Δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών (σ.σ Μάιος 2012) έκαναν λόγο για σενάρια ανεξαρτητοποίησης του Αγίου Ορους εξ’ αιτίας των φορολογικών μέτρων που ετοιμάζεται να επιβάλλει η ελληνική κυβέρνηση στα μοναστήρια. Αν και η συγκεκριμένη είδηση χαρακτηρίστηκε ως ανακριβής από την Ιερά Σύναξη των Μονών, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με το γεωπολιτικό σκηνικό στην Αθωνική Χερσόνησο.
Στο μυαλό των περισσοτέρων Ελλήνων, το Αγιο Ορος αντιπροσωπεύει έναν πανέμορφο και συνάμα απρόσιτο τόπο, τον οποίο ο ταξιδιώτης μπορεί να επισκεφτεί για να απομονωθεί και να συναναστραφεί με πνευματικούς γέροντες που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στον μοναχισμό. Από την άλλη υπάρχουν και αυτοί που σκέφτονται τα πρόσφατα αποκαλυφθέντα σκάνδαλα του Βατοπεδίου, αλλά και τις συχνές διενέξεις μεταξύ των Μονών που συχνά βρίσκουν διέξοδο στην ειδησεογραφία.
Ενα κράτος εν κράτει
Πόσους όμως από εσάς έχει απασχολήσει η διοικητική οργάνωση του «Ορους»; Γνωρίζετε ότι ουσιαστικά αποτελεί κατά κάποιον τρόπο ένα μικρό… Βατικανό της ελληνικής επικράτειας; Ενα «Βατικανό» το οποίο είναι σε θέση επηρεάζει, πέρα από τα θρησκευτικά τεκταινόμενα, τον πολιτικό και διπλωματικό βίο της χώρας;
Η χερσόνησος του Αθω (το λεγόμενο τρίτο πόδι της Χαλκιδικής) διαθέτει από το 1927 το δικό του συνταγματικό καθεστώς αυτοδιοίκησης. Αποκαλείται ανεπίσημα «Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία», ενώ στα όριά της λειτουργούν συνολικά 20 μονές που φιλοξενούν περίπου δύο χιλιάδες μοναχούς, σύμφωνα τουλάχιστον με την τελευταία επίσημη απογραφή που πραγματοποιήθηκε το 2001.
Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός των φορολογικών διευκολύνσεων που απολαμβάνουν οι μοναχοί, μιας και σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους, απαλλάσσονται από όλους τους δασμούς των προϊόντων που εισάγουν, από κάθε φόρο για τα προϊόντα που παράγουν, από κάθε φόρο εσόδου περιουσίας, αλλά και από τους φόρους κατανάλωσης για κάθε προϊόν εντός του Ορους.
Γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα
Κοιτώντας κανείς τον χάρτη αντιλαμβάνεται εύκολα πως το Αγιο Ορος βρίσκεται σε ένα σημαντικό γεωστρατηγικό σταυροδρόμι. Οδικώς βρίσκεται λίγα μόλις λεπτά μακριά από τη Θεσσαλονίκη (την λεγόμενη «πρωτεύουσα των Βαλκανίων», την πόλη για την οποία είχαν και εξακολουθούν να έχουν αλυτρωτικές βλέψεις αρκετοί γείτονές μας), ενώ γεγονός ότι αποτελεί το δυτικότερο πόδι της Χαλκιδικής, της επιστρέφει να είναι στραμμένη προς την ανατολή και την γειτονική Τουρκία.
Παράλληλα η ευρύτερη περιοχή φαίνεται να «φιλοξενεί» στο υπέδαφός της σημαντική ποσότητα διαφόρων μεταλλευμάτων, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονται ο χρυσός, ο μόλυβδος, ο ψευδάργυρος και ο χαλκός.
Κίνδυνος «απόσχισης»;
Τις τελευταίες εβδομάδες (σ.σ Μάιος 2012) και με αφορμή ορισμένα δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για την πρόθεση των ελληνικών Αρχών να αλλάξουν το καθεστώς φορολόγησης στην ακίνητη περιουσία των μονών στο Αγιο Ορος, «διέρρευσαν» στον Τύπο (και μάλιστα σε όχι τυχαίες ιστοσελίδες) πληροφορίες που έκαναν λόγο για επικείμενη ανακήρυξη ανεξαρτησίας των Μονών από τον εθνικό κορμό!
Οι πληροφορίες αυτές διέρρευσαν (άλλοι θεωρούν ότι κατασκευάστηκαν) με αφορμή την συνεδρίαση της Διπλής Σύναξης των αγιοριτών στις 14 Μαϊου, η οποία θα είχε ως κεντρικό θέμα συζήτησης την πιθανότητα φορολόγησης των ακινήτων των Μονών που βρίσκονται εκτός της επικράτειας της Αθωνικής Πολιτείας. Τα δημοσιεύματα πήγαιναν τα πράγματα ένα βήμα παραπέρα, αναφέροντας πως κάποιες Μονές άφηναν ανοικτό το ενδεχόμενο να ζητήσουν από τη Ρωσία να επέμβει δυναμικά, μιας και θεωρούν ότι πίσω από τις προθέσεις των κρατικών λειτουργών βρίσκονται συμφέροντα που επιθυμούν την τουριστική ανάπτυξη στην περιοχή!
Οι γεωστρατηγικές αναλύσεις των κειμένων αυτών έκαναν λόγο για την ύπαρξη ενός μυστικού σχεδίου δημιουργίας ενός «Ορθόδοξου Βατικανού» ή ενός «Ορθόδοξου τόξου» ανατολικών χωρών όπως η Ρωσία, η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Σερβία, η Ελλάδα, η Ουκρανία, η Γεωργία κ.α. με επίκεντρο το Αγιο Ορος.
Την αμέσως επόμενη ημέρα, η Ιερά Σύναξις του Αγίου Ορους διέψευσε κατηγορηματικά με ανακοίνωσή της τις άνωθεν πληροφορίες, κάνοντας λόγο για «ανεύθυνα δημοσιεύματα» και τονίζοντας ότι «είναι ανάγκη να δηλωθεί προς πάσα κατεύθυνση ότι το Αγιον Ορος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του Ελληνικού Κράτους και για την επίλυση των προβλημάτων του προσπαθεί να συνεργάζεται εποικοδομητικά και γόνιμα με τους εκπροσώπους του». Περνώντας στην «καυτή πατάτα» η ανακοίνωση αναφέρει πως «Μετά την απελευθέρωση του Αγίου Ορους από τον Οθωμανικό ζυγό, η Ελληνική Πολιτεία ανεγνώρισε όλα τα ανωτέρω και κατωχύρωσε το αρχαίο αυτοδιοίκητο καθεστώς του, με ειδικό άρθρο στο Ελληνικό Σύνταγμα και με την Κοινή Δήλωση στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Στο νομικό αυτό καθεστώς προβλέπεται η διατήρηση ειδικού φορολογικού καθεστώτος». Στη συνέχεια υπογραμμίζεται ότι το συγκεκριμένο καθεστώς ανετράπη το τελευταίο διάστημα, γεγονός που δυσχεραίνει τη διαβίωση των μοναχών αλλά και τη στοιχειώδη συντήρηση των κτιρίων.
Ο παράγοντας Πούτιν
Είναι γεγονός πως η Ρωσική επιρροή στην Αθωνική χερσόνησο έχει τις ρίζες της στον 16ο αιώνα με την εγκατάσταση μοναχών και την χρηματοδότηση αρκετών Μονών από επιφανείς Ρώσους τσάρους και φεουδάρχες.
Στις μέρες μας είναι κάτι παραπάνω από εμφανές ότι το Αγιο Ορος εμφανίζεται να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε γεωπολιτικά και διπλωματικά παιχνίδια μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι… «παραινέσεις» Ρώσων αξιουματούχων προς την ελληνική δικαιοσύνη, με αφορμή την εξέλιξη της δικαστικής υπόθεσης του μοναχού Εφραίμ και της εμπλοκής του σε ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικοοικονομικά σκάνδαλα της μεταπολίτευσης, αυτό του Βατοπεδίου στις αρχές του έτους. Λίγους μόλις μήνες πριν, ο Εφραίμ είχε μεταβεί με ειδική άδεια στη Ρωσία, με απώτερο σκοπό να εκθέσει σε λαϊκό προσκύνημα την Αγία Ζώνη, της Μονής Βατοπεδίου. Εκατοντάδες χιλιάδες ήταν οι πιστοί που έσπευσαν να προσκυνήσουν το ιερό αυτό κειμήλιο, ένα γεγονός που κατά πολλούς εντάχθηκε στις κινήσεις εντυπωσιασμού του προέδρου Πούτιν, ο οποίος εκείνη την περίοδο διεξήγαγε την προεκλογική του εκστρατεία. Να αναφέρουμε τέλος και την… εκκωφαντική ακύρωση της επίσκεψης Πούτιν στο Αγιο Ορος για το Πάσχα του 2012, η οποία σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους έγινε εξ’ αιτίας της δυσαρέσκειας των Ρώσων για τον αποκλεισμό τους σε ενεργειακά θέματα από την κυβέρνηση Παπαδήμου.
Η έντονη προβολή των φιλικότατων σχέσεων Πούτιν-Αγίου Ορους τα τελευταία χρόνια δεν πρέπει να περνά απαρατήρητη. Ας μην ξεχνάμε, ότι μετά τη λήξη της θητείας της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή το 2009, οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας έχουν ψυχραθεί για πολλούς και διάφορους λόγους τους οποίους δεν είναι δυνατόν να αναλύσουμε εδώ.
Η εναλλακτική αναζήτηση και οι γέροντες
Αν και σαφέστατα μικρότερης σημασίας σε σχέση με τα προηγούμενα, οφείλουμε να αναφερθούμε και σε ένα σχετικό με το θέμα μας ρεύμα ιδεών που κινείται τα τελευταία χρόνια εντός και εκτός διαδικτύου. Το κίνημα αυτό γεννήθηκε μέσα από τηλεοπτικές εκπομπές πώλησης βιβλίων εναλλακτικής αναζήτησης αμφιβόλου ποιότητας και παρουσιάζει ως κεντρικούς υποστηρικτικούς πυλώνες του σύγχρονου ελληνισμού, από τη μια τις θεόσταλτες προφητείες αγιοριτών μοναχών και από την άλλη το ισχυρό «ξανθό γένος» του Πούτιν που είναι έτοιμο να παρέμβει απέναντι σε οποιονδήποτε κίνδυνο αντιμετωπίσουν μελλοντικά οι… «χριστιανοί αδερφοί τους».
Προσοχή στα εθνικά θέματα
Στον επίλογο αυτού του άρθρου οφείλουμε να αναφέρουμε κάποια βασικά και αυτονόητα δεδομένα: Η Ελλάδα είναι ένα κυρίαρχο κράτος με κυριαρχικά δικαιώματα. Στα εδάφη της κατοικεί ένας εξίσου κυρίαρχος λαός, ο οποίος έχει αποδείξει κατά το παρελθόν (και συνεχίζει να αποδεικνύει) ότι μπορεί να επιβάλλει τη βούλησή του στις εγχώριες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις. Δυστυχώς η μοίρα της χώρα μας είναι να περιβάλλεται διαχρονικά από λαούς που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο επιβουλεύονται τα εδάφη και τον ορυκτό μας πλούτο, κυρίως λόγω της εξέχουσας γεωστρατηγικής θέσης στην οποία βρισκόμαστε. Ας μη ξεχνάμε ότι τη στιγμή που «διαρρέουν» οι φήμες για μια πιθανή ανεξαρτητοποίηση του Αγ. Ορους, υπάρχουν ανοικτά θέματα όπως το σκοπιανό, η ΑΟΖ στο Αιγαίο, αλλά και διάφορα άλλα ζητήματα στη Θράκη.
Κλείνοντας και για να μπούμε λιγάκι στα «βαθιά», μια μελλοντική κυβέρνηση η οποία θα θέσει σαν κεντρικούς της στόχους την ευημερία των Ελλήνων πολιτών, την ισονομία και την φορολογική ελάφρυνση των ασθενέστερων τάξεων, ίσως απαιτηθεί να εφαρμόσει τη δικαιοσύνη στις αποφάσεις της, δίχως να υπολογίζει διπλωματικά ή άλλου είδους εκβιαστικά παιχνίδια στην πλάτη της, όπως δηλαδή συμβαίνει από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους και εξής…
Σημείωση: Το άρθρο αυτό του Μηνά Παπαγεωργίου δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό του Ελεύθερου Τύπου, τα “Φαινόμενα”.
Επιλεξτε να γινετε οι πρωτοι που θα εχετε προσβαση στην Πληροφορια του Stranger Voice
Greek