Οι Αμερικανοί μας έχουν έτοιμο το “εσωτερικό” νόμισμα: Geuro

Τέσσερα εναλλακτικά σενάρια για την επιστροφή της Ελλάδας στην ανάπτυξη και την ενίσχυση της απασχόλησης προτείνει το Levy Economics Institute του Bard College, σε έκθεσή του, υπό τον τίτλο «Strategic Analysis – Prospects and Policies for the Greek economy». Μεταξύ των προτάσεών του, είναι και η υιοθέτηση ενός παράλληλου «εσωτερικού» νομίσματος, του Geuro, με στόχο την αποκατάσταση της ρευστότητας στην εγχώρια αγορά.

Μέσω του Geuro η Ελλάδα θα πραγματοποιεί όλες τις εγχώριες συναλλαγές της, με στόχο τη χαλάρωση της λιτότητας, χωρίς να συνεπάγεται έξοδος από την ευρωζώνη, ούτε να απαγορεύεται ρητά από τη Συνθήκη της Ε.Ε.

Πρόκειται για τη δημιουργία ενός παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος – πρόταση που πρώτη διατύπωσε η Deutsche Bank τον Μάιο του 2012- μέσω της έκδοσης κρατικών ομολόγων μηδενικού τοκομεριδίου (χωρίς πληρωμή τόκων), διαρκή (χωρίς αποπληρωμή του κεφαλαίου, μη εξαργυρώσιμα που έτσι δεν θα αυξάνουν το χρέος) και τα οποία θα είναι μεταβιβάσιμα.

Τα ομόλογα αυτά θα πρέπει να υποστηρίζονται από τα φορολογικά έσοδα, υπό την έννοια ότι, ενώ η κυβέρνηση θα τα χρησιμοποιήσει για να εξοφλήσει το χρέος μεταξύ αυτής και των πιστωτών της, θα γίνονται δεκτά pari passu (με ίδιους όρους) σε διακανονισμούς των φορολογικών υποχρεώσεων του ιδιωτικού τομέα.

Τα νέα ομόλογα θα πρέπει να είναι μετατρέψιμα μόνο προς μία κατεύθυνση, από ευρώ σε Geuro για να αποφευχθούν κερδοσκοπικές επιθέσεις και να περιοριστεί η χρήση τους μόνο στις εγχώριες αγορές, όπως και για να μειωθεί η πιθανότητα μεταφορών καταθέσεων σε ευρώ εκτός της χώρας.

Τα οφέλη μιας τέτοιας πολιτικής πρωτοβουλίας θα ήταν η εκμηδένιση του εγχωρίου χρέους, η πληρωμή επιδομάτων ανεργίας και μέρους των μισθών του δημοσίου τομέα. Μάλιστα, με βάση στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, υπολογίζεται το χρηματικό όφελος από την έκδοση των εν λόγω ομολόγων, το οποίο ανέρχεται σε 14 δισ. ευρώ για τα έντοκα χρέη του Δημοσίου και οι κρατικές δαπάνες σε ευρώ θα είναι λιγότερες κατά 18 δισ, προσεγγιστικά.

Στα συμπεράσματα της έκθεσης το Levy Institute τονίζει πως η στρατηγική της Τρόικα που στοχεύει στην αύξηση των εξαγωγών μέσω της εσωτερικής υποτίμησης και της δραματικής μείωσης του εργατικού κόστους, δεν έχει φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, αλλα αντίθετα ραγδαία επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης των Ελλήνων και κάθετη πτώση της εγχώριας κατανάλωσης, «το πιο σημαντικού παράγοντα σταθεροποίησης σε μία οικονομία», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται.

Σίγουρα οι εξαγωγές είναι σημαντικές, αλλά η εγχώρια ζήτηση είναι ακόμα π ιο κρίσιμη, υπογραμμίζουν οι συντάκτες της έκθεσης και παρουσιάζουν τα τέσσερα εναλλακτικά σενάρια που αναλυτικά έχουν ως εξής:

Α. Ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ

Η πρόταση συνεπάγεται αύξηση της κρατικής κατανάλωσης και των επενδύσεων που χρηματοδοτούνται από ειδικά κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ) ή οποιοδήποτε άλλο όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ποσό αυτής της εξωγενούς δημοσιονομικής βοήθειας -που έχει συζητηθεί σε πολλές συνόδους της Ευρωζώνης- έχει υποθετικά υπολογιστεί σε 30 δισ. ευρώ και χρησιμοποιείται αναλογικά περίπου κατά 2,5 δισ. ευρώ κάθε τρίμηνο. Αυτό κατά το Ινστιτούτο Levy θα βοηθούσε στη βελτίωση του συνολικού εξωτερικού ισοζυγίου, χωρίς αύξηση του δημόσιου ελλείμματος ή χρέους, δεδομένου ότι τα ποσά αυτά δεν θα είναι απαιτητά.

Η αρχική επίδραση των κινήτρων αυτών θα μπορούσε να φέρει ισχυρή μεγέθυνση του ΑΕΠ, αν και η άμεση επίπτωση στην απασχόληση θα ήταν περιορισμένη, καθώς η απασχόληση τείνει να υστερεί επί της αύξησης της παραγωγής. Το ινστιτούτο εκτιμά ότι μετά από τρία χρόνια αυτή η πολιτική που δεν στοχεύει απευθείας στην απασχόληση θα δημιουργούσε περίπου 130.000 θέσεις εργασίας, ενώ το Ελληνικό Δημόσιο θα κρατούσε το σύνολο του χρέους ανέγγιχτο και θα συνέχιζε να πληρώνει τους τόκους.
Β. Πάγωμα του χρέους και αναστολή της αποπληρωμής των τόκων

Σε αυτό το σενάριο γίνεται η υπόθεση ότι όλες οι πληρωμές τόκων από την κυβέρνηση θα ανασταλούν και τα ισοδύναμα κονδύλια θα χρησιμοποιηθούν για την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων και την υποστήριξη της άμεσης δημιουργίας θέσεων εργασίας. Οι συγγραφείς υποθέτουν ότι οι πιστωτές θα συμφωνούσαν να ανανεώσουν ληξιπρόθεσμα χρέη λόγω του ότι η βιωσιμότητα της οικονομίας καθίσταται όλο και πιο σίγουρη όταν η μεγέθυνση αποκαθίσταται από ό,τι όταν μια οικονομία αγωνίζεται να εξέλθει από τη συνεχιζόμενη συρρίκνωση. Η αγοραία αξία των δημόσιων υποχρεώσεων θεωρούν ότι δεν θα μειωθεί ανεξέλεγκτα και έτσι η επίδραση στην κατανάλωση από τις αναμενόμενες απώλειες κεφαλαίου θα είναι περιορισμένη.

Η αναστολή πληρωμής των τόκων συνεπάγεται πτώση στο εισόδημα των ομολογιούχων, ωστόσο καθώς τα ίδια κεφάλαια θα δαπανηθούν για δημόσιες επενδύσεις και κατανάλωση, θα παράξουν περισσότερο εισόδημα για χαμηλόμισθους ή ανέργους, συνεπώς το καθαρό αποτέλεσμα για τον ιδιωτικό τομέα θα είναι θετικό.

Γ. Η δημιουργία ενός παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος χωρίς έξοδο της χώρας από το ευρώ – μέσω έκδοσης νέων ελληνικών ομολόγων σε Geuro, το οποίο θα λειτουργεί ως παράλληλο νόμισμα για την Ελλάδα.

Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα στον τομέα των εξαγωγών της ελληνικής οικονομίας, η εισαγωγή ενός παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος δεν θα πρέπει να αποσκοπεί κατά κύριο λόγο στην αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας των τιμών, αλλά στην αποκατάσταση της ρευστότητας στην εγχώρια αγορά, στην επανεκκίνηση των επενδύσεων, στην παροχή ρευστότητας για επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, χωρίς έξοδο από το ευρώ και τη διατήρηση των σημερινών συμφωνιών για το ελληνικό δημόσιο χρέος.

Όπως περιγράφεται σε έκθεση της UBS, τέτοιου είδους ομόλογα είχαν χρησιμοποιηθεί από την ελληνική κυβέρνηση το 2010, στο ποσό των 5,5 δισ. ευρώ με μηδενικό τοκομερίδιο, τα γνωστά «pharma-bonds» για να ρυθμίστουν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη φαρμακευτική βιομηχανία, η οποία απειλούσε να σταματήσει την πώληση φαρμάκων στη χώρα εάν δεν καταβάλλονταν τα χρωστούμενα. Μάλιστα τα εν λόγω ομόλογα είχαν όλα τα χαρακτηριστικά κανονικών ομολόγων, καθώς ήταν και διαπραγματεύσιμα στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, ενώ είχαν και ίδιους όρους με το υπόλοιπο ελληνικό χρέος.

Δ. Ριζική αλλαγή της δημοσιονομικής πολιτικής μέσω του παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος, με στόχο την εφαρμογή ενός στοχευμένου προγράμματος ενίσχυσης της απασχόλησης

Το Levy Institute προκρίνει τον συνδυασμό του παράλληλου χρηματοπιστωτικού συστήματος με ένα Πρόγραμμα Εγγυημένης Εργασίας, με σκοπό την άμεση δημιουργία θέσεων εργασίας. Η συλλογιστική που αναπτύσσεται στην έκθεση είναι ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να παρέχει εργασία με έναν ελάχιστο μισθό, με σκοπό τη δημιουργία δημοσίων αγαθών, σε οποιονδήποτε είναι πρόθυμος να εργαστεί.

Έτσι, με τον κατώτατο μισθό που έχει επιβληθεί από την τρόικα (586 ευρώ), για 550.000 εργαζόμενους συνεπάγονται ετήσιες καταβολές της τάξεως των 7,5 δισ. ευρώ πόσο όμως το οποίο θα καταβάλλεται σε Geuro. Επίσης, είναι σημαντικό να προστεθεί ότι αυτές οι προσλήψεις θα δημιουργήσουν εμμέσως ακόμα 156.000 θέσεις εργασίας, προσεγγιστικά, όπως επίσης και Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία της τάξεως των 12 δισ. Geuro (που υπολογίζεται με τη χρήση χρηματοπιστωτικού πολλαπλασιαστή). Τα κυβερνητικά έσοδα επίσης θα αυξηθούν κατά 4 δισ. Geuro, οπότε το συνολικό κόστος του προγράμματος υπολογίζεται σε 3,5 δισ. Geuro.

Τέλος, το ΑΕΠ υπολογίζεται από τους συγγραφείς να αυξηθεί μόνο την πρώτη χρονιά της εφαρμογής του προγράμματος αυτού κατά 7%.