O «Χριστός Βησσαρίων» και άλλες Εσχατολογικές Σέκτες στη Ρωσία

Κρατώντας αναμμένα κεριά και τυλιγμένοι με λευκούς μεταξωτούς χιτώνες, σχεδόν 3000 άνθρωποι γονάτισαν στο χιόνι καταμεσίς του Σιβηριανού δάσους. Τα πανύψηλα πεύκα αποτελούσαν τους τοίχους του ναού τους. Η εξέδρα για τη χορωδία ήταν σκαλισμένη στον πάγο. Ανάλαφρες νυφάδες χιονιού έπεφταν στα κεφάλια τους καθώς έψαλαν: «Θεέ, φώτισε τις ψυχές μας με το φως σου, ζέστανε τις ψυχές μας». Την επόμενη στιγμή έπεσε σιωπή στο δάσος, καθώς ένας στιβαρός, γενειοφόρος άνδρας, ντυμένος με λευκά μακρυά ρούχα, έκανε την εμφάνιση του στην κορυφή ενός λόφου.

Οι οπαδοί του τον αποκαλούν «Βησσαρίωνα Χριστό», ή απλώς «Διδάσκαλο». Προσεύχονται μπροστά στο πορτραίτο του και γιορτάζουν τα γενέθλια του στις 14 Ιανουαρίου, ως τα δικά τους Χριστούγεννα. Υπακούουν σε κάθε του εντολή ζώντας με την προσδοκία της αποκάλυψης, του τέλους του κόσμου που έχει «προφητεύσει».

Ο «Χριστός της Σιβηρίας» ανέβηκε με προσοχή στην παγωμένη εξέδρα και περιέφερε το βλέμμα του στο πλήθος που γονάτισε μπροστά του στο χιόνι. Οι περισσότεροι από αυτούς ζουν στοAbodeofDawnCity ή στα λιγοστά γύρω χωριά στην περιοχή Κράσνογιασκ της Σιβηρίας. Πιστεύουν ότι η θρησκευτική κοινότητά τους είναι η μόνη κιβωτός σωτηρίας σ’αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Ο αριθμός τους έχει δεκαπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια και ανέρχεται τους 4,500 περίπου. Δεν πίνουν, δεν καπνίζουν, δεν τρώνε κρέας. Πεπεισμένοι ότι το τέλος του κόσμου, το «Τέλος του Φωτός» (όπως το αποκαλούν) είναι κοντά, προσδοκούν να επιβιώσουν από την «Αποκάλυψη», στις Σιβηριανές Κιβωτούς.

«Είμαι ο Ιησούς Χριστός». Έτσι αυτοσυστήθηκε ο Βησσαρίων στους νεοεισερχόμενους, μερικοί από τους οποίους κατάγονται από πολύ μακρυά, όπως τη Γερμανία, τη Βουλγαρία και την Πολωνία. «Προφητεύθηκε ότι θα επέστρεφα για να αποτελειώσω αυτό που ξεκίνησα», λέει.

Ο Ρώσσος, πρώην τροχονόμος,
Sergei Torop κάθεται στον
ξύλινο θρόνο του,
κατά τη διάρκεια  συνάντησης με
τους οπαδούς του στο
απομακρυσμένο χωριό
Petropavlovka

Ο Sergey Anatolyevitch
Torop είναι ο «χαρισματικός»
αρχηγός της ούτω λεγόμενης «Εκκλησία της Τελευταίας Διαθήκης», μιας λατρείας (αίρεση, σέκτα – cult) η οποία αριθμεί πέραν των 10,000 οπαδών, από τους οποίους οι 4,000 περίπου, ζούν σε μια αγροτική θρησκευτική κοινότητα στη νότια Σιβηρία. Οι οπαδοί του ισχυρίζονται ότι είναι μετενσάρκωση του Ιησού Χριστού ενώ ο ίδιος αποκαλεί τον εαυτό του Βησσαρίωνα.

Οι διδασκαλίες του αρχηγού, που σύμφωνα με την ταξιδιωτική ιστοσελίδα AtlasObscuraείναι ένα μείγμα από στοιχεία «της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, του Βουδισμού, αποκαλυπτισμού, κολεκτιβισμού και οικολογικών αξιών», βρήκαν εφαρμογή κατά την περίοδο της πτώσης της Σοβιετικής Ένωσης, μετά την απόλυση του από την αστυνομία. Τα κηρύγματα του, τα οποία ξεκίνησαν το 1991, επέδρασαν στους Ρώσους που βίωναν την έλλειψη πνευματικής τροφής λόγω της πολύχρονης θρησκευτικής καταπίεσης από το άθεο κομμουνιστικό καθεστώς. Αλλά, όπως αποκάλυψε το 2011 ο ανταποκριτής του περιοδικού Vice, RoccoCastoro, οι οπαδοί του Βησσαρίωνα εξακολουθούν να είναι και σήμερα το ίδιο αφοσιωμένοι, ακριβώς όπως ήσαν πριν από 20 χρόνια.

Είναι ακριβώς το πιο πρόσφατο παράδειγμα της προδιάθεσης της Ρωσίας για «προσωπο- λατρείες», μια εθνική εμμονή που οδηγεί τη χώρα πίσω στις μέρες του Ρασπούτιν. Τόσο ο Λένιν όσο και ο Στάλιν, εκμεταλλεύτηκαν την προθυμία του Ρωσικού λαού ν’ αγκαλιάσει ισχυρές προσωπικότητες και ενεργά καλλιεργούσαν και υπέθαλπαν την σχεδόν θρησκευτική θέρμη με την οποία λατρεύονταν.

Ο Βησσαρίων μιλά στους οπαδούς του από ένα λόφο

Και άλλοι

Ο «Χριστός Βησσαρίων» δεν είναι ο μοναδικός σούπερσταρ ανάμεσα στα νέα θρησκευτικά είδωλα της Ρωσίας. Υπάρχει επίσης ο Βλαδιμίρ Σοπόλεφ, ο οποίος αυτοαποκαλείται μετενσάρκωση του Κινέζου Κονφούκιου και ηγείται μιας νεοπαγανιστικής σέκτας με εκατοντάδες οπαδούς, από το 1995. Λατρεύουν μια θεότητα που ονομάζουν «Βασίλισσα του Χάλκινου Βουνού» στα απομακρυσμένα δάση πάνω στα Ουράλια Όρη. Να μη γίνει σύγχυση με τη Σιβηρική «θεά» Αναστασία, γνωστή σαν «Αδελφή του Ιησού Χριστού» όπως προκύπτει μέσα από αποκρυφιστική βιβλιογραφία την τελευταία δεκαετία. Τα τελευταία τρία χρόνια, ο θρύλος της Αναστασίας έχει οδηγήσει χιλιάδες απογοητευμένους Ρώσους σε νεο-εποχίτικες διεξόδους στα δάση και την εξοχή σε όλη την επικράτεια. Γνωστό σαν Κίνημα «Αναστασία -Επιστροφή στη Γη», ή «Κέδρος που Δονείται» (“TinglingCedarMovement”), οι οπαδοί του έχουν μετοικήσει σε οικολογικά χωριά, τα καλούμενα «Συγγενικά Κτήματα» (“Kin’sDomains”), όπου φυτεύουν κέδρους, οι οποίοι, όπως πιστεύουν, λειτουργούν σαν κεραίες με τις οποίες ενώνονται με τη «συμπαντική αγάπη». «Φύγαμε από τις μεγαλουπόλεις για να δημιουργήσουμε νέα κοινωνικά μοντέλα, καθώς τα κρατικά συστήματα έχουν καταστραφεί από ψεύτες και εξωφρενικά διεφθαρμένους ηγέτες», λέει ο Ντιμίτρι Ιβάνωφ, ένας πρώην συνταγματάρχης του στρατού, που ζει σ’ ένα από τα χωριά.

Οι οπαδοί αυτών των σεκτών καθώς και πολλών άλλων, συρρέουν στην Ανατολική Σιβηρία, τα Καρέλια δάση, τα Ουράλια και Αλτάια όρη εγκαταλείποντας τον υλιστικό κόσμο για να βρουν, όπως πιστεύουν, φωτισμό.

Ενώ πριν από μια δεκαετία, οι Ρώσοι ξεπερνούσαν τη μετά-Σοβιετική κρίση εντασσόμενοι σε διάφορες ξενόφερτες θρησκείες, όπως τους «Μάρτυρες του Ιεχωβά», την «Εκκλησία του Ιησού Χριστού, των Αγίων, των Τελευταίων Ημερών», ή την «εκκλησία» της Σαηεντολογίας, τα τελευταία χρόνια έχουν ανοδική εξέλιξη οι ντόπιες σέκτες/αιρέσεις. Πολλοί οπαδοί λένε ότι έχουν απηυδήσει από τις δεκαετίες διαφθοράς, τρομοκρατίας, εμφύλιου σπαραγμού και το ξεθώριασμα της ηθικής στη Ρωσία. Πέρσι, το συναίσθημα αυτό φαίνεται να είχε ενταθεί καθώς πλησίαζε η ημερομηνία της υποτιθέμενης αποκάλυψης των Μάγια (21 Δεκ. 2012). Τα Ρωσικά κανάλια πλημμύρισαν από προβολές σχετικά με τις επερχόμενες καταστροφές στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της πολύ δημοφιλούς «Αποκάλυψη: Εχθρικό Σύμπαν». Ο πρωθυπουργός Ντμίτρι Μετβέντεφ αισθάνθηκε την ανάγκη να δηλώσει ότι η Ημέρα της Κρίσεως δεν έχει φθάσει για την Ρωσία. «Δεν πιστεύω ότι είναι το τέλος του κόσμου», είπε, «τουλάχιστον, όχι φέτος…».

Διάφοροι αναλυτές θεωρούν την αύξηση του αριθμού των μελών των σεκτών ως ενδεικτική ενός μεγαλύτερου κενού αξιών στην παραδοσιακή Ρωσία. Οι Ρώσοι πελαγοδρομούν ψάχνοντας να βρουν κάποια ξεκάθαρη αλήθεια.

Η Ρωσική κυβέρνηση επιδεικνύει ιδιαίτερη ανησυχία για την παρουσία των σεκτών στη χώρα. Ο καθηγητής Αλέξανδρος Ντβόρκιν της Ρωσικής Ένωσης Κέντρων Μελέτης Θρησκειών και Αιρέσεων, εκτιμά ότι σήμερα στη Ρωσία υπάρχουν 4,000 διαφορετικά θρησκευτικά κινήματα και σέκτες στις οποίες συμμετέχουν έως και οκτακόσιες χιλιάδες άνθρωποι.

Ο Ρώσος καθηγητής Αλέξανδρος Ντβόρκιν

Οι αρχές έχουν λάβει επιθετικώτερα μέτρα για την πάταξη των ομάδων αυτών. Τον περασμένο Φεβρουάριο (2012), απαγορεύτηκε η εκστρατεία στα μέσα ενημέρωσης μιας ομάδας που ονομάζεται «Δύναμη της Αλλαγής» (PowerofChanges), η οποία προωθούσε τη συνένωση διαφόρων θρησκευτικών κινημάτων στο Ροστόφ, Πέρμ και Νοβοσιμπίρσκ. Και τον περασμένο Δεκέμβριο, Δικαστήριο στοBirobidzhan καταδίκασε μια ομάδα με το όνομα «Κιβωτός της Σωτηρίας», η οποία ασχολείτο με εξορκισμούς. «Αλλά, η Σιβηρία είναι μεγάλη και η Μόσχα (η κυβέρνηση) βρίσκεται μακρυά», λέει ένα μέλος σέκτας. «Πάμε βαθειά στα δάση της Σιβηρίας και λατρεύουμε τις αρκούδες. Κανείς δεν μπορεί να μας απαγορεύσει να το κάνουμε αυτό».

Η σκοτεινή πλευρά των σεκτών δεν είναι άγνωστη στη Ρωσία. Εβδομήντα μέλη – συμπεριλαμβανομένων και 19 παιδιών – της σέκτας «Γη του Αλλάχ», ζούσαν σε μια «μυρμηγκοφωλιά» βάθους οκτώ ορόφων, στο Καζάν, περιμένοντας το τέλος του κόσμου. Τα παιδιά μεγάλωναν χωρίς να δουν το φως του ήλιου, μέχρι την ημέρα της σύλληψης του 83 ετών «προφήτη» και αρχηγού της ομάδας, τον Αύγουστο του 2012.

Το 2011, ο Konstantin Rudnev αρχηγός της σέκτας Άσραμ Σιαμπάλα στο Νοβοσιμπίρσκ, η οποία έχει παραρτήματα σε όλη τη χώρα, καταδικάστηκε για σεξουαλική κακοποίηση 15 οπαδών του. Και οι οπαδοί του κινήματος PrimoryePartisans, μιας βίαιης «αντάρτικης» ομάδας, κατηγορήθηκαν για τη δολοφονία δύο αστυνομικών.

«Δεν υπάρχει μέλλον για μας στις πόλεις, εκτός από τη φυλακή», είπε ο Σεργκέι, ένας οπαδός της σέκτας PrimoryePartisans, που ζει στο χωριό Κιρόφσκι, ένα εξαθλιωμένο μέρος βαθειά στο δάσος έξω από το Βλαδιβοστόκ, γεμάτο ετοιμόρροπα κτίρια, χωρίς καθόλου δουλειές, αν και έχει να επιδείξει νεόκτιστες επαύλεις που ανήκουν σε αστυνομικούς.

Οι οπαδοί του Βησσαρίωνα «Χριστού» αναφέρουν κάποια άλλα κίνητρα τα οποία τους έσπρωξαν να εγκαταλείψουν την προηγούμενη ζωή τους και να μετακομίσουν για να ενταχθούν στην ομάδα του στη Σιβηρία. Στην εικοσιτετράχρονη Ταμάρα, μια πρώην επιτυχημένη δικηγόρο σε μια Μοσχοβίτικη διαφημηστική εταιρεία, άρεσε το γεγονός ότι ο Βησσαρίων, στον οποίο αρέσει να ζωγραφίζει, έχει προσελκύσει δεκάδες άλλους ζωγράφους και γλύπτες. Η Ταμάρα θέλησε να ενταχθεί στην κοινότητα του Βησσαρίωνα για «να ζήσει ανάμεσα σε δημιουργικούς, ευτυχισμένους ανθρώπους». Άλλοι απλώς πιστεύουν ότι η φιλοσοφία του έχει νόημα, μπορούν να την καταλάβουν. Οι οπαδοί παράτησαν τις δουλειές τους και από τα χρήματα που μαζεύτηκαν από τις πωλήσεις των περιουσιών τους στις διάφορες Ρωσικές πόλεις ενοικίασαν μια δασώδη περιοχή 250 εκταρίων στους πρόποδες του βουνού Sukhoi, περίπου 700 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της επαρχίας Κράσνογιαρσκ. Οι οικοδόμοι οπαδοί της «Κιβωτού» έκτισαν εκεί μικρά ξύλινα σπιτάκια στα οποία κατοικούν αναμένοντας το τέλος του κόσμου, όπου – όπως πιστεύουν –  όλα θα χαθούν κάτω από το νερό και αυτοί θα είναι οι μόνοι που θα επιβιώσουν…

Η πειθαρχία είναι αυστηρή στην «μητρόπολη» της σέκτας, το  AbodeofDawnCity. Κάθε πρωί οι άνδρες μαζεύονται στην πλατεία. Κάνουν μεγάλο κύκλο και «προσεύχονται» κρατώντας τα χέρια. Στη συνέχεια οι επιστάτες διανέμουν τις ημερήσιες δουλειές: καθάρισμα του χιονιού, κόψιμο ξύλων, κτίσιμο καινούργιων σπιτιών. Τoεντεκάτομο καταστατικό του Βησσαρίωνα απαγορεύει τη χρήση καλλυντικών, χρημάτων, σαμπουάν, ζωικών τροφών, όπλων και αυτοκινήτων. Όλα τα χρήματα από την πώληση των περιουσιών των οπαδών πάνε σ’ ένα κοινό ταμείο. Κάθε μήνα η κοινότητα δίνει σε κάθε μέλος μια μικρή ποσότητα από προμήθειες ενώ επιβιώνουν με ό,τι καλλιεργούν στους κήπους τους.

Οι γυναίκες πρέπει να υπηρετούν τους άνδρες όπως αυτοί υπηρετούν τον Θεό, λέει ο Βησσαρίων. Οι μητέρες ασχολούνται με την ανατροφή των παιδιών και το ποσοστό γεννητικότητας είναι κατά πολύ ψηλότερο από την υπόλοιπη Ρωσία. Πρίν από μερικά χρόνια, προκειμένου να εξισορροπήσει την αναλογία μεταξύ ανδρών και γυναικών, ο Βησσαρίων διέταξε τις γυναίκες να ξεχάσουν ότι οι σύζυγοι τους ανήκουν μόνον σ’αυτές και να επιτρέψουν σε άλλες γυναίκες να μοιραστούν μαζί τους τη χαρά της οικογενειακής ζωής… Οι οπαδοί αναφέρονται στα πολυγαμικά αυτά σχήματα ως «Τρίγωνα» και οι άνδρες θα πρέπει να πάρουν την άδεια της συζύγου τους πριν φέρουν την καινούρια σύζυγο στο σπίτι. Αξιωματούχοι της σέκτας αναφέρουν ότι τα «Τρίγωνα» είναι μια προσπάθεια να αυξήσουν τις γεννήσεις ακόμα περισσότερο. «Είναι πολύ πιο εύκολο να κτιστεί η «Κιβωτός» από παιδιά που θα γεννηθούν μέσα στην κοινότητα», ανέφερε ο «απόστολος» Βλαδιμίρ Ρεντκίν, το δεξί χέρι του Βησσαρίωνα ο οποίος έχει γράψει βιβλίο με τη βιογραφία του Βησσαρίωνα. Ο ίδιος ο γάμος του Βησσαρίωνα δεν άντεξε το «πείραμα – Τρίγωνο» και η πρώτη του σύζυγος τον εγκατέλειψε όταν αυτός «νυμφεύτηκε» μια δεκαεννιάχρονη.

Στο σχολείο της σέκτας τα κορίτσια εκπαιδεύονται ανάλογα. «Όταν μια γυναίκα συμπεριφέρεται σαν αρχηγός και αναλαμβάνει τις ευθύνες του άνδρα, αυτό οδηγεί σε δυσαρμονία», ανέφερε σε συνέντευξη στοViceη Τάνυα Ντενίσοβα η οποία διδάσκει στο παρθεναγωγείο της θρησκευτικής κοινότητας. «Αν παραβιάσει αυτούς τους κανόνες, θέτει την υγεία της σε κίνδυνο. Η αρμονία θα την τιμωρήσει με μια γυναικεία ασθένεια»…

Η κοινότητα ή «η οικογένεια μας» όπως αυτοαποκαλούνται, μετρά χρόνια ζωής από τη γέννηση του Βησσαρίωνα. Το 2011 ο «Μεσσίας» έγινε πενήντα χρόνων και για να τονίσει το αναπόφευκτο της επερχόμενης αποκάλυψης (τέλος του κόσμου) έκανε ένα ιδιαίτερα έντονο κήρυγμα στους οπαδούς του: «Δεν υπάρχει περιθώριοελεύθερου χρόνου στο Σχολείο της Ζωής όπου ήλθατε για να σπουδάσετε», είπε ο Βησσαρίων στους οπαδούς του. Τους προέτρεψε να ενεργοποιήσουν όλες τις δυνατότητες της ζωής επειδή βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού και να αγωνιστούν να εξαγνίσουν τις πεποιθήσεις τους πριν το τέλος του κόσμου. Σε αντίθεση με την κρατική τηλεόραση, ο Βησσαρίων δεν καθορίζει συγκεκριμένη ημερομηνία για το τέλος του κόσμου.