Ο ακήρυχτος διπλωματικός “πόλεμος” της Wikileaks

Ποιος είδε τη Wikileaks και δεν τη φοβήθηκε… αφού για δεύτερη μέρα συνεχίζεται η δημοσίευση περισσότερων από 250.000 εγγράφων της ιστοσελίδας, από τα μεγαλύτερα μέσα ενημέρωσης διεθνώς. Στο “μάτι του κυκλώνα” βρίσκονται οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες σύμφωνα με όσα αποκαλύφθηκαν τη Δευτέρα (29/11) προσπαθούσαν να αποσπάσουν μυστικά απεμπλουτισμένο ουράνιο από το Ιράν, ενώ ζήτησαν από το Πεκίνο να εμποδίσει τις παραδόσεις τμημάτων βορειοκορεατικών πυραύλων στο Ιράν.

Υπενθυμίζεται ότι, μεταξύ άλλων, μία ημέρα πριν το φως της δημοσιότητας είδαν έγγραφα, που αποκαλύπτουν πως η Σαουδική Αραβία παρότρυνε τις ΗΠΑ να ξεκινήσουν πόλεμο με το Ιράν, η Νότια Κορέα και οι ΗΠΑ σχεδιάζουν την εξόντωση της Βόρειας Κορέας, οι Σίλβιο Μπερλουσκόνι και Βλάντιμιρ Πούτιν επιδίδονται σε μυστικές ενεργειακές συμφωνίες, ενώ η Χίλαρι Κλίντον έχει διατάξει την παρακολούθηση ανώτατων αξιωματούχων του ΟΗΕ. Σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times (29/11), οι ΗΠΑ προσπαθούν μυστικά από το 2007 να αποσπάσουν ουράνιο υψηλού εμπλουτισμού από πυρηνικό αντιδραστήρα του Πακιστάν, ανησυχώντας μήπως χρησιμοποιηθεί για την δημιουργία “παράνομου πυρηνικού όπλου”.
Ωστόσο, η εφημερίδα, η οποία είχε στη διάθεσή της, μαζί με άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές εφημερίδες, κατά προτεραιότητα το υλικό του Wikileaks, δε διευκρινίζει με ποιόν τρόπο η Ουάσινγκτον προσπάθησε να αποσπάσει το ουράνιο, για τι είδους “παράνομο” όπλο ανησυχεί και πού θα μπορούσε αυτό να κατασκευασθεί.
Το “δύσκολο έργο” δύο Αμερικανών προέδρων να πείσουν για δράση κατά του Ιράν
Στα τέλη Μαϊου του 2009, ο ισραηλινός υπουργός Αμύνης, Εχούντ Μπαράκ, εκμεταλλεύτηκε την επίσκεψη μιας αντιπροσωπείας του Κονγκρέσου για να στείλει ένα μήνυμα στον νέο Αμερικανό πρόεδρο.
Σε ένα απόρρητό έγγραφό του προς την Ουάσινγκτον, ο Αμερικανός πρεσβευτής στο Ισραήλ, Τζέιμς Κάνινγκχαμ, ανέφερε ότι, σύμφωνα με τον Μπαράκ, ο κόσμος είχε διορία 6 ως 18 μηνών για να εμποδίσει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Μετά το διάστημα αυτό, έλεγε ο Μπαράκ, “οποιαδήποτε στρατιωτική λύση θα είχε απαράδεκτες παράπλευρες απώλειες”.
Η έμμεση απειλή του ισραηλινού υπουργού Αμύνης, ότι η χώρα του μπορεί να επετίθετο εναντίον των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν δεν προκαλεί έκπληξη.
Εξι μήνες αργότερα, όμως, ήρθε η σειρά ενός Αραβα ηγέτη, του βασιλιά του Μπαχρέιν, να πει στους Αμερικανούς ότι το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα “πρέπει να σταματήσει” και να τους προσφέρει βάση για τον Πέμπτο Στόλο. Την έκκλησή του συμμερίζονταν και άλλοι άραβες σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών. Σύμφωνα με ένα άλλο τηλεγράφημα, ο βασιλιάς Αμπντάλα της Σαουδικής Αραβίας καλούσε την Ουάσινγκτον “να κόψει το κεφάλι του φιδιού” όσο είναι καιρός.
Τα έγγραφα που αποκαλύφθηκαν από την Wikileaks αποκαλύπτουν για πρώτη φορά την πεποίθηση της Ουάσινγκτον ότι το Ιράν έχει αποκτήσει εξελιγμένους πυραύλους από τη Βόρεια Κορέα με τους οποίους μπορεί να πλήξει πρωτεύουσες της δυτικής Ευρώπης και τη Μόσχα.
Τα έγγραφα που αποκαλύφθηκαν δείχνουν τις δυσκολίες που αντιμετώπισε ο πρόεδρος Μπους για να πείσει τους συμμάχους του να δεχθούν την επιβολή έστω και μετριοπαθών κυρώσεων στο Ιράν, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο ο πρόεδρος Ομπάμα προσπάθησε να εκπληρώσει την υπόσχεσή του να συνδυάσει την αύξηση της πίεσης προς τους Ιρανούς με τη “στράτευσή” του για ειρήνη.
Η διπλή δράση των αραβικών κρατών
Τα έγγραφα αποκαλύπτουν ακόμη ένα αμερικανικής έμπνευσης σχέδιο να προσφέρουν οι Σαουδάραβες στους Κινέζους μια σταθερή παροχή πετρελαίου, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση των τελευταίων από το Ιράν, αλλά και το πώς η άνοδος του Ιράν ένωσε το Ισραήλ και πολλούς παραδοσιακούς Άραβες αντιπάλους του, όπως τους Σαουδάραβες.
Σύμφωνα με τα έγγραφα, δημοσίως, τα αραβικά κράτη απέφευγαν τις δηλώσεις για να μην εξοργίσουν την κοινή τους γνώμη και προκαλέσουν αντίποινα από τον ισχυρό γείτονά τους. Ιδιωτικά, ζητούσαν αποφασιστική δράση – αρκεί να την αναλάμβανε κάποιος άλλος.
Τα ίδια κράτη δεν ήξεραν επίσης ποιος ήταν ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπιστεί το Ιράν, γεγονός που μαρτυρά τηλεγράφημα ανώτατου στρατιωτικού αξιωματούχου του Ομάν, που αναρωτιέται τι είναι χειρότερο: “μια επιδρομή εναντίον των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν με τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει ή η απραξία και η συμβίωση με ένα πυρηνικό Ιράν”.
Πίσω από τα έγγραφα αυτά, πάντως, υπάρχει η πεποίθηση πολλών ηγετών ότι αν δεν πέσει η σημερινή ιρανική κυβέρνηση, η χώρα αυτή θα αποκτήσει αργά ή γρήγορα τη βόμβα. Και η κυβέρνηση Ομπάμα μοιάζει να αμφιβάλλει για το κατά πόσον η ανάληψη στρατιωτικής δράσης θα μπορούσε να μεταβάλει αυτό το δεδομένο.
Ο επίμονος… Πρόεδρος
Παρά το αμερικανικό εμπάργκο και μια σειρά κυρώσεων των Ηνωμένων Εθνών, η κυβέρνηση Μπους δεν μπόρεσε ποτέ να συγκροτήσει την παγκόσμια συμμαχία η οποία θα επέβαλλε πραγματικά οδυνηρά μέτρα εναντίον της Τεχεράνης.
Ενώ η Γαλλία και η Βρετανία στήριζαν την Ουάσινγκτον, χώρες όπως η Γερμανία, η Ρωσία και η Κίνα εμφανίζονταν απρόθυμες να περιορίσουν τις εμπορικές τους σχέσεις με το Ιράν.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπάθησαν να πείσουν τις ξένες τράπεζες ότι ήταν προς το συμφέρον τους να σταματήσουν τις συναλλαγές με το Ιράν. Τα έγγραφα δείχνουν ότι ορισμένες στιγμές τα κατάφερναν.
Ταυτόχρονα όμως, καθιστούν σαφές ότι το να παρεμποδιστεί το Ιράν να αποκτήσει την τεχνολογία που χρειαζόταν, ήταν κάτι εξαιρετικά δύσκολο, με κατασκόπους και ειδικούς να προσπαθούν να εντοπίσουν αποστολές και κρυφούς λογαριασμούς.
Παραλίγο… “μπλόκο” στην παράδοση βορειοκορεατικών πυραύλων στο Ιράν από το Πεκίνο
Οι ΗΠΑ ζήτησαν από την Κίνα να εμποδίσει τις παραδόσεις τμημάτων πυραύλων της Βόρειας Κορέας στο Ιράν και απογοητεύτηκαν από τις μικρές προσπάθειες που κατέβαλε προς την κατεύθυνση αυτή στο Πεκίνο, σύμφωνα με έγγραφα που δημοσιεύει η Guardian.
Η βρετανική εφημερίδα δημοσιεύει ένα διπλωματικό τηλεγράφημα του 2007, στο οποίο οι ΗΠΑ έδωσαν στην Κίνα λεπτομέρειες για μια παράδοση που θα γινόταν μέσω Πεκίνου ζητώντας από το Πεκίνο μια “ουσιαστική αντίδραση”.
Το τηλεγράφημα που περιήλθε στην κατοχή του Wikileaks αναφέρει μια λίστα 11 φερόμενων παραδόσεων μικρών πτερυγίων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε πυραύλους της Βόρειας Κορέας στο Ιράν, τα οποία φέρεται να μεταφέρθηκαν από το αεροδρόμιο του Πεκίνου με βορειοκορεατικά και ιρανικά πολιτικά αεροσκάφη.
Το έγγραφο διευκρινίζει ότι “παρά τις διαβεβαιώσεις Κινέζων αξιωματούχων που δήλωσαν ότι δεν βρήκαν στοιχεία που αποδεικνύουν τη μεταφορά των ευαίσθητου χαρακτήρα παραδόσεων μέσω του κινεζικού εδάφους, φαίνεται ότι οι παραδόσεις αυτές έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται μέσω Πεκίνου”.
Το τηλεγράφημα ενημερώνει για την αμερικανική δυσαρέσκεια σε σχέση με προγενέστερα αμερικανικά αιτήματα στην Κίνα, τα οποία δεν ικανοποιήθηκαν, ενώ αναφέρει ότι η Ουάσινγκτον προβλέπει μια “πολύ μεγάλη” αύξηση των δραστηριοτήτων αυτών.
Το εμπιστευτικό έγγραφο υπογραμμίζει ότι το θέμα είχε εξεταστεί νωρίτερα σε απευθείας συνομιλία μεταξύ του προέδρου της Κίνας Χου Τζιντάο και του αμερικανού ομολόγου του Τζορτζ Μπους.
Η ενδεχόμενη αντίδραση του Πεκίνου στο αμερικανικό αίτημα δεν είναι γνωστή, σύμφωνα με τη Guardian που είχε πρόσβαση στα έγγραφα που αποκάλυψε το Wikileaks.