Τεχνητή νοημοσύνη, big data και drones ενάντια στα κουνούπια

Στην υπηρεσία της καταπολέμησης των κουνουπιών μπαίνει δυναμικά η τεχνολογία, με εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιούν «μεγάλα δεδομένα» ή αλλιώς «big data», αλλά και drones που διενεργούν πλέον ψεκασμούς σε δύσβατα σημεία, στα οποία δεν είναι εύκολη η πρόσβαση των συνεργείων.

Με δεδομένη μάλιστα και την περσινή παρουσία του ιού του Δυτικού Νείλου στην Ελλάδα, αλλά και τον κίνδυνο μετάδοσης άλλων ασθενειών μέσω των κουνουπιών, η χρησιμότητα τέτοιου είδους εφαρμογών καθίσταται ακόμη μεγαλύτερη, καθώς αυξάνεται σημαντικά η δυνατότητα έγκαιρου εντοπισμού των προνυμφών και εν τέλει η αποτελεσματικότητα του έργου.

Στο πλαίσιο της μεθόδου αυτής, που θα εφαρμοστεί φέτος, για πρώτη φορά, καθολικά στην Κεντρική Μακεδονία αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, ένας ειδικός αλγόριθμος, μέσω τεχνητής νοημοσύνης, εξετάζει τα ψηφιοποιημένα δεδομένα ευρείας κλίμακας, από μεγάλο αριθμό προηγούμενων παρατηρήσεων. Παράλληλα, τα συνδυάζει με σειρά άλλων σχετικών δεδομένων και τελικά προσδιορίζει τα σημεία στα οποία υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες παρουσίας πληθυσμών κουνουπιών που πρέπει να αντιμετωπιστούν ώστε να αποφευχθεί η εξάπλωσή τους.

«Για μια δεκαετία διατηρούσαμε δεδομένα για δεκάδες χιλιάδες σημεία στα οποία είναι πιθανή η εμφάνιση εστιών αναπαραγωγής κουνουπιών (υγροτοπικά συστήματα, αποστραγγιστικά φρεάτια, σημεία με λιμνάζοντα νερά κ.α.). Το 2016 χρησιμοποιήσαμε για πρώτη φορά μια ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία πλέον εισάγουμε συστηματικά όλα τα δεδομένα παρατηρήσεων από ένα σταθερά αυξανόμενο αριθμό συνεργείων πεδίου (65 συνεργεία για το 2019). Τέτοια δεδομένα παρατηρήσεων είναι η θέση και ο χάρτης της εστίας, η παρουσία ή μη νερών και προνυμφών, η καταγραφή του είδους και του σταδίου ανάπτυξης των προνυμφών και τα ημερήσια μετεωρολογικά δεδομένα από τον πλησιέστερο μετεωρολογικό σταθμό. Το 2017 η καταγραφή έγινε πληρέστερη, φτάσαμε τις 25.000 παρατηρήσεις στην Κεντρική Μακεδονία και καταφέραμε, μέσω τεχνητής νοημοσύνης, να δημιουργήσουμε έναν αλγόριθμο που θα μπορούσε να προβλέπει, σε εβδομαδιαία βάση, τα σημεία όπου θα εμφανιστούν κουνούπια ώστε να γίνουν εγκαίρως οι ψεκασμοί. Το 2018, σε σύνολο 50.000 παρατηρήσεων, το σύστημα αυτό αξιολογήθηκε πιλοτικά και διαπιστώσαμε με μεγάλη έκπληξη ότι η ακρίβεια των παρεμβάσεών μας υπερδιπλασιάστηκε. Η πιθανότητα να βρούμε τις προνύμφες πλέον υπερβαίνει το 85%» τονίζει στο Αθηναϊκό/ Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πρόεδρος της εταιρίας «Οικοανάπτυξη», δρ. Σπύρος Μουρελάτος.

Ο ίδιος διευκρινίζει ότι πρόκειται για μια σημαντικότατη καινοτομία, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη και τα νευρωνικά δίκτυα χρησιμοποιούνται ήδη στη διαχείριση επιστημονικών δεδομένων σε πολλούς τομείς, για πρώτη φορά όμως στον κόσμο η τεχνητή νοημοσύνη εφαρμόζεται σε έργα καταπολέμησης κουνουπιών μεγάλης κλίμακας, αξιοποιώντας στο μέγιστο δυνατό την υφιστάμενη τεχνογνωσία της Οικοανάπτυξης και τα συλλεγόμενα δεδομένα πεδίου.

«Μέχρι πριν δύο μήνες τελειοποιούσαμε το μοντέλο αλλά δεν μπορούσαμε να φανταστούμε το επίπεδο της ακρίβειας στην πρόβλεψη των σημείων όπου παρουσιάζονται αυξημένες συγκεντρώσεις προνυμφών. Αυτό σημαίνει ότι η καταπολέμηση των κουνουπιών θα είναι πλέον κατά πολύ πιο αποτελεσματική, αφού αυξάνεται η δυνατότητα έγκαιρου εντοπισμού των προνυμφών, οι ψεκασμοί θα γίνονται πολύ πιο στοχευμένα και οι ταχύτητες ανταπόκρισης σε περιπτώσεις επιδημιών θα είναι σαφώς μεγαλύτερες» σημείωσε.

Ένα επιπρόσθετο «εργαλείο» στην υπηρεσία της καταπολέμησης των κουνουπιών θα είναι φέτος και τα drones, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να προσεγγίσουν δύσβατα σημεία, στα οποία η πρόσβαση και η καταπολέμηση από εδάφους δεν είναι εφικτή. «Αξιολογούμε διαρκώς τις εστίες αναπαραγωγής κουνουπιών. Κάποιες από αυτές μπορεί να μην ψεκάζονται καλά λόγω δυσκολίας στην προσέγγιση. Εκεί, η καλύτερη λύση είναι η χρήση των drones, που έχουν τη δυνατότητα να ψεκάσουν αποτελεσματικά και γρήγορα μεγάλες περιοχές. Η χρήση άλλωστε, από φέτος, στόλου μη επανδρωμένων αεροσκαφών και τεσσάρων πιστοποιημένων πιλότων που θα τα χειρίζονται από το έδαφος, έρχεται να καλύψει το κενό που υπήρχε, μέχρι στιγμής, μεταξύ της δυνατότητας ευρείας κάλυψης από επανδρωμένα ψεκαστικά ελικόπτερα και των δυσκολιών του ψεκασμού από συνεργεία στο έδαφος» υπογραμμίζει ο κ. Μουρελάτος.

Οι παραπάνω πρακτικές παρουσιάστηκαν προ ημερών στο 1ο Συνέδριο της Εταιρείας Οικολογίας των Διαβιβαστών (Society of Vector Ecology) που πραγματοποιήθηκε στην Ινδία αλλά και στο 9ο διεθνές συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ελέγχου Κουνουπιών (European Mosquito Control Association) στη Γαλλία.

thetoc.gr