Η γεωγραφική θέση του Νεπάλ, ανάμεσα σε δύο πυρηνικές υπερδυνάμεις, το καθιστά κρίσιμο κομμάτι της ισορροπίας στη Νότια Ασία

Το ξέσπασμα βίαιων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στο Νεπάλ, που οδήγησε στην παραίτηση του πρωθυπουργού KP Sharma Oli, προκαλεί έντονη ανησυχία στις γειτονικές δυνάμεις Ινδία, Κίνα και Πακιστάν.

Σύμφωνα με το Al Jazeera, ειδικοί εκτιμούν ότι η πολιτική κρίση στη χώρα των Ιμαλαΐων, με πληθυσμό 30 εκατομμυρίων, μπορεί να ανατρέψει εύθραυστες ισορροπίες σε μια από τις πιο ασταθείς περιοχές του κόσμου.

Από τις ειρηνικές διαμαρτυρίες στη βία και την παραίτηση

Η σπίθα άναψε στις 8 Σεπτεμβρίου, όταν δεκάδες χιλιάδες νέοι κατέβηκαν στους δρόμους του Κατμαντού διαμαρτυρόμενοι για διαφθορά και νεποτισμό, οργισμένοι και από την κυβερνητική απαγόρευση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Οι συγκρούσεις ξέφυγαν γρήγορα: η αστυνομία χρησιμοποίησε πραγματικά πυρά, δακρυγόνα και αντλίες νερού για να απωθήσει τους διαδηλωτές που εισέβαλαν στο κοινοβούλιο, αφήνοντας πίσω τουλάχιστον 19 νεκρούς. Η οργή κλιμακώθηκε την επόμενη ημέρα, όταν διαδηλωτές έκαψαν το κοινοβούλιο, τα σπίτια κορυφαίων πολιτικών και τα γραφεία της μεγαλύτερης εφημερίδας Kantipur Publications.

Μέσα σε λιγότερο από 48 ώρες, η κυβέρνηση κατέρρευσε: αρκετοί υπουργοί παραιτήθηκαν και ο Oli ανακοίνωσε την αποχώρησή του, ενώ ο αριθμός των νεκρών από τις ταραχές ανήλθε στους 31. Ο στρατός ανέλαβε τον έλεγχο των δρόμων και έχει επιβληθεί απαγόρευση κυκλοφορίας στην πρωτεύουσα.

Νεανική εξέγερση με ρίζες στην ιστορία

Το λεγόμενο «Gen Z κίνημα» που πρωταγωνιστεί στις διαμαρτυρίες εντάσσεται σε μια μακρά ιστορία φοιτητικών και νεολαιίστικων εξεγέρσεων στο Νεπάλ.

Από την ανατροπή της απόλυτης μοναρχίας των Ράνα το 1951, την αναστολή της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας το 1960 από τον βασιλιά Mahendra και το αυταρχικό σύστημα «panchayat» που διήρκεσε σχεδόν τρεις δεκαετίες, μέχρι την πτώση του το 1990 και τον δεκαετή εμφύλιο πόλεμο, η πολιτική ζωή της χώρας σημαδεύτηκε από κύκλους βίας και παρεμβάσεων του παλατιού.

Η σημερινή κρίση δείχνει ότι τα αιτήματα της νέας γενιάς για διαφάνεια και δημοκρατία συγκρούονται ξανά με ένα σύστημα που θεωρούν διεφθαρμένο και κλειστό.

Γιατί ανησυχούν Ινδία, Κίνα και Πακιστάν

Η γεωγραφική θέση του Νεπάλ, ανάμεσα σε δύο πυρηνικές υπερδυνάμεις, το καθιστά κρίσιμο κομμάτι της ισορροπίας στη Νότια Ασία.

Η Ινδία παραδοσιακά θεωρεί το Νεπάλ μέρος της σφαίρας επιρροής της και ανησυχεί για την ενίσχυση των σχέσεων Κατμαντού–Πεκίνου τα τελευταία χρόνια, ιδίως μέσω έργων υποδομής στο πλαίσιο της κινεζικής πρωτοβουλίας Belt and Road.

Το Πεκίνο από την πλευρά του θέλει σταθερότητα στα νότια σύνορά του, για να αποτρέψει περιφερειακές αναταράξεις που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το Θιβέτ.

Το Ισλαμαμπάντ επίσης παρακολουθεί τις εξελίξεις, καθώς μια ενδεχόμενη στροφή του Νεπάλ προς την Ινδία ή την Κίνα θα επηρέαζε τους συσχετισμούς ισχύος στην περιοχή.

Παγκόσμια διάσταση

Οι εξελίξεις στο Νεπάλ έρχονται μετά την ανατροπή κυβερνήσεων στη Σρι Λάνκα (2022) και στο Μπανγκλαντές (2024) από αντίστοιχα νεανικά κινήματα.

Αναλυτές προειδοποιούν ότι η πολιτική αστάθεια σε μια στρατηγική περιοχή με ανερχόμενα αυταρχικά ρεύματα και οξυμένες αντιπαλότητες θα μπορούσε να έχει συνέπειες που θα ξεπερνούν τα σύνορα της Νότιας Ασίας.

www.bankingnews.gr