Απάθεια στην Δημοκρατία

«Η τυραννία ενός ηγεμόνα σε μια ολιγαρχία δεν είναι τόσο επικίνδυνη για το κοινό καλό όσο η απάθεια των πολιτών σε μια δημοκρατία» Montesquieu, 1689-1755

«Η ζωή έγινε απίστευτα καλύτερη από τότε που αναγκάστηκα να σταματήσω να την παίρνω στα σοβαρά» Hunter S. Thompson 1937-2005

Apathy in Republic

Εκ των υστέρων

Αυτή είναι η Ελλάδα. Αυτό ζει, και αυτό της αξίζει. Να ασκείται βία όλων των τρόπων και όλων των ειδών, και να κάθονται όλοι να κοιτάνε. Την άμυνα δεν μας την έμαθε, προφανώς, ούτε η μάνα μας. Την άμυνα για την αξιοπρέπεια, τη ζωή και την αξία της, κανένας δεν μας την έμαθε. Ντροπή στην ιστορία που κουβαλάμε.

[…] Ένας πίνακας φρίκης με τρομακτικές μάσκες καρναβαλιού θυτών και άψυχων μαρτύρων, που εκ των υστέρων οι περισσότεροι αποστασιοποιημένοι ταράζουν τον ύπνο του δικαίου τους, και στη συνέχεια φορούν και πάλι τη μάσκα της αταραξίας και της απάθειας μπροστά στη βία και το άδικο. […]

«Φοβήθηκα, άκουγα ένα νεαρό να μου λέει σας παρακαλώ ανοίξτε μου, χρειάζομαι βοήθεια και έτσι δεν άνοιξα την πόρτα» μαρτυρία σε ιδιωτικό ερευνητή και όχι στην αστυνομία, μετά το πέρας 15 ολόκληρων ημερών από το συγκεκριμένο γεγονός.

«Τον είχαν ακινητοποιήσει σε καρέκλα, τον τραμπούκιζαν, τον έφτυναν και τον χλεύαζαν με υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς και σχόλια», «Είχαν κάνει τον Βαγγέλη juke box» – Σοκάρουν οι καταθέσεις για τον φοιτητή.»

Είναι γνωστό ότι σε περιβάλλον μικρών συστημάτων, κλειστών μικροκοινωνιών, όπως και οι φοιτητικές Εστίες που κάποιος είναι αναγκασμένος να βρίσκεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορούν να αναδυθούν όλες οι δυναμικές αλλά και οι παθογένειες μιας ολόκληρης κοινωνίας, αλλά και ενός ακόμα μικρότερου συστήματος όπως η οικογένεια.

Οι ρόλοι (και η συμπεριφορά) όπου έχει μάθει να εκφράζει ένα πρόσωπο μέχρι εκείνη τη στιγμή στη ζωή του και που τους κουβαλάει πρωτίστως από την οικογένειά του, μετά στο σχολείο του και στη συνέχεια στις σχέσεις του, εμφανίζονται και καθρεφτίζονται σε κάθε άλλο σύστημα (αργότερα και στην εργασία) που στη συνέχεια θα «ανήκει» για μικρό ή μεγάλο διάστημα, είτε το κάθε άτομο το αντιλαμβάνεται συνειδητά ή όχι.

Τα παιδιά που θα εμφανίσουν βίαιη συμπεριφορά στο σχολείο και θα πάρουν το ρόλο του θύτη, αυτό που θα ζητούν από τα θύματά τους θα είναι πάντα η σιωπή. Το ίδιο και από τους όποιους μάρτυρες της βίας τους.

Είναι παρατηρημένο, ότι συνήθως ένας μάρτυρας (και η κοινωνία γενικά), παίρνει ευκολότερα το μέρος του θύτη παρά το μέρος του θύματος, εκτός κι αν υπάρξει επίσημη καταγγελία και αδιάσειστα στοιχεία εις βάρος των κακοποιήσεων που έχει υποστεί, ή -το χειρότερο- οι αποδείξεις ενός φόνου.

Το θύμα όμως ζητάει να γίνει γνωστή η βία που υπέστη.

Ζητά δικαίωση, μέσα του, μέχρι να βρει τον τρόπο να διαχειριστεί την κατάσταση που αντιμετωπίζει ώστε να μιλήσει και να την απαιτήσει και από τους γύρω του. Στην αρχή κάνει ίσως υπομονή, προσπαθεί να διαχειριστεί τον εκφοβισμό (bullying) και τη βία. Σα να δίνει ευκαιρίες στον θύτη να μεταμεληθεί, να υποχωρήσει, ακόμα και να ζητήσει συν-χώρεση. Ψάχνει τον τρόπο να υπάρξει μέσα σε ένα σύστημα χωρίς να είναι θύμα, αλλά ούτε και θύτης.

Δεν γίνεται πάντα να διαχειριστεί την κακία -που είναι ασθένεια- και γενικά την ψυχοπαθολογία των θυτών, που ενώ εμφανίζονται στους γύρω του ως φυσιολογικοί και ενίοτε έως και συμβατικοί, μπορεί να πέσουν ακόμα και στο μεγαλύτερο έγκλημα.

Άλλα θύματα βίας, ειδικά ανήλικα ή στην εφηβεία και γενικά σε νεαρή ηλικία, δεν μπορούν συχνά να διαχειριστούν επίσης το γεγονός ότι αν ομολογήσουν στις αρχές ή κυρίως στην οικογένειά τους οποιαδήποτε κακοποίηση έχουν υποστεί, επειδή φοβούνται ότι θα τους χαρακτηρίσουν ως αδύναμους, που δεν μπόρεσαν να αντιδράσουν και αναγκάστηκαν να ζητήσουν βοήθεια και λόγω του ότι η έκκληση για βοήθεια γενικά στον «πολιτισμένο» κόσμο μας δεν εκλαμβάνεται ως υπέρτατη έκφραση ψυχικής υγείας, όπως ακριβώς δηλαδή και είναι, αλλά ως αδυναμία.

Εν τω μεταξύ τα θύματα συνήθως δεν είναι βίαια, γι’ αυτό και δύσκολα θα αντιδράσουν, θα αμυνθούν στη βία με βία. Αυτό οι θύτες ενίοτε το καταλαβαίνουν και την μη αντίδρασή τους την εκλαμβάνουν συνήθως ως αδυναμία. Τα όριά τους τότε σα να μεγεθύνονται, και μπορεί να προχωρήσουν (συνειδητά ή ασυνείδητα) πιο εύκολα στη συνέχεια ακόμα και σε μεγαλύτερη κακοποίηση.

Οι μάρτυρες σκηνών βίας από την άλλη μεριά, δύσκολα αντιδρούν σε περιστατικά βίας, γιατί, όπως ήδη ειπώθηκε, τους είναι δύσκολο να πάρουν τη μεριά του θύματος (υπάρχει και ο φόβος μήπως και οι ίδιοι θυματοποιηθούν ανάλογα σαν να πρόκειται για κολλητικό ιό). Τους είναι πιο εύκολο να παίρνουν το μέρος του θύτη, ή να υποτιμούν τα γεγονότα, ή ακόμα και να βυθίζονται στην απάθεια.

Και λόγω του ότι επίσης στον «πολιτισμένο» κόσμο μας, το να κάνει καταγγελία κάποιος μάρτυρας βίας, είναι έως και κακουργηματικό αδίκημα –βλ. περίπτωση Καπετανόπουλου- και διότι στη μετεμφυλιακή Ελλάδα «ο κοίτα-τη-δουλίτσα-σου-και-μη μπλέκεσαι» έγινε ο εθνικός μας ήρωας. Επιπλέον το να ζητήσει και να λάβει συμβουλευτική ένας διευθυντής εκπαιδευτικού ιδρύματος, ο οποίος έχει πιθανά ενημερωθεί -ή και μόνο έχει υποψιαστεί- για φαινόμενα βίας στο περιβάλλον που είναι υπεύθυνος, μοιάζει να είναι η εξαίρεση.

Σε ανάλογες περιπτώσεις το θύμα το πρώτο που πρέπει να κάνει είναι να απομακρυνθεί άμεσα από τον θύτη ή τους θύτες, και να ζητήσει την επέμβαση και την βοήθεια των ειδικών, διότι βρίσκεται εν μέσω μίας άκρως παθολογικής όσο και επικίνδυνης για τον ίδιο κατάστασης, όπου:

α) ένα άρρωστο άτομο ασκεί βία, παίρνει το ρόλο του θύτη και διαπράττει έγκλημα, ανεξαρτήτως βαθμού,

β) οι απαθείς και γι’ αυτό συνένοχοι μάρτυρες των εγκλημάτων του επίσης φιλοξενούν ψυχολογική διαταραχή, όπως και οι πιθανά υπεύθυνοι-απαθείς ανεύθυνοι που ενημερώνονται, διότι, εκτός των άλλων, η μεγαλύτερη βία είναι το να μπορούμε να κάνουμε κάτι, και να μην το κάνουμε

γ) το θύμα σε αυτές τις νοσηρές συνθήκες, είναι το μόνο που δεν φιλοξενεί κάποια ψυχολογική διαταραχή, αλλά γι’ αυτό ακριβώς κινδυνεύει και μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις θανάσιμα. Ο φόβος -ή ακόμα και η ντροπή, όπως αναφέρθηκε, ειδικά σε νεαρές ηλικίες- της έκθεσης των γεγονότων, και η σιωπή, μπορεί να αποβούν θανάσιμοι σε κάποιες περιπτώσεις.

Ο φόβος και η άγνοια διαχείρισης, αλλά και η απουσία ενδιαφέροντος για πρόληψη, ενημέρωση, αντιμετώπιση και συμβουλευτική από ειδικούς, παρόμοιων καταστάσεων, αποβαίνουν πάντα μοιραία ως καίρια ελλείμματα.

Οι κραυγές απελπισίας και αγωνίας για άλλη μια φορά δεν εισακούστηκαν και η κοινωνία μένει … μασκαρεμένη.

Ένας πίνακας φρίκης με τρομακτικές μάσκες καρναβαλιού θυτών και άψυχων μαρτύρων, που εκ των υστέρων οι περισσότεροι αποστασιοποιημένοι ταράζουν τον …ύπνο του δικαίου τους, και στη συνέχεια φορούν και πάλι τη μάσκα της αταραξίας και της απάθειας μπροστά στη βία και το άδικο.

«Αυτά είναι σημάδια των καιρών, ότι η κοινωνία βυθίζεται στην απάθεια, άρα στη διαταραχή! Και κατά τα άλλα, κλείνουμε τις σχολές Ψυχολογίας, να μην υπάρξει τίποτα, καμιά φωνή, ούτε επιστημονικός λόγος, ούτε ορθός λόγος! Δεν υπάρχει πια ορθολογισμός. Επικρατεί ένα βάρβαρο συναίσθημα και μία απάθεια. Τίποτε άλλο.»

Η απάθεια, είναι αρρώστεια όπως και ηεξοικείωση με τη βία. Αυτό είναι. Στην ιστορία της ανθρωπότητας, παρατηρείται εξοικείωση με τη βία, εδώ και αιώνες, και ειδικά, οι γυναίκες, είναι πολύ πιο εξοικειωμένες. Αλλά και γενικά, στην κοινωνία υπάρχουν ασθενέστερες ομάδες, είτε είναι γυναικών, είτε είναι παιδιών, είτε είναι πολιτών, που δεν μπορούν να αμυνθούν γιατί φοβούνται. Εδώ, μιλάμε, όμως, σχεδόν για μια ολόκληρη κοινωνία, που κάθεται και παρατηρεί, σαν να βλεπει τηλεόραση.

Από τότε, με τον πόλεμο στο Ιράν που καθόμασταν με τα ποπ κορν απέναντι στην τηλεόραση, ξεκίνησε ο κόσμος να εξοικειώνεται με τη βία με τον συγκεκριμένο τρόπο. Γενικά, όντως, αδρανοποιείται η κοινωνία και κάθεται μπροστά σε μια τηλεόραση, ή μπροστά σε ένα βίντεο, παρακολουθώντας τη βία και εξοικειώνεται συνεχώς ακόμα περισσότερο μ’ αυτήν.

Κι αυτό είναι ασθένεια. Είναι διαταραχή

familiarity with violence

Και κινδυνεύει να πάρει τέτοιες διαστάσεις, που θα επικρατήσει πραγματικά ο νόμος της ζούγκλας, και εμείς θα κοιτάμε, ήδη γίνεται σε μεγάλο βαθμό. Αυτό είναι το θέμα. Θυμήσου το. Θα σκοτώνουν τον διπλανό, και μεις θα περνάμε αδιάφοροι και θα το έχουμε γραμμένο στο i-phone – το τελευταίο μοντέλο i-phone.

Ο ματατζής είναι προφανώς καμμένο μυαλό, άρρωστος και εγκληματίας εκτός από παράνομος. Έχει έναν άνθρωπο κάτω και τον βασανίζει. Αδιαφορεί επιδεικτικά για το νόμο, όσο και για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν τον ενδιαφέρει αν ο κόσμος τον βλέπει, γιατί ίσως και να γουστάρει. Διότι κανένας από αυτούς που βλέπουν δεν κάνει τίποτα. Απόλυτη εξουσία ο κάθε ανώμαλος.

Διότι, εμείς, που μπροστά στα μάτια μας ασκεί κάποιος βία σε έναν συμπολίτη μας, το μόνο που κάνουμε είναι να απαιτούμε να φωνάξει κι από πάνω «πιο δυνατά» το όνομά του! Το μόνο που κάνουμε, στο πιο ηρωικό … είναι να παρακαλάμε (!) τον ψυχάκια εγκληματία να τον αφήσει ελεύθερο.

Δεν ορμάμε πάνω του να τον ελευθερώσουμε και να ζητήσουμε νόμιμες εξηγήσεις από τον ψυχοπαθή, για το ότι βασανίζει άνθρωπο. Δεν κάνουμε τίποτα για να αμυνθούμε, ως μάρτυρες βίας. Μόνο τραβάμε βίντεο, και ψελλίζουμε κάτι ακατάληπτα.

Αλλά, από τότε που βουλευτές και μάλιστα της αριστεράς, ανέχτηκαν τη βία μπροστά στις κάμερες, μαζί με τους παρουσιαστές και όλους τους καλεσμένους μιας εκπομπής, από τότε φάνηκε και το πώς αντιδρούν οι Έλληνες στη βία. Τον άφησαν τον ψυχοπαθή -αφού οποιοσδήποτε ασκεί επιθετική βία χρήζει ψυχολογικής βοηθείας- να χτυπάει χυδαία χωρίς καμία άμυνα! Μόνο προτροπές, ακούστηκαν. Μία από τα ίδια, λοιπόν, όπως τα περιστατικά, στο Σύνταγμα.

Οι έλληνες σήμερα, τη βία την ανέχονται! Αυτό αποδεικνύεται κάθε μέρα. Δεν χρειάζεται να απαριθμήσουμε τις αναρίθμητες στιγμές βίας που έχουν υποστεί οι Έλληνες, τα τελευταία 5 χρόνια και την ουσιαστική απραγία τους.

Όλοι έχουν μείνει με ανοιχτό το στόμα με την παθητικότητα των Ελλήνων. Παγκοσμίως. Ας καθίσουμε λοιπόν, να ανεχόμαστε τη βία από όπου κι αν προέρχεται [σ. και να την καταδικάζουμε απ όπου κι αν προέρχεται] καταγράφοντας την ανικανότητα μας βέβαια και σε βίντεο, όπως και την αρρώστια μας. Γιατί αρρώστια είναι και η ανοχή της βίας, όπως και η ολοκληρωτική απουσία άμυνας.

Αυτή είναι η Ελλάδα. Αυτό ζει, και αυτό της αξίζει. Να ασκείται βία όλων των τρόπων και όλων των ειδών, και να κάθονται όλοι να κοιτάνε. Την άμυνα δεν μας την έμαθε, προφανώς, ούτε η μάνα μας … Την άμυνα για την αξιοπρέπεια, τη ζωή και την αξία της, κανένας δεν μας την έμαθε.

Ντροπή στην ιστορία που κουβαλάμε.

@ Crystalia Patouli

ΠΗΓΗ