Γρίβας: Έρχεται πόλεμος με Τουρκία ή εθνική ταπείνωση

Πόλεμος με Τουρκία ή εθνική ταπείνωση, είναι ορατός λέει ο καθηγητής γεωπολιτικής Κωνσταντίνος Γρίβας. Μιλάει για την ενίσχυση της τουρκικής επιθετικότητας και την απόσυρση των ΗΠΑ από τη Μέση Ανατολή

Γράφει ο Δρ Κωνσταντίνος Γρίβας *

Η ένταση της τουρκικής επιθετικότητας στο Αιγαίο και η αιφνιδιαστική απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συρία, πιθανώς να αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου γεωπολιτικού φαινομένου. Της μετάλλαξης του διεθνούς συστήματος σε «ρευστά πολυπολικό».

Συγκεκριμένα, σήμερα φαίνεται πως βρισκόμαστε σε μια μεταβατική εποχή μεταξύ του κυριαρχούμενου από τις Ηνωμένες Πολιτείες μονοπολικού διεθνούς συστήματος, το οποίο κυριάρχησε στο συλλογικό φαντασιακό μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και του διαμορφούμενου πολυπολικού, το οποίο όμως δεν έχει ακόμη αποκρυσταλλωθεί.

Μέσα σε αυτόν τον νέο κόσμο, η Τουρκία διεκδικεί έναν ρόλο αυτόνομου πόλου ευρασιατικής εμβέλειας.

Η επιλογή της αυτή γίνεται εν μέρει και ως φυγή προς τα εμπρός, έτσι ώστε να ξεπεράσει τα εσωτερικά της προβλήματα και αντιφάσεις αλλά πάντως αυτή η νέα τουρκική γεωπολιτική ταυτότητα προϋποθέτει αυτόφωτη λειτουργία και κυρίως κυριαρχία στον περιβάλλοντα χώρο της.

Ιδιαίτερα αν αυτός ο χώρος είναι η κρίσιμης σημασίας για τη διαμόρφωση των μελλοντικών διεθνών ισορροπιών ισχύος περιοχή του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.

Υπό μία έννοια λοιπόν η Τουρκία είναι «αναγκασμένη» να ακολουθήσει επιθετική πολιτική έναντι της Ελλάδας, επιδιώκοντας να την ακρωτηριάσει γεωπολιτικά.

Και τώρα η Άγκυρα βλέπει ότι η έλευση αυτού του νέου πολυπολικού κόσμου έρχεται πιο γρήγορα από ότι περίμενε καθώς η συλλογική φαντασίωση της αμερικανικής παντοδυναμίας καταρρέει με αυξανόμενα γρήγορους ρυθμούς και οι ΗΠΑ φαίνεται πως οδηγούνται σε μια λογική «ημιαπομονωτισμού» από τα δρώμενα στη Μέση Ανατολή.

Ένας από τους παράγοντες που πιθανώς ωθούν τις ΗΠΑ σε αυτήν την επιλογή είναι και η ενεργειακή αυτονομία που έχουν επιτύχει τα τελευταία χρόνια, χάρη στην ανακάλυψη μεγάλων σχιστολιθικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στο μητροπολιτικό έδαφος των Ηνωμένων Πολιτειών.

Όμως, η εξαγωγή πετρελαίου από τα κοιτάσματα αυτά είναι μια ακριβή υπόθεση και σήμερα το πετρέλαιο είναι φθηνό.

Άρα, για να μπορέσουν οι ΗΠΑ να πουν στο ενεργειακό παιχνίδι ως παραγωγός, πιθανώς να τους βόλευε μια αναταραχή στη Μέση Ανατολή η οποία θα εκτόξευε τις τιμές του πετρελαίου.

Ακόμη και αν αυτό ακούγεται ακραίο, το γεγονός παραμένει ότι η ενεργειακή αυτονομία που απολαμβάνουν σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες, τις καθιστά σημαντικά πιο αδιάφορες έναντι των τεκταινομένων στη Μέση Ανατολή σε σχέση με το κοντινό παρελθόν.

Αυτή η απόσυρση των ΗΠΑ, όμως, αφήνει ένα κενό εξουσίας στην περιοχή, το οποίο η αγχωμένη, ανασφαλής αλλά και φιλόδοξη Τουρκία, «οφείλει» να καλύψει.
Γρίβας: Έρχεται πόλεμος με Τουρκία;

Και για να το επιτύχει πρέπει να ξεπεράσει ορισμένα εμπόδια, ένα εκ των οποίων είναι η ενοχλητική Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία, οι οποίες, κατά την οπτική της Άγκυρας, δεν «δικαιούνται» να απολαμβάνουν τα κυριαρχικά δικαιώματα που απολάμβαναν μέχρι σήμερα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, αφού δεν συμμετέχουν στο «Μεγάλο Παιχνίδι» της παγκόσμιας κυριαρχίας ως αυτόνομες δυνάμεις ενός πολυπολικού συστήματος.

Επιπροσθέτως, η διαφαινόμενη απόσυρση των ΗΠΑ από την περιοχή της Μέσης Ανατολής επιβεβαιώνει το ότι η παγκόσμια γεωγραφία της ενέργειας καθίσταται πολύ πιο αποκεντρωτική σε σχέση με το παρελθόν και διασπάται σε ενεργειακές περιφέρειες.

Και μία εξ αυτών, ίσως δε η πιο σημαντική, θα είναι η Ανατολική Μεσόγειος, μιας και θα λειτουργήσει ως υποκατάστατο των ρωσικών υδρογονανθράκων για την ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης.

Συνακόλουθα, η μεταλλαγμένη Τουρκία σε αυτό το μεταλλαγμένο διεθνές σύστημα, όπου τα απομεινάρια της αμερικανικής παντοδυναμίας εξαφανίζονται με αυξανόμενους ρυθμούς, όπως δείχνει και η απόσυρσή από τη Συρία, ωθείται νομοτελειακά προς πιο επιθετικές πολιτικές έναντι της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας ώστε να καλύψει το κενό. Και βρισκόμαστε στην αρχή του φαινομένου.

Η τουρκική επιθετικότητα θα ενταθεί και θα ενισχυθεί. Και αν δεν οικοδομήσουμε μια ολιστική στρατηγική αποτροπής έναντι της Άγκυρας, αργά ή γρήγορα θα τεθούμε ενώπιον ενός πολύ επώδυνου διλήμματος.

Πολεμικής αναμέτρησης ή εθνικής ταπείνωσης και γεωπολιτικού ακρωτηριασμού.

(*) Ο Κωνσταντίνος Γρίβας είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Γεωπολιτικής στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Διδάσκει επίσης «Γεωγραφία της Ασφάλειας στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή» στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

armyvoice.gr