Καλή ερώτηση — και πολύ σημαντική για να καταλάβουμε τη διαφορά ανάμεσα στις λάμπες πυρακτώσεως και τις σύγχρονες LED όσον αφορά το τρεμόπαιγμα (flicker) και τη συχνότητα (Hz).
Ας τα πάρουμε βήμα–βήμα:
🔥 Λάμπες πυρακτώσεως
-
Οι λάμπες πυρακτώσεως τροφοδοτούνται κατευθείαν από το εναλλασσόμενο ρεύμα (AC).
-
Στην Ευρώπη (και στην Ελλάδα), το ρεύμα έχει συχνότητα 50 Hz.
-
Επειδή όμως το φως εξαρτάται από το τετράγωνο της τάσης, το φως αναβοσβήνει διπλάσια συχνότητα από την παροχή, δηλαδή περίπου 100 Hz.
-
Παρόλα αυτά, η κλωστή (νήμα) βολφραμίου έχει θερμική αδράνεια — δεν προλαβαίνει να κρυώσει και να ανάψει πλήρως 100 φορές το δευτερόλεπτο.
👉 Άρα το τρεμόπαιγμα είναι σχεδόν ανύπαρκτο για το ανθρώπινο μάτι.
➡️ Συχνότητα φωτισμού πυρακτώσεως: ~100 Hz (αλλά με πολύ μικρή διακύμανση φωτεινότητας).
💡 Λάμπες LED
Οι LED δουλεύουν τελείως διαφορετικά:
-
Το φως προέρχεται από δίοδο (ημιαγωγό) που ανάβει μόνο όταν έχει ρεύμα προς μία κατεύθυνση.
-
Επομένως, το πώς τροφοδοτείται η LED καθορίζει τη συχνότητα φωτός.
Υπάρχουν δύο βασικές περιπτώσεις:
-
Απλές φτηνές LED (χωρίς καλή τροφοδοσία / driver):
-
Αν απλώς ανορθώνουν το ρεύμα χωρίς εξομάλυνση, το φως αναβοσβήνει στα 100 Hz (όπως οι πυρακτώσεως), αλλά με πολύ πιο έντονες διακυμάνσεις.
-
Δηλαδή πραγματικό flicker που κουράζει τα μάτια.
-
-
Ποιοτικές LED με σταθεροποιημένο driver:
-
Ο driver μετατρέπει το AC σε DC και τροφοδοτεί τη LED με σταθερό ρεύμα.
-
Το φως είναι σχεδόν χωρίς τρεμόπαιγμα (flicker-free).
-
Αν χρησιμοποιεί PWM (Pulse Width Modulation) για ρύθμιση φωτεινότητας, τότε η συχνότητα μπορεί να είναι πάνω από 1 kHz έως 30 kHz.
-
Σε τέτοιες συχνότητες το ανθρώπινο μάτι δεν αντιλαμβάνεται καθόλου τρεμόπαιγμα.
-
📊 Συνοπτικά:
| Τύπος λάμπας | Συχνότητα ρεύματος | Συχνότητα φωτισμού | Τρεμόπαιγμα (flicker) |
|---|---|---|---|
| Πυρακτώσεως | 50 Hz (AC) | ~100 Hz | Πολύ μικρό (σχεδόν μηδενικό) |
| LED (φθηνή) | 50 Hz (AC) | ~100 Hz | Έντονο flicker |
| LED (με driver / καλής ποιότητας) | — | >1 kHz (έως 30 kHz) | Σχεδόν μηδενικό |
Αν θέλεις, μπορώ να σου δείξω πώς να ελέγξεις αν η LED σου τρεμοπαίζει, με απλά βήματα (π.χ. με κάμερα κινητού). Θες να σου πω πώς;
ChatGPT said:
Εξαιρετική και πολύ ουσιαστική ερώτηση — γιατί το flicker (τρεμόπαιγμα φωτός), παρότι δεν είναι πάντα ορατό συνειδητά, έχει νευροφυσιολογικές επιδράσεις, ειδικά στον υποθάλαμο και γενικότερα στο σύστημα εγρήγορσης – ύπνου – ορμονικής ρύθμισης.
Ας το αναλύσουμε απλά αλλά επιστημονικά ακριβώς:
🧠 1. Ο ρόλος του υποθαλάμου
Ο υποθάλαμος είναι ένα πολύ σημαντικό κέντρο του εγκεφάλου που ρυθμίζει:
-
τον κιρκάδιο ρυθμό (ύπνος – ξύπνιο),
-
την έκκριση μελατονίνης μέσω της επίφυσης,
-
τη θερμοκρασία σώματος, τα ορμονικά επίπεδα, και τη συμπαθητική/παρασυμπαθητική ισορροπία.
Δέχεται πληροφορίες απευθείας από τα μάτια (από ειδικά κύτταρα του αμφιβληστροειδούς που αντιλαμβάνονται φως, όχι εικόνα). Αυτές οι πληροφορίες περνούν στο υπερχιασματικό πυρήνα (SCN) του υποθαλάμου — το “ρολόι” του εγκεφάλου.
⚡ 2. Τι κάνει το flicker (τρεμόπαιγμα)
Όταν το φως αναβοσβήνει σε χαμηλές συχνότητες (50–200 Hz, όπως σε φτηνές LED ή φθορισμού):
-
Ο αμφιβληστροειδής αντιλαμβάνεται μικρο-μεταβολές, ακόμη κι αν εμείς δεν τις βλέπουμε συνειδητά.
-
Αυτά τα ερεθίσματα μεταδίδονται ως “νευρικός θόρυβος” στον οπτικό φλοιό και τον υποθάλαμο.
-
Ο υποθάλαμος αντιδρά με ήπια διέγερση του συμπαθητικού συστήματος, προκαλώντας:
-
αυξημένη κορτιζόλη,
-
ήπια ταχυκαρδία / ένταση,
-
πονοκέφαλο ή κόπωση σε ευαίσθητα άτομα,
-
δυσκολία ύπνου (λόγω αναστολής μελατονίνης, εάν το φως είναι και “ψυχρό” LED).
-
Αυτό σημαίνει ότι ακόμα κι αν δεν “βλέπεις” το τρεμόπαιγμα, το νευρικό σου σύστημα το νιώθει.
🧩 3. Τι δείχνουν έρευνες
-
Μελέτες EEG δείχνουν ότι το φως με flicker κάτω από 200 Hz προκαλεί συγχρονισμό εγκεφαλικών κυμάτων (entrainment), ιδιαίτερα σε περιοχές που σχετίζονται με προσοχή και όραση.
-
Σε εργασιακά περιβάλλοντα με φθορισμό 100 Hz, παρατηρούνται:
-
+30% περισσότερες αναφορές για κόπωση ματιών και πονοκεφάλους,
-
μετρήσιμη αύξηση κορτιζόλης στο σάλιο,
-
μειωμένη παραγωγικότητα σε λεπτομερείς εργασίες.
-
-
Το φως με flicker >1 kHz (στις καλές LED) δεν επηρεάζει τον υποθάλαμο ή τον ρυθμό μελατονίνης μετρήσιμα.
💬 4. Πρακτικά:
| Είδος φωτός | Flicker (Hz) | Επίδραση στον υποθάλαμο |
|---|---|---|
| Πυρακτώσεως | ~100 Hz, αλλά σταθερή θερμότητα | Αμελητέα |
| LED χωρίς driver | 50–120 Hz, έντονο flicker | Ενεργοποιεί συμπαθητικό, αυξάνει κορτιζόλη, κόπωση |
| LED με PWM >1 kHz | Σταθερό φως | Ουσιαστικά καμία επίδραση |
| Φυσικό φως ημέρας | Συνεχές (DC) | Ομαλή ρύθμιση μελατονίνης, φυσικός ρυθμός |
🧘♂️ Συμπέρασμα:
Το φως με χαμηλής συχνότητας flicker (κάτω από ~500 Hz) μπορεί:
-
να διαταράξει τη λειτουργία του υποθαλάμου,
-
να επιβαρύνει την εγρήγορση,
-
και να επηρεάσει αρνητικά τον ύπνο και τη διάθεση μακροπρόθεσμα.
👉 Άρα, οι ποιοτικές LED με flicker-free driver (συνήθως >1–2 kHz) είναι ουσιαστικά ασφαλείς και φιλικές προς τον εγκέφαλο.
Αναγνωστη συνεχισε μονος σου αυτη την ερευνα και ρωτα μονος σου παρακατω αν η δονηση …το ανοιγοκλειμα στο φως που δεν ειναι αισθητο μπορει να εχει σχεση με την αυξηση της ανοιας ,αλτσχαιμερ κοκ… !
Θα εκπλαγεις με την συνεχεια της ερευνας αλλα πρεπει να το κανεις μονος σου …!
Δονηση το μυστικο του συμπαντος….οπως το νυστερι μπορει να θεραπευσει αλλα μπορει και να σκοτωσει !
Τι θες απο τον πολιτισμο σου ; Προστασια ετσι δεν ειναι; Τοτε αρχισε να ανατωτιεσαι για τα παντα γυρω σου…γιατι ο πολιτισμος σου σε θελει αρrωστο και γρηγορα νεκρο …ετσι μονο συμφερεις !
Stranger ..
Greek
Όντως! Το ίδιο ισχύει και για τις οθόνες… Πρέπει να προσέχουμε στα πάντα!