Αυτοί είναι οι σημερινοί ψηφιακοί κατάσκοποι της καθημερινότητας μας

Η Google με δύο νέες τεχνολογικές πατέντες, θα μαθαίνει περισσότερα «μυστικά» των χρηστών της,

τρυπώνοντας ακόμη και στα πιο απόκρυφα μέρη των σπιτιών τους, έτσι ώστε μετά να μπορεί να τους «σερβίρει» ακόμη πιο εξατομικευμένες διαφημίσεις από ό,τι σήμερα. Όλοι μάλλον ήδη γνωρίζουν ότι αν ψάξουν κάτι στη μηχανή αναζήτησης, μετά θα αρχίσουν να βλέπουν παντού σχετικές ηλεκτρονικές διαφημίσεις.

Μερικές φορές δεν χρειάζεται καν να έχει προηγηθεί κάποια διαδικτυακή αναζήτηση, αφού η Google μπορεί να έχει ήδη μάθει αρκετά για το χρήστη από το ιστορικό των διαδικτυακών αναζητήσεών του, τα e-mails του, τα δημογραφικά στοιχεία του, τη γεωγραφική τοποθεσία του κ.α., προκειμένου να του «σερβίρει» διαφημίσεις που οι αλγόριθμοί της κρίνουν ότι μπορεί να τον ενδιαφέρουν.

Οι νέες πατέντες πάνε μερικά βήματα παραπέρα, σε μια προσπάθεια της Google να αξιοποιήσει για λογαριασμό της τις τεχνολογίες του «έξυπνου» σπιτιού (smart home).

Η πρώτη πατέντα αφορά συσκευές που θα σαρώνουν και θα αναλύουν το εσωτερικό του σπιτιού του χρήστη και μετά θα του παρουσιάζουν διαδικτυακό περιεχόμενο (διαφημιστικό και μη), ανάλογα με αυτά που αυτά θα έχουν «δει» μέσα στο σπίτι του.
Αν, για παράδειγμα, οι «έξυπνες» κάμερες αναγνωρίσουν το πρόσωπο ενός γνωστού ηθοποιού ή τραγουδιστή τυπωμένο πάνω σε ένα μπλουζάκι του χρήστη πεταμένο στο πάτωμα και μετά επιβεβαιώσουν από το ιστορικό των διαδικτυακών αναζητήσεών του ότι όντως αυτός ενδιαφέρεται για τον εν λόγω καλλιτέχνη, τότε η «έξυπνη» συσκευή μπορεί να πει φωναχτά: «Φαίνεται να σου αρέσει ο τάδε. Η νέα ταινία του προβάλλεται σε ένα κοντινό κινηματογράφο» ή «υπάρχει μια συναυλία του στην πόλη σε λίγες μέρες».

Οι νέες πατέντες οραματίζονται κάτι φιλόδοξο. Αφού «κατασκοπεύουν» συστηματικά τους χρήστες μέσα στα σπίτια τους (από τη μόδα των ρούχων ως τη μόδα των επίπλων και των πινάκων ζωγραφικής στους τοίχους), χρησιμοποιώντας τις τεχνολογίες οπτικής αναγνώρισης, μετά θα τους ταξινομούν σε κατηγορίες εισοδήματος και προτιμήσεων, κάτι πολύ χρήσιμο από άποψη μάρκετινγκ. Σε αυτό θα βοηθά και η αναγνώριση φωνής, ώστε η Google να ξέρει το φύλο, την (κατά προσέγγιση) ηλικία, ακόμη και τη συναισθηματική κατάσταση του κάθε χρήστη.

Με αυτό τον τρόπο, το «έξυπνο» σπίτι θα προδίδει τα γούστα και άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε ανθρώπου, προκειμένου μετά η τεχνητή νοημοσύνη της Google να κάνει προτάσεις για αγορές προϊόντων και υπηρεσιών που θα ταιριάζουν στο «προφίλ» καθενός χρήστη. Αν μοιάζει λιγάκι με «Μεγάλο Αδελφό», είναι γιατί όντως πρόκειται για μια εκδοχή του…

Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με το αμερικανικό περιοδικό «Ατλάντικ», αυτό ήδη συμβαίνει, αφού η Google και το Facebook καταγράφουν και αναλύουν την online συμπεριφορά των χρηστών, ώστε μετά να τους «στοχεύσουν» με κατάλληλο περιεχόμενο. Ακόμη και το Netflix καταγράφει προσεκτικά τι παρακολουθεί κάθε χρήστης του, ώστε να βγάλει συμπεράσματα γι’ αυτόν και μετά να του κάνει προτάσεις για νέες ταινίες και σειρές.

Η δεύτερη πατέντα εστιάζει στην παιδική κρεβατοκάμαρα. Προτείνει ένα «έξυπνο» σύστημα που, κάνοντας χρήση αισθητήρων και καμερών, θα παρακολουθεί το παιδί, ώστε να περιορίζει τη συμπεριφορά του μέσα στα επιθυμητά (από τους γονείς) πλαίσια. Οι «έξυπνες» συσκευές θα ακούνε αν το παιδί τους χρησιμοποιεί βωμολοχίες όταν μιλάει με άλλους στο δωμάτιό του, θα καταγράφουν αν βλέπει «πονηρές» ή δυνητικά επικίνδυνες ιστοσελίδες στο Ίντερνετ, θα βλέπουν αν κάνει αταξίες (π.χ. πίνει κρυφά αλκοόλ) όταν λείπουν οι γονείς κ.α. Εννοείται για το καλό του παιδιού…

Μάλιστα, η πατέντα προβλέπει ότι οι γονείς θα μπορούν να προγραμματίζουν το σύστημα, ώστε αυτό να αρχίσει να αναβοσβήνει τα φώτα ή να τα μετατρέπει σε κόκκινα, αν τα τεχνητά «μάτια» του πιάσουν το παιδί να ξεστρατίζει. Μπορεί ακόμα το σύστημα να σβήνει μόνο του τελείως τα φώτα του σπιτιού ή τις ηλεκτρονικές συσκευές, όταν το παιδί «αμαρτάνει». Μερικοί γονείς θα βρουν την ιδέα αποκρουστική, αλλά αρκετοί άλλοι μάλλον θα ενθουσιαστούν από την προοπτική να βάλουν το σπίτι να παρακολουθεί τα «ζιζάνιά» τους και μάλιστα να τα φοβίζει ή να τους κόβει το ρεύμα!

Αλλά οι νέες πατέντες ανοίγουν και μία άλλη πιο εμπορική προοπτική. Οι εταιρείες να ανταμείβουν ή να τιμωρούν τους καταναλωτές για τις συμπεριφορές που οι τελευταίοι θα ακολουθούν μέσα στο σπίτι τους.

Το Νοέμβριο για πρώτη φορά η αμερικανική ασφαλιστική εταιρεία United Healthcare άρχισε να συνεργάζεται με εργοδότες, ώστε να προσφέρουν δωρεάν «έξυπνα» ρολόγια Apple Watch σε όσους τηρούν ορισμένους στόχους φυσικής κατάστασης στη δουλειά τους.Αυτό μπορεί μελλοντικά να επεκταθεί στα σπίτια. Οι ασφαλιστικές θα προσφέρουν κίνητρα (π.χ. μειωμένα ασφάλιστρα) σε όσους ασφαλισμένους τρώνε υγιεινά και κάνουν γυμναστική. Αλλά πώς θα αποδεικνύεται αυτό; Από το «έξυπνο» μάτι της Google. Αν, από την άλλη, κάποιος καπνίζει σαν φουγάρο μέσα στο σπίτι του, άρα αυξάνει τον κίνδυνό του για διάφορες ασθένειες, η ασφαλιστική θα το μαθαίνει και θα τον τιμωρεί με υψηλότερα ασφάλιστρα.
Οι εταιρείες μπορεί ακόμη και να προσφέρουν «μπόνους» στους καταναλωτές που -πάλι αποδεδειγμένα από τον «Μεγάλο Αδελφό» της Google στην κουζίνα- είναι πιστοί σε κάποιο προϊόν, πχ όλη η οικογένεια συστηματικά τρώει μια συγκεκριμένη μάρκα δημητριακών.

Για να λειτουργήσει κάτι τέτοιο στην πράξη, θα πρέπει το «έξυπνο» σπίτι να βλέπει και να ακούει τι κάνει ο καθένας μέσα στο 24ωρο. Βέβαια, από τις πατέντες μέχρι την εφαρμογή υπάρχει μεγάλη απόσταση, γι αυτό, άλλωστε, οι περισσότερες πατέντες ποτέ δεν υλοποιούνται. Όμως αντανακλούν μια τάση για το πού πάνε τα πράγματα.

Το ερώτημα είναι αν όντως οι πολίτες-καταναλωτές θα δέχονταν οικειοθελώς να βάλουν τον πανοπτικό «Μεγάλο Αδελφό» στο «έξυπνο» σπίτι τους; Ασφαλώς ένα ποσοστό θα πουν όχι. Αλλά ένα άλλο -μάλλον όχι ευκαταφρόνητο ποσοστό μπορεί να θεωρήσει ότι έτσι η ζωή του θα γίνει πιο βολική (ιδίως αν αυτό συνδυάζεται με οικονομικά κίνητρα…).

el.gr