Πόλεμος κατασκόπων μαίνεται στο Ιράκ, όλα σε μια κλωστή…

Πολλαπλασιάζονται οι αναφορές στα διεθνή μέσα ενημέρωσης, ότι το τελευταίο διάστημα μαίνεται πόλεμος μυστικών υπηρεσιών στο Ιράκ, κυρίως δε αυτών του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας. Κι εάν εμπλέκονται οι υπηρεσίες από αυτές τις δύο χώρες, είναι παραπάνω από βέβαιο ότι πολύ ισχυρή, στο ίδιο επίπεδο, είναι και η παρουσία Ηνωμένων Πολιτειών και Ρωσίας. Βέβαιη θεωρείται και η παρουσία των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών.

Του Μιχαήλ Βασιλείου

Τις τελευταίες ημέρες, αμέσως μετά την εκδήλωση της επίθεσης από την πλευρά της ISIL, στην περιοχή της Μοσούλης ταξίδεψαν περισσότεροι από 150 πράκτορες των σαουδαραβικών μυστικών υπηρεσιών, συνοδευόμενοι προφανώς και από στελέχη των ειδικών δυνάμεων της χώρας. Μετά την άφιξή τους, προέκυψε η είδηση, ότι αρχηγοί φυλών συμφώνησαν με την ISIL να συνταχθούν μαζί της…

Στην εξέλιξη προφανώς έπαιξε τεράστιο ρόλο η πολιτική του Ιρακινού πρωθυπουργού Νούρι Αλ Μάλικι. Ολοένα και πιο αυταρχική, ολοένα και πιο ρεβανσιστική, διώκοντας επιφανείς σουνίτες πολιτικούς, «κατάφερε» να αποξενώσει εντελώς τον σουνιτικό πληθυσμό, κάνοντας τους εξτρεμιστές ισλαμιστές αντάρτες της ISIL να μοιάζουν με απελευθερωτές στα μάτια των κατοίκων των σουνιτικών περιοχών.

Υπενθυμίζεται, ότι οι σουνίτες «έκαναν κουμάντο» την εποχή του Σαντάμ Χιουσεΐν, με την επέμβαση της Δύσης να καταλήγει στην ανατροπή του και την αντικατάσταση από μια κυβέρνηση που είχε στον κορμό της σιίτες. Η πολιτική εξουσία του Αλ Μάλικι ήταν τόσο αυταρχική και καταφανώς σεχταριστική και αυτοκαταστροφική, που προκάλεσε ακόμα και την αντίδραση του Ιράν.

Η ηγεσία της Ισλαμικής Δημοκρατίας αντελήφθη, ότι ο Αλ Μάλικι τους παρασύρει σε μεγάλη σύγκρουση, που θα οδηγήσει στην απώλεια του πλεονεκτήματος που είχε πετύχει να διαθέτει η Τεχεράνη στο Ιράκ έναντι των σουνιτικών κρατών, επίδοξων «κηδεμόνων» της Βαγδάτης.

Πλέον είναι όμως αργά και η Τεχεράνη δεν έχει άλλη επιλογή από το να υποστηρίξει τον Αλ Μάλικι, αν και πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχει «μη διαφωνία», εάν όχι συμφωνία, ανάμεσα σε Ιράν και ΗΠΑ για την ανάγκη αποχώρησης από το προσκήνιο του σημερινού Ιρακινού πρωθυπουργού.

Η ουσία είναι, ότι οι χώρες που βρίσκονται στη Μέση Ανατολή δείχνουν να αντιμετωπίζουν τη σύγκρουση στο Ιράκ ως εντασσόμενη στην ευρύτερη από αιώνων διαμάχη ανάμεσα σε σουνίτες και σιίτες, με το πρωτοφανές για τα δυτικά δεδομένα επίπεδο της βίας να είναι ήσσονος σημασίας ζήτημα.

Η Σαουδική Αραβία δείχνει να επιθυμεί την ανάδυση σουνιτικού ισλαμιστικού κράτους στο κεντρικό και δυτικό Ιράκ, το οποίο θα αποκόψει την πρόσβαση των Ιρανών στη Συρία. Εναλλακτικά μπορεί να εξυπηρετείται και από τη «θεωρία του χάους», την παραμονή ενός Ιράκ ενωμένου, αλλά με πολλά προβλήματα και σεχταριστική βία. Η κατάσταση αυτή θα πιέζει την ιρανική οικονομία και θα προβάλει σοβαρά προσκόμματα στην προσπάθεια άσκησης επιρροής από την πλευρά της Τεχεράνης.

Η πρώτη θεωρία που αφορά το βασίλειο των Σαούντ, αυτή της ανάδυσης σουνιτικού ισλαμιστικού ξκράτους, έχει ένα πολύ αδύνατο σημείο: Το σουνιτικό κράτος θα οδηγήσει αναπόφευκτα και σε ένα σιιτικό, στον νότο, το οποίο ακόμα κι αν δεν ενσωματωθεί στο Ιράν, θα έχει επεκτείνει την επιρροή της Ισλαμικής Δημοκρατίας και επίσημα στα σύνορα με τη Σαουδική Αραβία και μάλιστα με την αυτονόητης σημασίας πετρελαιοφόρα περιοχή η οποία στην πλειοψηφία της κατοικείται από σιιτικό πληθυσμό… Το σύνορο αυτό θα κάνει τα αντίστοιχα ανατολικού και δυτικού συνασπισμού του Ψυχρού Πολέμου, να ωχριούν σε όρους μίσους και θρησκευτικού – σε αντίθεση με το ψυχροπολεμικό ιδεολογικό – φανατισμού.

Οι Κούρδοι τηρούν στάση αναμονής, μη θέλοντας να χρεωθούν αυτοί πως έκαναν το πρώτο βήμα στην κατεύθυνση διάλυσης του Ιράκ. Από την άλλη πλευρά, δεν θα ήθελαν το νεοπαγές κράτος τους να είναι ασφυκτικά συμπιεσμένο ανάμεσα σε δυο άλλες κρατικές οντότητες με συμφέρον την εξαφάνιση του κουρδικού κράτους, δηλαδή του σουνιτικού και της Τουρκίας.

Σε κάθε περίπτωση χρειάζονται τη σαφέστατη δέσμευση στην ασφάλειά τους από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών (για την επιβίωση του κράτους θα πρέπει να μετατραπεί και επίσημα σε προτεκτοράτο) που δεν δείχνουν να προκρίνουν ως λύση τη διάλυση του Ιράκ. Κατά συνέπεια, η στάση των Κούρδων θα είναι καθοριστικής σημασίας, ενώ δεν υπάρχει επιλογή χωρίς σοβαρό κόστος.

Αυτά είναι δεδομένα που πρέπει να λάβουν υπόψη η Τεχεράνη και το Ριάντ, φυσικά όμως και η Άγκυρα, ενώ αν κάτι προκύπτει από την προσεκτική παρατήρηση των εξελίξεων, είναι το ότι δεν μπορεί κανείς απαραίτητα να περιγράψει όλους τους δρώντες στην περιοχή ως «ορθολογικούς». Και οι μυστικές υπηρεσίες, πάντα ρόλο είχαν να «σπρώχνουν» τις εξελίξεις προς την επιθυμητή κατεύθυνση, χειραγωγώντας πρόσωπα και καταστάσεις…

defence-point.gr