Δυο φορές πλουσιότεροι, αλλά με οκταπλάσια χρέη: Ο πλούτος των Ελλήνων την τελευταία δεκαετία

Η μελέτη του ελβετικού επενδυτικού οίκου μαρτυρά, πάντως, τον βαθμό στον οποίο η Ελλάδα επηρεάστηκε από την παγκόσμια καταστροφή του πλούτου, που προκάλεσε η χρηματοοικονομική κρίση του 2008. Έστω κι αν, τότε, η χώρα είχε θεωρηθεί ένα σχετικά ασφαλές καταφύγιο, απέναντι σε μια κρίση που αφορούσε κυρίως τις μεγάλες δυτικοευρωπαϊκές και αμερικανικές τράπεζες. Μάλιστα, ενώ η υπόλοιπη Ευρώπη καταφέρνει σήμερα να ανακτήσει το χαμένο έδαφος, ο μέσος Έλληνας παραμένει αισθητά φτωχότερος απ’ ό,τι ήταν το 2007.

Συγκεκριμένα, η περιουσία του, στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, κυμαινόταν στα 58.000 δολάρια. Αλλά με τη βοήθεια της ανάκαμψης του χρηματιστηρίου και της ανατίμησης των ακινήτων, το 2007, άγγιξε τα 137.000 δολάρια. Στα μέσα του 2011, η Credit Suisse υπολογίζει ότι ο μέσος ενήλικας Έλληνας εμφάνιζε περιουσία ύψους σχεδόν 106.000 δολαρίων, αν συνυπολογιστούν το σύνολο των ρευστών περιουσιακών στοιχείων του και η αξία της ακίνητης ιδιοκτησίας του, και αν αφαιρεθούν τα χρέη του.

Είναι τουλάχιστον βέβαιο ότι τα στοιχεία του 2012 θα δείξουν την περαιτέρω μείωση του πλούτου των Ελλήνων, που φέτος υπολογίζεται στα επίπεδα των 1 τρισ. δολαρίων. Παρ’ όλ’ αυτά, από την έρευνα διαπιστώνεται ότι η Ελλάδα δεν είναι μια χώρα φτωχών κατοίκων.

Συγκεκριμένα, ενώ το 20,4% των πολιτών της Ευρώπης εμφανίζει περιουσία χαμηλότερη των 1.000 δολαρίων, στην Ελλάδα, το αντίστοιχο ποσοστό κυμαίνεται μόλις στο 1,6%. Προφανώς, τα υψηλά ποσοστά ιδιοκτησίας κατοικιών γλιτώνουν τους Έλληνες από την απόλυτη φτώχεια, που χαρακτηρίζει το ένα πέμπτο των Ευρωπαίων. Επιπλέον, σχεδόν ένας στους δύο Έλληνες κατατάσσεται, από την Credit Suisse, στην κατηγορία εκείνων που συγκεντρώνουν πλούτο 10.000-100.000 δολαρίων, την ώρα που στην ίδια κατηγορία κατατάσσεται μόνο το 28% των Ευρωπαίων.

Από την άλλη πλευρά, η έρευνα της Credit Suisse αποτυπώνει την αλματώδη αύξηση των χρεών των ελληνικών νοικοκυριών τα τελευταία δέκα χρόνια. Συγκεκριμένα, το 2000, ο μέσος ενήλικoς Έλληνας χρωστούσε σχεδόν 3.000 δολάρια, δηλαδή το ένα τρίτο σε σχέση με το μέσο Ευρωπαίο. Σήμερα, ο Έλληνας βαρύνεται με χρέη ύψους 23.500 δολαρίων, δηλαδή περίπου όσoς είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος (25.500 δολάρια).

Πάντως, στην Ελλάδα των 11 εκατομμυρίων κατοίκων, σχεδόν 80.000 άτομα παρουσιάζουν περιουσία από 1 έως 5 εκατ. δολαρίων. Μάλιστα, η χώρα μετρά 116 άτομα με πλούτο από 50 έως 100 εκατ. δολαρίων και 54 άτομα με 100 έως 500 εκατ. δολάρια. Τρεις Έλληνες έχουν περιουσία 500 εκατ. έως 1 δισ. δολαρίων και δύο έχουν περισσότερα από 1 δισ. δολάρια.

Ποιοι ελέγχουν τα 231 τρισ. δολάρια του διεθνούς ιδιωτικού πλούτου

Στα 231 τρισ. δολάρια υπολογίζει η Credit Suisse τον πλούτο των νοικοκυριών σε όλο τον κόσμο, ποσό που αντιστοιχεί σε 51.000 δολάρια ανά ενήλικο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, ο μέσος κάτοικος του πλανήτη έχει γίνει κατά 67% πλουσιότερος από το 2000 ως σήμερα.

Αν ήταν Αυστραλός, Κινέζος, Πολωνός ή Ρουμάνος, τότε η περιουσία του τριπλασιάστηκε στο διάστημα αυτό, ενώ αν ήταν Ρώσος ή Ινδονήσιος, έγινε κατά πέντε φορές πλουσιότερος. Λιγότερο τυχερός ήταν ο μέσος Ιάπωνας, που από το 2000 ως σήμερα είδε την περιουσία του να αυξάνεται μόλις κατά 5%. Όμως, για τον μέσο Αργεντινό, τα σημάδια της ύψους 100 δισ. δολαρίων χρεοκοπίας του 2001 παραμένουν ορατά μέχρι και σήμερα. Η περιουσία του έχει συρρικνωθεί κατά 30% από το 2000, παρά την εντυπωσιακή ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας κατά τα τελευταία χρόνια.

Ευρωπαίοι και Αμερικανοί έχουν σχεδόν αφήσει πίσω τους το κεφάλαιο της κρίσης του 2008 και της καταστροφής πλούτου που αυτή προκάλεσε, καθώς οι περιουσίες τους πλησιάζουν στα προ της κρίσης επίπεδα.

Όμως, τα στοιχεία που συγκέντρωσε η Credit Suisse αποτυπώνουν, παράλληλα, την αύξηση των χρεών των νοικοκυριών του πλανήτη. Τα χρέη του μέσου ενήλικου αυξήθηκαν κατά 80% από το 2000 έως το 2007. Τα επόμενα χρόνια, κινήθηκαν σταθεροποιητικά, κυρίως εξαιτίας της απροθυμίας των τραπεζών να δώσουν νέα δάνεια. Έτσι, σήμερα, κυμαίνονται κατά μέσο όρο στα 9.070 δολάρια.

Εμφανείς στην έρευνα της Credit Suisse είναι και οι οικονομικές ανισότητες, για τις οποίες εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου διαδηλώνουν, το τελευταίο διάστημα, σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Το φτωχότερο 50% του παγκόσμιου πληθυσμού ελέγχει μόλις το 1% του διεθνούς πλούτου. Αντίθετα, το πλουσιότερο 10% του κόσμου έχει συγκεντρώσει το 84% του πλούτου. Στα χέρια του πλουσιότερου 1%, συγκεντρώνεται το 44% του παγκόσμιου πλούτου. Το κίνημα «Occupy Wall Street», που στρέφεται κατά αυτού του 1% αλλά και των διεθνών ανισοτήτων, εξελίσσεται σε υπολογίσιμη πολιτική δύναμη στις ΗΠΑ και εξαπλώνεται πλέον ακόμα και έξω από τα αμερικανικά σύνορα.

Το ενθαρρυντικό είναι ότι στις νέες οικονομικές υπερδυνάμεις του αναδυόμενου κόσμου, και κυρίως στην Κίνα και την Ινδία, οι ακραίες ανισότητες τείνουν να μετριαστούν. Τα επόμενα χρόνια, οι δύο χώρες θα αποτελέσουν την κινητήρια δύναμη για την παγκόσμια παραγωγή πλούτου, δημιουργώντας μια νέα, δυναμική μεσαία τάξη.

Έτσι, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Credit Suisse, ο παγκόσμιος πλούτος θα αυξηθεί τα επόμενα πέντε χρόνια κατά 50%, αγγίζοντας το 2016 τα επίπεδα των 345 τρισ. δολαρίων. Ο μέσος ενήλικος θα έχει περιουσία 70.700 δολαρίων, δηλαδή περίπου 40% υψηλότερη από ό,τι φέτος. Με ιδιωτικό πλούτο, που προβλέπεται στα 39 τρισ. δολάρια, η Κίνα θα αντικαταστήσει, το 2016, την Ιαπωνία στη θέση της δεύτερης πλουσιότερης χώρας του κόσμου. Όμως, η πρωτιά των ΗΠΑ είναι αδιαμφισβήτητη, αφού τα αμερικανικά νοικοκυριά εκτιμάται ότι θα ελέγχουν σε πέντε χρόνια πλούτο ύψους 82 τρισ. δολαρίων.