GEWKWN: Την ώρα της Κρίσεως, μόνο κριτήριο η Αγάπη. Ο Θεός είναι αγάπη. «Ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστίν» (Α΄ Ιω. δ΄ 8), μας λέει ο μαθητής της αγάπης, ο ευαγγελιστής άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος. Αυτή η φράση κρύβει μέσα της όλη την ουσία του Θεού, όλη την αλήθεια για την ύπαρξή Του και για το πώς επιθυμεί να σχετίζεται με τον κόσμο και τα πλάσματά Του. Ο Θεός, λοιπόν, δεν είναι απλά μια πανίσχυρη οντότητα ή μια διάσταση της εξουσίας και της σοφίας. Είναι η αγάπη, η απόλυτη και τέλεια αγάπη, η αγάπη που δεν γνωρίζει όρια, που ξεπερνά κάθε ανθρώπινη αντίληψη και κάθε ανθρώπινη αδυναμία.

Ακριβώς επειδή είναι αγάπη, ο Θεός εκδήλωσε αυτήν την αγάπη με τον πιο απερίγραπτο τρόπο, μέσα από τη θυσία του Υιού Του για τη σωτηρία του ανθρώπινου γένους. Αυτή η υπεράνθρωπη και ακατανόητη αγάπη τον οδήγησε στην αποδοχή του ανθρώπινου πόνου, της ανθρώπινης θλίψης και τελικά στον Σταυρό. Σαρκώθηκε και πέρασε την θυσία του Σταυρού για να δείξει στον άνθρωπο την δύναμη της αγάπης, η οποία δεν περιορίζεται από τίποτα, ούτε από το θάνατο, ούτε από τον πόνο, ούτε από την αδικία. Αυτή η αγάπη είναι ατελείωτη και αναφαίρετη.

Και ακριβώς επειδή ο Θεός είναι αγάπη, ζητάει και από εμάς να γίνουμε άνθρωποι της αγάπης. Ζητάει από εμάς, τους πιστούς Του, να κάνουμε την αγάπη την πρώτη και απόλυτη επιδίωξή μας. Η αγάπη, η αληθινή αγάπη που διακηρύττει το Ευαγγέλιο, πρέπει να είναι η βασίλισσα των αρετών μας, το κέντρο γύρω από το οποίο περιστρέφονται όλες οι υπόλοιπες αρετές. Η αγάπη είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζεται ολόκληρη η χριστιανική ζωή.

Όλες οι αρετές, συμπεριλαμβανομένης φυσικά της αγάπης, είναι χαρίσματα που έχουμε λάβει από τη γέννησή μας. Είναι έμφυτες στον άνθρωπο, και αυτός είναι ο λόγος που όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως θρησκείας, φυλής, χρώματος και φύλου, έχουν την ικανότητα να αγαπούν. Από τη φύση τους, οι άνθρωποι αγαπούν τους γονείς τους, τα παιδιά τους, τους φίλους τους και εκείνους που θεωρούν ότι ανήκουν στο δικό τους κύκλο. Η αγάπη αυτή, παρότι είναι όμορφη και φυσική, περιορίζεται από τα ανθρώπινα συναισθήματα και συνθήκες. Η ανθρώπινη αγάπη είναι περιορισμένη, με τα όριά της να είναι συχνά ασταθή και ευμετάβλητα. Σήμερα μπορεί να δίνονται όρκοι αιώνιας αφοσίωσης, ενώ αύριο οι σχέσεις να διαλύονται, αντικαθιστώντας τη στοργή με μίσος και δυσαρέσκεια.

Αυτό όμως που αναγγέλλει το Ευαγγέλιο είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Η αγάπη του Θεού, που εκδηλώθηκε στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, είναι μια αγάπη που ξεπερνά κατά πολύ τη φυσική ανθρώπινη αγάπη. Είναι υπερφυσική, είναι θεία, και γι’ αυτό δεν εξαρτάται από τις ανθρώπινες αντιδράσεις και τις καταστάσεις. Δεν γνωρίζει όρια, δεν κάνει διακρίσεις μεταξύ φίλων και εχθρών, μεταξύ γνωστών και αγνώστων, μεταξύ εθνών, φύλων ή θρησκειών. Είναι μια αγάπη αμετάβλητη, σταθερή και αδιάκοπη, που δεν εξαρτάται από την ανταπόκριση του αγαπημένου προσώπου. Είναι αγάπη χωρίς όρους, αγάπη που δεν περιμένει αντάλλαγμα. Στην πιο υψηλή της μορφή, αυτή η αγάπη γίνεται “καύσις καρδίας υπέρ πάσης της κτίσεως”, όπως λέει ο Αββάς Ισαάκ, και αγγίζει την απόλυτη αυτοθυσία που εκφράζει ο απόστολος Παύλος, όταν δηλώνει ότι θα προτιμούσε να καταραστεί ο ίδιος αν αυτό σήμαινε τη σωτηρία των συμπατριωτών του (Ρωμ. θ΄ 3).

Αυτή η αγάπη του Ευαγγελίου είναι το υπέρτατο άθλημα όλων των αθλημάτων του κόσμου. Δεν είναι εύκολη υπόθεση, δεν είναι κάτι που κατακτάται με απλή συμμετοχή στη ζωή της Εκκλησίας, με μια “χριστιανική” καθημερινότητα. Η αληθινή αγάπη απαιτεί θυσία, απαιτεί πόνο, απαιτεί το “σταύρωμα” του εαυτού μας, τον αγώνα ενάντια στις δικές μας εγωιστικές τάσεις και επιθυμίες.

Αυτή η αγάπη απαιτεί πλήρη και ολοκληρωτική παράδοση του ανθρώπου στον Θεό. Πολύ λίγοι άνθρωποι καταφέρνουν να φτάσουν στα ύψιστα επίπεδα αυτής της αγάπης. Είναι αδύνατο να επιτευχθεί με καθαρά ανθρώπινες δυνάμεις, καθώς η αληθινή αγάπη του Ευαγγελίου είναι έργο της θείας χάρης, και γι’ αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς τη συνεργασία του ανθρώπου με τον Θεό. Είναι δωρεά του Θεού, που προσφέρεται μόνο στις ψυχές που είναι ανοιχτές και δεκτικές προς αυτήν.

Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη μέθοδος για να αποκτήσει κάποιος αυτήν την αγάπη, διότι τότε η αγάπη θα έχανε τη φύση της ως δωρεά. Η αγάπη αυτή έρχεται σαν έκπληξη, είναι χάρη και δωρεά από τον Θεό, και η απόκτησή της σημαίνει μια αληθινή συμβίωση και ένωση με τον Θεό. Δεν πρέπει να νομίζουμε ότι έχουμε αποκτήσει την αληθινή αγάπη μόνο επειδή ζούμε τη ζωή της Εκκλησίας. Η αληθινή αγάπη είναι εκείνη που βλέπουμε να ζουν οι άγιοι, οι οποίοι αποτελούν τη ζωντανή μαρτυρία αυτής της αγάπης. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ίσως να τη δούμε και σε σημερινούς ανθρώπους που έχουν φτάσει σε υψηλά πνευματικά επίπεδα, αλλά αυτή η αγάπη δεν είναι κάτι που μπορούμε να την προγραμματίσουμε και να την προσποιηθούμε.

Και όμως, η αγάπη είναι εντολή, και όχι απλώς μια εντολή, αλλά η κορυφαία εντολή, η εντολή των εντολών. Δεν είναι προαιρετική, δεν εξαρτάται από το αν το επιθυμούμε.

Στη χριστιανική πίστη, δεν υπάρχει το “αν”. Είτε το θέλουμε είτε όχι, είμαστε υποχρεωμένοι να αγαπάμε. Η αγάπη προς τους άλλους, και μάλιστα προς τους εχθρούς, είναι μια εντολή που ξεπερνά τα ανθρώπινα όρια και αποτελεί την ουσία της χριστιανικής πίστης. “Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς ὑμῶν” (Ματθ. ε΄ 44). Αυτή η αγάπη δεν είναι μια εύκολη, αλλά μια εντολή που απαιτεί θυσία και αποδοχή του Θεού στη ζωή μας.

Η αγάπη προς τους εχθρούς, αυτή η εντολή που δεν έχει καμία ανθρώπινη εξήγηση, είναι η απόλυτη δύναμη και μεγαλείο. Κανείς άλλος εκτός του Χριστού δεν τόλμησε ποτέ να ζητήσει κάτι τέτοιο. Και μετά τον Χριστό, κανείς δεν είχε την τόλμη να το επαναλάβει, πόσο μάλλον να το θέσει ως την κορυφαία εντολή. Το Ευαγγέλιο παραμένει, λοιπόν, το πιο τολμηρό και επαναστατικό κείμενο που έχει ποτέ γραφεί στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Οι άνθρωποι που ζουν την αληθινή αγάπη του Χριστού είναι οι τολμηρότεροι, οι πιο θαρραλέοι, αυτοί που δείχνουν στον κόσμο τι σημαίνει να αγαπάς με την απόλυτη έννοια της λέξης. Αυτοί είναι οι πραγματικοί ήρωες της πίστης, αυτοί που δείχνουν το πρόσωπο του Θεού στην ανθρώπινη κοινωνία.

GEWKWN 14/03/2025