Η ΜΥΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ (Α’ ΜΕΡΟΣ)-ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΟΛΟΙ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ

Τι ήταν η μύηση στην αρχαιότητα;

Στην αρχαιότητα η μύηση αφορούσε, έκρυβε και απεκάλυπτε μυστικά για όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Αποκαλύψεις γίνονταν και κατευθύνσεις δίνονταν για την καλλιέργεια και της σποράς της γης, για πρακτικές τέχνες, για την αντιμετώπιση των καιρικών συνθηκών, για την πρόληψη των επιδημειών και των ασθενειών, για την καθημερινή διατροφή, για την καθαριότητα και περιποίηση του σώματος. Το ιερατείο έπαιζε το ρόλο το εκπαιδευτικού, του επιστήμονα και των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Όμως παράλληλα με την καθοδήγηση για ένα σωστό τρόπο αντιμετώπισης των συνθηκών της ζωής, η ομάδα των μυστών απεκάλυπτε στους κατάλληλα προετοιμασμένους τα μυστήρια του σύμπαντος, τα μυστικά της ανθρώπινης ψυχής, τους νόμους της θεραπευτικής, τους φυσικούς νόμους, τα μυστήρια της ζωής και του θανάτου, τη θεογονία, την κοσμογονία.
Η τελετουργική διαδικασία ονομαζόταν μυστήριο. Οι χώροι ήταν μακριά από τις πόλεις και ονομάζονταν άντρα οργίων ή τόποι μυστηρίων.

Τί σήμαινε η λέξη όργιο στην αρχαιότητα;

Όργιο στην αρχαιότητα ήταν η τελετουργία η οποία δημιουργώντας την κατάλληλη ψυχική συγκίνηση στο μυούμενο του επιτρέπει να βιώσει την εκστασιακή εμπειρία. Το όργιο είναι η ψυχική ιεροτελεστία η οποία μαςαποκαλύπτει τον εσωτερικό μας Εαυτό. Προσφέρει την ανώτερη πνευματική χαρά που πηγάζει από την ένωση των δύο αντίθετων πόλων, της ύλης και του πνεύματος και πραγματώνεται διαμέσου μιας συνδετικής ενέργειας η οποία ονομάζεται μυστική έλξη.

Που ήταν οι τόποι μυστηρίων;

Στα “Πολιτκά” (VII 1331α) ο Αριστοτέλης αναφέρει: “Οι οίκοι δε οι καθιερωμένοι δια την λατρείαν των Θεών, δέον όπως ευρίσκονται όχο μόνον εις την κατάλληλιν θέσιν, αλλά και εις την ιδίαν, εκτός εκείνων των οποίων την θέσιν ορίζει ο Νόμος χωριστά ή κάποιο μαντείον πυθόχρηστον. Ακόμη δε τα ιερά των αγροτικών περιοχών πρέπει να ευρίσκονται συμμέτρως κατανεμημένα, αλλά μεν αφιερωμένα εις τους Θεούς, αλλά δε είς ήρωας”.
Από πληροφορίες που έχουμε από αρχαιολογικά ευρήματα μας πείθουν ότι οι χώροι των μυστηρίων των Μάγια, των Αιγυπτίων, των Περσών και των αρχαίων Ελλήνων έχουν την ίδια δαιδαλώδη κατασκευή και την ίδια υπόγεια κατασκευή, ώστε να υποβάλλουν το δέος και τη συγκίνηση στους υποψήφιους μυημένους.

Ποιές εποχές του χρόνου γίνονταν τα μυστήρια και γιατί;

Οι εποχές που διεξαγόντουσαν τα μυστήρια ήταν κοινές για όλους τους αρχαίους λαούς και συνέπιπταν με τα ηλιοστάσια και τις ισημερίες. Τα μικρά μυστήρια της Ελευσίνας λάβαιναν χώρα το Μάρτιο και τα μεγάλα τον Σεπτέμβριο. Τα Καβείρια τον Μάρτιο, τα Οσιριακά το φθινόπωρο και της Ίσιδας το Μάρτιο. Τα Διονυσιακά ξεκινούσαν με τη γέννηση του Διονύσου στο χειμερινό ηλιοστάσιο για να ολοκληρωθούν τον Φεβρουάριο. Τα Μιθραϊκά άρχιζαν με το χειμερινό ηλιοστάσιο τον Δεκέμβριο με τη γέννηση του Μίθρα για να ολοκληρωθούν στην εαρινή ισημερία με την ανάσταση του Μίθρα. Τα Ήραια μυστήρια λάβαιναν χώρα την άνοιξη προς τιμή της Θήλειας Αρχής.

Σύμφωνα με την αποκρυφιστική παράδοση τις μέρες των ηλιοστασίων και των ισημεριών συμβαίνει να δημιουργούνται κάποια ανοίγματα στο μαγνητικό δακτύλιο του πλανήτη, τα οποία μεταφέροντας καταιγισμούς από μαγνητικές ακτινοβολίες πυροδοτούν τις ψυχικές συγκινήσεις και τιςπνευματικές ανατάσεις. Τότε η μαγνητική ατμόσφαιρα της γης είναι κατάλληλη για ψυχική ανάταση και οι άνθρωποι αποκτούν την ανάλογη ευαισθησία για να δεχτούν κάποια αλήθεια που τους βοηθά να γίνουν καλύτεροι.
Η γέννηση του Χριστού γιορτάζεται στο χειμερινό ηλιοστάσιο, εποχή που οι μαγνητισμοί κυοφορούν τη νέα γέννηση της φύσης. Ο θάνατος και η ανάσταση του Χριστού γιορτάζεται στην εαρινή ισημερία για να κλείσει ο κύκλος της γέννησης, του θανάτου και της ανάστασης στο θερινό ηλιοστάσιο με την γιορτή της Πεντικοστής, που συμβολίζει τηναποπνευμάτωση και την ανάληψη στους πνευματικούς κόσμους.

Ποιά ήταν τα σπουδαιότερα μυστήρια στον κόσμο κατά την αρχαιότητα;

1. Ορφικά Mυστήρια. Καθιερώθηκαν από τον μύστη Ορφέα.
2. Διονυσιακά Μυστήρια. Είναι συνέχεια των ορφικών, το τελετουργικό αναφέρεται στο διαμελισμό του Διονύσου, που ήταν γιος της Σεμέλης και του Δία. Από τον διαμελισμό η Αθηνά διασώζει μόνο την καρδιά και την επιστρέφει στον Δία. Είναι μύηση που αποκαλύπτει την άφιξη στον κόσμο της μορφής και την επιστροφή στο Θείο, διαμέσου μιας συγκινησιακής τελετουργίας της γνωστής ωμοφαγίας. Η ωμοφαγία συμβολίζει την μεταλλαγή της ύλης σε πνεύμα, αφού προηγουμένως ο μυούμενος εμπειρικά ενστερνιστεί το μεθύσι της ύλης και τον πόνο που μοιραία ακολουθεί μετά από ένα τέτοιο μεθύσι.
3. Ήραια Μυστήρια. Απεκάλυπταν την ύπαρξη της Θήλειας Αρχής, ως Αρχής συμπορευόμενης με την Άρρενα Αρχή.
4. Καβείρια Μυστήρια. Απεκάλυπταν το θάνατο και την ανάσταση διαμέσου μιας τελετουργικής σταύρωσης, η οποία συμβόλιζε τη δοκιμασία της ενσαρκωμένης ψυχής στο ταξίδι της στο μορφικό κόσμο.
5. Θρακικά Μυστήρια. Αφιερωμένα στην Εκάτη και την Περσεφόνη η οποία αντιπροσώπευε την ψυχή.
6. Φρυγικά Μυστήρια. Αφιερωμένα στο γιο της Κυβέλης Σαβάζιο και το Διόνυσο.
7. Ελευσίνια Μυστήρια. Με το μύθο της Περσεφόνης, της Δήμητρας και του Πλούτωνα ερμήνευαν την κάθοδο του πνεύματος στη μορφή.
8. Πυθαγόρεια Μυστήρια. Το αριθμοσοφικό σύστημα του Πυθαγόρα ερμήνευε τη θεογονία και την κοσμογονία. Κατέληγαν σε ένα σύστημα πρακτικό και καθαρτήριο για να οδηγήσουν το μυούμενο από την ύλη στο πνεύμα.
9. Δελφικά Μυστήρια. Αφορούσε το σύμβολο του πνεύματος και του φωτός, του Απόλλωνα. Ακόμα η τελετουργία αποσκοπούσε στην πνευματική άνοδο του μυούμενου.
10. Μιθραϊκά Μυστήρια. Αφορούσαν τη γέννηση του θεού Μίθρα, τον αγώνα του να υποτάξει την ύλη και την πνευματική του ανάσταση μετά από τη σωματική του στύρωση.
11. Αιγυπτιακά Μυστήρια. Όσιρις, Ίσιδα και Ώρος αποτελούσαν το τρισυπόστατο της αιγυπτιακής μύησης. Ο τεμαχισμός του Όσιρι, όμοιος με τον τεμαχισμό του Διόνυσου και του Βράχμα, και η συγκόλιση των τεμαχίων του σώματός του από την Ίσιδα, την Θήλεια Αρχή, συμβολίζουν την πολλαπλότητα, την ατομικοποιημένη μορφή, που πρέπει πάλι να ενωθεί με το πνεύμα για να ξαναβρεθεί στην αρχική πνευματική κατάσταση.
12. Ινδικά Μυστήρια. Βράχμα, Βισνου και Σίβα, το τρισυπόστατο της ινδικής Τριάδος που αντιπροσωπεύει το Δημιουργό, το Συντηρητή και τον Καταλύτη.

Γένεση, ζωή και θάνατος με πρωταγωνιστές το θάνατο και την ανάσταση είναι η μύηση που δίνουν όλα αυτά τα μυστήρια. Ο χρόνος διεξαγωγής των μυστηρίων διαρκούσε συνήθως εννιά ημέρες. Εννιά ημέρες διαρκούσαν τα Ελευσίνια Μυστήρια το Σεπτέμβριο και ονομαζόντουσαν τα μυστήρια του θανάτου και της αναγέννησης. Εννιά μέρες και τα Καβείρια, τα μυστήρια της γέννησης. Ο αριθμός εννιά συμβολίζει τον αριθμό των πεδίων που διέρχεται η ψυχή για να φτάσει στο φυσικό κόσμο. Εννιά ημέρες έκανε το σφυρί του Ήφαιστου να φτάσει από τον ουρανό στη γή (Ησίοδος, Κοσμογονία).

Γιατί εξαφανίστηκαν όλα αυτά τα Μυστήρια;

Με την εξάπλωση και την επιβολή του Χριστιανισμού, τα άντρα των σεμνών οργίων σιγά-σιγά εξαφανίστηκαν. Τα Ελευσίνια σταμάτησαν κατά διαταγή του αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Μικρού. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως και η μύηση εξαφανίστηκε, απλά μεταφέρθηκε με παρόμοιες τελετουργίες και σύμβολα στις χριστιανικές μυήσεις ή από ομάδες μυστών παρέμεινε στη διάρκεια των δύο τελευταίων χιλιετιών σε επίπεδο προσωπικών μυήσεων και αποκαλύψεων. Ακόμα διαφυλάχτηκε μέσα από ομάδικές μυήσεις με το όνομα Ροδοσταυρισμός, Τεκτονισμός, Πνευματισμός και Θεοσοφία. 

Ποιά ήταν η προετοιμασία;

Μετά από την αίτηση που υπέβαλε ο υποψήφιος κρινόταν από το ιερατείο αρκετό καιρό πριν για το αν ήταν κατάλληλος να δεχτεί τέτοια μύηση, αν είχε τα κατάλληλα νοητικά και ηθικά προσόντα και αν η διαγωγή του στην κοινωνία ήταν κόσμια.
Πριν από τη διεξαγωγή των μυστηρίων προηγούντο καθαρτήριες πρακτικές με σκοπό την ψυχική και σωματική προετοιμασία του υποψήφιου μυούμενου. Νηστείες, λουτρά, θυσίες ζώων, προσευχές, σκέψεις καθαρές, δίκαιες και ανώτερες ήταν και είναι οι απαραίτητες προκαταρκτικές διαδικασίες για την είσοδο του υποψήφιου στα μυστήρια. Ψαλμωδίες και κηρύγματα ανέβαζαν το ηθικό του υποψήφιου και του δημιουργούσαν μια τέτοια συγκινησιακή κατάσταση που τον προετοίμαζε να δεχτεί τις αποκαλυτπόμενες αλήθειες.

Το ΟΜΑΚΟΙΟ ήταν μια σχολή στον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας που ιδρύθηκε από τον Πυθαγόρα. Άνθρωποι κάθε ηλικίας προσερχόντουσαν. Κατέθεταν τις περιουσίες τους για να διατηρήται το κοινόβιο και ζούσαν εκεί για αρκετά χρόνια παρατηρούμενοι καθημερινά για την συμπεριφορά τους από τον ίδιο τον Πυθαγόρα. Ήταν χωρισμένοι σε τρείς τάξεις. Τους ακουσματικούς, τους εσωτερικούς και τους μύστες.Οι ακουσματικοί παρέμεναν σ’ αυτή την τάξη από 2 έως 5 χρόνια, ήτανυποχρεωμένοι να μην φλυαρούν παρά μόνο για σοβαρούς λόγους. Διδασκόντουσαν μια ηθική ανώτερη που με το πέρασμα των χρόνων γινόταν για τους μαθητές τρόπος ζωής.
Όσοι δεν πετύχαιναν έφευγαν από την αδελφότητα, ενώ όσοι πετύχαιναν προβιβαζόντουσαν στην δεύτερη τάξη των Εσωτερικών. Στη δεύτερη τάξη δίδασκαν οι μύστες, οι φωτισμένοι μαθητές του Πυθαγόρα. Στην τρίτη τάξη των Μυστών δίδασκε προσωπικά ο μεγάλος διδάσκαλος.

Στα Αιγυπτιακά μυστήρια ήταν γνωστές οι δοκιμασίες που έπρεπε να υποστούν οι υποψήφιοι για να κριθούν άξιοι για μύηση. Υπήρχαν επτά βαθμοί ή επτά μυήσεις και προηγείτο μια σκληρότατη δοκιμασία ικανή να κρίνει την ψυχική αντοχή, το ήθος και τη νόηση του υποψήφιου.

Στα Μυστήρια των Εσσαίων ακολουθούσαν περίπου την Πυθαγόρεια γραμμή. Τρείς ήταν οι κυριότεροι βαθμοί μύησης. Στον πρώτο βαθμό ανήκαν όλοι όσοι εργάζονταν χειρωνακτικά για να εξασφαλίσουν τα προς το ζειν στην ομάδα. Ονομαζόντουσαν Νεοφώτιστοι. Στη δεύτερη ομάδα ήταν οι μυημένοι και όσοι ασχολούντο και τα τελετουργικά. Για να περάσουν από τον πρώτο βαθμό στο δεύτερο έπρεπε να αποδείξουν ότι είχαν κατακτήσει αξίες όπως της εγκράτειας, της ανιδιοτέλειας, της θυσίας, της τιμιότητας, της δικαιοσύνης και της σωφροσύνης. Στον τρίτο βαθμό ήταν ο βαθμός των Ιερέων με αρχηγέτη τον Κύριο της Δικαιοσύνης.

ΠΗΓΗ