Το ΔΝΤ ενέκρινε την τρίτη δόση του δανείου

Παρά τις επιμέρους αντεγκλήσεις και δυσκολίες στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των υπουργών της κυβέρνησης και των εκπροσώπων της Τρόϊκας, η πρόσφατη επίσκεψη του Ντομινίκ Στρος Καν στην Αθήνα στην οποία εξέφρασε σε γενικές γραμμές την πίστη του στις ελληνικές προσπάθειες ήταν σε μεγάλο βαθμό δηλωτική της στάσης που τηρεί προς το παρόν το ΔΝΤ απέναντι στη χώρα μας.

Το κείμενο που δόθηκε στη δημοσιότητα από τα κεντρικά γραφεία του Οργανισμού στην Ουάσινκγτον αργά το βράδυ της Παρασκευής (αμερικανική ώρα) σηματοδοτεί, θα μπορούσε να πει κανείς, ένα ψήφισμα- προσωρινής πάντα- εμπιστοσύνης προς την ελληνική κυβέρνηση. Στο κρίσιμο αυτό κείμενο αξιολόγησης της μέχρι σήμερα πορείας τονίζεται ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι στο οποίο η εφαρμογή του Μνημονίου εξελίσσεται “σε γενικές γραμμές ομαλά” κάνοντας λόγο μόνο όμως λόγο για “σημάδια” βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας, εννοώντας ότι υπάρχει πολύς δρόμος ακόμα μπροστά που πρέπει καλύψει η Ελλάδα. Το ΔΝΤ ζητάει περισσότερες μεταρρυθμίσεις για να προωθηθεί η “δυνατική ανάπτυξη” στη χώρα, αναγνωρίζοντας εμμέσως πλην σαφώς ότι το στοίχημα της ανάπτυξης θέλει μεγάλη προσπάθεια για να κερδηθεί.

Τέλος, δίνει μία νότα ελπίδας με την πρόβλεψή του για ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας από το δεύτερο εξάμηνο και μετά του 2011. Στην έκθεσή του το ΔΝΤ επικροτεί την επιτυχία της κυβέρνησης να μειώσει το έλλειμμα κατά 6 περίπου ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, μόνο κατά το δημοσιονομικό έτος του 2010, ενώ επαινεί και την ασφαλιστική μεταρρύθμιση που έφερε στη Βουλή και τελικά υπερψηφίστηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία συντελώντας- όπως αναφέρεται- στο να επιτευχθούν “μεγάλα μακροπρόθεσμα δημοσιονομικά οφέλη” και βελτίωση στους όρους προσφοράς εργασίας. Το ΔΝΤ χτυπάει όμως καμπανάκι κινδύνου για τη σταθερότητα αυτής της προσπάθειας που έχει ξεκινήσει με το επιχείρημα ότι “οι διαθέσεις των αγορών απέναντι στην Ελλάδα παραμένουν ευμετάβλητες”, “η οικονομία βρίσκεται ακόμα σε στάδιο προσαρμογής” ενώ η “ανεργία αυξάνεται”. Στην έκθεση τονίζεται ρητά ότι η δοκιμασία της κυβέρνησης τους επόμενους μήνες θα είναι στο επίπεδο της ανάπτυξης. Δοκιμασία που το ΔΝΤ χαρακτηρίζει “κλειδί” για την ελληνική οικονομία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στη χώρα.

Ο κ. Τόμσεν μιλάει για όλα τα ανοιχτά ζητήματα

Εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον έχουν και οι δηλώσεις που έκανε επί αυτής της έκθεσης αξιολόγησης, ο γνωστός στην Ελλάδα κύριος Πάουλ Τόμσεν, επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ στη χώρα μας. Ο κ. Τόμσεν επανέλαβε τα όσα έχει ξαναπεί και ο ίδιος και ο κ. Στρος Καν αλλά και άλλοι αξιωματούχοι του Οργανισμού περί “σημαντικής προόδου στην ολοκλήρωση του πρώτου κύματος δημοσιονομικών προσαρμογών και μεταρρυθμίσεων” με αιχμή του δόρατος το συνταξιοδοτικό. Δηλώνει ότι η αύξηση των φόρων και η περικοπή δημοσίων δαπανών ήταν απαραίτητες αλλά την ίδια στιγμή στέλνει μήνυμα στην κυβέρνηση ότι αυτή η συνταγή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί εκ νέου. “Αυτά τα μέτρα δεν μπορούν να εντατικοποιηθούν περαιτέρω για να διασφαλίσουν τη δημοσιονομική προσαρμογή που απαιτείται” λέει χαρακτηριστικά. Για το λόγο αυτό ζητάει δραστικές αποφάσεις και αλλαγές σε ότι αφορά “τον μεγαλύτερο έλεχγο για τον περιορισμό των κρατικών δαπανών” που προκύπτουν κυρίως από τις ζημιογόνες ΔΕΚΟ και τα νοσοκομεία. Σε ότι αφορά την άναγκη να ανοίξουν οι κλάδοι των κλειστών επαγγελμάτων στη χώρα μας ο κ. Τόμσεν προσπάθησε να εξηγήσει για ποιο λόγο αυτό έχει σημασία για την ανάπτυξη της οικονομία. Φέρνοντας ως παράδειγμα τους δικηγόρους, τους συμβολαιογράφους, τους μηχανικούς, τους αρχιτέκτονες ή τους φαρμακοποιούς είπε ότι ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός θα μειώσει σημαντικά το κόστος αυτών των υπηρεσιών, επ ωφελείαν των καταναλωτών αλλά και των επιχειρήσεων κάνοντας τα προϊόντας τους πολύ πιο ανταγωνιστικά. Για τις μεταρρυθμίσεις στην υγεία είπε ότι οι Έλληνες φορολογούμενοι πληρώνουν τιμές για την περίθαλψη “που είναι υψηλότερες από ό,τι είναι απαραίτητο” και την ίδια ώρα ο ελληνικός λαός- κατά τον κ. Τόμσεν- καλείται να πληρώσει τα “τους λογαριασμούς για τα κόστη κρατικών επιχειρήσεων που δε συμβαδίζουν με τα διεθνή πρότυπα. Έτσι ζητάει “μείωση των φαρμακευτικών δαπανών, μείωση των νοσοκομειακών δαπανών, μείωση των υψηλών μισθών στις κρατικές επιχειρήσεις”

Έμφαση δίνει και στο θέμα της φοροδιαφυγής λέγοντας ότι οι μεγάλοι εισοδηματίες πρέπει να πληρώσουν το φορολογικό μερίδιο που τους αναλογεί, προσθέτοντας ότι “δε μπορούμε να περιμένουμε από τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους φτωχούς να σηκώσουν το μεγαλύτερο βάρος της προσαρμογής”. Στο ζήτημα του μισθολογικού κόστους στην Ελλάδα- για το οποίο πολύ συζήτηση έχει γίνει- ο κ. Τόμσον εκ μέρους του ΔΝΤ λέει ότι είναι προτεραιότητα “η ευθυγράμμιση των μισθών με την παραγωγικότητα”.

Για τις ελληνικές τράπεζες είπε ότι “οι εξελίξεις σχετικά με τις κεφαλαιακές τους ανάγκες υπήρξαν επίσης ενθαρρυντικές” εκτιμώντας ότι “αυτές μπόρεσαν να συγκεντρώσουν σημαντικά κεφάλαια από συναλλαγές στην αγορά δεδομένου ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας δε χρειάστηκε να ενεργοποιηθεί”. Τελος ο κ. Τόμσεν δίνει ραντεβού με την ελληνική κυβέρνηση για την εκταμίευση της τέταρτης δόσης το Μάϊο ενώ σε ότι αφορά τις κοινωνικές αντιδράσεις τις χαρακτηρίζει δικαιολογημένες αντικρούει όμως τον ισχυρισμό ότι τα μέτρα είναι άδικα. Αντιθέτως επιμένει ότι “προστατεύουν τις πιο ευάλωτες ομάδες” και καλύπτει τις προσπάθειες της κυνέρνησης λέγοντας ότι “η ίδια έχει σχεδιάσει το οικονομικό πρόγραμμα με μεγάλη αίσθηση δικαιοσύνης”

Δηλώσεις γδ του ΔΝΤ για την Ελλάδα

Πριν από την παρουσίαση της έκθεσης αξιολόγησης προηγήθηκαν οι εισαγωγικές δηλώσεις του Μουρίλο Πορτουγκάλ αναφορικά με την Ελλάδα. Ο Γενικός Διευθυντής και Αναπληρωτής Πρόεδρος του ΔΝΤ εξέφρασε τα “συγχαρητήριά” του προς τις ελληνικές αρχές για την “αποφασιστική εφαρμογή των δύσκολων και φιλόδοξων μακροοικονομικών πολιτικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων”, παρά- όπως τόνισε- τα “σημεία πίεσης στο δημόσιο τομέα και το συνεχιζόμενο δυσμενές επενδυτικό κλίμα” που εξακολουθεί να κυριαρχεί στην Ελλάδα. Έκανε λόγο για “εντυπωσιακή” δημοσιονομική προσαρμογή που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα, επισημαίνοντας παράλληλα ότι “οι οφειλές” που έχει η Ελλάδα υπό μορφή δανείων και τόκων από το παρελθόν “είναι ένα θέμα που απαιτεί μέριμνα”.

Για τον πληθωρισμό, που τους τελευταίους μήνες είχε ανοδική χρονιά με ότι αυτό συνεπάγεται, παρά τις αντίθετες προβλέψεις, ο κ. Πορτουγκάλ εκτίμησε αυτός βαίνει μειούμενος με την ανταγωνιστικότητα να βελτιώνεται. Ενδιαφέρον έχει η αναφορά του σε σχέση με την πρόσφατη ανοδική αναθεώρηση του δημοσιονομικού ελλείμματος από τη Eurostat καθώς είπε ότι οι επιτπώσεις αυτής της αναθεώρησης θα “αντισταθμιστούν πλήρως” δεδομένης “της πρόθεσης της κυβέρνησης να συνεχίσει την προσπάθεια επίτευξης του αρχικού στόχου του προγράμματος για το 2011”, χωρίς ωστόσο να λέει τι θα σημάνει η απόκλιση από αυτόν το στόχο για το ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων περικοπής σε μισθούς και συντάξεις του δημοσίου ή νέες φοροεπιβαρύνσεις.

Ο Γενικός Διευθυντής και Αναπληρωτής Πρόεδρος του ΔΝΤ προσδιόρισε την ανάγκη προώθησης διαρθωτικών μεταρρυθμίσεων στη χώρα μας ως ανάγκη ενίσχυσης των φοροεισπρακτικών μηχανισμών του κράτους (“ενίσχυση φορολογικής διοίκησης”) και συγκράτησης των δημοσίων δαπανών και ενίσχυσης των δημοσίων εσόδων (” διαχείριση των δημόσιων χρηματοικονομικών”). Ιδιαίτερη μνεία έκανε στην προώθηση μεταρρυθμίσεων μεταξύ άλλων σε κρατικές επιχειρήσεις (ΔΕΚΟ), που στελέχη του ΔΝΤ λένε ότι η κυβέρνηση πρέπει να βάλει ακόμα πιο βαθιά το μαχαίρι στο κόκκαλο σε όσες από αυτές είναι ολοκληρωτικά ζημιογόνες για το κράτος, και φυσικά στον ιδιαίτερα δαπανηρό τομέα της υγείας.

Οσον αφορά στα εργασιακά ο κ. Πόρτουγκαλ έδωσε έμφαση στην ανάγκη αλλαγών που θα σηματοδοτούν το περαιτέρω άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων και απελευθέρωσης της αγοράς στους τομείς του τουρισμού και του λιανικού εμπορίου. Αναφερόμενος στο τραπεζικό σύστημα, στήριξε την προσπάθεια των ελληνικών τραπεζών να “ενισχύσουν τα κεφάλαιά του” προσθέντοντας ότι οι αρχές είναι σε ετοιμότητα ενίσχυσής των κεφαλαίων και της ρευστότητάς τους. Από την πλευρά του ο κ. Πόρτουγκαλ στις δηλώσεις του μίλησε και για την πρόταση επιμύκηνσης αποπληρωμής των δανείων που έχει λάβει η Ελλάδα, πετώντας το μπαλάκι στους ευρωπαϊους εταίρους της χώρας μας λέγοντας ότι προέχει να “επιτευχθούν οι αναγκαίες συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους Ευρωπαίους εταίρους μας” και κατόπιν τούτο το θέμα θα συζητηθεί από το διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ σε επίσημη πλέον βάση.