Γιατί προκαλεί φαγούρα το τσίμπημα των κουνουπιών; Τι πρέπει να κάνετε για να αντιμετωπίσετε την φαγούρα; Φυσικά εντομοαπωθητικά με βότανα.

της Αγγελικής Μήλιου, βιολόγος

Γιατί προκαλεί φαγούρα το τσίμπημα των κουνουπιών;

Μόνο τα θηλυκά κουνούπια ζουν με το αίμα.

Αφού ανοίγουν μια μικρή πληγή στο θύμα τους, την ψεκάζουν με μια σταγόνα του σάλιου τους εμποδίζοντας έτσι την πήξη του αίματος. Έπειτα την ρουφάνε έως ότου γεμίσουν το στομάχι τους και αποχωρούν πετώντας αθόρυβα.


Το ανοσοποιητικό μας σύστημα αναγνωρίζει τις ξένες πρωτεΐνες που περιέχει το σάλιο του κουνουπιού και ακολουθεί μια ονομαζόμενη πρώτου τύπου αντίδραση ή άμεση αντίδραση υπερευαισθησίας. Η ουσία αυτής της αντίδρασης είναι η εξάλειψη της «εισβάλλουσας», δηλαδή της ξένης πρωτεΐνης. Σ’ αυτό πρωταγωνιστεί η ισταμίνη που απελευθερώνεται από τους ιστούς των λιποκυττάρων.


Η ισταμίνη προωθεί την διαστολή των αγγείων και την εμφάνιση των λεμφοκυττάρων στην περιοχή του τσιμπήματος (τρύπημα) έτσι βοηθάει την ταχύτερη απομάκρυνση της ξένης πρωτεΐνης. Συνάμα η ισταμίνη έχει και μια ισχυρή ερεθιστική επίδραση στους ιστούς, λόγω το ότι αυξάνεται η διαπερατότητα των τοιχωμάτων των αγγείων θα έχουμε διαρροή υγρού στο σημείο του τσιμπήματος που θα προκαλέσει ένα εξόγκωμα και ο ερεθισμός των νεύρων του δέρματος θα έχει σαν αποτέλεσμα την φαγούρα. Για το κοκκίνισμα του δέρματος υπεύθυνη είναι η διαστολή των γύρω αγγείων, που προκαλείται από την ισταμίνη.

Στην αγορά κυκλοφορούν πολλά εντομοαπωθητικά σκευάσματα.

Τι πρέπει να κάνει κανείς σε τσιμπήματα κουνουπιών;

Το τσίμπημα του κουνουπιού αφήνει μια μικρή αίσθηση τσουξίματος στο δέρμα ενώ το “επίμαχο” σημείο γρήγορα κοκκινίζει και ελαφρά διογκώνεται. Παράλληλα, ο γνωστός κνησμός (φαγούρα) αρχίζει να ταλαιπωρεί το θύμα του κουνουπιού. Τα κουνούπια αφήνουν και κάποιες δικές τους πρωτεΐνες στο μέρος που τσιμπούν οι οποίες δημιουργούν και όλο τα πρόβλημα

Όσο περισσότερο ξύνομε τα τσιμπήματα τόσο αυξάνεται η πιθανότητα τραυματισμού της επιδερμίδας, της βακτηριδιακής επιμόλυνσης, να γίνουν πυώδη πληγές.

«Επειδή η αίσθηση της φαγούρας παρουσιάζεται ιδιαίτερα στη ζέστη του κρεβατιού και κατά τη διάρκεια της νύχτας ελέγχουμε λιγότερο τις πράξεις μας, είναι συχνό φαινόμενο ότι μέχρι το πρωί έχουμε ματώσει με το ξύσιμο τα τσιμπήματα»

Να φροντίζουμε τα τσιμπήματα!
Τις περισσότερες φορές δεν χρειάζεται καμία αγωγή. Να πλύνετε την περιοχή με νερό και σαπούνι όσο το δυνατόν συντομότερα. Ένα επίθεμα με πάγο (τυλιγμένο σε πανί ή πλαστικό) μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του οιδήματος. Εάν ο κνησμός είναι έντονος, η λήψη ενός αντιισταμινικού από το στόμα ή μια τοπική κορτιζονούχος αλοιφή θα βοηθήσουν. Μην ξύνετε τα σημεία των τσιμπημάτων γιατί θα προκληθούν μικροεξελκώσεις που μπορεί να επιμολυνθούν.

Πρακτικές οδηγίες για την ανακούφιση από τον κνησμό είναι επάλειψη με μαγειρική σόδα (3 κουταλιές σόδας σε μία κουταλιά νερό) ή τρίψιμο της περιοχής του τσιμπήματος με ένα δισκίο ασπιρίνης.
Το ξύσιμο των βλαβών συνήθως οδηγεί σε δευτεροπαθή λοίμωξη της διαβρωμένης επιδερμίδας από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α και/ή χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο.

Θεραπεία:

Ορισμένα άτομα εμφανίζουν μεγαλύτερη ευαισθησία στο τσίμπημα κουνουπιών και μπορεί να σχηματισθεί μικρή φυσαλίδα, μεγαλύτερο από το σύνηθες ερύθημα (κοκκινίλα) και εντονότερο πρήξιμο. Σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται επάλειψη τοπικά με κορτιζονούχο κρέμα και εάν απαιτηθεί λήψη αντιϊσταμινικών.

αντισταμινικά: χορηγούμε για λίγες μέρες αντισταμινικά για να ανακουφιστεί ο ασθενής από τον έντονο κνησμό και να μειώσουμε την αλλεργική αντίδραση στο τσίμπημα.
κορτικοστεροειδή: τα τοπικά κορτίκοστεροειδή χορηγούμενα για σύντομο χρονικό διάστημα είναι χρήσιμα ειδικά στις έντονες κνησμώδεις φλεγμονώδεις βλάβες.
αντιμικροβιακοί παράγοντες: εάν υπάρχει δευτεροπαθής λοίμωξη, μπορούν να χορηγηθούν τοπικά αντιβιοτικά και εάν η λοίμωξη είναι εντεταμένη, τότε χορηγούμε το κατάλληλο αντιβιοτικό.

Τα αντιϊσταμινικά είναι ορθότερο να λαμβάνονται από το στόμα (σε χάπια ή σιρόπι ή σταγόνες) και όχι σε τοπική εφαρμογή με τη μορφή γέλης (ζελέ) ή κρέμας. Σπάνια μπορεί να απαιτηθεί κορτιζόνη από του στόματος, ιδιαίτερα εάν πρόκειται για τσίμπημα από μεγάλη μύγα (τάβανος) επειδή εκεί η δερματική τοπική αντίδραση μπορεί να επιμείνει για μερικές ημέρες.
Εάν σχηματισθεί φυσαλίδα με υγρό, καλό είναι να μην την πειράζουμε και σπάσει διότι υπάρχει κίνδυνος επιμόλυνσης και τότε μόνο μπορεί να χρειασθούν αντιβιοτικά.
Σπανίως έχουν αναφερθεί περιπτώσεις αλλεργικού shock από τσίμπημα κουνουπιών. Εάν ένα άτομο αντιδρά υπερβολικά στο τσίμπημα κουνουπιών, δηλαδή με σχηματισμό μεγάλων φυσαλίδων κλπ, τότε πρέπει να ελεγχθεί για ενδεχόμενη διαταραχή του ανοσιακού του συστήματος.

Αποφύγετε τις επαλείψεις στο παιδικό δέρμα με χημικά εντομοαπωθητικά όπως και με αρώματα, λοσιόν ή άλλα καλλυντικά προϊόντα διότι τα κουνούπια έλκονται από τις ευχάριστες οσμές όπως και τα έντονα χρώματα και τον ιδρώτα.

Μην αλείφουμε με εντομοαπωθητικό μωρά κάτω των 3 μηνών. Τα μωρά κάτω των 3 μηνών καλύτερα να τα προστατεύσουμε με κουνουπιέρα, με τούλι ή με ρουχισμό

Για πολλούς ίσως είναι άβολη η σκέψη, αλλά με τα σκευάσματα αξίζει να αλείψουμε και το πρόσωπο, ακριβέστερα κάθε τετραγωνικό εκατοστό της εκτεθειμένης περιοχής, διότι τα κουνούπια μας την έχουν στημένη, και αρέσκονται στα τσιμπήματα πίσω απ’ τα αφτιά, στους λοβούς των αφτιών, στα βλέφαρα, επίσης και σε κάθε εσοχή του σώματος.

Μέσα στο διαμέρισμα μόνο στην εσχάτη περίπτωση να κάνουμε χρήση του σπρέι!

Και αντιμετώπιση με φυσικό τρόπο:

Λεβάντα. Oι εντομοαπωθητικές ιδιότητες του συγκεκριμένου φυτού δεν εξαντλούνται στον… σκόρο. Χρησιμοποιήστε το άνθος του και τρίψτε με αυτό το σώμα σας ή βάλτε λίγο από το έλαιο στις αρθρώσεις, όπως κάνετε με το άρωμα. Και μετά πείτε αντίο στα κουνούπια!

Βανίλια. Μια ακόμη μυρωδιά που δεν αντέχουν οι σκνίπες, τα κουνούπια -αλλά και άλλα έντομα – είναι της βανίλιας. Η καθαρή βανίλια. Ακολουθήστε την ίδια τακτική όπως και με τη λεβάντα και κυκλοφορείτε ανέμελα όλη μέρα.

Πλατύφυλλος βασιλικός.

Βάλτε σε ένα μπολάκι φύλλα βασιλικού και τρίψτε τα λίγο μόνα τους, αρχικά, για να “βγει” το άρωμά τους.Προσθέστε λίγο ξύδι και ανακατέψτε απαλά. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το σκεύασμα αυτό με δύο τρόπους: ή αφήστε το απλά δίπλα σας να λειτουργήσει απωθητικά από μόνο του, ή αλείψτε λίγο επάνω στα γυμνά άκρα σας. Μην τρομάζετε η μυρωδιά δεν είναι τόσο βαριά όσο τη φαντάζεστε. Και εννοείται, ότι αν ο βασιλικός δεν είναι πλατύφυλλος τη δουλειά του θα την κάνει και πάλι!

Για να απαλλαγείτε από τη φαγούρα και την ενόχληση, τρίψτε φύλλα φρέσκιας μαντζουράνας πάνω στα τσιμπήματα ή φροντίστε να έχετε σε ένα μπουκαλάκι λίγο έλαιο βάσης (χοχόμπα, σιτέλαιο κλπ.), στο οποίο θα έχετε ρίξει μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο του φυτού. Η ανακούφισή σας από τα δυσάρεστα συμπτώματα θα είναι άμεση.

Σε περίπτωση εμφάνισης ύστερα από το τσίμπημα, πυρετού, νευρολογικής συμπτωματολογίας (σύγχυση, πονοκέφαλος, λήθαργος), εμετού, ναυτίας, μυαλγιών, ευαισθησίας στο φως ή διόγκωσης αδένων, να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας.