και είναι τελείως ξένη προς την ορθή ανάγνωση της Ορθόδοξης θεολογίας. Ειδικότερα, η απροθυμία ν᾽αναγνωρισθεί η ιστορικότητα της Αγίας Παράδοσης και να κατανοηθεί ως Ζώσα, έχει οδηγήσει σε μία νομικιστικού τύπου, συνολική σύλληψη της Ορθόδοξης εκκλησιολογίας και θεολογίας. Αυτή η προοπτική συνήθως εκφράζεται μέσω απλουστευτικών απόψεων, όπως ότι οι κανόνες είναι αιώνιοι, η ότι η Ορθόδοξη θεολογία ως όλον, εφαρμόζεται σε όλες τις ιστορικές συνθήκες. Σύμφωνα μ᾽αυτή την λογική, δεν υπάρχει ανάγκη σύγκλησης της ΑκΜΣ, καθότι οι απαντήσεις στα σύγχρονα προβλήματα ήδη εμπεριέχονται στη πληρότητα της Αγίας Παράδοσης. Η πλέον δογματική έκφραση αυτού του ισχυρισμού είναι ότι, οι κανόνες δεν είναι «ανοικτοί» σε επανερμηνεία, αναθεώρηση, προσθήκες, η απόρριψη».

Βάσει αυτών των θέσεων καταλήγει:

“Αυτή η αναγωγή των κανόνων της Εκκλησίας σε τυποποιημένα προϊόντα, αποπνέει τον τύπο εκείνο του νομικισμού των Φαρισαίων που οδήγησε στη καταδίκη του Χριστού η πιο πρόσφατα, το στείρο φονταμενταλισμό του Σαουδικού Ουαχαμπιτισμού και του «κατά γράμμα» Καλβινισμού. ”