«Κουρεύουν» τις καταθέσεις

Τραβάει το σχοινί η «τρόικα», με τη συναίνεση της κυβέρνησης
Θα χρεώνονται αυτόματα οι τραπεζικοί λογαριασμοί όσων καθυστερούν τις πληρωμές φόρων
Θα πηγαίνουν φυλακή οι μεγάλοι φοροφυγάδες ακόμη και αν πληρώνουν φόρους και πρόστιμα

Του Νώντα Χαλδούπη

Την πιο άγρια εισπρακτική επίθεση στους Έλληνες φορολογούμενους από την έναρξη εφαρμογής του Μνημονίου μεθοδεύει η «τρόικα», την ώρα που τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις έχουν «γονατίσει» από την υπερφορολόγηση των δραματικά μειωμένων εισοδημάτων τους.

Στις άμεσες μνημονιακές υποχρεώσεις της κυβέρνησης εντάχθηκε ήδη και θα πρέπει να εφαρμοσθεί ως το τέλος Σεπτεμβρίου μια πρωτοφανής, για τα ελληνικά δεδομένα, διαδικασία «κουρέματος» των καταθέσεων όσων έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές στην Εφορία, ενώ έρχεται και δρακόντεια αλλαγή της νομοθεσίας για τους μεγάλους φοροφυγάδες, οι οποίοι θα πηγαίνουν φυλακή, ακόμη και αν πληρώνουν όλους τους φόρους και τα πρόστιμα που καταλογίζονται εις βάρος τους.

Από τις εκθέσεις αξιολόγησης της οικονομίας, τόσο από την Κομισιόν, όσο και από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο φαίνεται ξεκάθαρα ότι θεωρούν απίθανο η κυβέρνηση να πετύχει τους εξωπραγματικούς εισπρακτικούς στόχους του μνημονίου για το 2013 και αυτό αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή στην επίτευξη των συνολικών δημοσιονομικών στόχων της χρονιάς, με συνέπεια να κινδυνεύει και πάλι να πέσει «στα βράχια» το ελληνικό πρόγραμμα. Δύο είναι τα στοιχεία που σηματοδοτούν την επερχόμενη αποτυχία στην είσπραξη εσόδων:

1. Το πρώτο εξάμηνο του έτους, οι τεράστιες καθυστερήσεις σε πολλά φοροεισπρακτικά μέτωπα (φόροι εισοδήματος και περιουσίας) περιόρισαν τα συνολικά έσοδα στα επίπεδα των 21 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα να πέφτει στην κυβέρνηση (και στα φορολογικά υποζύγια) ένα δυσβάστακτο βάρος για το δεύτερο εξάμηνο, όπου θα πρέπει να εισπραχθούν περισσότερα από 28 δισ. ευρώ, για να υλοποιηθεί ομαλά ο προϋπολογισμός. Η «τρόικα» εκφράζει την έντονη ανησυχία της για αυτή την υπερβολική συγκέντρωση φορολογικών βαρών μέσα σε ένα εξάμηνο, ενώ όλοι οι αναλυτές που προσεγγίζουν ορθολογικά το πρόβλημα, πέρα από ωραιοποιήσεις και τεχνητή αισιοδοξία, συμφωνούν ότι θα είναι αδύνατο να πληρωθεί αυτό το τεράστιο ποσό από τα εξαντλημένα, πλέον, υποζύγια της φορολογίας.

2. Ακόμη πιο ανησυχητικά, σε αυτό το πλαίσιο, είναι τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών για τις νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές φυσικών και νομικών προσώπων, καθώς επιβεβαιώνουν την εξάντληση της κοινωνίας από την υπερφορολόγηση. Μέσα στο πρώτο εξάμηνο σωρεύθηκαν σχεδόν 4 δισ. ευρώ πρόσθετων καθυστερούμενων οφειλών, οι οποίες συνολικά ανήλθαν στα 59,8 δισ. ευρώ και αυξάνονται με ρυθμό 2 δισ. ευρώ το τρίμηνο. Σύσσωμη η κοινωνία αδυνατεί να πληρώσει έγκαιρα: Περισσότερα από δύο εκατομμύρια είναι τα φυσικά πρόσωπα με ληξιπρόθεσμες οφειλές, που κατά μέσο όρο πλησιάζουν τα 11.000 ευρώ για κάθε οφειλέτη, ενώ σχεδόν 168.000 εταιρείες χρωστούν η καθεμιά περισσότερα από 226.000 ευρώ κατά μέσο όρο! Μόνο οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ΦΠΑ έφθασαν τα 13,3 δισ. ευρώ, αντανακλώντας κυρίως την οικονομική εξάντληση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και επαγγελματιών.

Πιο βαθιά το μαχαίρι

Ενώ κάθε καλόπιστος παρατηρητής αντιλαμβάνεται ότι η συνταγή της υπερφορολόγησης των ίδιων συνεπών φορολογουμένων έχει προ πολλού εξαντλήσει τα όριά της και ενώ η ελληνική κοινωνία απαιτεί κάποιου είδους Σεισάχθεια για να αποφύγει την τέλεια καταστροφή, η «τρόικα» απαιτεί να μπει ακόμη πιο βαθιά το μαχαίρι στους λαιμούς όσων χρωστούν στην Εφορία:

Στο νέο Μνημόνιο ορίζεται με σαφήνεια η υποχρέωση της κυβέρνησης, προκειμένου «να διασφαλισθεί η άμεση συλλογή των φόρων», να «εισαγάγει τη δυνατότητα άμεσης χρέωσης των τραπεζικών λογαριασμών όσων έχουν οφειλές σε καθυστέρηση».

Η κατάσχεση καταθέσεων για οφειλές στο Δημόσιο ή στα ασφαλιστικά ταμεία δεν είναι, βεβαίως, κάτι νέο, αφού ήδη υπάρχουν και εφαρμόζονται σχετικές διατάξεις. Όμως, αυτό που φαίνεται πλέον να απαιτεί η «τρόικα» είναι να εφαρμοσθεί μια ακόμη πιο ευέλικτη, σχεδόν αυτόματη διαδικασία χρέωσης των τραπεζικών λογαριασμών των οφειλετών, χωρίς τις χρονοβόρες διαδικασίες που σήμερα απαιτούνται. Αυτό συνδυάζεται με άλλη μία δέσμευση που έχει αναλάβει η κυβέρνηση με το Μνημόνιο, δηλαδή με την πλήρη λειτουργία, επίσης ως τα τέλη Σεπτεμβρίου, του νέου ηλεκτρονικού μητρώου τραπεζικών λογαριασμών, που δημιούργησαν οι τράπεζες, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων. Στο μητρώο, όπου έχουν πρόσβαση μόνο ειδικά εξουσιοδοτημένοι υπάλληλοι του υπ. Οικονομικών, καταχωρούνται όλοι οι υφιστάμενοι τραπεζικοί λογαριασμοί των φορολογουμένων και τα τρέχοντα υπόλοιπά τους.

Με την πλήρη εφαρμογή του συστήματος, που πάντως πληροφορίες αναφέρουν ότι είναι τεχνικά αδύνατο να γίνει πλήρως λειτουργικό ως τα τέλη Σεπτεμβρίου, θα μπορούν να εφαρμοσθούν και οι προβλεπόμενες στο νέο Μνημόνιο διαδικασίες άμεσης χρέωσης λογαριασμών, αμέσως μόλις διαπιστώνεται η καθυστέρηση καταβολής μιας οφειλής στο Δημόσιο.

Ανησυχούν οι τραπεζίτες

Πρέπει να σημειωθεί ότι οι τραπεζίτες αντιμετωπίζουν με δέος αυτές τις διαδικασίες, εκτιμώντας ότι αποτελούν άλλο ένα αντικίνητρο στη διακράτηση καταθέσεων από τους πολίτες στις ελληνικές τράπεζες.

«Είναι σαν να λες σε εκατομμύρια οφειλέτες του Δημοσίου να κρατούν στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς μόνο τα απολύτως απαραίτητα για τις καθημερινές συναλλαγές.

Σε όσους χρωστούν, ή φοβούνται ότι θα βρεθούν να χρωστούν στο μέλλον στην εφορία το ίδιο το κράτος θα στείλει το μήνυμα να αποσύρουν τις οικονομίες τους από τις τράπεζες», λένε τραπεζικά στελέχη.

Σε μεγάλο βαθμό, βέβαια, η διατήρηση καταθέσεων είναι υποχρεωτική, αφού όλες οι πληρωμές μισθών και συντάξεων γίνονται πλέον μόνο μέσα από τραπεζικούς λογαριασμούς, ενώ και όλες οι σημαντικές συναλλαγές επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων περνούν υποχρεωτικά μέσα από τραπεζικά συστήματα πληρωμών.

Αυτά τα μέτρα υποχρεώνουν τους περισσότερους πολίτες και επιχειρηματίες να διατηρούν καταθέσεις στις τράπεζες, γι’ αυτό και η «τρόικα» θεωρεί ως πρόσφορο μέτρο άμεσης είσπραξης οφειλών την απευθείας χρέωση των τραπεζικών λογαριασμών.

«Τρόικα»: Αποφασίζομεν και διατάσσομεν…

Για να γίνει ακόμη πιο «σφιχτό» το πλαίσιο ελέγχου της φοροδιαφυγής, η «τρόικα» απαίτησε και η κυβέρνηση αποδέχθηκε να τροποποιήσει και τη νομοθεσία που διέπει την ποινική δίωξη φοροφυγάδων.

Ειδικότερα, εισάγεται ως μνημονιακή υποχρέωση η αλλαγή της νομοθεσίας, κατά τρόπον ώστε να παραπέμπονται και σε ποινικές δίκες, όπου θα αντιμετωπίζουν βαριές ποινές φυλάκισης, όλοι όσοι έχουν υποπέσει σε μεγάλη φοροδιαφυγή, ακόμη και αν πληρώνουν όλους τους πρόσθετους φόρους και τα πρόστιμα που καταλογίζονται εις βάρος τους.

Το μέτρο αυτό φαίνεται δίκαιο και εύλογο, αλλά δεν λείπουν οι φόβοι για το πώς ακριβώς θα εφαρμοσθεί στην πράξη, κυρίως δηλαδή για το αν θα εφαρμοσθεί δίκαια προς όλους τους πραγματικά μεγάλους φοροφυγάδες, ή αν απλώς θα καταλήξει σε ένα νέο «κυνήγι μαγισσών» για εντυπωσιασμό, με τους καλά «δικτυωμένους» μεγάλους φοροφυγάδες να μένουν και πάλι εκτός στόχου.

Επιπλέον, το νέο Μνημόνιο δεσμεύει το υπουργείο Οικονομικών να μην προχωρά σε ειδικές ρυθμίσεις οφειλών, για τους φορολογούμενους στους οποίους θα επιβληθούν στο μέλλον πρόσθετοι φόροι από ελέγχους, αλλά να τις ρυθμίζει μόνο με βάση το ισχύον, μόνιμο πλαίσιο για δωδεκάμηνους διακανονισμούς, ή για τις «ρυθμίσεις τελευταίας ευκαιρίας».

Δια ροπάλου απαγορεύονται, επίσης, οποιεσδήποτε νέες ρυθμίσεις φορολογικής αμνηστίας.

Αυτό, σύμφωνα με την ερμηνεία που δίδεται στο κείμενο του Μνημονίου, αποκλείει ακόμη και την αλλαγή των όρων για τη ρύθμιση «τελευταίας ευκαιρίας» για τις οφειλές στο Δημόσιο, παρόλο που ήδη διαπιστώνεται ότι είναι εντελώς άστοχοι και άσχετοι με τις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας, με αποτέλεσμα να καρκινοβατεί ήδη η διαδικασία ρύθμισης παλαιών οφειλών σε πολλές δόσεις.

Τέλος, το υπουργείο Οικονομικών δεσμεύεται να μην επαναληφθούν στο μέλλον τα φετινά χάλια, με τις συνεχείς παρατάσεις και αναβολές στη διαδικασία είσπραξης φόρων εισοδήματος και περιουσίας. Όχι μόνο αποκλείονται παρατάσεις, αλλά το υπουργείο δεσμεύεται να ορίσει εκ των προτέρων, για το 2014, όλο το χρονοδιάγραμμα είσπραξης φόρων, χωρίς να υπάρχουν περιθώρια τροποποιήσεων.

Πηγή