«Η ουκρανική πλευρά (…) έλαβε επισήμως σήμερα τις αμερικανικές προτάσεις» είπε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, χωρίς να αποκαλύψει λεπτομέρειες της νέας εκδοχής. Σύμφωνα με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, η πρόταση δεν είναι καθόλου ευνοϊκή για την Ουκρανία.

Η αμερικανική κυβέρνηση συντάσσει εδώ και αρκετές εβδομάδες μια συμφωνία με την οποία οι ΗΠΑ θα αποκτήσουν πρόσβαση στις σπάνιες γαίες της Ουκρανίας, σε αντάλλαγμα για τη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια που έχει ήδη παρασχεθεί στο Κίεβο για να αντιμετωπίσει τη ρωσική εισβολή.

Η Ουκρανία δήλωνε έτοιμη να υπογράψει τη συμφωνία και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι πήγε στην Ουάσινγκτον στα τέλη Φεβρουαρίου αλλά η επίσκεψή του κατέληξε σε αντιπαράθεση, σε απευθείας μετάδοση, με τον Ντόναλντ Τραμπ μέσα στο Οβάλ Γραφείο.

Το νέο κείμενο «παραβιάζει σχεδόν όλες τις κόκκινες γραμμές» της Ουκρανίας

Οι λεπτομέρειες της νέας εκδοχής δεν ανακοινώθηκαν επισήμως, ωστόσο Ουκρανοί βουλευτές και μέσα ενημέρωσης την επέκριναν, χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτο» το έγγραφο.

Σύμφωνα με την εφημερίδα Ukrainska Pravda, «η ομάδα του Ντόναλντ Τραμπ εγκατέλειψε όλες τις συμβιβαστικές λύσεις που συμφωνήθηκαν πριν από έναν μήνα» και το νέο κείμενο «παραβιάζει σχεδόν όλες τις κόκκινες γραμμές» της Ουκρανίας, η οποία «στερείται ένα μέρος της εθνικής κυριαρχίας της» και υποχρεώνεται «να αποπληρώσει όλη την αμερικανική βοήθεια που έλαβε».

Η συμφωνία δεν κάνει καμία αναφορά σε εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, όπως ζητά με επιμονή το Κίεβο, προσθέτει η εφημερίδα.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επιβεβαίωσε ότι πρόκειται για ένα κείμενο «εντελώς διαφορετικό» από την αρχική εκδοχή που περιλαμβάνει «πολλά πράγματα που δεν είχαν συζητηθεί και ορισμένα που είχαν ήδη απορριφθεί».

Η ποσότητα του ορυκτού πλούτου της Ουκρανίας δεν είναι ξεκαθαρισμένη, καθώς οι περισσότεροι από αυτούς τους πόρους παραμένουν ανεκμετάλλευτοι, είτε είναι δύσκολη η εξόρυξή τους, είτε βρίσκονται ντε φάκτο υπό ρωσικό έλεγχο, αφού τα κοιτάσματα είναι σε εδάφη που κατέχει η Ρωσία. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει δηλώσει θετικός σε αμερικανικές επενδύσεις στα ουκρανικά εδάφη που κατέλαβε η Ρωσία.

Τι προβλέπει η συμφωνία «όλα τα λεφτά στις ΗΠΑ»

Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ απαιτεί το «δικαίωμα της πρώτης προσφοράς», για επενδύσεις σε όλα τα μελλοντικά έργα υποδομών και φυσικών πόρων, στο πλαίσιο μίας αποικιοκρατικού τύπου συμφωνίας εταιρικής σχέσης με την Ουκρανία, σύμφωνα με ένα προσχέδιο που περιήλθε στην κατοχή του Bloomberg.

Υπονόμευση της ένταξης στην ΕΕ

Εάν η συμφωνία γίνει δεκτή, θα αποτελέσει μια άνευ προηγουμένου επέκταση της οικονομικής επιρροής των ΗΠΑ στη μεγαλύτερη σε έκταση χώρα της Ευρώπης, ακριβώς τη στιγμή που προσπαθεί να ευθυγραμμιστεί με την ΕΕ, και να ενταχθεί ως πλήρες μέλος στο μπλοκ.

Οι ΗΠΑ, πρακτικά ζητούν να τους παραχωρηθεί πλήρης εξουσία επί των επενδύσεων στην Ουκρανία, για έργα που περιλαμβάνουν δρόμους, σιδηροδρόμους, λιμάνια, ορυχεία, πετρέλαιο και φυσικό αέριο και εξόρυξη κρίσιμων ορυκτών.

Επενδυτικό ταμείο ελεγχόμενο από την Ουάσινγκτον

Η συμφωνία θα παραχωρούσε στις ΗΠΑ την πρώτη αξίωση επί των κερδών, που θα μεταφέρονταν σε ένα ειδικό επενδυτικό ταμείο ανασυγκρότησης το οποίο θα ελεγχόταν από την Ουάσιγκτον.

Το κρίσιμο είναι ότι το έγγραφο αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θεωρούν τα «υλικά και οικονομικά οφέλη» που παρασχέθηκαν στην Ουκρανία μετά την εισβολή της Ρωσίας, ως δική τους συνεισφορά στο εν λόγω ταμείο.

Στην πραγματικότητα, αυτό θα σήμαινε ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα υποχρέωνε την Ουκρανία να πληρώσει για το σύνολο της στρατιωτικής και οικονομικής υποστήριξης που παρείχαν οι ΗΠΑ από την έναρξη του πολέμου.

Αναλυτικά η συμφωνία

Σύμφωνα με το σχέδιο:

• ο Διεθνής Οργανισμός Χρηματοδότησης της Ανάπτυξης των ΗΠΑ (DFC) θα ελέγχει το επενδυτικό ταμείο διορίζοντας τρία από τα πέντε μέλη του διοικητικού συμβουλίου και κατέχοντας μια «χρυσή μετοχή» που θα του παρέχει ειδικά δικαιώματα ψήφου για να μπλοκάρει ορισμένες αποφάσεις.
• Η Ουκρανία θα ορίσει τα άλλα δύο μέλη και δεν θα μπορεί να παρεμβαίνει στην επιχειρησιακή διαχείριση του ταμείου.
• Η κυβέρνηση του Κιέβου θα πρέπει να καταβάλλει στο ταμείο το 50% των εσόδων της από όλα τα νέα έργα φυσικών πόρων και υποδομών, ενώ οι ΗΠΑ θα έχουν δικαίωμα σε όλα τα κέρδη συν μια ετήσια απόδοση 4% μέχρι να αποπληρωθεί η επένδυσή τους, αναφέρεται στο σχέδιο.
• Η Ουκρανία θα είναι υποχρεωμένη να υποβάλει όλα τα έργα για έλεγχο «το συντομότερο δυνατό».
• Το Κίεβο θα απαγορεύεται να προσφέρει τα απορριφθέντα έργα σε άλλα μέρη με «καλύτερους» όρους για τουλάχιστον ένα έτος.
• Επιπλέον, σύμφωνα με το σχέδιο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα έχει το δικαίωμα να αγοράζει τα μέταλλα, τα ορυκτά, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της Ουκρανίας πριν από άλλα μέρη, ανεξάρτητα από το αν το ταμείο χρηματοδοτεί το έργο.
• Η συμφωνία, η οποία δεν έχει χρονικό όριο, απαγορεύει επίσης στο Κίεβο να πουλά κρίσιμα ορυκτά σε χώρες που είναι «στρατηγικοί ανταγωνιστές» των ΗΠΑ.