Η θεωρία της κατσαρίδας

Η αλήθεια είναι ότι πολλοί θα προβληματιστούνε με τον τίτλο του άρθρου μου. Η θεωρία της κατσαρίδας; Της κατσαρίδας; Μία εξαιρετική, όμως, ομιλία του SundarPichai, του Διευθύνοντος Συμβούλου της Google, βασίστηκε σε μία κατσαρίδα και είναι μία μοναδική ευκαιρία, για να δούμε πώς μπορούν οι σκέψεις να προκαλέσουν τις συμπεριφορές και τις αντιδράσεις μας.

Η “έφοδος” της κατσαρίδας και αυτά που ακολούθησαν
Σε ένα εστιατόριο, μία κατσαρίδα ξαφνικά πέταξε από κάπου και κάθισε πάνω σε μία κυρία. Εκείνη άρχισε να ουρλιάζει από το φόβο της. Με ένα πρόσωπο πανικόβλητο και μία τρεμάμενη φωνή, άρχισε να χοροπηδάει και με τα χέρια της προσπαθούσε να ξεφορτωθεί την κατσαρίδα.

Η αντίδρασή της ήταν τόσο μεταδοτική, που όλοι στην παρέα της άρχισαν να αντιδρούν με πανικό.

Η κυρία τελικά κατάφερε να διώξει μακριά την κατσαρίδα, αλλά εκείνη προσγειώθηκε σε μία άλλη κυρία στην παρέα της.

Τώρα ήταν σειρά της άλλης κυρίας να συνεχίσει το δράμα. Ο σερβιτόρος προχώρησε γρήγορα, για να της σώσει. Η κατσαρίδα στη συνέχεια έπεσε πάνω στον σερβιτόρο.

Εκείνος στάθηκε σταθερός και παρατήρησε την συμπεριφορά της κατσαρίδας πάνω στο πουκάμισό του. Όταν είχε αρκετή αυτοπεποίθηση, την άρπαξε με τα δάχτυλά του και την πέταξε έξω από το εστιατόριο.

Τελικά για όλα έφταιγε πραγματικά η κατσαρίδα;
Πίνοντας τον καφέ μου και παρακολουθώντας όλα όσα γίνονταν, άρχισα να σκέφτομαι διάφορα πράγματα και άρχισα να αναρωτιέμαι εάν ήταν η κατσαρίδα υπεύθυνη για όλη αυτή την οιστριονική συμπεριφορά. Εάν, ωστόσο, ίσχυε αυτό, γιατί ο σερβιτόρος δεν επηρεάστηκε; Χειρίστηκε την κατάσταση με τρόπο που άγγιζε σχεδόν το τέλειο, χωρίς κανένα χάος.

Δεν είναι, παρόλα αυτά, η κατσαρίδα…είναι η ανικανότητα αυτών των ανθρώπων να διαχειριστούν την ενόχληση που τους προκάλεσε η κατσαρίδα. Αυτό που αντιλήφθηκα ήταν ότι δεν είναι οι φωνές του πατέρα μου ή του αφεντικού μου ή της γυναίκας μου που με ενοχλούν…με ενοχλεί η αδυναμία μου να διαχειριστώ την ταραχή που προκαλείται από τις φωνές τους. Άρα, λοιπόν, είναι η δική μου αντίδραση που προκαλεί χάος στη ζωή μου.

Αυτό που κατάλαβα, λοιπόν, είναι ότι δεν πρέπει να αντιδρούμε στη ζωή. Πρέπει να ανταποκρινόμαστε. Οι γυναίκες αντέδρασαν, ο σερβιτόρος ανταποκρίθηκε. Οι αντιδράσεις είναι πάντα ενστικτώδεις, ενώ η ανταπόκριση είναι αποτέλεσμα καλής σκέψης.

Άρα, κάποιος που είναι ευτυχισμένος, δε σημαίνει ότι όλα στη ζωή του είναι σωστά. Σημαίνει ότι η στάση του απέναντι στη ζωή του είναι σωστή. Σε αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση, θα εστίαζα στο ρόλο των σκέψεων, στη διαχείριση των συναισθημάτων μας και της αντίστοιχης συμπεριφοράς (δικής μας και των άλλων), στη διαφορά της ανταπόκρισης και της αντίδρασης.

Επιλέξτε τη συνειδητή ανταπόκριση ως αποτέλεσμα ώριμης σκέψης.
Δώστε βαρύτητα στις σκέψεις σας. Όσο οι γυναίκες του παραδείγματος σκέφτονταν την κατσαρίδα και δημιουργούσαν τρομακτικά σενάρια, τόσο πιο έντονη ήταν η συμπεριφορική τους αντίδραση. Αντίθετα, μπορούμε να δούμε το σερβιτόρο, ο οποίος διαχειρίστηκε τις σκέψεις και τα συναισθήματά του και μπόρεσε να αντιμετωπίσει αυτό που για άλλους ήταν αγχογόνο.

Η διαχείριση των σκέψεων και του εαυτού μας μόνο εύκολη δε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Η αποτελεσματικότητά της, όμως, είναι κάτι παραπάνω από εμφανής.

Σολταρίδου Ελένη