Πώς προστατευόμαστε από διαρροή ραδιενέργειας

Τα ραδιολογικά περιστατικά παρουσιάζουν ομοιότητες αλλά και διαφορές με τα χημικά περιστατικά. Καθόσον η ακτινοβολία δεν είναι ορατή, δεν έχει οσμή ούτε γεύση δεν μπορούμε να την αισθανθούμε με οιοδήποτε τρόπο. Σαν αποτέλεσμα αν βρεθούμε σε χώρο που έγινε κάποια έκρηξη δεν θα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν χρησιμοποιήθηκαν ραδιενεργά υλικά σαν μέρος του εκρηκτικού μηχανισμού δηλ. αν πρόκειται για βρώμικη βόμβα (dirty bomb) ή όχι. Οι συνέπειες στο περιβάλλον και στον πληθυσμό μπορεί να είναι μακροχρόνιες. Υπάρχουν τρεις τύποι πυρηνικής ακτινοβολίας: α (άλφα), β (βήτα) και γ (γάμα).

Αν βρεθείτε σε χώρο που έγινε απελευθέρωση κάποιου ΧΒΡ παράγοντα που έγινε αντιληπτή.

Προσπαθήστε να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας και να μην πανικοβληθείτε.
Εάν το περιστατικό συμβεί σε ανοικτό χώρο, εάν μπορείτε απομακρυνθείτε από την περιοχή του συμβάντος περπατώντας και μόνο και χωρίς να αγγίζετε. Μην απομακρυνθείτε πάρα πολύ και μην χρησιμοποιήσετε δημόσια ή ιδιωτικά μέσα μεταφοράς [λεωφορεία, τρόλεϊ, ηλεκτρικός, μετρό, ταξί, αυτοκίνητα, μηχανάκια]. Αυτού του είδους η συμπεριφορά μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την περαιτέρω διασπορά του επικίνδυνου παράγοντα και επομένως στη ρύπανση/μόλυνση των δημοσίων/ιδιωτικών μέσων μεταφοράς και του υπολοίπου πληθυσμού και την εξάπλωση του προβλήματος η οποία θα δυσχεράνει και την προσφορά βοήθειας προς εσάς.
Εάν το περιστατικό λάβει χώρα σε ένα κλειστό χώρο φροντίστε να κλειστούν τα συστήματα εξαερισμού και κυρίως το κεντρικό σύστημα εάν υπάρχει και ακολούθως βγείτε από το κτίριο και περιμένετε τις Αρμόδιες Αρχές.
Προφυλαχθείτε εισερχόμενοι στο πλησιέστερο κτίριο που δεν έχει υποστεί ζημιές. Σε περίπτωση έκρηξης σε ανοιχτό χώρο η παραμονή ή η καταφυγή σε ένα κλειστό χώρο μειώνει την έκθεση σε ΧΒΡΠ παράγοντες που υπάρχουν στον χώρο του συμβάντος.
Όντας σε «ασφαλή» χώρο να βγάλτε τα ρούχα σας το συντομότερο δυνατόν και τοποθετήστε τα μέσα σε μία πλαστική σακούλα και κλείστε την ερμητικά κατά το δυνατόν. Τα ρούχα σας πρέπει να τα βγάλετε με τρόπο ώστε να μην εκθέσετε τα πιο ευαίσθητα σημεία και τις περιοχές εισόδου του οργανισμού σας (κυρίως τα μάτια, μύτη και στόμα) περισσότερο στους ΧΒΡΠ παράγοντες. Η ενέργεια αυτή αποτρέπει σε μεγάλο βαθμό την περαιτέρω έκθεσή σας καθώς και των άλλων. Ακολούθως εάν είναι δυνατόν πλυθείτε με άφθονο νερό μόνοι σας ή καλύτερα ανά δύο (δηλ σε ζευγάρια) ώστε να είναι δυνατός ο καλύτερος καθαρισμός στα δύσκολα σημεία και μέρη του σώματος (πίσω από τα αυτιά, μάτια, μασχάλες, κλπ).
Εάν δεν είναι εφικτό βγάλτε όσα ρούχα είναι δυνατόν (εάν το επιτρέπουν και οι καιρικές συνθήκες) και περιμένετε τις δυνάμεις που θα αναλάβουν το έργο της απολύμανσης/απορρύπανσης σας. Να είστε προετοιμασμένοι ότι 1) θα πρέπει να βγάλετε ή να σας βγάλουν τα ρούχα σας (μερικά από αυτά σκίζοντας τα ή κόβοντάς τα με ψαλίδι). Θα χρειαστεί να στεκόσαστε χωρίς ρούχα μπροστά σε άγνωστους και γνωστούς ανθρώπους. Αυτό είναι απαραίτητο για την καλύτερη δυνατή προστασία της υγείας σας, 2) Εάν φοράτε ή έχετε μαζί σας κοσμήματα ή άλλα πολύτιμα ή συναισθηματικής αξίας αντικείμενα, πρέπει να γνωρίζετε και να είστε προετοιμασμένοι ότι θα πρέπει να τα παραδώσετε στο προσωπικό που θα σας απορρυπάνει.
Εάν έχετε παιδιά ή βρέφη μαζί σας θα σας επιτραπεί να τα έχετε μαζί σας κατά την διάρκεια της διαδικασίας απορρύπανσής σας.
Η συνεργασία σας με το προσωπικό των δυνάμεων υπηρεσιών που έχουν σαν αποστολή την αντιμετώπιση του συμβάντος είναι απαραίτητη για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα (την δική σας υγεία). Η πιο σημαντική συμβολή είναι να ακολουθείτε τις οδηγίες που σας δίνουν και να μην διαφωνείτε.
Μην παραξενεύεστε εάν δείτε το προσωπικό των δυνάμεων υπηρεσιών να φορά προστατευτικό εξοπλισμό που εσείς βέβαια δεν έχετε . Η καλύτερη δυνατή προστασία τους είναι απαραίτητη για επιτευχθεί όσο το δυνατόν περισσότερο ο στόχος που είναι η μεγαλύτερη προσφορά βοήθειας σε εσάς.
Μην ξεχνάτε να αναφέρεται στις Αρχές οτιδήποτε παρατηρήσατε.
ΕΠΙΣΗΣ:

Συγκεκριμένα, σε περίπτωση εκτεταμένης ραδιορρύπανσης οι πολίτες θα πρέπει:

1) Να μην πλησιάζουν την σκηνή του συμβάντος.

2) Άτομα που ενεπλάκησαν στο συμβάν και εγκατέλειψαν την περιοχή χωρίς να ενημερώσουν τις ομάδες άμεσης παρέμβασης, μπορεί να έχουν ραδιορρυπανθεί. Συνιστάται η επιστροφή τους στο σπίτι, η αφαίρεση των ρούχων και η τοποθέτησή τους σε πλαστικές σακούλες, καθώς και η πλύση του σώματος με άφθονο νερό και σαπούνι. Τα μέτρα αυτά, η ραδιορρύπανση ελαχιστοποιείται. Απαιτείται η άμεση ενημέρωση του κοντινότερου αστυνομικού τμήματος.

3) Δεν συνιστάται η εφαρμογή οποιασδήποτε φαρμακευτικής αγωγής, ειδικότερα η λήψη σταθερού ιωδίου, χωρίς προηγούμενη σύσταση των αρμοδίων αρχών, δεδομένου ότι πιθανότατα όχι μόνο δεν συμβάλλει στην προστασία από την ραδιενέργεια, αλλά αντίθετα μπορεί να αποβεί βλαπτική για την υγεία.

Σε περίπτωση που οι πολίτες βρίσκονται κοντά στην τοποθεσία του συμβάντος θα πρέπει να γνωρίζουν:

α) Η παραμονή σε εσωτερικούς χώρους με κλειστά παράθυρα και κλειστές πόρτες μειώνει την έκθεση σε ακτινοβολία.

β) Τα κλιματιστικά και τα μηχανήματα εξαερισμού που εισάγουν στο κτίριο πιθανόν ραδιορρυπασμένο αέρα από τον εξωτερικό χώρο πρέπει να τίθενται εκτός λειτουργίας.

γ) Η παραμονή (ιδιαίτερα των παιδιών) σε ανοιχτούς χώρους πρέπει να αποφεύγεται και να αναζητείται άμεσα προστασία στους εσωτερικούς χώρους των κοντινότερων κτιρίων.