ΑΠΟ ΤΗΝ «ΑΣΤΙΚΗ» ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗ «ΝΕΚΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗ»
Του Απόστολου Αποστόλου
Η Δημοκρατία στη Δυτική Σκέψη κορυφώθηκε σε μια σχέση εξάρτησης έτσι όπως τη θεμελιώνει ο Έγελος στη Φαινομενολογία του Πνεύματος (1807) στο κεφάλαιο IV, στη διαλεκτική του Κυρίου και του Δούλου. Δηλαδή ότι η διαλεκτική σχέση μεταξύ Κυρίου και Δούλου είναι αμετακίνητη στην ιστορία.
Πολύ μελάνι έπεσε από τότε για τη σχέση μεταξύ Κυρίου και Δούλου ως σχέση εξαρτημένη και ανυπέρβλητη, φθάνοντας έως και τα ψυχαναλυτικά κείμενα του Ζακ Λακάν που τη σχέση αυτή την εντάσσει σε επίπεδο ιδεοληπτικής εμμονής (l’attitude de l’obsessionnel), δηλαδή, σε πλήρες αδιέξοδο.
Μια ακόμη απόχρωση αυτής της σχέσης Κυρίου – Δούλου μας δίνει ο Ζιλ Ντελέζ στο έργο του Présentation de Sacher-Masoch, 1971, που ως πολιτικός και κοινωνικός ανατόμος μας περιγράφει μια σχέση οριακή και ταυτόχρονα «ευνουχιστική» που έγινε συνθήκη της ζωής μας.
Πολύ έξυπνα ο Ζιλ Ντελέζ βάζει τα όρια μας στη σχέση μεταξύ μαζοχισμού και σαδισμού. Τι μας λέει λοιπόν: Ο σαδιστής έχει ανάγκη από θεσμούς ( θα λέγαμε ότι εκεί βρίσκονται οι λαοί με παράδοση στη συμμετοχική δημοκρατία) και αυτό γιατί ο σαδιστής σκέφτεται και λειτουργεί με όρους θεσμοποιημένης κατοχής.
Στην άλλη πλευρά βρίσκεται ο μαζοχιστής, ο οποίος σκέφτεται και λειτουργεί με όρους συμβεβλημένης συμμαχίας. (Ιερά Συμμαχία, η συμμαχία του Άξονα, κλπ).
Και εδώ βρίσκονται οι λαοί που θέλουν να εκπαιδεύουν, που βάζουν κανόνες απαράβατους και να κλείνουν τα όρια της πολιτικής σε απόλυτες πειθαρχίες.
Εύκολα μπορεί κανείς να καταλάβει μετά την παραπάνω ανάλυση του Ντελέζ, τις επιβεβαιώσεις και τα προτάγματα που βάζουν τόσο οι ηγέτες των χωρών, όσο και οι λαϊκές τους βάσεις.
Για παράδειγμα ο Γερμανός (βορράς) «καναλιζάρεται» από το σύμφωνο της τρέλας του μαζοχισμού και ο Ιταλός (νότος)από το σύμφωνο της τρέλας του σαδισμού.
Η εποχή μας όμως φαίνεται να πάει πέρα από αυτά τα σχήματα προκαθορισμένου τρόπου ενέργειας και συμπεριφοράς.
Θέλει όλοι να βρίσκονται κάτω από μια υπέρτατη εξουσία.
Ο πλανήτης απολιθώνεται σ’ ένα μεγάλο στρατόπεδο που άλλοτε θα χαλαρώνει και άλλοτε θα αυστηροποιείται, ανάλογα με τις προβλέψεις της τεχνοεπιστήμης.
Και οι πολίτες του παγκόσμιου στρατοπέδου θα κρατούνται σαν «γυμνές ζωές» μέσα στο στρατόπεδο όπως λέει ο Τζ. Αγκάμπεν, δηλαδή θα είναι στερημένοι από δικαϊκές δικαιωματικές υποστάσεις.
Ο πλανήτης στρατόπεδο, θα αποτελεί το νέο παγκοσμιοποιημένο τόπο της μερικής προστασίας και της ελλειμματικής υπόστασης.
Ο νέος άνθρωπος θα είναι απολύτως διαχωρισμένος από την έννοια της ιδιότητας του πολίτη.
Αντλούμε στοιχεία για το πώς θα λειτουργεί το νέο πλανητικό στρατόπεδο από τον Jeseph- Achille Mdembe, γνωστός και ως Achille Mdembe, ο οποίος αναφέρεται στη νεκροπολιτική ως διάσταση της Βιοεξουσίας και της Βιοπολιτικής.
Οι πολίτες θα μας πει ο Achille Mdembe θα υποβάλλονται σε αστικό και κοινωνικό θάνατο, τα δικαιώματα θα αποχρωματίζονται, η κοινωνική προστασία θα εξουδετερώνεται και η ζωή θα εισέρχεται σε επισφαλείς συνθήκες. Οι όροι διαβίωσης θα αγγίζουν τον απομονωτισμό της Παλαιστίνης και την εξορία της ζωής του απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής.
Ο χωροχρόνος του ανθρώπου θα εντάσσεται σε συνθήκες πειθαρχικής συσκευής. Με άλλα λόγια η νεκροπολιτική θα εκφράζει σύμφωνα πάντα με τον Achille Mdembe τις σύγχρονες μορφές υποταγής της ζωής στη δύναμη του θανάτου.
Πως όμως βρεθήκαμε στη ζώνη της νεκροπολιτικής;
Το βασικότερο είναι πως από τον πολυθεϊσμό των αξιών περάσαμε στην ακτινοβολία της ισοτιμίας όπου η αξία λαμβάνει μια εξωηθική διάσταση και εξαερώνεται.
Δείτε τι έγινε με το νόμο της αξίας στην οικονομία. Δεν υπάρχει υπεραξία, όπως λέγαμε στην πολιτική οικονομία, γιατί η αξία του νόμου της αγοράς στην έκσταση της έμεινε χωρίς αναφορά.
Εδώ ο Ντελέζ θα μας κάτι εξίσου σημαντικό με τα παραπάνω που αναφέραμε στην αρχή του άρθρου.
Τι λέει λοιπόν;
Η πειθαρχία (και η αξία του καθήκοντος θα λέγαμε εμείς) σχετιζόταν με το τυπωμένο νόμισμα που επιβεβαίωνε το χρυσό ως αξία αναφοράς. Ενώ – συνεχίζει ο Ντελέζ- ο έλεγχος (αυτό που ζούμε σήμερα) παραπέμπει σε κυμαινόμενες ισοτιμίες.
Και συνεχίζει με εξαιρετικό τρόπο ο Ντελέζ: Ο άνθρωπος των πειθαρχήσεων ήταν ασυνεχής παραγωγός ενέργειας, ενώ ο άνθρωπος του ελέγχου είναι κυματοειδής αγγελιαφόρος σε τροχιά συνεχούς φάσματος.
Αλλά το ίδιο δεν συμβαίνει και με την επιστήμη; Η επιστήμη περιπαίζει την ίδια της τη λογική της (το ζούμε με την ιατρική στις μέρες της πανδημίας. Ισχύει κάτι και μαζί δεν ισχύει) πρόκειται για ένα καθαρό παιχνίδι με κυμαινόμενα μοντέλα.
Και καταλήγοντας θα έλεγα, όπως ο Γερμανός φιλόσοφος Αντόρνο είχε γράψει ότι «μετά το Άουσβιτς δεν γράφονται ποιήματα», έτσι και εμείς κατανοούμε ότι μετά την πανδημία τίποτε δεν θα είναι το ίδιο με ό,τι είχαμε κατακτήσει και δεν θα γράφετε ιστορία με αντιθέσεις, μόνο ιστορία με αλλήθωρη πρόοδο.
Ο Απόστολος Αποστόλου είναι Δρ. Φιλοσοφίας
Επιλεξτε να γινετε οι πρωτοι που θα εχετε προσβαση στην Πληροφορια του Stranger Voice
Greek