Τα σημάδια ενός επικείμενου lockdown στην Σεντζέν στην Κίνα είχαν αρχίσει να επανέρχονται για λίγο. Η πόλη κατέγραφε μερικές μολύνσεις από κορωνοϊό εδώ και μέρες. Τα καθημερινά τεστ για την Covid απαιτούνταν για να πάει κανείς σχεδόν παντού. Μεμονωμένα κτίρια είχαν σφραγιστεί.
Έτσι, όταν ένας υπάλληλος ξενοδοχείου με ξύπνησε λίγο μετά τις 7 το πρωί για να μου εξηγήσει ότι δεν μας επέτρεπαν να βγούμε έξω για τέσσερις ημέρες, η αρχική μου αναστάτωση γρήγορα μετατράπηκε σε απελπισία. Φυσικά αυτό συνέβη. Ζω στην Κίνα.
Τον Βίβιαν Γιανγκ και Λι Γιου, για τους New York Times
Καθώς ο υπόλοιπος κόσμος απορρίπτει τους περισσότερους περιορισμούς μέρα με τη μέρα, οι κανόνες στην Κίνα γίνονται όλο και πιο μόνιμοι, μαζί με τα πρότυπα της πανδημικής ζωής υπό μια κυβέρνηση που επιμένει στην εξάλειψη των κρουσμάτων. Οι άνθρωποι εδώ προγραμματίζουν την ημέρα τους γύρω από την ολοκλήρωση των υποχρεωτικών τους εξετάσεων. Καθορίζουν τις μετακινήσεις τους, ακόμα και τις αναγκαίες, με γνώμονα την ελαχιστοποίηση του αριθμού των σημείων ελέγχου υγείας των αρχών στη διαδρομή.
Πάντα ελλοχεύει μια αίσθηση πιθανής καταστροφής, οδηγούμενη από τις εμπειρίες της Σαγκάης και άλλων πόλεων, όπου τα ξαφνικά lockdown έχουν αφήσει τους κατοίκους χωρίς φαγητό ή φάρμακα. Μια φίλη αγόρασε έναν δεύτερο καταψύκτη για να μπορεί να εφοδιαστεί με είδη παντοπωλείου.
Ωστόσο, οι πολιτικές της μηδενικής covid ισχύουν για τόσο πολύ καιρό, και με τόσο λίγα σημάδια χαλάρωσης, που η τήρηση τους θεωρείται πλέον -αν όχι φυσιολογική- τουλάχιστον ρουτίνα. Γνωρίζω ποιο κέντρο τεστ κορωνοϊού, κοντά στο σπίτι μου, επιστρέφει τα αποτελέσματα πιο γρήγορα και ποιο σούπερ μάρκετ καταγράφει αναλυτικά την επίσκεψη μου για μια μελλοντική ανίχνευση επαφών θετικού κρούσματος.
Αυτό που για άλλους αποτελεί εξαίρεση και αδιανόητη πραγματικότητα εδώ πλέον είναι τυπικό. Η πανδημία έχει επιβάλει νέες συνήθειες σε όλο τον κόσμο, αλλά στην Κίνα, οι ακραίες καταστάσεις κάνουν αυτή τη διαδικασία πιο ανησυχητική.
Οι προφανώς πιο ενοχλητικές πτυχές της καθημερινότητας, για μένα, είναι οι τεχνολογικές. Η Κίνα υπό την «μηδενική Covid» είναι μια χώρα ψηφιακών κωδικών. Στην είσοδο κάθε δημόσιου χώρου —εστιατόρια, συγκροτήματα διαμερισμάτων, ακόμη και δημόσιες τουαλέτες— υπάρχει ένας εκτυπωμένος κωδικός QR που οι άνθρωποι πρέπει να σαρώσουν με τα τηλέφωνά τους για να καταγράψουν την επίσκεψή τους. Ο καθένας έχει επίσης έναν προσωπικό κωδικό υγείας, ο οποίος περιλαμβάνει αποτελέσματα τεστ και ιστορικό διαδρομών του κατόχου προκειμένου να εκχωρήσει ένα συγκεκριμένο χρώμα. Το πράσινο είναι καλό. Κίτρινο ή κόκκινο και μπορεί να σε οδηγήσει σε υποχρεωτική καραντίνα ημερών.
Αυτό που στην πραγματικότητα καθορίζει το χρώμα του κώδικά σας, ωστόσο, είναι νεφελώδες. Όταν ένα τραπεζικό σκάνδαλο προκάλεσε διαδηλώσεις στην επαρχία Χενάν φέτος, οι αξιωματούχοι χειραγώγησαν τους υγειονομικούς κώδικες των διαδηλωτών προκειμένου να τους εμποδίσουν να συγκεντρωθούν.
Ένα πρωί του Αυγούστου που μια συνάδελφος και εγώ ήταν προγραμματισμένο να πετάξουμε από τη νότια πόλη Γκουανγκζού για τη Σαγκάη, ο κωδικός της ξαφνικά, χωρίς εξήγηση, έγινε κίτρινος, που σήμαινε ότι δεν μπορούσε να επιβιβαστεί στο αεροπλάνο. Μία εργαζόμενη στον τομέα της υγείας είπε ότι ο κωδικός θα επανερχόταν αν έκανε άλλο τεστ Covid (δεν έπαιξε ρόλο που κάναμε καθημερινές εξετάσεις για δύο εβδομάδες). Το έκανε -μόλις μια ώρα πριν την απογείωση.
Οι τοποθεσίες για τα τεστ είναι, τουλάχιστον, αμέτρητες, αφού η κυβέρνηση έχει εκδώσει διαταγές να βρίσκονται σε απόσταση 15 λεπτών μεταξύ τους, με τα πόδια, στις πόλεις. Και εντοπίζονται εύκολα ακόμα και από μακριά. Συνήθως έχουν μία ουρά, η οποία μπορεί να γίνει τεράστια κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού γεύματος ή μετά τη δουλειά. Πολλά κέντρα έχουν επίσης το δικό τους μεγάφωνο: Ακούγεται μία προηχογραφημένη φωνή, που διατάσσει επαναληπτικά τους ανθρώπους να σταθούν σε απόσταση ενός μέτρου ο ένας από τον άλλον.
Τις ζεστές μέρες, οι άνθρωποι περιμένουν μερικές φορές ακόμα και για 30 λεπτά, με μάσκες προσώπου κολλημένες στο δέρμα τους από τον ιδρώτα. Στην πόλη Τσονγκίνγκ αυτό το καλοκαίρι, οι κάτοικοι έκαναν ουρές ενώ οι πυρκαγιές μαίνονταν κοντά.
Ορισμένα χαρακτηριστικά της καθημερινότητας στην Κίνα, της εποχής της μηδενικής Covid, αποτελούν μνημεία ανθρώπινης δημιουργικότητας. Η Βιβλιοθήκη της Γκουανγκζού περιλαμβάνει μηχανήματα αποστείρωσης βιβλίων, τα οποία μοιάζουν με ψυγεία υψηλής τεχνολογίας. Οι κατασκευαστές εξοπλισμού ατομικής προστασίας έχουν επινοήσει μεμονωμένες μονάδες κλιματισμού, οι οποίες φουσκώνουν τις στολές των εργαζομένων υγείας με δροσερό αέρα ενώ εκείνοι διεξάγουν ώρες μαζικών τεστ.
Η αγαπημένη μου εφεύρεση είναι η «προσωρινή περιοχή καραντίνας», όπου οποιοσδήποτε θεωρείται πιθανός κίνδυνος για την υγεία, ενώ βρίσκεται μεταξύ του κόσμου, μπορεί να περιοριστεί μέχρι να φτάσει η ιατρική περίθαλψη. Πολλές από αυτές τις περιοχές μοιάζουν περισσότερο με «φάρμες ανθρώπων» παρά είναι σχεδιασμένες για να σταματήσουν τη μετάδοση. Ορισμένες είναι σκηνές σε λόμπι κτιρίων. Ορισμένες άλλες είναι σε πλατείες με πτυσσόμενες καρέκλες. Κοντά στο μεγαλύτερο πάρκο του Πεκίνου, η μία είναι εντελώς ανοιχτή και γύρω-γύρω υπάρχουν σχοινιά.
Είναι δυνατό να αποφύγει κάποιος τα ατελείωτα τεστ —απλά, με το μην πάει πουθενά. Σε ένα τμήμα της Γκουανγκζού όπου κυριαρχούν τα κουφάρια των εργοστασίων κλωστοϋφαντουργίας μικρής κλίμακας, ένας εργάτης μου είπε ότι δεν είχε προσέξει την απαίτηση των τεστ της πόλης προκειμένου να βγει έξω από την περιοχή. Αυτός και οι φίλοι του σπάνια την εγκατέλειπαν ούτως ή άλλως, κοιμόντουσαν σε κοιτώνες κοντά στα εργοστάσια και χασομερούσαν σε ένα κοντινό τσαγερί στα ρεπό τους. Οι ιδιοκτήτες εργοστασίων έπρεπε να ελέγχουν για ενημερωμένα αποτελέσματα τεστ κατά την πρόσληψη των εργατών, αλλά λίγοι το έκαναν, είπε.
Οι οικονομικές επιπτώσεις των περιορισμών είναι ακόμα πιο δύσκολο να αγνοηθούν. Ο ίδιος εργάτης έχει βιώσει πολλά lockdown, αφήνοντάς τον ανίκανο να εργαστεί για εβδομάδες. Οι θέσεις εργασίας είναι ούτως ή άλλως πιο σπάνιες αυτή την εποχή, καθώς λιγότεροι άνθρωποι αγοράζουν ρούχα. Τον τελευταίο καιρό, περνά περισσότερο χρόνο στην τσαγερί.
Τα σημάδια της οικονομικής επιβράδυνσης είναι παντού, από τους οδηγούς των ταξί που είναι σε απόγνωση έως τους πάγκους και τα εστιατόρια. Και το κόστος της μηδενικής Covid δεν περιορίζεται μόνο στις χαμένες θέσεις εργασίας. Όταν το ξενοδοχείο μου στη Σεντζέν μπήκε σε καραντίνα και εμείς έπρεπε να μείνουμε υποχρεωτικά μέσα, το προσωπικό είπε ότι θα έπρεπε να πληρώσουμε εμείς για την παρατεταμένη διαμονή μας.
Ωστόσο, κατάφερα να ξεφύγω από το lockdown. Καθώς περνούσε το απόγευμα, η συνάδελφός μου και εγώ, που ταξιδεύαμε μαζί, παρατηρήσαμε ανθρώπους να γλιστρούν έξω από μια έξοδο προσωπικού. Μετά από επανειλημμένες ενοχλήσεις, το προσωπικό της ρεσεψιόν παραδέχτηκε ότι θα μπορούσαμε να φύγουμε, αν βρίσκαμε κάποιον πρόθυμο να μας μεταφέρει παρά το γεγονός ότι ήμασταν σε μια περιοχή καραντίνας. Μέσα σε 20 λεπτά, ήμασταν στο δρόμο για το σιδηροδρομικό σταθμό.
Αυτό είναι που είναι αδύνατο να συνηθίσουμε είναι η απόλυτη αυθαιρεσία. Είστε υπό lockdown, μέχρι κάποιος να αποφασίσει ότι δεν είστε. Μπορείτε να κάνετε όλες τις απαιτούμενες εξετάσεις και να είστε απόλυτα υγιείς, αλλά ο κωδικός υγείας σας μπορεί να γίνει κίτρινος.
Για πολλούς Κινέζους, τα χρόνια της πανδημίας έχουν ξυπνήσει από μέσα τους ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων που, ωστόσο, κινείται από το θυμό έως την απογοήτευση και τη θλίψη. Αλλά η πρώτη λέξη την οποία σκέφτονται πολλοί άνθρωποι, όταν τους ρωτάω πώς νιώθουν, είναι η αδυναμία. «Τι νόημα έχει να στενοχωριέμαι;» μου είπε μια ανύπαντρη μητέρα στην Σεντζέν, η οποία είχε υποστεί lockdown πολλές φορές και ανησυχούσε μήπως δεν αντέξει οικονομικά τα δίδακτρα του γιου της. Δεν μπορούσε να αλλάξει κάτι.
Άλλοι προσπαθούν να ανακτήσουν κάποια αίσθηση ελέγχου, όσο μικρή κι αν είναι. Μια γυναίκα που γνώρισα στη Σαγκάη έδωσε το κλειδί του σπιτιού της στον γείτονά, ώστε κάποιος να μπορεί να ταΐσει τη γάτα της, αν πιαστεί σε πρόωρη καραντίνα. Οι άνθρωποι επίσης δείχνουν γρήγορα στιγμιότυπα οθόνης παλαιών αποτελεσμάτων τεστ σε απρόσεκτους φύλακες ασφαλείας.
Το κινεζικό διαδίκτυο είναι μια ατελείωτη δεξαμενή σκοτεινού χιούμορ σχετικά με τους κανόνες της Covid, ειδικά από ανθρώπους που βιώνουν τις πιο σκληρές συνθήκες. Μια χρήστης στην Σιντζιάνγκ δημοσίευσε πρόσφατα ένα χιουμοριστικό βίντεο με λεζάντα, στο οποίο έγραφε «Μας έστειλαν επιτέλους μουσικούς σε καραντίνα». Η ίδια φαίνονταν να χτυπά ρυθμικά ένα σκληρό μπισκότο σε ένα τραπέζι. Όταν οι κάτοικοι της πόλης Τσενγκντού άδειασαν τα παντοπωλεία πριν από το lockdown σε όλη την πόλη, οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έφτιαξαν αφίσες αστειευόμενοι ότι οι αξιωματούχοι είχαν ανακοινώσει ψώνια τύπου Black Friday.
Συγκινούμαι συχνά με τους τρόπους που έχουν βρει πολλοί άνθρωποι για να ξεπεράσουν την καθημερινή αγωνία της ζωής εδώ. Ωστόσο, σκέφτομαι μια προειδοποίηση ή έκκληση, γραμμένη από έναν καθηγητή στο διάσημο Πανεπιστήμιο Τσινγκχουά του Πεκίνου, να μην συνηθίσω υπερβολικά σε αυτήν την περιορισμένη μορφή ζωής.
«Μην αφήσετε την παρατεταμένη επιδημία και την οικονομική ύφεση να σας κάνει να εγκαταλείψετε τα όνειρά σας ή να μειώσετε τις προσδοκίες σας», έγραφε η καθηγήτρια, Λάο Ντον Τζιάνγκ, σε ένα δοκίμιο που κοινοποιήθηκε ευρέως στα κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης νωρίτερα φέτος πριν λογοκριθεί.
Αυτή την εβδομάδα, όταν πήγα στον χώρο τεστ έξω από το γραφείο μου για την καθημερινή εμπειρία με την μπατονέτα, παρατήρησα ότι ο σταθμός, ο οποίος συνήθως έκλεινε στις 6:30 μ.μ., ήταν πλέον 24ωρος. Ενθουσιάστηκα, μέχρι να σκεφτώ καλύτερα τι ακριβώς γιόρταζα…
Επιλεξτε να γινετε οι πρωτοι που θα εχετε προσβαση στην Πληροφορια του Stranger Voice
Greek