Ξεχασμένοι Μύθοι, Θρύλοι και Παραδόσεις της Σύρου

Μια μοναδική έρευνα και μια σύγχρονη ματιά στις παραδόσεις, στους θρύλους και στους μύθους της Σύρου.

Που κτυπά σύμφωνα με τον θρύλο η κάρδια της Σύρου; Υπόγειες στοές και κούφια Γη κάτω από το δημαρχείο και την πλατεία.. Ποιος ηταν ο αιμοσταγής βρικόλακας Φρατζόλης και ο επίσης κακός βρικόλακας Πετροκόκκινος; Μυθικοί δράκοι και η παναγία που ακούει το μουγκρητό τους. Ο θρύλος του ρόγχου στην Αγία Πακού του Γαλησσά. Η Ζώνη Της Παναγίτσας. Το στοιχείο της σπηλιάς του Ρόζου και η χαμένη πολιτεία. Ξερολιθιές, πέτρινα τοτέμ, πηγάδια με δαιμόνια και στοιχειά. Σπηλιές που κρύβουν ξωτικά. Νεραϊδότοποι στην Σύρο, Χαμένα κορίτσια Η σπηλιά της Χαρίκλειας, Η οπλή από το άλογο του Αγίου Γεώργιου, Τα δαιμόνια στις συκιές τα μεσημέρια. Τα επικίνδυνα αλώνια. Το νερό του σύριγγα που δείχνει να περνά από πλατανιά αλλά στην Σύρο δεν υπάρχουν πλατανιά, Αερικά και Γοργόνες και παράξενα πλάσματα που βγαίνουν τις νύκτες στις έρημες παραλίες και ουρλιάζουν και πολλές άλλες όμορφες ιστορίες παλιών θρύλων ….
Ένα ταξίδι στις ιστορίες των γερόντων παππούδων μας και γιαγιάδων μας που ακούγαμε μικρά παιδιά και μας τρόμαζαν αλλά μας γοήτευαν. Μας δίδασκαν αλλά και μας έκαναν όμορφους ανθρώπους που μαθαίναμε να σεβόμαστε το περιβάλλον , τις εποχές και την ιστορία μας.
Ένα γοητευτικό ταξίδι στον ξεxασμένο κόσμο των Θρύλων και των Παραδόσεων της Σύρου έτσι όπως έχουν καταγράφει από στόμα σε στόμα από παλιούς ανθρώπους αγνούς και αθώους που η τεχνολογική εποχή δυστυχώς έχει καταφέρει να σκεπάσει κάτω από το πέπλο της παραπληροφόρησης και της ισοπέδωσης των πάντων.

Μια μοναδική έρευνα και μια σύγχρονη ματιά στις παραδόσεις, στους θρύλους και στους μύθους της Σύρου.

Που κτυπά συμφώνα με τον θρύλο η κάρδια της Σύρου; Υπόγειες στοές και κούφια Γη κάτω από το δημαρχείο και την πλατεία.. Ποιος ηταν ο αιμοσταγής βρικόλακας Φρατζόλης και ο επίσης κακός βρικόλακας Πετροκόκκινος; Μυθικοί δράκοι και η παναγία που ακούει το μουγκρητό τους. Ο θρύλος του ρόγχου στην Αγία Πακού του Γαλησσά. Η Ζώνη Της Παναγίτσας. Το στοιχείο της σπηλιάς του Ρόζου και η χαμένη πολιτεία. Ξερολιθιές, πέτρινα τοτέμ, πηγάδια με δαιμόνια και στοιχειά. Σπηλιές που κρύβουν ξωτικά. Νεραϊδότοποι στην Σύρο, Χαμένα κορίτσια Η σπηλιά της Χαρίκλειας, Η οπλή από το άλογο του Αγίου Γεώργιου, Τα δαιμόνια στις συκιές τα μεσημέρια. Τα επικίνδυνα αλώνια. Το νερό του σύριγγα που δείχνει να περνά από πλατανιά αλλά στην Σύρο δεν υπάρχουν πλατανιά, Αερικά και Γοργόνες και παράξενα πλάσματα που βγαίνουν τις νύκτες στις έρημες παραλίες και ουρλιάζουν και πολλές άλλες όμορφες ιστορίες παλιών θρύλων ….

Ένα ταξίδι στις ιστορίες των γερόντων παππούδων μας και γιαγιάδων μας που ακούγαμε μικρά παιδιά και μας τρόμαζαν αλλά μας γοήτευαν. Μας δίδασκαν αλλά και μας έκαναν όμορφους ανθρώπους που μαθαίναμε να σεβόμαστε το περιβάλλον , τις εποχές και την ιστορία μας.
Ένα γοητευτικό ταξίδι στον ξερασμένο κόσμο των Θρύλων και των Παραδόσεων της Σύρου έτσι όπως έχουν καταγράφει από στόμα σε στόμα από παλιούς ανθρώπους αγνούς και αθώους που η τεχνολογική εποχή δυστυχώς έχει καταφέρει να σκεπάσει κάτω από το πέπλο της παραπληροφόρησης και της ισοπέδωσης των πάντων.

Τα Μαγικά Χάλαρα. Το Νεραιδομέρος της Σύρου η το μέρος που κτυπά η κάρδια της Σύρου;

Τα Χάλαρα βρίσκονται βόρεια του νησιού σε απόσταση 600 – 700 μέτρα πάνω από την πηγή του Σύριγγα.

Το μέρος αυτό θεωρείται εξαιρετικά μαγευτικός τόπος ακόμα και σήμερα από τους Συριανούς. Πρόκειται για μια πλαγιά βουνού που μοιάζει να είναι σκισμένη σε αμέτρητες φέτες.
Θα μπορούσε να είναι ένα γεωλογικό φαινόμενο η μια δημιουργία σεισμού από μετακίνηση εδάφους.
Ότι και να είναι το σίγουρο είναι ότι η είσοδος σε αυτό το μέρος οποιουδήποτε ζωντανού πλάσματος αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα προσανατολισμού, διαίσθησης ακόμα και επιβίωσης.
Είναι ΠΟΛΥ ΕΠΙΚΙΝΥΝΔΥΝΟ ΜΕΡΟΣ Και ΣΥΣΤΗΝΩ ΝΑ ΜΗΝ ΠΑΕΙ ΚΑΝΕΙΣ.
Η χαοτική αίσθηση που νιώθει κάποιος όταν εισέρχεται σε αυτές τις σχισμές είναι τόσο έντονη που προκαλεί τρόμο και πανικό.

Οι παλιοί Συριανοί λένε ότι το μέρος αυτό φτιάχτηκε όχι από φυσικά αιτία ούτε από τεχνητά. Αλλά από Μύθους.

Ακόμα και να βρίσκεται κανείς κοντά στην περιοχή και κοιτάξει προς την κορυφή που βρίσκεται μόλις 40 μέτρα πιο πάνω δεν μπορεί να την διακρίνει.
Οι σχισμές έχουν φάρδος δυο μέτρα πάνω κάτω αλλά η κίνηση γίνεται με δυσκολία. Όπως όταν προσπαθείς να προχωρήσεις σαν μέσα στο νερό.
Είναι ένας λαβύρινθος που κινδυνεύεις να χαθείς μέσα εκεί. Έχεις συνεχώς την αίσθηση ότι σε παρακολουθεί μια αρχέγονη δύναμη.
Παράλληλα προσέχεις ότι μέσα στις σχισμές δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη ζωής Δεν υπάρχουν ζωάκια. Ζωύφια ούτε φυτά. Μόνο κάτι λειχήνες που και που και αυτές πεινασμένες και ταλαιπωρημένες.

Όσο προχωρεί κανείς μέσα στον λαβύρινθο βλέπει τρύπες που εισχωρούν στο έδαφος. Λαγούμια και άλλες παράξενες εισόδους που φαντάζουν χαοτικές στο βάθος και τρομακτικές στην εμφάνιση.

Οι γνώστες των θρύλων θα κατάλαβαν αμέσως πως περιγραφώ ένα κλασσικό «Νεραϊδότοπο»

Έχει ενδιαφέρον επίσης να σας πω μερικά ακόμα για όσους θελήσετε να ερευνήσετε περισσότερο.
Η ευρύτερη περιοχή γύρω από τα Χάλαρα ονομάζεται Στροβίλια και τι που αν σκεφτούμε πως οι παλιοί ονόμαζαν μια περιοχή από το τι παρατηρούσαν να συμβαίνει παραπέμπει σε στροβιλισμούς διαταραχές κτλ. Επίσης συμφώνα με την Πυθαγόρεια Αριθμοσοφία ο λεξάριθμος της λέξης ΧΑΛΑΡΑ είναι 733 όσο και οι λεξάριθμοι των λέξεων ΓΑΙΑ ΣΥΡΙΗ Και ΑΓΙΑ ΣΥΡΙΗ.
Άρα λοιπόν εκείνος ο πιο αρχαίος και ξεχασμένος θρύλος που λέει ότι εκεί κτυπά η κάρδια της Σύρου μήπως είναι αληθινός;

Η Νεαραιδοσπηλιά Στο Γερούσι.

Έχει και άλλο «νεραιδομέρος Η Σύρος.
Την Nεραϊδοσπηλιά, στις πλαγιές του Γερουσιού κοντά στα αδιατα.
Η παράδοση λέει ότι από την σπηλιά αυτή έβγαιναν νεράιδες για να στήσουν τους μαγευτικούς τους χορούς κάτω από το φως του φεγγαριού… Λένε ότι όταν μπεις μέσα χανεσαι. Νιώθεις σαν να είσαι σε άλλους κοσμους.
Λένε ότι τρελαίνονται οι πυξίδες εκεί σε εκείνο το σημείο ακόμα.

Το Νερό Του Σύριγγα.

Το Διάσημο νερό του Σύριγγα ένα από τα ωραιότερα και καθαρότερα νερά της Ελλάδα στις αναλύσεις του πιστοποιήθηκε ότι περιέχει στην σύσταση του στοιχεία από φυλλώματα πλάτανου. Πανέμορφα! Τέλεια! Μόνο που στην Σύρο δεν υπάρχουν πουθενά πλατάνια.

Η σπηλιά του Ρόζου.

Η Σπηλιά αυτή βρίσκεται στην Αμπελα και είναι γνωστή από αρχαιότατων χρόνων αφού και η Ιστορία και οι θρύλοι λένε ότι εκεί κατέφευγαν οι Συριανοί όταν δεχόταν αποδρομές από κουρσάρους π[πειρατές κτλ.

Το στόμιο είναι πολύ μικρό και μοιάζει με πηγάδι. Αλλά μέσα η σπηλιά είναι τεράστια χαώδης και ανεξερεύνητη.
Η ευκαιρία που είχαμε να εξερευνηθεί χάθηκε όταν μέσα σε αυτήν έπεσαν χώματα και σχεδόν έκαναν την είσοδο στο σπήλαιο αδύνατη.
Ένα τεράστιο εγκληματικό ανθρώπινο λάθος.

Οι πληροφορίες που μας έρχονται από παραδόσεις και θρύλους μιλούν για ένα σύμπλεγμα μια δαιδαλώδεις διάδρομους καθαρούς λες και έγιναν από ανθρώπινο χέρι. Λένε ακόμα πως είναι χιλιόμετρα μακρύ και φτανει ως την θάλασσα. Λένε ακόμα πως από το εσωτερικό αναβλύζει ζεστός αέρας που οι παλαιοί λένε πως είναι η ανάσα ενός στοιχειού που παραφυλάγει στα έγκατα του σπηλαίου.

Ο πρώτος ιστορικός Τιμολέων Άμπελάς γράφει στην ιστορία του ότι το σπήλαιο ηταν τόσο μεγάλο που θα μπορούσε να χωρέσει τον πληθυσμό ολόκληρου του νησιού σε ώρα ανάγκης και να μείνουν εκεί μέσα για πολύ καιρό αυτόνομοι.

Τι εννοούσε! Μήπως μέσα στο σπηλαίο υπήρχε μια άλλη μικρότερη πόλη μέσα στην Γη! Δεν θα το μάθουμε ποτέ δυστυχώς…

Ο Θρύλος του Πετροκόκκινου.

Η ιστορία είναι πάρα πολύ παλιά στα χρόνια που τα αγόρια ηταν πολύ άγρια παιδιά και δεν φοβόταν τίποτα.

Ήταν μια εποχή που δεν υπήρχε ιντερνέτ. Κινητά τηλέφωνα και γκατζετάκια με παιχνίδια. Ούτε καν λεφτά για καφενείο και ταβέρνα

Έτσι συνήθιζαν να παίζουν παιχνίδια που έφερναν στις άκρες τους φόβους και τις αντοχές τους έτσι μόνο και μόνο για να κάνουν κάτι με την νεανική αδρεναλίνη που έρεε καυτή στα νεανικά σώματα τους.

Είναι γνωστές οι «βόλτες» και τα παιχνίδια που έπαιζαν μέσα στα νεκροταφεία.

Η Ιστορία αυτή θέλει ο Θρύλος να διαδραματίστηκε στο Νεκροταφείο του Αγ. Γεωργίου στην Νεάπολη της Ερμούπολης. Ο τάφος που διαδραματίστηκε το συμβάν είναι του “Πετροκόκκινου”.

Ένα βράδυ δύο φίλοι έβαλαν ένα στοίχημα.
Το στοίχημα έλεγε να πάνε να παίξουν τράπουλα πάνω στον τάφο του Πετροκόκκινου.

Κάποιος από τους δύο πήγε να κλέψει και κάρφωσε με το μαχαίρι ένα χαρτί της
τράπουλας.

Μετά από το τσακωμό, ξεκαρφώνει το μαχαίρι και το καρφώνει πίσω του στο χώμα..

Θα κάρφωνε το μαχαίρι ετσι ώστε να αποδείκνυε στον φίλο του ότι
όντως πήγε εκεί.

Το έπαθλο θα ήταν ένα σεβαστό χρηματικό ποσό.

Πλησιάζει λοιπόν η ώρα, και ο ένας φίλος λέει στον άλλον ότι πηγαίνει να εκτελέσει την “αποστολή”. Μόλις το έκανε θα γυρνούσε πίσω στον φίλο του, με σκοπό να πήγαιναν το πρωί μαζί στο νεκροταφείο και αν υπήρχε το μαχαίρι καρφωμένο θα εισέπραττε τα λεφτά.

Ξεκινάει λοιπόν για να πάει στον προορισμό του.
Εκείνη την ημέρα έκανε κρύο και φυσούσε αρκετά, έτσι ο τύπος φορούσε ένα μακρύ παλτό σε στύλ καμπαρντίνας. Φτάνει λοιπόν δίπλα σε ένα τάφο και, κοιτώντας γύρω γύρω, σκύβει για να καρφώσει το μαχαίρι στο χώμα. Κάνει μια απότομη κίνηση και καρφώνει το μαχαίρι βαθιά στο έδαφος. Σηκώνεται να φύγει και νιώθει κάτι να τον κρατάει κάτω, εκείνη την στιγμή παθαίνει καρδιακή προσβολή από τον φόβο του νομίζοντας ότι κάποιος τον κρατάει και πεθαίνει ακαριαία.
Αυτό που τον κράτησε κάτω δεν ήταν κάτι άλλο από το μαχαίρι το οποίο είχε ο ίδιος καρφώσει βαθιά στο έδαφος, πιάνοντας όμως και το παλτό του μαζί.

Επειδή όμως δεν κοιτούσε κάτω, παρά μόνο τριγύρω του, δεν είδε ότι συνέβη κάτι τέτοιο.
Ο φίλος του από τότε δεν μιλούσε από το σοκ για ένα μήνα περίπου, αλλά πήγαινε συχνά να αφήσει λουλούδια στον άτυχο νέο. Μια μέρα βρέθηκε νεκρός δίπλα από τον τάφο του φίλου του.

Είπαν ότι δεν άντεξε τις τύψεις και αυτοκτόνησε.

Μια άλλη εκδοχή του θρύλου του Πετροκόκκινου είναι ότι ο «κάτοικος» του τάφου ζωντάνευε υπό μορφή «στοιχειού» κάτι σαν βρικόλακας και τριγύριζε μέσα στα μνήματα και καμία φορά όταν πεινούσε πολύ τριγύριζε και στην πόλη της Ερμούπολης αργά τις νύκτες όταν η πόλη ακόμα δεν είχε ούτε αυτοκίνητα ούτε τόσα πολλά σπίτια όπως σήμερα.

Οι Θρύλοι για τις στοές και τους υπόγειους διάδρομους κάτω από δημαρχείο και την πλατεία.

Θρύλοι αναφέρονται σε τεράστιες λαβυρινθώδεις στοές που διασχίζουν ολόκληρη την Ερμουπόλη δημιουργώντας ένα ιδιόμορφο σύστημα ανεξερεύνητων διάδρομων. Δεν ηταν ασυνήθιστο να ακούς στα καφενεία της Ερμούπολης τα πολύ παλιά χρόνια ότι κάτω από την πλατεία και τις μαρμάρινες πλάκες υπάρχουν διάδρομοι και αίθουσες που ενώνονται με ένα γενικότερο σύστημα ανάλογων υπόγειων διάδρομων, στοών και υπόγειων αιθουσών που ενώνουν όλα τα δημόσια κτήρια της νεοκλασικής Ερμούπολης.
Μια από αυτές τις προσβάσεις λέει ο θρύλος βρίσκεται μέσα στο κτήριο του δημαρχείου.

Κάτω από την Εκκλησία της Κοιμήσης Της Θεοτόκου είναι γεγονός ότι βρίσκεται ευρύτατο σύστημα στοών. Η Ονομασία της Κοίμησης της Θεοτόκου για τους μυημένους είναι συνθηματική και σημαίνει «Σφραγίσαμε την Πύλη» Το ίδιο βγαίνει και αν εξετάσουμε το όνομα συμφώνα με την Πυθαγόρεια Αριθμοσοφία.

Παραδόσεις λένε πως οι στοές αυτές δημιουργήθηκαν για να διακινούνται και να κρύβονται διάφοροι θησαυροί που ερχόταν από την Ανατολή στην Ερμουπόλη όταν ηταν κέντρο της ανατολικής μεσόγειου όπως επίσης και να κρυφτούν κειμήλια από τους πλουσίους προσφυγές που ήρθαν να κατοικήσουν το νησί.

Θησαυροί κρυμμένοι στους τοίχους των νεοκλασικών κτηρίων .

Μια άλλη παράδοση που έχει πολύ μεγάλες πιθανότητες να είναι πέραν για πέρα αληθινή είναι ότι οι χοντροι τοίχοι των τεράστιων νεοκλασικών κτηρίων που βρίσκονται διάσπαρτα σε όλο το νησί έχουν μυστικές κρυψώνες με θησαυρούς.

Ο Θρύλος της στοάς της Χαρίκλειας.

Ο Θρύλος της Χαρίκλειας έχει πολλές εκδοχές ανάλογα με την εποχή που θέλουν να διαδραματίζεται.

Η πιο γνωστή εκδοχή του θρύλου διαδραματίζεται την εποχή της μεγάλης ακμής της Ερμούπολης με τους πλουσίους που είχαν «δούλες» μικρά κοριτσάκια.
Μια τέτοια ηταν η Xαρίκλεια. Μια ανύπαντρη μητέρα που κατέφυγε στη σπηλιά μαζί με το νεογέννητο νόθο κοριτσάκι της, για να γλιτώσει από την κατακραυγή της κλειστής νησιώτικης κοινωνίας.

H Xαρίκλεια πέθανε και το μωρό της έμεινε αβοήθητο, στοιχειώνοντας με το κλάμα του τις υπόγειες στοές. Ο θρύλος λέει πως η Χαρίκλεια έχει στοιχειώσει την σπηλιά και όταν περάσεις απ’έξω αργά τη νύχτα ακούς να φωνάζει με μανία “ΒΟΗΘΕΙΑ!”

Μια άλλη εκδοχή του θρύλου μας έρχεται περίπου στις αρχές του αιώνα και μας λέει ότι κάποτε ήταν 3 κορίτσια ,που έπαιζαν μπάλα μπροστά σε μία σπηλιά κοντά στον Άγιο Δημήτριο.

Κάποια στιγμή η μπάλα τους έπεσε μέσα στην σπηλιά.

Έτσι, η μεγαλύτερη από αυτές , η Χαρίκλεια πήγε να την πιάσει… Όμως, καθώς η σπηλιά ήταν πολύ σκοτεινή όσο και να προσπάθησε, δεν μπορούσε να βρει τον δρόμο της επιστροφής.
Οι φίλες της ανησύχησαν μα η ώρα περνούσε και η Χαρίκλεια δεν επέστρεψε.

Η πιο ωραία και πιο «προσγειωμένη εκδοχή τους θρύλου της σπηλιάς της Χαρίκλειας είναι αυτή που βγήκε από τους ίδιους τους εργαζόμενους στο ορυχείο.
Αυτοί μας λένε πως είχαν οι ίδιοι βγάλει την «βρώμα» του χαμένου κοριτσιού για να μην πλησιάζουν κλέφτες και περίεργοι την σπηλιά του ορυχείου και μπαίνουν μέσα και κλέβουν εργαλεία και τους δυναμίτες των εργατών

katohika.gr
Ο Θρύλος του Κοκκινόσπιτου.

Ο δεύτερο στοιχείο της Σύρου κατοικεί στο διάσημο “κοκκινόσπιτο”, ένα σπίτι κοντά στο χωριό Επισκοπείο.

Mέσα στα δωμάτιά του διαδραματίστηκε η εξής τρομερή ιστορία: Mία Γαλλίδα, παντρεμένη με ένα Συριανό ναυτικό, μη μπορώντας να αντέξει τη μοναξιά της, βρήκε παρηγοριά στην αγκαλιά του κουνιάδου της. Kατά τη διάρκεια μιας νυχτερινής περίπτυξης του παράνομου ζευγαριού, το μωρό της Γαλλίδας πέθανε αβοήθητο. H γυναίκα τρελάθηκε και πέθανε από θλίψη, στοιχειώνοντας με τη φασματική παρουσία της το σπίτι, που από τότε παραμένει έρημο. H ιστορία του κοκκινόσπιτου είναι πασίγνωστη στη Σύρο κι από αυτήν εμπνεύστηκε ο Kαραγάτσης το μυθιστόρημά του “H μεγάλη χίμαιρα”.

Το όνομα «Κοκκινόσπιτο» λέγεται ότι δόθηκε από τους Συριανούς για να δηλώσουν το γεγονός ότι βάφτηκε κόκκινο από το αίμα των Ρεΐζηδων. Ζωσμένο με θρύλους, μύθους και παραδόσεις, το αντιμετωπίζουμε ως άντρο δαιμόνιων πνευμάτων.

Παλιότερα υπήρχε η εντύπωση ότι ακούγονταν τα βράδια οι λυγμοί της Ρεΐζη, οι φωνές της Μαρίνας, τα γέλια του μικρού κοριτσιού.

Οι πιο προληπτικοί πιστεύουν ότι το σπίτι εξακολουθεί να έχει κακή ενέργεια, υποστηρίζοντας ότι όποιος τάραξε την ησυχία του ή τόλμησε να μετακινήσει έπιπλα και μικρότερα αντικείμενά του, βρήκε τραγικό θάνατο ή θάνατο κάτω από ανεξιχνίαστες συνθήκες.

Οι πιο ρεαλιστές υποστηρίζουν ότι όλα αυτά ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας και εξυπηρετούσαν συγκεκριμένες σκοπιμότητες. Κάτοικος του Επισκοπείου θυμάται ότι ο χώρος ήταν τόπος συνάντησης χαρτοπαιχτών και παράνομων ζευγαριών και ότι ένας κύριος με ελαφρά νοητική στέρηση -πρέπει όμως να είχε πολύ χιούμορ- διασκεδάζοντας με τον φόβο των κατοίκων, τοποθετούσε στο κεφάλι του τα βράδια μια μεγάλη κολοκύθα και παίζοντας με το φως από τα κεριά, που κρατούσε και τη σκιά, τρομοκρατούσε τους περαστικούς.

Το Σπαθί του Bασιλόπουλου

Η Σύρος έχει και τον θρύλο που μιλά για το Σπαθί του Bασιλόπουλου που βρίσκεται θαμμένο σε κάποιο βουνό της Aπάνω Mεριάς.

Κάτι παρόμοιο με τον θρύλο του Excalibur που οποίος το βρει θα γίνει βασιλιάς…. Της Σύρου.

Ο Θρύλος της χρσής γουρόυνας
Θυμάμαι μικρό παιδάκι που με φόβιζε η γιαγιά μου με την Xρυσή Γουρούνα με τα Γουρουνάκια, που περιπλανιέται τις νύχτες στα έρημα βουνά της ίδιας περιοχής και ξεκουράζεται τις μέρες μέσα σε σπηλιές και υπόγεια λαγούμια.

Οί Αράπηδες.

Θυμάμαι ακόμα διαφορές γιαγιάδες, θειες και μεγάλες γυναίκες που μας έλεγαν να μην τριγυρίζουμε τις νύκτες χωρίς φυλακτό γιατί θα παρουσιαστούν οι Aράπηδες που εμφανίζονταν από το πουθενά, έκλεβαν τα παιδιά των Συριανών κι εξαφανίζονταν μυστηριωδώς όπως είχαν εμφανιστεί.

Τα Μαγικά Πηγάδια.

Θυμάμαι ακόμα που μου διηγούταν συχνά για τον Αράπη του πηγαδιού.
Ένα πηγάδι σε μια γειτονία κοντά στην περιοχή της εκκλησίας της Μεταμορφώσεως που ανήκε στην οικογένεια μου που τις Παρασκευές και τα Σάββατα έβγαινε και καθόταν πάνω στο μπακιρένιο σκέπασμα του πηγαδιού και τραγουδούσε παράξενα τραγούδια.

Τα πηγάδια, που έχουν μεγάλες υπόγειες δεξαμενές, έχουν, κατά την λαϊκή παράδοση, το στοιχειό τους, έναν κοντό συνήθως «αραπάκο, που βγαίνει και κάθεται στου πηγαδιού τα χείλια, και δεν πειράζει κανένα, ούτε μιλεί, μόνο αν περάσει καμμιά κοπέλλα της κάνει νοήματα να πάει κοντά. Και αν πάει την περιποιείται και της δίνει πολλά δώρα.
Αν πάλι δεν πάει, δεν τον μέλει, ούτε της δίνει τίποτε. Μόνο καμμιά φορά από τη φούρκα του για την καταφρόνια πέφτει μέσα στο πηγάδι. Γυρεύει όμως και να ξεγελάσει όμορφα κορίτσια με παρακάλια και τάματα. Και λέγουν μάλιστα πως μερικές τις πλάνεσε με τα χαρίσματα του και τις κατέβασε στο πηγάδι, τις έμπασε σε ωραιότατες κάμαρες, που είχαν πολύ λαμπρά και πλούσια πράματα, και αφού τις κράτησε μια μέρα κι’ έφαγαν κι’ ήπιαν καλά, τις έβγα­λε πάλι έξω από το πηγάδι

Ο Θρύλος Του Αγίου Γεώργιου.

Ένας άλλος θρύλος είναι αυτός που μιλάει για τα πέταλα από τις οπλές του αλόγου του Aϊ-Γιώργη, που αντηχούσαν μέχρι πριν λίγα χρόνια στα σκαλάκια των σοκακιών της Άνω Σύρου, όταν “ο άγιος έβγαινε τις νύχτες για να εποπτεύσει την ενορία του. Ακόμα λένε υπάρχει η οπλή του αλόγου του αποτυπωμένη σε κάποιο σημείο του ναού του Αγίου Γεωργίου.
Λένε ακόμα ότι την ημέρα που γιορτάζει Ο Άγιος Γεώργιος μπορεί κανείς να τον δει την ιδία στιγμή να καλπάζει σε Ανατολή και Δύση του οικισμού την ιδία στιγμή.

Ο Βραχνάς

Μερικοί γέροντες μιλούν ακόμη για το Bραχνά, έναν ιδιόμορφο δαίμονα που τις νύχτες καθόταν στο στήθος των κοιμισμένων, δυσκολεύοντας την αναπνοή τους.
Από εκεί και η έκφραση «Μου έγινε Βραχνάς»

Και ένα άλλο φτερωτό δαίμονα που έβγαινε από το πανάρχαιο πηγάδι του Ελληνικού.

Η Ζώνη Της Παναγίτσας.

Θυμάμαι ακόμα και σήμερα τις γυναικούλες της γειτονιάς μου μετά την βροχή όταν έβγαινε το ουράνιο τόξο πάνω από τον Φάρο έξω από το λιμάνι που έλεγαν.
{Πάλι Η Παναγία έβγαλε την «Ζώνη Της» για να μας προστατεύει…}

Ο θρύλος του ρόγχου στην Αγίας Πακού του Γαλησσά. Δράκοι Στην Σύρο.

Στην αριστερή άκρη της παραλίας του Γαλησσα βρίσκεται ένας μικρός λόφος στην κορυφή του οποίου υπάρχει το γνωστό εκκλησάκι της Αγίας Πακού.

Παλιοί Γαλησιανοι γέροντες μου διηγούνταν πως σε αυτήν την περιοχή ακουγόταν ένας παράξενος ρόγχος που ερχόταν από το πουθενά. Ακόμα και σήμερα όταν έχουν φύγει όλοι οι τουρίστες αν είσαι τυχερός και υπάρχει απόλυτη ησυχία ίσως καταφέρεις να αφουγκραστείς αυτόν τον ρόγχο.
Η λογικότερη εξήγηση είναι να σκεφτείς ότι προέρχεται από τον αέρα και την θάλασσα.

Όμως οι Σπηλιές της περιοχής είναι σε τέτοιο σημείο που δεν θα μπορούσαν να προκαλέσουν τέτοιο ήχο από καμία κατεύθυνση ανέμου όπως αυτός έρχεται στην περιοχή του Γαλησσα.

Πολύ παλιές παραδόσεις του νησιού μιλούν για θρύλους που αφορούν δράκους. Ναι Δράκους στην Σύρο.

Μια τέτοια μαρτυρία σώζεται από τον ίδιο τον μεγάλο ερευνητή θρύλων και παραδόσεων Νικόλαο Πολίτη.

Συμφώνα με την περιγραφή του ένας τρομερός δράκος που κατασπάραζε ανθρώπους ζούσε στο Γαλησσά και μάλιστα ξέρουμε και την φωλιά του που βρίσκεται στην θέση Δρακόλακος στην περιοχή Καταφιά.

Το θέμα όμως είναι ότι ενώ όλα τα τοπωνύμια που αναφέρει ο Πολίτης ειναι υπαρκτά το τοπωνύμιο Δρακόλακος δεν υπάρχει στην Σύρο. Υπάρχει όμως στην περιοχή ένα άλλο που ονομάζεται Λάκοι. Μήπως οι Συριανοί άλλαξαν το όνομα της φωλιάς του δράκου σε μια προσπάθεια να τον ξεχάσουν και να ξορκίσουν το κακό;

Επικεντρώνοντας την προσοχή μας στην ονομασία της μικρής εκκλησίας της Αγίας Πακού μπορούμε να κάνουμε μερικές υποθέσεις από πού και γιατί έχει αυτό το όνομα.

Μερικοί παλιοί έλεγαν πως προέρχεται από το Πανάγιας Επηκόου αφού το εκκλησάκι είναι κτισμένο πάνω σε αρχαίο πρωτοκυκλαδικο οικισμό.

Κάποιοι άλλοι έλεγαν ότι η ονομασία προέρχεται από την λατινική λέξη που δηλώνει ειρηνοποιό, υπάκουη κτλ. Δηλαδή είναι ναός των Εισοδιων Της παναγίας που ακούει.

Μήπως κτίστηκε εκεί για να προστατέψει τους Γαλησσιανους από αυτό που άκουγαν;
Δηλαδή την αναπνοή, τον ρόγχο του δράκου των θρύλων;

Ο θρύλος του παρεκκλησιού του Αγίου Στεφάνου.

Το παρεκκλήσι του Αγίου Στέφανου στο Γαλησσα στη Σύρο που η Huffington Post το κατέταξε στους 10 ωραιότερους ναούς του κόσμου που είναι χτισμένοι σε σπηλιές έχει και ένα από τους ωραιότερους θρύλους να το συνοδεύει.

Το εκκλησάκι βρίσκεται στην περιοχή του Γαλησσά και είναι σφηνωμένο ανάμεσα σε βράχους, που δημιουργούν μια σπηλιά με θέα το Αιγαίο.

Ο θρύλος σώζεται από τον Γ. Πρίντεζη.

Σύμφωνα με το θρύλο, το παρεκκλήσι χτίστηκε από έναν ψαρά, τον Στέφανο, που ψάρευε στην περιοχή όταν του επιτέθηκε ένα θαλάσσιο τέρας που ηταν κάτι μεταξύ γιγαντιαίου καλαμαριού και θαλασσίου φιδιού.

Κατάφερε να σωθεί όταν ως από θαύμα ένα κύμα που παρουσιάστηκε από το πουθενά τον πέταξε στα βράχια εκεί που είναι σήμερα κτισμένο το παρεκκλήσι.

Έτσι ο ψαράς τρομαγμένος έταξε για να ευχαριστήσει με αυτόν τον τρόπο τον προστάτη άγιό του κτίζοντας με ότι βρισκόταν εκεί κοντά με πέτρες και ξυλά ξεβρασμένα από την θάλασσα το εκκλησάκι.
Η πρόσβαση στο εκκλησάκι του Αγίου Στεφάνου δεν είναι καθόλου εύκολη.

Γίνεται είτε μέσω της θάλασσας, είτε με τα πόδια. Όποιος θελήσει να ακολουθήσει τον δεύτερο τρόπο θα πρέπει να γνωρίζει ότι θα χρειαστεί αρκετή ώρα περπάτημα κάτω από τον καυτό ήλιο σε μια περιοχή τόσο καυτή και δύσβατη που νομίζεις πως είναι γεμάτη θρύλους με ξωτικά και στοιχειά μέρας και νύκτας έτοιμα να σου κάνουν οτιδήποτε …. μαγικό.

Παράξενα πλάσματα που βγαίνουν τις νύκτες στις έρημες παραλίες.

Κάποιους πολύ παλιούς θρύλους για τις παραλίες της σύρου είχε καταγράψει ο Ιταλό Χριστόφορο Μπουντελμόντι που επισκέφτηκε την Σύρο το πολύ μακρινό 1420.

Μέσα σε όλα όσα γράφει υπάρχει η έξης παράξενη αναφορά για την Σύρο την οποία σας μεταφέρω ακριβώς σε μετάφραση.
«Στις ακροθαλασσιές ζουν ακάθαρτα πνεύματα που ουρλιάζουν και βγάζουν τρομαχτικές φωνές, όταν στην νύχτα αντικρύσουν καράβι να πλησιάζει. Είναι τόσο τρανταχτές οι φωνές που αισθάνεσαι το έδαφος να κουνιέται κάτω από τα ποδιά σου»

Μιλάνε ακόμα οι πολύ παλιοί ναυτικοί την εποχή των πειρατών ακόμα για παράξενα πλάσματα που βρισκόταν στις παραλίες του νησιού και όταν περνούσαν τα καράβια από κοντά τα έβλεπαν να κρατούν πυρσούς και τα άκουγαν να ουρλιάζουν φριχτώ με μια φωνή που έβαινε λες από την κόλαση.

Λεγάνε ότι τα πλάσματα αυτά ηταν κάτοικοι και της στεριάς και της θάλασσας κάτι μεταξύ ψαριού και ανθρώπου.

Λένε ακόμα ότι στις έρημες παραλίες του νησιού της Σύρου οι κουρσάροι αντίκριζαν γοργόνες να κολυμπούν στην ράχη των κυμάτων.

Οί τρομακτικές “Ρουφήκτρες”.

Μιας και μιλάμε για θάλασσα θυμάμαι ακόμα τις τρομακτικές ¨Ρουφήχτρες» που θα ρουφούσαν τα παιδιά που θα απομακρυνόταν πολύ από την παράλια και από …τα βλέματα της μαμάς.

Μια τέτοια «Μεγάαααλη …!!) ρουφήχτρα είχε η καημένη η Βάρη ενώ πιο έξω μόλις έβγαινες στα ανοικτά και περνούσες τα δυο βουνά σε περίμενε και ένα μεγάλο χταπόδι.

Τα Αερικά

Η λέξη «Αερικό» συνηθιζόταν και ακόμα λέγεται πολύ στις εκφράσεις των Συριανών.
Αερικά κυκλοφορούσαν τα καυτά μεσημέρια του καλοκαιριού στις κόρφος των λόφων της Σύρου.
Αερικά κυκλοφορούσαν ανάμεσα της 25 Δεκεμβρίου – 6 Ιανουαρίου τις μέρες που τα «νερά είναι αβάφτιστα» και βγαίνουν από τη γη για να πειράξουν τους ανθρώπους και να τους ανακατέψουν τα σπίτια, διότι είναι άτακτοι και τους αρέσουν τα παιχνίδια.
Τα Αερικά ζουν στον κάτω κόσμο και τρέφονται με φίδια, σκουλήκια, κτλ.

Τα καλοκαίρια μας λεγανε οι παλιοί γέροντες αγρότες να μην πατάμε μεσημέρι μέσα στα «Αλώνια» γιατί τα Ξωτικά θα μας έπιαναν και θα μας τραβούσαν μέσα στον κόσμο τους και αν ξαναβγαίναμε ποτέ θα είμαστε τελείως άλλοι άνθρωποι και δεν θα θυμόμαστε τίποτα από την παλιά ζωή μας ούτε ποιοι είμαστε ούτε τίποτα άλλο σχετικά με εμάς.

Και τα βράδια επίσης να μην μπαίνουμε μέσα στα αλώνια γιατί τα Ξωτικά θα μας έπιαναν και θα μας ανάγκαζαν να χορεύουμε μαζί τους ως να πεθάνουμε από την κούραση η να ξεχάσουμε ποιοι είμαστε.

Το δαιμόνιο της σκιάς.

Οι Συκιές έχουν τρομακτική δύναμη μας τόνιζαν οι παλιοί.
Μας έλεγαν να μην καθόμαστε στην σκιά μιας συκιάς γιατί στις συκιές ζουν Δαιμόνια που θα μας σκοτεινιάσουν το μυαλό και θα χαζέψουμε.

Τα Πλάσματα Στις Δεξαμενές νερού.

Συχνά άκουγα και για τα πλάσματα που ζούσαν στις δεξαμενές του νερού. Αυτές οι τεράστιες πέτρινες ανοικτές δεξαμενές που έφτιαχναν και φτιάχνουν ακόμα και σήμερα οι αγρότες στα χωριά για να αποθηκεύουν το νερό της βροχής για να ποτίζουν τα σπαρτά τους.

Σε αυτές τις δεξαμενές ζούσαν Νεραΐδες και πλάσματα του νερού. Μικροσκοπικά πλασματικέ σαν τις Λιβελούλες με ασημένια και χρυσά φτερά που παιχνίδιζαν στις αναλαμπές του Ήλιου στα νερά της δεξαμενής.

Κάλο θα ηταν να μην τα πιάσουμε ποτέ γιατί αν τα πιάναμε τα χεριά μας θα καιγόταν η θα έβγαζαν παράξενες καντήλες που θα έφευγαν μόνο με λαδάκι από το καντηλάκι κάποιας εκκλησίας.

Μέσα στις γούρνες κυκλοφορήσαν και πλάσματα του νερού που ηταν μαγικά. Και αν βάζαμε το χέρι μας μέσα θα μας τραβούσαν μέσα στην γούρνα.

Οι Παράξενοι ογκόλιθοι στην Απάνω Μεριά.

Στα βόρεια του νησιού υπάρχουν δυο γιγάντιοι ογκόλιθοι που ο κάθε ένας ζυγίζει εκατοντάδες τόνους. Ο ένας είναι σκουρόχρωμος και ο άλλος είναι πιο ανοιχτόχρωμος. Αν προσπαθήσεις να αφαιρέσεις ένα κομμάτι από τον σκούρο είναι σχεδόν αδύνατο. Τόσο σκληρός είναι.
Είναι απίθανο τόσο μεγάλοι ογκόλιθοι να προελθών από την έκρηξη του Ήφαιστου της Σαντορίνης όπως απίθανο είναι να υπήρχαν εκεί εξ αρχής της γεννήσεως του νησιού αφού και σαν υλικό αλλά και σαν γεωλογική παρέμβαση είναι τελείως ξένοι με το περιβάλλον.
Οι ντόπιοι τους αποκαλούν αερολίθους και ο θρύλος λέει ότι έπεσαν από τον ουρανό.

Οι Μοναδικές ξερολιθιές.

Ένας άλλος περίεργος σχεδόν άγνωστος θρύλος είναι αυτός που έχει να κάνει με τις περιβόητες ξερολιθιές της Σύρου. Ένα καλός παρατηρητής θα παρατηρήσει πως οι ξερολιθιές της Σύρου σε οποιοδήποτε σημείο και αν βρίσκονται είναι τόσο στέρεα κατασκευασμένες που είναι αδύνατο να πέσουν από φυσικά φαινόμενα. Είναι ακόμα και δύσκολο να πέσουν ακόμα και με ανθρωπινή παρέμβαση. Πολλές από αυτές είναι κτισμένες ακόμα και πάνω σε γκρεμούς και σε σημεία που είναι απίστευτα δύσκολο να πήγαινε άνθρωπος να κτίσει ξερολιθιές. Δεν υπήρχε λόγος. Κανείς δεν θυμάται ποιος έχρισε αυτές τις ξερολιθιές. Υπάρχουν στο νησί ξερολιθιές τόσο αρχαίες που κανείς δεν θυμάται πως έχουν βρεθεί και ποιος τις έχει κτίσει. Ο θρύλος λέει ότι είναι κτισμένες για να μην αφήνουν να ξεφεύγει κάτι μέσα από την Γη. Τι; Στοιχειά; Δαιμόνια; Κανείς δεν θυμάται πλέον να πει. Αν μπορέσεις να τις δεις από ψηλά μοιάζουν με ιστό αράχνης. Τι να σημαίνει αυτό;

Τα παράξενα πέτρινα τοτέμ . Οι Μαγνήτες της βροχής.

Στην Σύρο θα συναντήσεις συχνά κατασκευές από πέτρες που τις τοποθετούν την μια πάνω στην άλλη και μοιάζουν με μια πέτρινη κολώνα. Θα δεις τέτοιες κατασκευές στις κορυφές των βουνών αλλά και έξω από χωριάτικα σπίτια.
Ας πούμε ότι είναι κάτι σαν αόριστο πέτρινο τοτέμ.
Αν ρωτήσεις κάποιον να σου πει γιατί τις κατασκευάζει κανείς δεν ξέρει να σου πει με σιγουριά. Απλά γιατί είναι ωραίο θα ακούσει μια συνηθισμένη απάντηση.

Κανείς δεν θυμάται από πού και για ποιον λόγο ξεκίνησε αυτό.

Ο θρύλος λέει ότι είναι πολύ παλιό έθιμο των Συριανών για να μαγνητίζουν τα σύννεφα για βροχή. Κάτι σαν να σηκώνει το βουντού λίγο ψηλότερα να το δει το σύννεφο και να σταματήσει από πάνω του να ρίξει λίγη βροχή. Και όλα αυτά επειδή η βροχές στην Σύρο είναι ένα μάλλον σπάνιο φυσικό γεγονός.

Ο Μύθος τού φοβερού Φρατζόλη.

Τελευταίο άφησα τον μύθο του Φρατζόλη. Ίσως ο πιο αληθινός και υπαρκτός αποδεδειγμένα Μύθος της Σύρου’

Ο Φρατζόλης το πραγματικο του ονομα ηταν Φαζιόλης, αλλα στα λογια του απλου κοσμου μετανομαστηκε πιο ευλογα σε Φρατζόλης ηταν υπαρκτό πρόσωπο και αληθινή η ιστορία του ένας τύπος κάτι μεταξύ πειρατή και καραβοκύρη που κάποτε είχε καταφέρει να καταλάβει την Ερμουπόλη και παραλίγο να καταφέρει να καταλάβει και την Άνω Σύρο αν δεν προλάβαιναν οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής εκείνης να το σταματήσουν.

Όσο είχε καταλάβει την Ερμούπολης είχε χύσει άφθονο Συριανό αίμα και είχε σκορπίσει τον τρόμο στο Νησί.

Όταν κατάφεραν και τον έδιωξαν λέει ο θρύλος αυτός κατάφερε και ξαναγύρισε σαν Άρχοντας με παγαποντιές που έκανε με την Κυβέρνηση αλλά πέθανε από αρρώστια.

Από τότε βρυκολάκιασε και αλωνίζει τα σοκάκια του νησιού διψώντας για Συριανό αίμα.

Θυμάμαι την γιαγιά μου να μας φοβίζει για να κάτσουμε μέσα τα βράδια ..¨Κάτσετε μέσα παιδιά.. γιατί θα βγει ο Φρατζόλης και ο Πετροκόκκινος και θα σας φάει» χαχα….
Πάντα έκανα πλακά ακούγοντας αυτήν την «απειλή»

Αυτή είναι η ομορφιά των θρύλων και των μύθων της Σύρου.

Παλαιοτερα υπήρχαν πιο πολλοί μύθοι και θρύλοι. Δυστυχώς χάθηκαν και κανείς δεν φρόντισε να τους συλλέξει και να τους μαζέψει.

Χάθηκαν στον χρόνο όπως χάθηκαν και εκείνοι οι παλιοί που τις έλεγαν και τις πίστευαν μάλιστα.

Πολλές από αυτές τις παραδόσεις και τους θρύλους μπορούσαμε ακόμα και τότε να καταλάβουμε γιατί υπήρχαν. Στις συκιές πχ ηταν να μην τρώμε τα σύκα και πιθανώς στα αλώνια τα μεσημέρια που βαρούσε ντάνα ο Ήλιος να μην πάθουμε καμία ηλίαση.
Και πολλά πολλά αλλά ….

Το πιο ωραίο ηταν πως οι γιαγιάδες και οι μεγάλοι αγράμματοι αγρότες τα πίστευαν και τα είχαν στον νου τους μεταφέροντας τα από τα λόγια των δικών του προγόνων.
Εμείς σαν πιο νέες γενιές είμαστε λιγάκι πιο υποψιασμένοι.

Αλλά παρ όλα αυτά φοβόμαστε πάντα μήπως και ηταν αλήθεια…

Τι ωραία χρόνια…!

Αν θυμάστε και άλλους θρύλους και παραδόσεις από τον τόπο μας κάλο θα ηταν να μας γράψετε αυτές τις θύμησες σας. Να τις προσθέσουμε ώστε να σώσουμε όσα μπορούμε περισσότερο από αυτές τις ωραίες ιστορίες του θρύλου του νησιού μας.

Πηγες: Προσωπικές έρευνες πολλών χρόνων συζητώντας με παλιούς γέροντες και γεροντισες από την Σύρο και καταγράφοντας όσα μπορούσα από αυτά που μου έλεγαν.

Πολύ Χρησιμη για εμένα στάθηκε η Ερευνα του φίλου συγγραφέα, ερευνητή και βιβλιοπώλη Νίκος Κανακάρης Σελεφαΐς σχετικά με την «Άγνωστη Σύρο» που κυκλοφορησε στο Συλογικο Βιβλίο Μυστηκη Ελλάδα εκδ Αρχετυπο.

Φωτογραφίες διαλεξα διότι είναι πολύ όμορφες από το το site Πεζοπωρων Σύρου (τους ευχαριστω θερμα) και προσθεσα δίκες μου και άλλες από το Ιντερνετ

Παναγιώτης Κουλουμπής
19 Μαΐου 2016
Ερμούπολη Σύρος Ελλάδα

SyrosStories – Η Γνωστή και Άγνωστη Ιστορία Της Σύρου

Ευχαριστούμε των κύριο Παναγιώτη Κουλουμπή για της θαυμάσιες ιστορίες.   impuls.gr