Καστελόριζο το κλειδί για την ελληνική ΑΟΖ ..

Του Χρήστου Καπούτση

Το μυστικό που κρύβει ή αποκαλύπτει , η τριμερής συμφωνία του Καίρου, που δυνητικά προβλέπει τη ρύθμιση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας, Αιγύπτου και Κυπριακής Δημοκρατίας, ονομάζεται ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ.

Καταρχήν να ξεκαθαρίσουμε ότι, δεν μπορεί να γίνει τμηματική ρύθμιση των θαλασσίων ζωνών (υφαλοκρηπίδα, Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) στην Ανατολική Μεσόγειο μόνο μεταξύ τριών ή τεσσάρων κρατών (π.χ. Ελλάδας, Αιγύπτου, Κύπρου, Ισραήλ), αλλά η ρύθμιση πρέπει να είναι συνολική, για να είναι λειτουργική. Η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών της Ανατολικής Μεσογείου έχει νόημα και νομική υπόσταση, εφόσον συμφωνήσουν ΟΛΕΣ οι χώρες που εφάπτονται τα θαλάσσια σύνορά τους, που είναι: Τουρκία, Ελλάδα, Κύπρος, Συρία, Λίβανος, Ισραήλ, Αίγυπτος Λιβύη και Ιταλία.

Το «κλειδί» για την Ελλάδα, σε αυτή τη ρύθμιση των θαλασσίων ζωνών, είναι να συμπεριληφθεί και το νησιωτικό συμπλέγματα του ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟΥ, ως τμήμα της ελληνικής ΑΟΖ. Αλλά για το θέμα αυτό, θα πρέπει να υπάρξει καταρχήν συμφωνία της Ελλάδας με την Τουρκία, που δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση.

Το Καστελόριζο είναι το ανατολικότερο άκρο της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης, που απέχει 72 ναυτικά μίλια από Ρόδο και 1,25 από τις τουρκικές ακτές.

Στη νέα Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (του 1982) αναφέρεται ρητά στο άρθρο 121, ότι όλα τα νησιά που κατοικούνται, δηλαδή που έχουν οικονομική ζωή, διαθέτουν ΑΟΖ και ότι η ΑΟΖ ενός νησιού καθορίζεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που καθορίζεται και για τις ηπειρωτικές περιοχές. Άρα, σύμφωνα με το Δίκαιο για την Σύμβαση της Θάλασσας (Montego Bay, 1982), το ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ έχει ΑΟΖ.

Ειδικά για την περίπτωση του Καστελόριζου, η τουρκική διπλωματία υποστηρίζει ότι δεν είναι δυνατόν ένα τόσο μικρό νησί μπροστά από τις τουρκικές ακτές, να έχει ένα τόσο μεγάλο κομμάτι υφαλοκρηπίδας ή ΑΟΖ. Και προβάλει το επιχείρημα ότι το σύμπλεγμα των 14 νησίδων-βραχονησίδων της περιοχής του Καστελόριζου (κατοικούνται οι νησίδες Μεγίστη, ΡΩ, Στρογγύλη) διέπεται από ειδικό καθεστώς, των αποκομμένων νησίδων που επικάθονται επί της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Άρα, τα νησιά αυτά δεν διαθέτουν ούτε ΑΟΖ, ούτε και έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα, υποστηρίζει η Άγκυρα!

Η Τουρκία , διατείνεται, ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει, ότι το Καστελόριζο ανήκει στην Ελληνική ΑΟΖ, που ως έννοια είναι υπέρτερη της υφαλοκρηπίδας. Επισημαίνουμε ότι, η ΑΟΖ είναι οικονομική και όχι γεωλογική έννοια, όπως η υφαλοκρηπίδα. Αυτός είναι ο λόγος που η τουρκική διπλωματία επιμένει να μιλάει για υφαλοκρηπίδα στην περιοχή του Καστελόριζου.

Γιατί αντιδρά η Τουρκία; Διότι, αν δεχτεί ότι η περιοχή του Καστελόριζου ανήκει στην Ελληνική ΑΟΖ, τότε, το Καστελόριζο
αποτελεί σημείο οριοθέτησης της ΑΟΖ της Ελλάδας με την Αίγυπτο και με την Κύπρο και συνεπώς, η Τουρκία δεν έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο! Γι’ αυτό το λόγο η Τουρκία ζήτησε από την Αίγυπτο να μη λάβει υπόψη το Καστελόριζο, στις διαπραγματεύσεις που είχε με την Ελλάδα, ώστε να έχει και αυτή αφενός θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και αφετέρου μεγάλο μερίδιο στον υποθαλάσσιο πλούτο της περιοχής, που εκτιμάται ότι έχει και τα μεγαλύτερα αποθέματα (λεκάνη Ηροδότου). Μάλιστα ο Τ. Ερντογάν με τον ανατραπέντα πρόεδρο της Αιγύπτου Μ.Μόρσι είχαν προχωρήσει σε καταρχήν συμφωνία ρύθμισης των μεταξύ τους θαλασσίων ζωνών, αγνοώντας Ελλάδα και Κύπρο!

Το εντυπωσιακό είναι ότι, η Τουρκία, ενώ δεν έχει υπογράψει και δεν έχει επικυρώσει το Δίκαιο για την Σύμβαση της Θάλασσας (Montego Bay, 1982), έχει οριοθετήσει την ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα με την Ρουμανία, την Βουλγαρία και με την Ρωσία!!

Και ακόμη, σύμφωνα με Διεθνές Δίκαιο, ένα παράκτιο κράτος αποκτάει ΑΟΖ με μονομερή δήλωση ανακήρυξης. Και στη συνέχεια, συνάπτει συμφωνίες οριοθέτησης με τα γειτονικά κράτη. Εάν δεν καταστεί δυνατή η συμφωνία οριοθέτησης, τότε η διαφορά τους λύνεται με παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο.
Επομένως, η Ελλάδα, μπορεί μονομερώς να ανακηρύξει την ΑΟΖ της, στην οποία θα συμπεριλάμβανε και το Καστελόριζο. Στην περίπτωση που η Τουρκία αντιδράσει με πολιτικά μέσα, η υπόθεση θα παραπεμφθεί στο Διεθνές Δικαστήριο. Αν όμως η Άγκυρα επιλέξει την αντίδραση με στρατιωτικά μέσα, τότε, Ελλάδα και Τουρκία θα μπουν σε οδυνηρές περιπέτειες.

onalert.gr