597 χιλιάδες παιδιά στην Ελλάδα βιώνουν τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, λέει η UNICEF

Σε 597.000 ανέρχονται τα φτωχά ή κοινωνικά αποκλεισμένα παιδιά στην Ελλάδα, με 322.000 εξ αυτών να αντιμετωπίζουν σοβαρές στερήσεις, σύμφωνα με την έκθεση «Η κατάσταση των παιδιών στην Ελλάδα 2013», που συντάχθηκε για λογαριασμό της UNICEF, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών και παρουσιάστηκε σήμερα, στο κτίριο της ΕΣΗΕΑ.

«Η κατάσταση είναι πολύ ανησυχητική. Τα προβλήματα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού αυξάνονται. Αυτό έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στη διαβίωση των παιδιών όσο και στα ζητήματα που συνδέονται με την υγεία τους, με την εκπαίδευσή τους, με την ανάπτυξή τους», τόνισε στο ΑΠΕ- ΜΠΕ ο πρόεδρος της UNICEF, Λάμπρος Κανελλόπουλος και κάλεσε την κυβέρνηση να λάβει υπόψη τις προτάσεις της UNICEF για την αντιμετώπισή τους.

Παρουσιάστηκαν επίσης οι πρωτοβουλίες της UNICEF για τον εμβολιασμό των παιδιών, ευπαθών κοινωνικών ομάδων της Ελλάδας, που γίνεται σε συνεργασία με την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας και την υποστήριξη του υπουργείου Υγείας. Για τον σκοπό αυτόν την Τρίτη 28 Μαΐου διοργανώνεται Ραδιομαραθώνιος της UNICEF με την Ελληνική Ραδιοφωνία και την υποστήριξη όλων των μεγάλων ιδιωτικών ραδιοφωνικών σταθμών.

«Ας δώσουμε μαζί πνοή για τη ζωή, για τα παιδιά υγεία, χαμόγελο, ευτυχία» κάλεσαν για συμμετοχή, μικροί μαθητές δημοτικών σχολείων, εθελοντές της UNICEF.

Αναλυτικά, σύμφωνα με την έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών, που βασίζεται σε στοιχεία του 2011 και παρουσίασε ο καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Δημοσθένης Δασκαλάκης:

Η παιδική φτώχεια στην Ελλάδα

– Ο δείκτης «φτώχεια ή κοινωνικός αποκλεισμός» για το 2011 αφορούσε 597.000 παιδιά δηλαδή ποσοστό 30,4%, που μεταφράζεται σε αύξηση κατά 9,1% από το 2010.

– Τα παιδιά που διαβιούσαν σε «συνθήκες συσσώρευσης πολλαπλών μειονεξιών», δηλαδή σε νοικοκυριά που χαρακτηρίζονται από φτώχεια και από σοβαρή υλική αποστέρηση και από χαμηλή ένταση εργασίας, το 2011 έφθασαν στα 69.000 παιδιά από 12.000 που ήταν το 2010.

– Το ποσοστό των παιδιών που ζει σε νοικοκυριά στα οποία κανείς δεν εργάζεται έφθανε στο 9,2% το 2011 και έχει αυξηθεί κατά 2,9 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ 2010 και 2011, και σύμφωνα με τον κ. Δασκαλάκη αναμένεται οι αριθμοί αυτοί να αυξηθούν.

Συνθήκες διαβίωσης- Κατανάλωση

– Το 16,4% του συνόλου των ανηλίκων εμφανίζεται να διαβιεί σε νοικοκυριά με «σοβαρή υλική αποστέρηση», δηλαδή 322.000 παιδιά, αριθμός αυξημένος κατά 89.000 άτομα ή κατά 38,2%, μεταξύ 2010 και 2011. Η αντίστοιχη ποσοστιαία αύξηση μεταξύ 2010 και 2011 για την ηλικιακή ομάδα 6 έως 11 φθάνει το 46,7%.

– Το 50,8% των νοικοκυριών με παιδιά δηλώνει αδυναμία πληρωμής μιας εβδομάδας διακοπών. Το 37,2% δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στην πληρωμή πάγιων λογαριασμών, δόσεων πιστωτικών καρτών και δανείων, το 34,5% δηλώνει οικονομική αδυναμία αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών.

– Τα φτωχότερα νοικοκυριά δαπανούν αναλογικά υψηλότερο ποσοστό των συνολικών τους δαπανών για παιδικά είδη ένδυσης, ωστόσο αυτή η κατανομή των δαπανών αναγκάζει τα φτωχότερα στρώματα να περιορίσουν άλλες ανάγκες των παιδιών που σχετίζονται με την εκπαιδευτική διαδικασία.

Παιδιά – μετανάστες

– Το 2011 χορηγήθηκαν συνολικά 549.604 άδειες παραμονής σε μετανάστες στην Ελλάδα, με το 21% να αφορά ανηλίκους κάτω των 14 ετών και το 84,5% των παιδιών αυτών να προέρχονται από την Αλβανία.

– Από το 2008 έχουν μεταναστεύσει από την Ελλάδα 357.820 άτομα, από τα οποία 52.299 είναι έως 19 ετών και 36.466 έως 14 ετών, δηλαδή το 14,6% και το 10,2% αντίστοιχα.

– Το 2011 υπολογίζονται σε περίπου 29.000 τα άτομα έως 19 χρονών και 21.000 τα παιδιά έως 14 χρόνων που μετανάστευσαν προς και από την Ελλάδα, με τα πολύ μικρά παιδιά έως 4 ετών να αποτελούν το ένα τρίτο του συνόλου.

– Οι συλληφθέντες ανήλικοι για παράνομη είσοδο και παραμονή στην Ελλάδα από το 2006 έως στο 2012 ανέρχονται σε 83.487, αριθμός που αναλογεί στο 10,6% του συνόλου των συλληφθέντων παρανόμων μεταναστών.

– Οι αιτήσεις ασύλου των ανηλίκων εμφανίζουν σημαντική μείωση από το 2008 και ανέρχονταν για το 2012 σε 510.

Ασφάλεια- Προστασία και Παραβατικότητα ανηλίκων

– Τα παιδιά στην Ελλάδα εμφανίζονται περισσότερο εκτεθειμένα σε κινδύνους από ατυχήματα από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ο δείκτης θνησιμότητας από ατυχήματα που σχετίζονται με μεταφορές- μετακινήσεις για το 2010 στις ηλικίες 15- 19 ετών ανερχόταν σε 17,8 ενώ ο μέσος όρος των χωρών της ΕΕ είναι 9,2.

– Η παραβατικότητα των ανηλίκων έχει αυξηθεί εντυπωσιακά κυρίως μεταξύ των ετών 2010 και 2011 κατά 53,4%, ενώ στους δράστες ηλικίας 9-13 ετών η αύξηση φθάνει το 58%.

– Οι περισσότεροι ανήλικοι παραβάτες είναι αγόρια (87,1%), ενώ τα 2/3 είναι ημεδαποί. Οι δράσεις τους, αφορούν σε ποσοστό 72,2% κλοπές ή συναυτουργία σε αυτές. Περισσότερα καταγεγραμμένα περιστατικά παραβατικότητας ανηλίκων εντοπίζονται στην περιφέρεια παρά στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Το δικαίωμα των παιδιών στην ανάπτυξη

– Αξιοσημείωτα είναι τα υψηλά ποσοστά ανεργίας των νέων ηλικίας 15 έως 24 ετών (55,3% το 2012 και 64,2% τον Φεβρουάριο του 2013) και τα ακόμη υψηλότερα ποσοστά των παιδιών ηλικίας 15 έως 18 ετών (61,3% το 2012).

Οι άνεργοι της ηλικιακής κατηγορίας 15 έως 18 ετών αυξήθηκαν κατά 73,2% (αύξηση κατά 35,1 ποσοστιαίες μονάδες). Σημαντικότερο είναι το γεγονός, ότι οι απασχολούμενοι της αναφερόμενης ηλικιακής κατηγορίας από το 2011 και μετά αριθμητικά είναι λιγότεροι σε σχέση με τους ανέργους, ενώ ο αριθμός τους μειώθηκε από 21.641 άτομα το 2007 σε 8.430 το 2012, δηλαδή σημειώθηκε μείωση κατά 61%.

– Τα στοιχεία σχετικά με την ανεργία και τον αριθμό των απασχολούμενων ατόμων και των δύο ηλικιακών κατηγοριών (15-18 και 15-24 ετών), σε συνδυασμό με τα μειωμένα και μικρότερα από αυτά του μέσου όρου των χωρών της ΕΕ ποσοστά πρόωρης αποχώρησης από την εκπαίδευση και την κατάρτιση των νέων ηλικίας 15 έως 24 ετών (11,4% το 2012 από 15,5% το 2006 έναντι 15,5% και 12,8% της ΕΕ αντίστοιχα), δείχνουν ότι οι περιορισμένες προοπτικές ένταξης στην αγορά εργασίας κάνουν πιο ελκυστική την παραμονή στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Η υγεία των παιδιών

– Το ποσοστό των νοικοκυριών με παιδιά κάτω από το όριο φτώχειας που δήλωνε αδυναμία για διατροφή που να περιλαμβάνει κάθε δεύτερη ημέρα κρέας, ψάρι, κοτόπουλο ή λαχανικά ίσης θρεπτικής αξίας, ανέρχεται σε 44,3% για το 2011, από 21,6% το 2010.

– Τα νοικοκυριά με εξαρτώμενα παιδιά που δηλώνουν οικονομική αδυναμία για ικανοποιητική θέρμανση έχουν αυξηθεί από 14,8% το 2010 σε 19,3% το 2011 και τα φτωχά νοικοκυριά με εξαρτώμενα παιδιά από 37,1% σε 39,7% τα αντίστοιχα έτη.

– Το 25,4% των νοικοκυριών με παιδιά στην Ελλάδα είναι εκτεθειμένα σε περιβαλλοντικά προβλήματα, ρύπανση, μόλυνση κλπ, στην περιοχή διαμονής τους, κατατάσσοντας την Ελλάδα στη δεύτερη θέση στην ΕΕ, δηλαδή αρκετά υψηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (15%).

– Οι δαπάνες για την υγεία μειώθηκαν στο 6% του ΑΕΠ για το 2011 από το 7,4% το 2009, ενώ για τις νοσοκομειακές υπηρεσίες από το 3,6% σε 3% αντιστοίχως. Οι περιορισμοί αυτοί είναι δυνατό να επηρεάσουν ιδιαίτερα τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα, εφόσον το 10,1%, για το 2011, δηλώνουν οικονομική αδυναμία για την κάλυψη ιατρικών εξετάσεων.

Στη συνέντευξη τύπου συμμετείχαν ο πρόεδρος της UNICEF Λάμπρος Κανελλόπουλος, ο καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Δημοσθένης Δασκαλάκης, ο δημοσιογράφος Γιώργος Κουβαράς, που συντόνισε τη συζήτηση εκπροσωπώντας την ΕΡΤ και η εθελόντρια της UNICEF Φωτεινή Δάρρα.