Η Ελπίδα

Ο σύγχρονος άνθρωπος αποσυνδεδεμένος από τις πνευματικές του ρίζες και τους ηθικούς του σκοπούς βρίσκεται αντιμέτωπος με μια κατάσταση συνεχόμενης ανησυχίας και άγχους. Και δεν είναι περίεργο που η ανησυχία τον καταλαμβάνει, όταν βλέπει τον εαυτό του «πεταμένο» χωρίς κατεύθυνση στο στρόβιλο της ζωής. Τότε το μόνο που του απομένει είναι η Ελπίδα.

Η αρετή της Ελπίδας τον εξοπλίζει, ώστε να αποκτήσει εμπιστοσύνη και πλήρη σιγουριά ότι θα καταφέρει να πετύχει ένα όνειρο ή ένα ιδανικό είτε για τον ίδιο, όπως η ευτυχία, η τελειότητα, η αυτοπραγμάτωση, η εσωτερική ειρήνη είτε για τους άλλους, όπως ένας πιο δίκαιος κόσμος, η παγκόσμια ειρήνη, η κατανόηση μεταξύ των εθνών.

Η Ελπίδα είναι η αρετή μέσω της οποίας ο άνθρωπος περνά από το γίγνεσθαι στο είναι, επειδή το μέλλον δεν έχει πραγματωθεί αλλά βρίσκεται σε διαδικασία να επιτευχθεί. Από μια φιλοσοφική άποψη, όπως έλεγε ο Αριστοτέλης, η Ελπίδα κατοικεί στη βούληση, μιας και η κατεξοχήν δράση της είναι η κίνηση από μια λογική επιθυμία προς το Ανώτερο Καλό και την ευτυχία, που είναι ο σκοπός της βούλησης.

Μπρος στις αντίξοες συνθήκες και τις δυσκολίες κάθε είδους, τους πολέμους, τη βία, την ασθένεια και τ’ άλλα κακά που μαστίζουν τον κόσμο, ο άνθρωπος έχει μέσα στις δυνατότητές του την Ελπίδα, ένα στοιχείο αντιστάθμισης, που είναι απαραίτητο να επαναξιολογήσει.

Στην Ελπίδα αντιτίθενται από έλλειψη (Τάμας) η απελπισία, και από υπερβολή (Ράγιας) η έπαρση, το να θεωρεί δηλαδή κανείς ότι όλα θα πάνε καλά, χωρίς να «κουνήσει το δάχτυλό του».

Και τα δυο άκρα είναι πολύ αρνητικά και επικίνδυνα. Η απελπισία, γιατί μας παραλύει, μας εμποδίζει να προσπαθήσουμε, μας κάνει να μη μπορούμε ούτε καν ν’ αντιδράσουμε μπροστά στη δυσκολία, μάς κάνει να σκεφτόμαστε ότι όλα είναι άχρηστα. Και μας εξαφανίζει την Ελπίδα (το Σάτβα). Και η έπαρση, γιατί μας αδρανοποιεί από το χρησιμοποιήσουμε τα αναγκαία μέσα, για να πετύχουμε το στόχο μας. Δεν είναι δυνατόν «να παρακαλάμε το Θεό, χωρίς να κουνάμε τα χέρια μας». Κι ας μην ξεχνάμε το ρητό των Αρχαίων Ελλήνων: «Συν Αθηνά και χείρα κίνει».

Είναι πασίγνωστος ο ελληνικός μύθος της Πανδώρας, της οποίας το όνομα σημαίνει «όλα τα δώρα». Ο Ήφαιστος την έπλασε από πηλό, μια υπέροχη γυναίκα, και ο Δίας της εμφύσησε τη ζωή. Παντρεύτηκε τον Επιμηθέα, τον αδερφό του Προμηθέα, και ως γαμήλιο δώρο ο Δίας έδωσε στον Επιμηθέα ένα σφραγισμένο σεντούκι, λέγοντάς του όμως ότι δεν έπρεπε ν’ ανοιχτεί ποτέ.

Συνεπαρμένη από περιέργεια, η Πανδώρα δεν μπόρεσε ν’ αντισταθεί στον πειρασμό και τελικά άνοιξε το περίφημο «Κουτί της Πανδώρας». Αμέσως ξεπετάχτηκαν απ’ αυτό όλες οι ασθένειες, οι δυστυχίες, οι πόνοι και οι οδύνες, για να βασανίζουν την ανθρωπότητα. Τρομοκρατημένη αγωνίστηκε να το κλείσει και, όταν το κατάφερε, το μόνο που είχε μείνει μέσα ήταν η Ελπίδα.

Ξέρουμε ότι οι πολιτισμοί γεννιούνται και πεθαίνουν και, ενώ ζουν, περνούν από κύκλους ή ενδιάμεσες περιόδους ξεκούρασης και ύπνου και άλλες περιόδους μεγάλου πολιτισμικού ύψους: αυτές που στην επιστήμη της Ιστορίας ονομάζονται Μεσαίωνες και Κλασικές Εποχές ή Αναγεννήσεις, αντίστοιχα.

Είναι φανερό ότι βρισκόμαστε στις αρχές ενός νέου Μεσαίωνα στον οποίο πολλές πνευματικές, φιλοσοφικές και ηθικές αξίες πέφτουν στη λήθη. Και χάνεται σιγά σιγά η Ελπίδα για έναν καλύτερο και πιο δίκαιο κόσμο. Αλλά αυτό έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν. Υπήρξαν πολλοί μεσαίωνες σε περασμένες εποχές και σε άλλους πολιτισμούς.

Ένα ξεκάθαρο παράδειγμα έχουμε στην αρχαία Αίγυπτο, που πέρασε από πολλούς μεσαίωνες ή ενδιάμεσες περιόδους. Σ’ ένα ποίημα στα τέλη της Νέας Αυτοκρατορίας, από τον πάπυρο του Chester Beatty IV, ένας γραφέας έγραψε τα παρακάτω:

Οι σοφοί γραφείς… τέλειωσαν τη ζωή τους,

Τους κατασκεύασαν πόρτες και κάστρα,

Αλλά πόρτες και κάστρα βυθίστηκαν..

Οι «διπλοί ιερείς» τους εξαφανίστηκαν,

Οι επιτύμβιες στήλες τους καλύφθηκαν με σκόνη,

Οι τάφοι τους ξεχάστηκαν.

Όμως ακούγονται τα ονόματά τους λόγω των υπέροχων έργων τους,,

Και η ανάμνηση των δημιουργών είναι αιώνια.

Η αρετή της Ελπίδας, όταν ριζώνει στην ψυχή μας, έχει σαν αποτέλεσμα πολύ θετικά πράγματα:

– Ενσταλάζει στην καρδιά μας την επιθυμία να δούμε να πραγματοποιούνται τα Όνειρά μας.

– Κάνει πιο αποτελεσματικές τις προσπάθειές μας, τις δράσεις μας, τις μελέτες μας και τις έρευνές μας και, τελικά, όλα όσα αναλαμβάνουμε.

– Μας δίνει κουράγιο και επιμονή στον αγώνα ενάντια στα ελαττώματα και τα λάθη μας.

– Μας προβάλλει με μεγαλύτερη αγωνιστικότητα στη ζωή

Πρέπει να έχουμε πίστη και εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας και επιμονή! Να έχουμε Ελπίδα για ένα καλύτερο και πιο φωτεινό αύριο!

ΠΗΓΗ

ΠΗΓΗ