Ιδού γιατί μπήκε ο Χριστός στην Ιερουσαλήμ με γαϊδούρι

Γράφει ο Χρήστος Μαντζιάρης

Των Βαΐων σε λίγο. Η τελευταία είσοδος του Χριστού στην Ιερουσαλήμ. Τα μηνύματα που προκύπτουν και από το γεγονός αυτό είναι πολλά. Δεν είναι σημαντικά μόνο όσα μας μετέδωσε ο Χριστός με τον λόγο Του. Εξ άλλου, ο ίδιος με την διδασκαλία του, μας άφησε εντολή να γνωρίσουμε, να μάθουμε, την αλήθεια και η αλήθεια θα μας ελευθερώσει, που σημαίνει ότι πρέπει να ερευνούμε ώστε να γίνουμε μέτοχοι της αλήθειας. Πολλοί μελετούν μόνο τις διδαχές Του και λιγότεροι μένουν στην μελέτη των πράξεων του Χριστού. Πολλές δε πράξεις Του παραμένουν, κακώς, χωρίς μελέτη, διότι ο Χριστός δίδασκε και με τα έργα του. Μια από τις πράξεις του Χριστού που μένει ικανώς αμελέτητη είναι και γιατί ο Χριστός μπήκε με γαϊδούρι στην Ιερουσαλήμ. 

Λένε κάποιοι ότι μπήκε λόγω ταπεινότητος. Δηλαδή, όταν έμπαινε με τα πόδια τι έδειχνε; Έπαρση; Υπήρχε πιο ταπεινή είσοδος από να μπει περπατώντας στην πόλη όπως έκανε και τις άλλες φορές; Καλή είναι η θεολογική ανάλυση αλλά υπάρχουν και άλλα ιστορικά στοιχεία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε το μεγαλείο του Χριστού στην Γη.

Ο Χριστός, ως παντογνώστης, ήξερε ότι ήλθε η ώρα να Τον σκοτώσουν οι εβραίοι. Αφού λοιπόν ήξερε ότι έμπαινε για τελευταία φορά στα Ιερά Σόλυμα, μπήκε καβάλα σε ένα γαϊδούρι. Η είσοδος του Ιησού υπήρξε θριαμβευτική, αλλά γιατί διάλεξε να μπει με γαϊδούρι; Για να εννοήσουμε, όσο μπορούμε, ας δούμε τι θέση είχε το γαϊδούρι στην ζωή και κυρίως στις τελετουργίες των εβραίων, διότι ο Χριστός πήγε σ’ αυτούς όχι γιατί είναι περιούσιοι, αλλά γιατί είναι οι πιο επικίνδυνοι, και αυτό φαίνεται μέχρι σήμερα. 

Την εποχή εκείνη μόνο οι αρχιραβίνοι, το ιερατείο των 72 ραβίνων, είχαν το προνόμιο να κυκλοφορούν καβάλα σε λευκά γαϊδούρια. 

Τα άλογα ήταν στο προνόμιο των ρωμαίων κατακτητών. Τα γαϊδούρια, οι απλοί εβραίοι, τα χρησιμοποιούσαν για εργασίες. Επίσης, σύμφωνα με την πολύ αρχαία ιστορία, ο θεός τους, ο τυφώνας που παριστάνεται ως φίδι με δύο ουρές, έφυγε από την Αίγυπτο καβάλα σε ένα γαϊδούρι. Στην αρχαία Αίγυπτο το γαϊδούρι ήταν συνδεδεμένο με τον Θεό Σετ ή Σεθ, τον δολοφόνο του Όσιρι.

Οι εβραϊκές παραδόσεις, καθότι πολλά είναι κλεμμένα και από τους αιγυπτίους,  λένε ότι ο θεός τους θα επιστρέψει πάλι πάνω σε ένα γαϊδούρι ως Μεσσίας, διότι είχε φύγει την εποχή των ανακατατάξεων στην Γη πάνω σε ένα γαϊδούρι. Η εβραϊκή έκφραση «ο γάιδαρος του Μεσσία» προέρχεται από το βιβλίο του Ζαχαρία (Κεφ. 9, 9) στο οποίο αναφέρεται πάλι ότι ο «βασιλιάς» θα έρθει πάνω σε ένα γαϊδούρι. 

Ο Χριστός, ήταν σαν να έλεγε στο εβραϊκό ιερατείο, διότι οι απλοί άνθρωποι τον υποδέχθηκαν ενθέρμως κατά την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, ότι εγώ είμαι αυτός που περιμένετε. Επέστρεψα. Εγώ είμαι ο πραγματικός θεός. Οι γραμματείς και φαρισαίοι φυσικά πήραν το «μήνυμα» και γι αυτό ήθελαν να τον σκοτώσουν, διότι αλλιώς φανταζόντουσαν τον βασιλιά – θεό τους. Αυτός είναι ο λόγος που επέμεναν ν’ απαντήσει ο Χριστός μπροστά στον Πιλάτο στην ερώτηση αν είναι ο υιός του Θεού ώστε να τον τιμωρήσουν για βλασφημία. Γι’ αυτό έβαλαν και τον Πιλάτο να κάνει στον Χριστό την ίδια ερώτηση. Μια ζωή στην πονηριά οι Ιουδαίοι. Μόνο στους μαθητές είπε ο Χριστός ποιος είναι, αλλά τους είπε όμως να μην λένε τίποτα στους άλλους. 

Επίσης, μας λέει το Ευαγγέλιο ότι όταν ξεψύχησε ο Χριστός στον σταυρό, εκτός των άλλων γεγονότων, εσχίσθη και το καταπέτασμα του ναού. Δηλαδή σχίσθηκε η κουρτίνα στον ναό του Σολομώντος. Δεν μας λέει όμως το Ευαγγέλιο, και πολύ δύσκολα βρίσκει κανείς σε δημοκρατικά καθεστώτα τέτοιες πληροφορίες, τι υπήρχε πίσω από την κουρτίνα και φυσικά με το που σχίσθηκε η κουρτίνα, τι αποκαλύφθηκε. Πίσω από την κουρτίνα σύμφωνα με κάποιους συγγραφείς, υπήρχε το άγαλμα κάποιου βαθυπώγωνος γέροντος ο οποίος ήταν επάνω σε γαϊδούρι και κρατούσε στα χέρια του ένα βιβλίο. Ποιος ήταν αυτός ο γέρος και γιατί τον είχαν κρυμμένο πίσω από κουρτίνα; Ποιο βιβλίο κρατούσε; 

Αυτό το κρυφό άγαλμα, αν υπήρχε, υπήρχε στο ισόγειο του ναού. Φημολογείται όμως ότι στο υπόγειο του ναού, μακριά και κρυφά από τον λαό, όπως είναι π.χ. σήμερα το Βατικανό, αφού κατέβαινε κάποιος 33 σκαλιά σε ημικυκλική διάταξη έφθανε σ’ έναν χώρο όπου υπήρχε κάτι ακόμη πιο κρυφό. Υπήρχε μια χρυσή γαϊδουροκεφαλή που όποιος πήγαινε την προσκυνούσε. Ο ιστορικός Δαμόκριτος σύμφωνα με τον Σουΐδα, στο λήμμα «Ιουδαίος», αναφέρει ότι οι Ιουδαίοι: «Χρυσήν όνου κεφαλήν προσεκύνουν, και κατά τριετίαν ξένον αγρεύοντες, κλπ» δηλαδή, προσκυνούσαν χρυσή γαϊδουροκεφαλή και κάθε τρία χρόνια συλλάμβαναν κάποιον ξένο και του θυσίαζαν σκοτώνοντάς τον κόβοντάς τον κομματάκια. Αυτό που δεν μας λέει ο Δαμόκριτος και το οποίο αντλούμε από άλλες, ανασφαλείς, ιστορικές πηγές είναι ότι ο ξένος που θυσίαζαν όταν γιόρταζαν οι Ιουδαίοι τον γάιδαρο, ήταν Έλληνας. (Τα ιστορικά βιβλία του Δαμοκρίτου για τους Ιουδαίους έχουν χαθεί).

Στην Ρώμη, την περίοδο της δόξης της, είχαν κατηγορηθεί πάλι οι εβραίοι για Ονολατρεία (Onolatry), ότι δηλαδή προσκυνούσαν χρυσή γαϊδουροκεφαλή και έκαναν ανθρωποθυσίες ξένων ανθρώπων. Υπάρχουν δηλαδή και άλλες πηγές ιστορικών πληροφοριών που μας δείχνουν την «συμμετοχή» των γαιδάρων, πέραν ως μέσων εργασίας και μεταφοράς, στις λατρευτικές τακτικές των Ιουδαίων. 

Ακόμη και σήμερα έχουν μια σπάνια γιορτή οι εβραίοι ραβίνοι προς τιμήν του γαιδάρου. Η τελετή αυτή είναι πολύ παλιά, και δύσκολα μπορεί να την εννοήσει κάποιος μη εβραίος. Το πρωτότοκο γαϊδούρι θεωρείται άγιο. Και για να το κάνουν άξιο εργασίας κάνουν τελετή στην οποία το ανταλλάσουν την αγιοσύνη (Saint) του γαϊδουριού με ένα αρνί, έναν αμνό. (Φυσικά ολ’ αυτά είναι συμβολικά) Το αρνί παίρνει την αγιοσύνη από τον γάιδαρο και το δίνουν στον ραβίνο της τελετής, και αυτός το ψήνει και το τρώει. 

«Είναι μια μεγάλη και υπέροχη ευκαιρία να εκπληρωθεί μια θεϊκή εντολή» είπε κάποιος ραβίνος στην Αμερική, σε ανάλογη τελετή που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγα χρόνια στην Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, στο Νιου Τζέρσεϋ. Ποια ειν’ αυτή η εντολή; Δεν είναι γνωστό σε μας. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η τελετή αυτή ξεκινάει από την εποχή των 10 πληγών του φαραώ κατά την οποία ο Γιαχβέ σκότωσε όλα τα πρωτότοκα των αιγυπτίων, ανθρώπους και ζώα.  

Πάντως ο τελετάρχης ραβίνος, όταν παίρνει π.χ. αρνί ή κατσίκι αντί του γαϊδάρου, εύχεται πολλές ευλογίες. Το γιατί επελέγη ο γάιδαρος μας λέει το Ταλμούδ 12 ότι αυτό έγινε «γιατί αυτό είναι μια θεϊκή εντολή χωρίς λογική και αιτία». 

Ο MIidrash, το προχωράει ακόμη περισσότερο, και μας λέει ότι ο λόγος της τελετής με τον γάιδαρο είναι εις ανάμνηση του ότι ο θεός τους σκότωσε όλα τα πρωτότοκα παιδιά των Αιγυπτίων τα οποία συγκρίνονται με τα γαϊδούρια στο βιβλίο του Ιεζεκιήλ 14. Όπως και να ‘χει είναι δύσκολο για μας να βγάλουμε άκρη, διότι δεν μας λένε και πολλά. Τον γάιδαρο οι εβραίοι τον λένε και “chomer”, δηλαδή «πράγμα» και ίσως από ‘κει εμείς τον λέμε «γομάρι».  

Τυχαία νομίζετε ότι ο ελληνικός λαός αποκαλεί τους κακούς ανθρώπους «γαϊδούρια», ενώ αν το σκεφθεί κάποιος λογικά θα δει το καημένο το γαϊδουράκι δεν φταίει σε κάτι, είναι αδικημένο. Ήσυχο και εργατικό είναι. 

Ο Χριστός λοιπόν μπαίνοντας στην Ιερουσαλήμ πάνω σε γαϊδούρι, έδωσε το μήνυμα στους ραβίνους ότι εγώ είμαι ο γιός του Θεού που περιμένετε, και γι αυτό φυσικά δεν απαντούσε στην ερώτησή τους διότι ήδη τους είχε απαντήσει, και τους έδειξε επίσης ότι βρίσκονται σε πλάνη. Πλάνη η οποία γίνεται μεγαλύτερη καθόσον πολλά τα κρύβουν από τον λαό τους που τον οδηγούν στην απώλεια. 

Το Πάσχα έφθασε. Το πραγματικό πέρασμα (Πάσχα) από τον θάνατο στην ζωή είναι του Χριστού και όχι της Ερυθράς θαλάσσης. Καλό ορθόδοξο Πάσχα.

Χρήστος Μαντζιάρης