Αλήθεια,
έχετε αναρωτηθεί πόσες φορές έχετε πει στη ζωή σας την έκφραση, «ξυπνάς
μέσα μου το ζώο»; Μπορεί να το κάνατε για πλάκα, μπορεί να ήταν μέρος
ενός ευρύτερου σεξουαλικού πολιορκητικού παιχνιδιού, μπορεί ωστόσο να
συμβαίνει και κάτι άλλο. Το πιστεύετε ή όχι, τα όρια μεταξύ της
ανθρώπινης φύσης και των ζωωδών ενστίκτων μας, είναι πάρα, μα πάρα πολύ
λεπτά και συνυπάρχουν στην προσωπικότητά μας.
Δεν
θα αναλωθούμε σε ψυχολογικές αναλύσεις αναφορικά με τη σχέση ανθρώπου
ζώου. Με δεδομένο το γεγονός ότι και ο άνθρωπος είναι ένα ζώο στη φύση,
το πιο επικίνδυνο μάλιστα απ’ όλα, θα χρειάζονταν πάρα πολλές σελίδες
για να καλύψουμε το θέμα από όλες του τις πλευρές. Αυτό που προσπαθούμε
να αναλύσουμε με αυτό το άρθρο, είναι οι περιπτώσεις εκείνες ανθρώπων,
στις οποίες το ζώο κυριάρχησε μέσα τους και εκφράστηκε χρησιμοποιώντας
το σώμα τους.
Ψάχνουμε
στο λεξικό τη λέξη Θηριανθρωπία (Therianthropy): Πρόκειται για το
γενικό ορισμό που αναφέρεται στην κάθε είδους μεταμόρφωση ανθρώπου σε
ζώο, είτε προέρχεται από τη Μυθολογία, είτε από τον Αποκρυφισμό και την
Ανθρωπολογία. Η προέλευση της αγγλικής λέξης, therianthropy, είναι
ελληνική, therion= θηρίο + άνθρωπος.
Το
φαινόμενο αυτό, που εμφανίζεται στις λαϊκές παραδόσεις και τους θρύλους
όλου του κόσμου, περιγράφει έναν ανθρώπινο χαρακτήρα που συνδυάζει
ανθρώπινα και ζωώδη χαρακτηριστικά με πιο γνωστή εκδήλωση αυτή της Λυκανθρωπίας.
Λυκανθρωπία
Πέρα
από την οποιαδήποτε προσέγγιση του θέματος «λυκανθρωπία» μέσα από τις
κινηματογραφικές ταινίες, οφείλουμε να πούμε ότι η λυκανθρωπία ως
ασθένεια υπάρχει. Εκατοντάδες είναι οι αναφορές ανά τον κόσμο για
ανθρώπους με υπερβολική τριχοφυία η οποία συνοδευόταν από συμπτώματα
ανεξέλεγκτης επιθετικότητας και αυξημένων αισθήσεων. Πολλοί συνδέουν την
λυκανθρωπία με την λύσσα η οποία μπορεί να προσβάλει τον ανθρώπινο
οργανισμό από τα ζώα. Η αλήθεια είναι, ότι πρόκειται απλά και μόνο για
ένα σύμπτωμα.
O Λυκάνθρωπος σύμφωνα
με τις λαϊκούς θρύλους, είναι ένα ανθρώπινο ον, που έχει την ικανότητα,
ή τη δύναμη να μεταμορφώνεται σε λύκο, στη διάρκεια της Πανσελήνου. Η
μεταμόρφωση είτε είναι ακούσια (επειδή μολύνθηκε από το δάγκωμα λύκου ή
άλλου λυκανθρώπου) είτε συμβαίνει εξαιτίας σατανικών, μαγικών επιρροών, ή
κατάρας, χάρη στις οποίες αποκτά υπερφυσικές δυνάμεις για να κυνηγάει
την ανθρώπινη λεία του, να τρέφεται από αυτήν και να εξασφαλίζει την
αιώνια επιβίωσή του.
Ο όρος
Λυκανθρωπία, (Lycanthropy), δηλαδή η πεποίθηση πως κάποιος
μεταμορφώνεται σε λυκάνθρωπο, χρησιμοποιείται επίσης στην Ιατρική και
την Ψυχολογία, ακριβέστερα ως Κλινική Λυκανθρωπία (clinical Lycanthropy)
ως διάκριση από την μυθολογική της έννοια, για να περιγράψει την ψυχική
διαταραχή κατά την οποία ο ασθενής πιστεύει ότι μεταμορφώνεται σε λύκο,
ή κάποιο άλλο ζώο, εκδηλώνοντας επίσης την αντίστοιχη συμπεριφορά.
Υπάρχουν
ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία για την εξήγηση του φαινομένου ή πρόκειται
απλώς για μύθους; Oι απαντήσεις, προερχόμενες από τη μυθολογία, τον
πνευματισμό και τις επιστήμες είναι πολλές και συμφωνούν ή αντιφάσκουν
μεταξύ τους.
Οι
μυθολογίες όλων των λαών και ειδικά η ελληνική, βρίθουν περιπτώσεων
στις οποίες οι άνθρωποι μεταμορφώνονται σε ζώα και τούμπαλιν. Για την
ακρίβεια, υπάρχουν πάμπολλες αναφορές ζώων που πριν υπήρχαν άνθρωποι
αλλά μεταμορφώθηκαν είτε από τους θεούς, είτε με τη θέλησή τους, για να
εξυπηρετήσουν κάποιο σκοπό. Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα
από την ελληνική μυθολογία:
Στον ιστό της αράχνης
Η
Αράχνη ήταν κόρη του βαφέα Ίδμονα από την Κολοφώνα. Κατοικούσε στην
πόλη της Λυδίας Ύπαιπα. Η υφαντική της τέχνη ήταν τόσο ξακουστή ώστε
ακόμα και οι Νύμφες πήγαιναν για να θαυμάσουν τα έργα της. Όλοι πίστευαν
πως η Αράχνη είχε διδαχθεί την τέχνη της από τη θεά Αθηνά. Εκείνη όμως
το αρνιόταν και προκάλεσε μάλιστα τη θεά σε διαγωνισμό για να φανεί ποια
υφαίνει καλύτερα.
Η
Αθηνά μεταμορφώθηκε σε γριά και συμβούλεψε την κοπέλα ότι ήταν ασέβεια
να προσπαθεί κάποιος να αναμετρηθεί με τους θεούς. Όμως η Αράχνη δεν
άκουσε τις συμβουλές της και συνέχισε να προκαλεί τη θεά. Τότε η Αθηνά
πήρε την κανονική της μορφή κι ο αγώνας άρχισε.
Η
Αθηνά στο υφαντό της παράστησε δυο θέματα. Το κεντρικό θέμα ήταν ο
αγώνας της με τον Ποσειδώνα για την προστασία της Αθήνας. Το άλλο
απεικόνιζε τέσσερις θνητούς (ένας σε κάθε γωνία του υφαντού) να
τιμωρούνται γιατί είχαν τολμήσει να αναμετρηθούν με θνητούς.
Η
Αράχνη στο δικό της υφαντό είχε παραστήσει τους έρωτες του Δία και
άλλων θεών με θνητές καθώς και τις μορφές που είχαν πάρει για πετύχουν
το σκοπό τους.
Η
Αθηνά πήρε το έργο της Αράχνης στα χέρια της και προσπάθησε να του βρει
ψεγάδια. Όταν δεν κατάφερε να του βρει κάποιο ελάττωμα θυμωμένη από τις
παραστάσεις του υφαντού και τυφλωμένη από την ζήλια το έσκισε και
χτύπησε με το αδράχτι της την κοπέλα στο πρόσωπο.
Η
Αράχνη από ντροπή για την προσβολή που της έγινε επιχείρησε να
κρεμαστεί. Η θεά όμως δεν την άφησε να πεθάνει. Την μεταμόρφωσε στο
γνωστό έντομο και την καταράστηκε να είναι πάντα κρεμασμένη καθώς θα
εξασκεί την παλιά της τέχνη.
Η κουκουβάγια και ο νυχτοκόρακας
Η
Μεροπίς ήταν κόρη του Εύμηλου και ζούσε μαζί με τον πατέρα της και τα
αδέλφια της, τη Βύσσα και τον Αγρωνα, στην Κω. Και οι τρεις τους
έδειχναν ασέβεια για τους θεούς και κακία για τους ανθρώπους.
Τιμούσαν
μόνο τη θεά Γη, επειδή τους έδινε πλούσια σοδειά και δε συμμετείχαν
στις γιορτές κανενός θεού, ούτε είχαν σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους.
Όταν
τους προσκαλούσαν στις θυσίες της Αθηνάς, ο Αγρων απαντούσε πως δε
συμπαθούσε τη γαλανομάτα θεά, γιατί οι δικές του κόρες είχαν μαύρα μάτια
και πως αντιπαθούσε και τις κουκουβάγιες επειδή είχαν λαμπερά μάτια
όπως η Αθηνά.
Όταν τους καλούσαν σε γιορτή προς τιμή της Άρτεμης, ο Άγρων απαντούσε πως μισούσε τη θεά που τριγύριζε τις νύχτες στα δάση.
Και όταν τους έλεγαν να προσφέρουν σπονδές στον Ερμή, απαντούσαν πως δε σκόπευαν να τιμήσουν κάποιο θεό που ήταν κλέφτης.
Οι
θεοί μην αντέχοντας άλλο τις προσβολές αποφάσισαν να τους συναντήσουν. Η
Αθηνά και η Άρτεμη μεταμορφωμένες σε κοπέλες κι ο Ερμής σε βοσκό
εμφανίστηκαν μια νύχτα μπροστά στο σπίτι τους. Εκεί ο Ερμής κάλεσε τον
Εύμηλο και τον Άγρωνα να τον ακολουθήσουν στο τραπέζι που ετοίμαζε με
τους άλλους βοσκούς προς τιμή του Ερμή και την ίδια στιγμή προσπάθησε να
πείσει τη Μεροπίδα και τη Βύσσα να πάνε τα κορίτσια της ηλικίας τους
στο ιερό άλσος της Αθηνάς και της Άρτεμης. Η Μεροπίδα όταν άκουσε τα
λόγια του βοσκού θύμωσε και βλαστήμησε τη θεά Αθηνά. Η θεά τότε την
μεταμόρφωσε σε κουκουβάγια και την αδελφή της, τη Βύσσα, σε γλάρο.
Ο Άγρων επιτέθηκε με μια σούβλα εναντίον του Ερμή, αλλά ο θεός τον
μεταμόρφωσε σε ερωδιό. Ο Εύμηλος άρχισε να διαμαρτύρεται για την τιμωρία
των παιδιών του κι ο Ερμής τον έκανε νυχτοκόρακα, που όταν κράζει όλοι
περιμένουν πως κάποιο κακό θα συμβεί.
το φαινόμενο της Λυκανθρωπίας, υπάρχουν αναφορές τόσο στην παγκόσμια
Μυθολογία όσο και στον ιστορικό Μεσαίωνα. Ο αρχαιότερος γνωστός μύθος
προέρχεται από την ελληνική μυθολογία και τη λατρεία του Λυκαίου Δία
στην Αρκαδία ερμηνεύοντας το παράξενο, για τις ελληνικές θρησκευτικές
αντιλήψεις, έθιμο της ανθρωποθυσίας που τελούνταν στο Λυκαίο όρος. Στην
εκδοχή του Οβίδιου και του Παυσανία, ο Λυκάων, γιός του Πελασγού και
βασιλιάς της Αρκαδίας, φιλοξένησε το Δία στο παλάτι του. Θέλοντας, να
διαπιστώσει τη θεότητά του Δία, του πρόσφερε θυσία από σάρκες του
θυσιασμένου ζώου μαζί με εκείνες ενός ομήρου. Ο Ζευς κατάλαβε το δόλο,
έκαψε το παλάτι και μεταμόρφωσε τον Λυκάονα σε λύκο.
Υπάρχουν
πολλές παρόμοιες μυθολογικές αναφορές στον Ηρόδοτο, τον Βιργίλιο, τον
Γάιο Πετρόνιο, στον Πλήνιο Πρεσβύτερο, στις οποίες οι ασεβείς που
πρόσφεραν ανθρωποθυσίες, αποκτούσαν την αρχική τους μορφή μετά από 10
χρόνια εφόσον δεν είχαν φάει ανθρώπινο κρέας. Στο όνομα του Λυκάονα
πιστεύεται πως έχει τις ρίζες της η λέξη λύκος και λυκανθρωπία.
Αναφορές
στη λυκανθρωπία, χωρίς τον περιορισμό του λύκου, και τη μεταμόρφωση σε
άλλα κυρίως σαρκοβόρα, αλλά και σε ελάφια βρίσκουμε στις μυθολογίες και
άλλων περιοχών του κόσμου, όπως στην Ινδία με την τίγρη, την Αφρική με
τη λεοπάρδαλη, ύαινα ή το λοντάρι, την Κεντρική & Νότιο Αμερική με
τον ιαγουάρο, την Βόρεια Ευρώπη με την αρκούδα, την Ιαπωνία με την
αλεπού, τη Ρώμη με το λύκο, την Ελλάδα με το σκύλο.
Ειδικά
στη Βόρεια Ευρώπη, υπάρχουν πλούσιες αναφορές σε πολλές εθνικές
μυθολογίες, με προεξάρχουσα τη Νορβηγική, για τους berserk, μανιακούς
σκανδιναβούς πολεμιστές που φορούσαν προβιές λύκων, ήταν άτρωτοι στον
πόνο και επεδίωκαν το βίαιο θάνατο στη μάχη, φέρεται ως η επικρατέστερη
για την αναβίωση του μύθου κατά το Μεσαίωνα.
Οι Σαμάνοι και τα Ζώα—Οδηγοί.
Ο
σαμανισμός δεν είναι αποκλειστικό φαινόμενο των Ινδιάνων. Τον συναντάμε
σ’ όλους τους παραδοσιακούς πολιτισμούς σ’ όλα τα μήκη και πλάτη της
γης με διαφορετικές ονομασίες. Ο σαμάνος είναι ένα χαρισματικό άτομο που
έχοντας ανακαλύψει τις απόκρυφες δυνάμεις του εαυτού του, μπορεί να
λειτουργήσει στις αόρατες διαστάσεις και μέσω αυτών να πετύχει πράγματα
στον συγκεκριμένο υλικό κόσμο.
Ο
σαμάνος αντλούσε τη δύναμη του απ’ τη φύση και στο έργο του αυτό είχε
σύμμαχο ένα πνεύμα – φύλακα που αντιπροσώπευε ένα Ζώο Δύναμης. Ήταν
συνηθισμένο, ο σαμάνος να προκαλεί την εμφάνιση του ζώου δύναμής του, με
έναν τελετουργικό χορό, που τον έφερνε σε κατάσταση έκστασης και τον
έβαζε σε επαφή με το χαρακτηριστικό του ζώο. Ένας τέτοιος χορός δεν
είναι απλά μια μίμηση των κινήσεων και των κραυγών του ζώου. Αντίθετα, ο
σαμάνος προσπαθούσε να γίνει ένα με το ζώο και να αποκτήσει τις
χαρακτηριστικές δυνάμεις του. Έτσι π.χ. οι Γιούκι της Καλιφόρνια,
πίστευαν ότι οι σαμάνοι τους μπορούσαν να μεταμορφωθούν σε αρκούδες και
τους ονόμαζα γιατρούς-αρκούδες. Επίσης απαραίτητο στοιχείο ήταν η ύπαρξη
ενός Τραγουδιού Δύναμης, το οποίο θα ξυπνούσε την κατάλληλη στιγμή το
ζώο – φύλακα του σαμάνου.
προστάτης-οδηγητής επιλέγει να εμφανιστεί στον προστατευόμενό του όποτε
το θεωρεί απαραίτητο και είναι εκείνος που επιλέγει την μορφή του και
ΟΧΙ ο καθοδηγούμενος. Κάποιοι πίστευαν ότι ο οδηγητής έχει την μορφή του
ζώου που θαύμαζαν αλλά δεν είναι έτσι τα πράγματα. Η μορφή του είναι
εκείνη που εναρμονίζεται με αυτό που είχαν ανάγκη οι άνθρωποι να
διδαχθούν την εποχή που εμφανίζεται. Μπορούσε να εμφανιστεί κατά την
διάρκεια διαλογισμού, ή σαν ζωντανό όνειρα, ή σαν όραμα. Ας δούμε λοιπόν
τι συμβόλιζαν κάποια ζώα, σύμφωνα με την παράδοση των Σαμάνων.
Επιλεξτε να γινετε οι πρωτοι που θα εχετε προσβαση στην Πληροφορια του Stranger Voice