. Ὁ Θεὸς ἔπλασε σῶμα, ὄχι ἀρρώστιαν Ὁ Θεὸς ἐποίησε τὴν ψυχήν, ὄχι ὅμως τὴν ἁμαρτίαν

«Ὁ ἄφρων εἶπε μέσα του• δὲν ὑπάρχει Θεὸς».
Καὶ αὐτὸ ἀφοῦ τὸ βάλλη εἰς τὸ μυαλόν του, διαπράττει λοιπὸν ἀφθόνως κάθε ἁμαρτίαν. Διότι ἐὰν δὲν ὑπάρχη αὐτὸς ποὺ ἐπιβλέπει, ἐὰν δὲν ὑπάρχη αὐτὸς ποὺ ἀνταποδίδει εἰς τὸν καθένα ἀνάλογα μὲ τὰς πράξεις τῆς ζωῆς του, τί ἐμποδίζει νὰ καταδυναστεύωμεν τὸν πτωχόν, νὰ σκοτώνωμεν τὰ ὀρφανά, νὰ φονεύωμεν τὴν χήραν καὶ τὸν πάροικον, νὰ ἀποτολμοῦμεν κάθε ἀνοσιούργημα, νὰ μολυνώμεθα μὲ ἀκάθαρτα καὶ βδελυρὰ πάθη καὶ μὲ ὄλας τὰς κτηνώδεις ἐπιθυμίας;

Διὰ τοῦτο ὡς συνέπειάν του ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεός, ἐπρόσθεσέ το, «διεφθάρησαν καὶ διέπραξαν βδελυρὰ ἔργα». Διότι εἶναι ἀδύνατον νὰ ἐκτραποῦν ἀπὸ τὸν σωστὸν δρόμον, ἐὰν αἳ ψυχαί των δὲν ἀσθενήσουν ἀπὸ τὴν ἀσθένειαν τῆς λήθης τοῦ Θεοῦ.//

Ἀπὸ ποῦ οἱ εἰδωλολάτραι ἔχουν παραδοθῆ «εἰς ἀνάξιον νοῦν, ὥστε νὰ κάνουν αὐτὰ ποῦ δὲν ἁρμόζει»; Ὄχι διότι εἶπαν, «δὲν ὑπάρχει Θεός»; Ἀπὸ ποῦ ἔχουν βουτηχθῆ εἰς «πάθη ἀτιμωτικὰ καὶ αἳ γυναῖκες τῶν ἀντήλλαξαν τὴν φυσικὴν χρῆσιν μὲ τὴν ἀφύσικον καὶ οἱ ἄνδρες ἀσελγοῦν μὲ ἄνδρας»;
Ὄχι διότι «ἀντήλλαξαν τὴν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου Θεοῦ μὲ τὰ ὁμοιώματα τῶν κτηνῶν, τῶν τετραπόδων καὶ τῶν ἑρπετῶν»;

Ἄφρων λοιπόν, διότι πράγματι στερεῖται νοῦ καὶ φρονήσεως, είναι αὐτὸς ποὺ λέγει ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεός.
Παραπλήσιος πρὸς αὐτὸν καὶ μάλιστα ἄνθρωπος ποὺ δὲν ὑστερεῖ καθόλου εἰς ἀφροσύνην, εἶναι καὶ αὐτὸς ποὺ λέγει ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι αἴτιος τῶν κακῶν.
———————————————————————————————
Νὰ μὴ θεωρῆς τὸν Θεὸν αἴτιον τῆς ὑπάρξεως τοῦ κακοῦ, μήτε νὰ φαντάζεσαι ὅτι τὸ κακὸν ἔχει ἰδίαν ὑπόστασιν. Διότι ἡ κακία δὲν εἶναι κάτι ποὺ ὑπάρχει, ὅπως ἀκριβῶς κάποιο ζῶον, οὔτε ἠμποροῦμεν νὰ θεωρήσωμεν ὑπαρκτὴν τὴν οὐσίαν αὐτῆς. Διότι τὸ κακὸν εἶναι στέρησις τοῦ ἀγαθοῦ.

Ὁ ὀφθαλμὸς κατεσκευάσθη.Ἡ τύφλωσις ὅμως ἐπέρχεται μὲ τὴν ἀπώλειαν τῶν ματιῶν. Ὥστε, ἐὰν ὁ ὀφθαλμὸς δὲν ἦταν ἀπὸ φθαρτὴν φύσιν, ἡ τύφλωσις δὲν θὰ εἶχε θέσιν. Ἔτσι καὶ τὸ κακὸν δὲν ἔχει ἰδίαν ὕπαρξιν, ἀλλ’ ἔρχεται κατόπιν εἰς τὰς ἀναπηρίας τῆς ψυχῆς.

Οὔτε βεβαίως εἶναι ἀγέννητον, ὅπως διδάσκουν οἱ ἀσεβεῖς, οἱ ὁποῖοι κάμνουν ὁμότιμον τὴν πονηρᾶν μὲ τὴν ἀγαθὴν φύσιν, ἐὰν καὶ ἡ μία καὶ ἡ ἄλλη εἶναι ἄναρχοι, τότε εἶναι ἀνώτεραι καὶ ἀπὸ τὴν γένεσιν. Ἀλλ’ οὔτε γεννητὸν τὸ κακόν.
Διότι ἐὰν ὅλα προέρχωνται ἀπὸ τὸν Θεόν, τότε πῶς εἶναι δυνατόν το κακὸν νὰ προέρχεται ἀπὸ τὸ ἀγαθόν; Διότι οὔτε τὸ αἰσχρὸν προέρχεται ἀπὸ τὸ καλόν, οὔτε ἡ κακία ἀπὸ τὴν ἀρετήν. Ἀναγνωσε τὴν διήγησιν τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου καὶ θὰ εὕρης ἐκεῖ ὅτι «πάντα καλὰ καὶ μάλιστα λίαν καλὰ». Τὸ κακὸν λοιπὸν δὲν ἐκτίσθη συγχρόνως μὲ τὰ καλά.
Ἀλλ’ οὔτε ἡ νοερὰ κτίσις, ὅταν ἐγίνετο ἀπὸ τὸν Δημιουργὸν ἦλθεν εἰς τὴν ὕπαρξιν ἀναμικτος μὲ τὴν κακίαν. Διότι ἐὰν τὰ ὑλικὰ σώματα εἶχαν σύμφυτόν το κακὸν ἐντός των, πῶς τότε τὰ νοητὰ ποὺ διαφέρουν τόσον πολὺ εἰς καθαρότητα καὶ ἁγιασμόν, θὰ εἶχαν κοινὴν μὲ τὸ κακὸν τὴν ὕπαρξιν;

Ἀλλ’ ὅμως τὸ κακὸν ὑπάρχει καὶ ἡ ἐνέργεια φανερώνει ὅτι εἶναι πολὺ διάχυτον εἰς ὁλόκληρον τὸν κόσμον. Ἀπὸ ποῦ λοιπὸν ἔχει τὴν ὕπαρξιν αὐτό, ἐὰν δὲν εἶναι οὔτε ἄναρχον, λέγει, οὔτε ἔχει δημιουργηθῆ;
Νὰ ἀντιρωτηθοῦν αὐτοὶ ποῦ διερευνοῦν αὐτά• ἀπὸ ποῦ αἳ ἀσθένειαι; ἀπὸ ποῦ αἳ σωματικαὶ ἀναπηρίαι; Διότι ἡ νόσος οὔτε ἀγέννητος εἶναι, ἀλλ’ οὔτε καὶ δημιούργημα τοῦ Θεοῦ. Τὰ ζωντανὰ ὅμως ἐκτίσθησαν φυσικὰ μαζὶ μὲ τὴν πρέπουσαν εἰς αὐτὰ κατασκευὴν καὶ παρήχθησαν εἰς τὴν ζωὴν τέλεια καὶ ἀρτιμελῆ, ἠσθένησαν δὲ ἀφοῦ ἐξετράπησαν ἀπὸ τὴν φυσικήν των κατάστασιν.
Διότι χάνουν τὴν ὑγείαν των ἢ λόγω κακῆς διαίτης ἢ λόγω ὁποιασδήποτε ἄλλης αἰτίας ποὺ προκαλεῖ ἀσθένειαν. Ὁ Θεὸς λοιπὸν ἔπλασε σῶμα, ὄχι ἀρρώστιαν. Ὁ Θεὸς ἐποίησε τὴν ψυχήν, ὄχι ὅμως τὴν ἁμαρτίαν.

Ἡ ψυχὴ ἐταλαιπωρήθη, ἀφοῦ ἐξέφυγεν ἀπὸ τὴν φυσικήν της κατάστασιν. Ποῖον ὅμως ὑπῆρξε δὶ’ αὐτὴν τὸ προηγούμενον ἀγαθόν; Ἡ θέσις τῆς δίπλα εἰς τὸν Θεὸν καὶ ἡ ἕνωσις διὰ τῆς ἀγάπης, ἀπὸ τὴν ὁποίαν ἀφοῦ ἐξέπεσεν, ἐταλαιπωρήθη ἀπὸ ποικίλας καὶ πολυμόρφους ἀσθενείας. Διατὶ ὅμως γενικὰ ἡ ψυχὴ εἶναι δεκτική του κακοῦ;

Ἐξ αἰτίας τῆς αὐτεξουσίου ὁρμῆς, ἡ ὁποία μάλιστα ἁρμόζει εἰς λογικὴν φύσιν. Διότι ἀφοῦ ἀπεδεσμεύθη ἀπὸ κάθε ἀναγκαιότητα καὶ ἔλαβεν ἀπὸ τὸν κτίστην ἐλευθέραν ζωήν, λόγω του ὅτι ἔχει δημιουργηθῆ σύμφωνα μὲ τὴν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἀντιλαμβάνεται μὲν τὸ ἀγαθὸν καὶ γνωρίζει πολὺ καλὰ τὴν ἀπόλαυσίν του, διαθέτει δὲ ἐξουσίαν καὶ δύναμιν νὰ διατηρῆ τὴν κατὰ φύσιν ζωήν της, ἐφ’ ὅσον παραμένει εἰς τὴν θεωρίαν τοῦ καλοῦ καὶ εἰς τὴν ἀπόλαυσιν τῶν νοητῶν.
Ἔχει ὅμως ἐξουσίαν καὶ νὰ ἀρνηθῆ κάποτε τὸ καλόν. Καὶ αὐτὸ συμβαίνει εἰς αὐτήν, ὅταν ἀναμιχθῆ μὲ τὴν σάρκα ἐξ αἰτίας τῶν αἰσχρῶν ἡδονῶν, ἀφοῦ πρῶτα χορτάση ἀπὸ τὴν μακαρίαν τέρψιν καὶ τρόπον τινὰ ἀποκοιμηθῆ καὶ ἀποχωρισθῆ ἀπὸ τὰ ἄνω.

Ὁ Ἀδὰμ ὑπῆρξε κάποτε ἐπάνω, ὄχι τοπικῶς ἀλλὰ κατὰ τὸ φρόνημα. Τότε, μόλις ἐψυχώθη καὶ ἐκύτταξεν εἰς τὸν οὐρανόν, ἔγινεν ὅλος χαρὰ μὲ αὐτὰ ποὺ ἔβλεπεν • ἀγαποῦσε τὸν εὐεργέτην ποὺ τοῦ εἶχε χαρίσει τὴν ἀπόλαυσιν τῆς αἰωνίου ζωῆς, τὸν εἶχεν ἀναπαύσει μὲ τὰς τέρψεις τοῦ παραδείσου, τοῦ εἶχε δώσει ἐξουσίαν ὁμοίαν μὲ τῶν ἀγγέλων καὶ τὸν εἶχε κάμει ὁμοδίαιτον μὲ τοὺς ἀρχαγγέλους καὶ ἀκροατὴν τῆς φωνῆς τοῦ Θεοῦ.

Ἐνῶ ἐπροστατεύετο ἀπὸ τὸν Θεὸν μὲ ὅλα αὐτά, καὶ ἀπελάμβανε τὰ ἀγαθά του, πολὺ γρήγορα, ἀφοῦ ἐχορτάσθη ἀπὸ ὅλα καὶ τρόπον τινὰ αὐθαδίασεν ἀπὸ τὸν κόρον, ἐπροτίμησεν ἀντὶ τῆς νοητῆς ὀμορφιᾶς αὐτὸ ποὺ ἐφάνη τερπνὸν εἰς τὰ σαρκικὰ μάτια, καὶ ἀντὶ τῶν πνευματικῶν ἀπολαύσεων ἐθεώρησε πολυτιμότερον τὸ γέμισμα τῆς κοιλίας.

Καὶ ἀμέσως εὑρέθη ἔξω ἀπὸ τὸν παράδεισον, ἔξω ἀπὸ τὴν μακαρίαν ἐκείνην διαβίωσιν. Δὲν ἔγινεν ἀπὸ ἀνάγκην κακός, ἀλλὰ λόγω ἀπερισκεψίας. Διὰ τοῦτο καὶ ἠμάρτησεν ἐξ αἰτίας κακῆς ἐκλογῆς καὶ ἀπέθανεν ἐξ αἰτίας τῆς ἁμαρτίας. «Διότι τὸ τίμημα τῆς ἁμαρτίας εἶναι ὁ θάνατος». Δηλαδὴ ὅσον ἀπεμακρύνετο ἀπὸ τὴν ζωήν, τόσον ἐπλησίαζεν εἰς τὸν θάνατον.

Διότι ὁ Θεὸς εἶναι ζωή• ὁ θάνατος εἶναι στέρησις τῆς ζωῆς.

Ὥστε ὁ Ἀδὰμ ἐπροκάλεσε τὸν θάνατον μὲ τὴν ἀπομάκρυνσιν ἀπὸ τὸν Θεόν, σύμφωνα μὲ τὸν λόγον τῆς Γραφῆς• «ὅτι νά, αὐτοὶ ποὺ φεύγουν μακρὰν ἀπό σε, θὰ καταστραφοῦν». Ἔτσι δὲν εἶναι ὁ Θεὸς αὐτὸς ποὺ ἐδημιούργησε τὸν θάνατον, ἀλλ’ ἠμεῖς τὸν ἐπροκαλέσαμεν εἰς τοὺς ἑαυτούς μας μὲ τὴν κακὴν θέλησιν..

Αγιος Βασίλειος ο Μέγας