Οι ουκρανικές αρχές αναζητούν εδώ και μερικές εβδομάδες, τρόπους για να επιδιορθώσουν μια μεγάλη τρύπα στο προστατευτικό περίβλημα γύρω από τον τέταρτο αντιδραστήρα του πυρηνικού σταθμού του Τσερνόμπιλ.

Τη 14η Φεβρουαρίου, ένα ρωσικό drone φέρεται να «χτύπησε» την κατασκευή, γνωστή και με την ονομασία New Safe Confinement, ή NSC, (επειδή προορίζεται να περιορίσει τα ραδιενεργά υπολείμματα του αντιδραστήρα).

Από το χτύπημα, προκλήθηκε πυρκαγιά η οποία κατασβήστηκε τρεις εβδομάδες αργότερα, στις 7 Μαρτίου.

«Η κύρια αποστολή είναι να κλείσουμε την τρύπα, η οποία έχει μέγεθος περίπου 15 τετραγωνικά μέτρα [περίπου 162 τετραγωνικά πόδια], αλλά και τις περισσότερες από 200 μικρές τρύπες που άνοιξε η Κρατική Υπηρεσία Έκτακτης Ανάγκης της Ουκρανίας στο κέλυφος κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων πυρόσβεσης», δήλωσε ο Hryhoriy Ishchenko, επικεφαλής της Κρατικής Υπηρεσίας της Ουκρανίας για τη Διαχείριση της Ζώνης Αποκλεισμού, η οποία είναι υπεύθυνη για την περιοχή γύρω από τον πυρηνικό σταθμό του Τσέρνομπιλ.

Σε δηλώσεις του στη Deutsche Welle, τόνισε πως θα φθάσουν σύντομα στο σημείο εμπειρογνώμονες προκειμένου να εξετάσουν την κατασκευή και πως «οι προκαταρκτικές συστάσεις για τις εργασίες επισκευής θα πρέπει να είναι διαθέσιμες μέσα σε ένα μήνα».

Το NSC κατασκευάστηκε επάνω σε ένα προϋπάρχον προστατευτικό κέλυφος, που σκοπό έχει να αποτρέψει την απελευθέρωση ραδιενεργούς ακτινοβολίας από τον αντιδραστήρα, ο οποίος εξερράγη το 1986.

Ο Ishchenko επεσήμανε ότι δεν υπάρχει ακόμη προκαταρκτική εκτίμηση των ζημιών που προκλήθηκαν από τη ρωσική επίθεση.

«Τα επίπεδα ακτινοβολίας είναι φυσιολογικά. Το προσωπικό εξακολουθεί επίσης να εργάζεται κανονικά. Μόνο το σύστημα ρύθμισης της πίεσης δεν λειτουργεί πλέον και έχουν εντοπιστεί ελαφρώς υψηλότερα επίπεδα υγρασίας. Αυτό οφείλεται στην πρόσκρουση και στην πτώση της πίεσης κάτω από το κέλυφος, το οποίο δεν είναι πλέον σφραγισμένο».

«Θα μπορούσε να αναδευτεί ραδιενεργή σκόνη»

Αν και οι ειδικοί υποστηρίζουν, ότι η πτώση της πίεσης στο NSC δεν αποτελεί άμεση απειλή, υπάρχουν άλλοι κίνδυνοι. Ο Dmytro Humeniuk, εμπειρογνώμονας ανάλυσης ασφαλείας στο Κρατικό Επιστημονικό και Τεχνικό Κέντρο Πυρηνικής και Ακτινοπροστασίας της Ουκρανίας, δήλωσε ότι επί του παρόντος είναι αδύνατο να αποσυναρμολογηθεί η παλιά σαρκοφάγος. Το NSC κατασκευάστηκε εν μέρει για να αντικαταστήσει το παλιό κέλυφος, αλλά μέσα στο παλιό κέλυφος υπάρχουν ακόμη 18 ασταθείς δοκοί. Σύμφωνα με πληροφορίες, τρεις από τις κύριες δοκούς θα μπορούσαν να καταρρεύσουν ανά πάσα στιγμή. Εάν αυτό συνέβαινε κάτω από τη νέα -αλλά πλέον κατεστραμμένη- προστατευτική δομή, «θα μπορούσε να αναδευτεί ραδιενεργή σκόνη και να απελευθερωθεί ραδιενέργεια», δήλωσε ο Humeniuk. «Το προστατευτικό κέλυφος δεν εκπληρώνει επί του παρόντος τη λειτουργία του, η οποία είναι να συγκρατεί τα προϊόντα πυρηνικής σχάσης κάτω από αυτό», εξήγησε ο Humeniuk.

Στην Ουκρανία, ωστόσο, οι ειδικοί ξεκαθαρίζουν ότι οι δεν χρειάζεται ο κόσμος να αρχίσει να αποθηκεύει δισκία ιωδίου ή να ανησυχεί για την εκκένωση. Αυτό για το οποίο λυπούνται, ωστόσο, είναι ότι οι προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας, η οποία συγκέντρωσε χρήματα για την κατασκευή του NSC, πήγαν χαμένες. «Είναι αδύνατο να συγκολληθεί και να επισκευαστεί το κατεστραμμένο καταφύγιο επί τόπου, επειδή τα επίπεδα ραδιενέργειας εκεί είναι πολύ υψηλά και οι εργαζόμενοι θα μολυνθούν», εξήγησε ο Humeniuk. «Το προστατευτικό καταφύγιο κατασκευάστηκε σε κάποια απόσταση και στη συνέχεια με τη χρήση σιδηροτροχιών γλίστρησε πάνω από την παλιά σαρκοφάγο. Τώρα που οι ράγες έχουν αποσυναρμολογηθεί, θα πρέπει να κάνουμε κάτι άλλο».

Απαιτούνται δαπανηρές επισκευές

Για τον Jan Vande Putte, πυρηνικό εμπειρογνώμονα της Greenpeace Ουκρανίας, υπάρχουν περιορισμένες επιλογές. «Λόγω των υψηλών επιπέδων ραδιενέργειας πάνω από τη σαρκοφάγο, ολόκληρο το προστατευτικό κέλυφος του Τσέρνομπιλ θα πρέπει πιθανότατα να μετακινηθεί πίσω στο σημείο όπου κατασκευάστηκε πάνω σε ράγες, πριν πραγματοποιηθούν οι δαπανηρές επισκευές», είπε, προσθέτοντας ότι το κόστος για να γίνει αυτό δεν μπορεί να υπολογιστεί σε καμία περίπτωση αυτή τη στιγμή.

Στις 18 Μαρτίου έφτασαν στο Τσέρνομπιλ εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και σύμφωνα με την Deutsche Welle εξέτασαν τις τεχνικές προδιαγραφές του NSC, όπως και τον χώρο κάτω από το προστατευτικό περίβλημα. Κατέληξαν, πως σε πρώτη φάση θα πρέπει να διατεθούν 400.000 ευρώ για αξιολόγηση των βλαβών από μία ομάδα ειδικών, τα οποία θα διατεθούν από το Διεθνές Ταμείο Συνεργασίας για το Τσέρνομπιλ (ICCA).

zougla.gr