ΠΟΣΟ ΠΙΘΑΝΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΣΥΜΒΟΥΝ ΒΙΑΙΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΓΗΣ ΜΕ ΟΛΕΘΡΙΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΜΑΣ;

ΠΟΣΟ ΠΙΘΑΝΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΣΥΜΒΟΥΝ ΒΙΑΙΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΓΗΣ ΜΕ ΟΛΕΘΡΙΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΜΑΣ;

Πολλά από τα σενάρια για το 2012 μιλούν για μεταβολή του άξονα περιστροφής της γης, η οποία με τη σειρά της θα επιφέρει τεράστια παλιρροϊκά κύματα, ανέμους απίστευτης σφοδρότητας, σεισμούς ασύλληπτης ισχύος, την έκρηξη υπερηφαιστείων που θα γεμίσουν λάβα ολόκληρες ηπείρους και στάχτη όλη την ατμόσφαιρα της γης, με αποτέλεσμα την επέλαση ενός φονικού «πυρηνικού χειμώνα» καθώς η θερμότητα του ήλιου δεν θα φτάνει στην επιφάνεια της γης για δεκαετίες.

Πράγματι αν ο άξονας περιστροφής της γης αλλάξει απότομα και δραματικά, όλα αυτά τα καταστροφικά γεγονότα -και πολλά ακόμα χειρότερα- μπορούν να συμβούν. Τι προϋποθέσεις όμως χρειάζονται για να γίνει κάτι τέτοιο; Ορισμένοι υποστηρικτές των θεωριών του 2012 λένε ότι το πλησίασμα του Νιμπίρου θα είναι η αιτία, ενώ άλλοι η διέλευση από το γαλαξιακό ισημερινό και άλλοι η ευθυγράμμιση με τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία.

Πρέπει να διευκρινιστεί ότι αλλαγή του άξονα περιστροφής της γης έχουμε με δύο τρόπους: είτε αλλάζει η διεύθυνση του άξονα χωρίς να αλλάξει η θέση των γεωγραφικών πόλων της γης είτε αλλάζουν και η διεύθυνση και οι γεωγραφικοί πόλοι. Στην πρώτη περίπτωση μπορούμε να φανταστούμε τη γη σαν μια σβούρα που γυρίζει πάνω στη μύτη της και εμείς τη σπρώχνουμε να γύρει. Στη δεύτερη μπορούμε να φανταστούμε μια ρόδα που τσουλάει σε μια κατηφόρα και ξαφνικά να πέφτει και να αρχίζει να κουτρουβαλάει ακανόνιστα. Όλες αυτές οι μεταβολές έχουν συμβεί στο παρελθόν, συμβαίνουν τώρα και θα συμβούν και στο μέλλον. Όχι μόνο αυτό αλλά έχουν συμβεί και σε άλλους πλανήτες του ηλιακού συστήματος.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η γη κάνει πολλών ειδών κινήσεις. Γυρνάει ως γνωστόν γύρω από τον άξονά της με φορά από τα δυτικά προς τα ανατολικά, με την ταχύτητα περιστροφής να κυμαίνεται ανάλογα το γεωγραφικό πλάτος. Στον ισημερινό για παράδειγμα περιστρέφεται πιο γρήγορα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μεγαλύτερη φυγόκεντρος δύναμη η οποία παραμορφώνει τη γη και της προσδίδει ένα σχήμα που λέγεται «ελλειψοειδές εκ περιστροφής».
Εκτός από την ημερήσια περιστροφή γύρω από τον άξονά της από τα δυτικά προς τα ανατολικά, η γη κάνει μια ετήσια περιφορά γύρω από τον ήλιο. Η τροχιά της είναι ελλειπτική, αλλά με μικρή εκκεντρότητα που σημαίνει ότι είναι σχεδόν κυκλική. Το επίπεδο που ορίζει η τροχιά της λέγεται επίπεδο της εκλειπτικής.

Ο άξονας περιστροφής της δεν είναι κάθετος πάνω στο επίπεδο της τροχιάς της, αλλά έχει σημαντική κλίση λίγο παραπάνω από 23 μοίρες. Η διεύθυνση του άξονα αλλάζει κυκλικά με μια περίοδο 26000 ετών με αποτέλεσμα να φέρνει διαφορετικά αστέρια στη θέση του Πολικού Αστέρα. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται μετάπτωση των ισημεριών. Και αυτή η κλίση όμως αυξομειώνεται συνεχώς ανάμεσα σε 22 και 24,5 μοίρες σε έναν κύκλο 41000 ετών. Αυτή η περιοδική αυξομείωση επηρεάζει την έκταση των παγετώνων κοντά στους πόλους, κάνοντας τη διαφορά θερμοκρασιών ανάμεσα σε καλοκαίρια και χειμώνες είτε ηπιότερη, όταν η κλίση μικραίνει, είτε μεγαλύτερη, όταν η κλίση μεγαλώνει.

Άλλη αλλαγή που συμβαίνει είναι η ταχύτητα περιστροφής, η οποία επιβραδύνεται συνεχώς. Η διάρκεια του ημερονυκτίου τα τελευταία 600 εκατομμύρια χρόνια έχει αυξηθεί κατά δύο ώρες. Αυτό οφείλεται στη σελήνη και στις παλίρροιες που προκαλεί η βαρύτητά της. Το νερό όταν κινείται δημιουργεί τριβές που καταναλώνουν ενέργεια και φρενάρουν την περιστροφή της γης γύρω από τον άξονά της, μεγαλώνοντας έτσι το ημερονύκτιο.

Και η τροχιά της γης γύρω από τον ήλιο αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, και πάλι περιοδικά και πάλι κατά διάφορους τρόπους. Πρώτα αλλάζει η εκκεντρότητα της, δηλαδή κατά πόσο «οβάλ» είναι η τροχιά της πάνω στην εκλειπτική. Η εκκεντρότητα αλλάζει σε έναν κύκλο 413000 ετών. Στην εποχή μας το περιήλιο είναι την εποχή του χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο, αλλά δεν ήταν πάντα έτσι. Κάποτε η εκκεντρότητα μηδενίζεται και αλλάζει πρόσημο, δηλαδή η τροχιά γίνεται κυκλική και μετά ξανά έλλειψη, όμως τότε το περιήλιο παρατηρείται στο καλοκαίρι του βορείου ημισφαιρίου. Αυτό οφείλεται στην έλξη των άλλων πλανητών, κυρίως του Δία και του Κρόνου, που έχουν με διαφορά τη μεγαλύτερη μάζα. Δευτερευόντως αλλάζει η διεύθυνση των ημιαξόνων της έλλειψης που είναι η τροχιά, δηλαδή κατά που «κοιτάζει» η γη στο αφήλιο της (η στο περιήλιο της). Είναι και αυτή κυκλική μεταβολή με περίοδο μεταξύ 25800 και 21600 ετών. Αλλάζει και η κλίση του επιπέδου της τροχιάς της γης σε σχέση με το επίπεδο της τροχιάς του Δία με μια περίοδο 100000 ετών.

Άλλη αλλαγή που συμβαίνει είναι η μετατόπιση των γεωγραφικών πόλων της γης κατά μερικά μέτρα σε διάστημα μερικών ετών, με τον άξονά της να διαγράφει έναν κύλινδρο (και όχι κώνους).Αυτή η μεταβολή οφείλεται στην ανομοιομορφία στην κατανομή στεριάς και θάλασσας, καθώς και στο πάχος της λιθόσφαιρας αλλά και στις αλλαγές της πυκνότητας του πυρήνα και του μανδύα.

Τέλος μια άλλη αλλαγή που συντελείται είναι αυτή της κατανομής στεριάς και θάλασσας εξαιτίας της μετατόπισης των τεκτονικών πλακών. Με την πάροδο των γεωλογικών αιώνων η γεωγραφία αλλάζει. Οι ήπειροι συγκεντρώνονται σε μια υπερήπειρο και μετά διαχωρίζονται και πάλι. Αυτό έχει συμβεί τουλάχιστον τρεις φορές στη γεωλογική ιστορία της γης: πριν από 2 δισεκατομμύρια χρόνια με την ήπειρο Κολούμπια, που διασπάστηκε πριν από 1,4 περίπου δισεκατομμύρια χρόνια δημιουργώντας τη Ροδινία, που σχηματίστηκε πριν ένα δισεκατομμύριο χρόνια και διασπάστηκε πριν από 600 εκατομμύρια χρόνια σε οκτώ ηπείρους οι οποίες ενώθηκαν ξανά στην Παγγαία πριν από 250 εκατομμύρια χρόνια, η οποία διασπάστηκε αρχικά στη Λαυρασία και στην Γκοντβάνα πριν από 180 εκατομμύρια χρόνια. Από τη Λαυρασία προέκυψαν με διάσπασή της η βόρεια Αμερική και η Ευρασία (πριν από περίπου 50 εκατομμύρια χρόνια) και από την Γκοντβάνα οι υπόλοιπες σημερινές ήπειροι.Όλες αυτές οι κατανομές μάζας αλλάζουν αργά μέσα στους γεωλογικούς αιώνες και κατά λίγες εκατοντάδες μέτρα τη θέση των πόλων σε σχέση με τον όγκο της γης (φυσικά η θέση των πόλων γεωγραφικά βρίσκεται σε διαφορετικές ηπείρους, αλλά είναι οι ήπειροι που κινούνται και όχι οι πόλοι).

Όπως διαπιστώνουμε, λοιπόν, αλλαγές σε κάθε σχεδόν κίνηση της γης γινόταν, γίνονται και θα γίνονται με περιοδικότητα. Όμως, αυτές ούτε εμπόδισαν την εξέλιξη της ζωής ούτε την κατέστρεψαν στο παρελθόν. Είναι όλες τόσο σταδιακές, που οι όποιες αλλαγές προκαλούν είναι τόσο μικρές και σταδιακές ώστε η ζωή καταφέρνει και προσαρμόζεται. Πόσο όμως πιθανό ή δυνατό είναι να γίνουν αυτές οι αλλαγές βίαια και να προκαλέσουν καταστροφικές αλλαγές;

Όλα τα σώματα που κινούνται έχουν κινητική ενέργεια. Για να αλλάξει η κινητική κατάσταση σε ένα σώμα, πρέπει πάνω του να του ασκηθεί μια δύναμη ή γενικότερα να αλλάξουν οι δυνάμεις που ασκούνται σε αυτό. Στη γη ασκούνται βαρυτικές δυνάμεις από τον ήλιο τη σελήνη και τους άλλους πλανήτες. Το σύνολο αυτών των δυνάμεων βρίσκεται σε μια σταθερή ισορροπία. εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια. Άρα τι θα ήταν αυτό, που θα μπορούσε να προκαλέσει μια βίαιη μεταβολή στην κινητική κατάσταση της γης; Αυτό θα ήταν είτε μια σύγκρουση με ένα σώμα συγκρίσιμης μάζας με τη μάζα της γης είτε η επίδραση εξ αποστάσεως της βαρύτητας ενός τέτοιου σώματος.

Στην πρώτη περίπτωση τα φαινόμενα που περιγράψαμε στην αρχή είναι το λιγότερο που θα πρέπει να μας απασχολεί. Σε μια τέτοια περίπτωση οι ωκεανοί θα βράσουν και θα εξατμιστούν πριν προλάβουν να προκαλέσουν παλιρροϊκά κύματα, η κρούστα της γης θα σπάσει και μεγάλο τμήμα της θα εκτοξευθεί στο διάστημα, η ατμόσφαιρα θα αλλάξει ακαριαία χημική σύσταση και ο πλανήτης θα λιώσει όλος και θα γίνει όπως ήταν στα πρώτα στάδια της ζωής του.

Το φαινόμενο εξ αποστάσεως επίδρασης είναι πιο ήπιο, αλλά ενδέχεται να αποβεί εξίσου καταστροφικό. Αν ένας πλανήτης ή ένα αστέρι ή μια μαύρη τρύπα περάσει κοντά από τη γη, τότε η βαρύτητα θα αλλάξει την κίνησή της, πρωτίστως πάνω στην τροχιά της γύρω από τον ήλιο. Αυτή η αλλαγή θα έχει καταστροφικά αποτελέσματα στη ζωή πάνω στον πλανήτη μας, καθώς ακόμα και μικρό πλησίασμα ή απομάκρυνση από τον ήλιο είναι σε θέση να τον αφανίσει. Επίσης θα δημιουργούνταν παλιρροϊκές δυνάμεις, οι οποίες θα προκαλούσαν τεράστια τσουνάμι και σε ακραίες περιπτώσεις θα διέλυαν τη γη. Ένα τέτοιο σώμα που θα μας διέλυε το Δεκέμβριο του 2012 θα ήταν σίγουρα ορατό σήμερα ακόμα και με γυμνό μάτι ή τουλάχιστον θα το είχαν ανακαλύψει οι αστρονόμοι εδώ και καιρό από την επίδρασή του στις τροχιές των άλλων πλανητών.

Άρα τα σενάρια, λοιπόν, στα οποία γίνεται λόγος για απότομη αλλαγή του άξονα της γης ή της ταχύτητας περιστροφής της ή της τροχιάς της δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν στη διάρκεια των δισεκατομμυρίων χρόνων ύπαρξης της γης. Η πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο στις 21 Δεκεμβρίου του 2012 φαντάζει ακόμα πιο μακρινή.
george-zouloumis