Εφυγε από τη ζωή την παραμονή των Χριστουγέννων ο ζωγράφος, εικαστικός και γλύπτης Μιχάλης Κατζουράκης, από τις σημαντικότερες μορφές του σύγχρονου ελληνικού design, με πολυσχιδή παρουσία τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Την Τρίτη 30 Δεκεμβρίου, στις 11.00, θα γίνει η εξόδιος ακολουθία του στον Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Μελισσίων.

Το εικοσιτετράωρο του εικαστικού Μιχάλη Κατζουράκη
Η ζωή και το έργο του
O Μιχάλης Κατζουράκης γεννήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 1933 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Πέντε χρόνια αργότερα η οικογένειά του εγκαθίσταται στην Αθήνα. Το 1951 αποφοιτά από το Κολλέγιο Αθηνών και στη συνέχεια σπουδάζει ζωγραφική δίπλα στον André Lhote και στη σχολή αφίσας και γραφικών τεχνών Paul Colin, στο Παρίσι. Επιστρέφει στην Ελλάδα το 1955 και παρουσιάζει έργα του στην Αίθουσα Πέιν, ενώ ξεκινά να εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας Γραφικών Τεχνών.

Την περίοδο 1960-1967 είναι καλλιτεχνικός σύμβουλος στον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (ΕΟΤ). Το 1962 ιδρύει με τον Φρέντυ Κάραμποττ και τη σύζυγό του Αγνή Κατζουράκη το ∆ιαφημιστικόν Κέντρον Αθηνών «Κ&Κ» που μεσουράνησε τόσο στο διαφημιστικό χώρο όσο και στον τομέα του design αποσπώντας πολλές διακρίσεις και βραβεία σε διεθνείς διαγωνισμούς και αποκτώντας μια αιώνια θέση στο παγκόσμιο καλλιτεχνικό πάνθεον με τη σπορά του μοντερνισμού και της σύγχρονης αυτής τέχνης στην Ελλάδα, κατά τις δεκαετίες 1960 και 1970. Επίσης, την περίοδο 1962-64 επιμελούνται και σχεδιάζουν έργα για τα ετήσια λευκώματα της ΔΕΘ.

Οι δημιουργίες τους, δείγματα απλότητας, καλαισθησίας και υψηλής αισθητικής, που έφθασαν σε κάθε γωνιά του πλανήτη, σηματοδότησαν τη θεμελίωση του σύγχρονου design στη χώρα μας, ενσωματώνοντας μια μινιμαλιστική γλώσσα μοντερνισμού σε συνδυασμό με την πολιτιστική κληρονομιά που αναδείκνυε τις αρετές της ελληνικής τέχνης στη διαχρονία της, μέσα από μια σύγχρονη ματιά, διαμορφώνοντας μια αναγνωρίσιμη διεθνώς εικόνα της ελληνικότητας και του γοητευτικού, μοντέρνου «ελληνικού στυλ».

Οι διακρίσεις δεν άργησαν να φανούν και να φέρουν το ελληνικό design σε διεθνές πλαίσιο. Το 1961 ο Μ. Κατζουράκης κατακτά το Β’ βραβείο στη Διεθνή Εκθεση Τουριστικής Αφίσας στο Λιβόρνο της Ιταλίας. Την επόμενη χρονιά στον ίδιο διαγωνισμό τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ζωγραφικής αφίσας «Χρυσός Αρλεκίνος» για την αφίσα «Δακτυλιόλιθος».

Το 1965, τιμάται από την ελληνική Πολιτεία με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικος για την ξεχωριστή συμβολή του στο ελληνικό design, ενώ για το έργο του στις γραφικές τέχνες έχει διακριθεί με επτά βραβεία Rizzoli για την καλύτερη ελληνική διαφήμιση, με τιμητική διάκριση από το Art Director’s Club της Νέας Υόρκης και με το τρίτο βραβείο στη Μπιενάλε του Μπρνο.

Το 1967, πραγματοποιεί τη δεύτερη ατομική του έκθεση ζωγραφικής στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών- Χίλτον και συμμετέχει στην Πανελλήνιο Καλλιτεχνική Εκθεση στο Ζάππειο. Από τη χρονιά αυτή αρχίζει να δραστηριοποιείται με μεγαλύτερη συχνότητα στον εικαστικό χώρο, δημιουργώντας ένα προσωπικό λεξιλόγιο μορφών και χρωμάτων, το οποίο έχει ως αφετηρία τη γεωμετρία και βασικό άξονα την αφαιρετική διαδικασία στη ζωγραφική.

Το 1968, γίνεται μέλος του AGI (Alliance Graphique International). Το 1969 παρουσιάζει μινιμαλιστικά έργα δύο και τριών διαστάσεων στο Ινστιτούτο Γκαίτε και τον επόμενο χρόνο εκθέτει στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών- Χίλτον γλυπτά από φύλλα πολυστερίνης.

Το 1973, η εταιρεία Κ+Κ μεγαλώνει μέσα από τη σύμπραξη με τη μεγάλη γαλλική διαφημιστική εταιρεία UNIVAS. Δύο χρόνια αργότερα ο ίδιος αποχωρεί από την εταιρεία, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον του στη μελέτη και τον σχεδιασμό εσωτερικών χώρων, ιδίως κρουαζιερόπλοιων, ιδρύοντας με τη σύζυγό του, Αγνή, το γραφείο «ΑΜΚ», από το οποίο αποχωρούν το 2015.

Το 1976, συμμετέχει στην εικαστική ομάδα ∆ιαδικασίες-Συστήματα. Από το 1977 ξεκινά να διερευνά τις πολλαπλές δυνατότητες των μεικτών υλικών σε έργα δύο και τριών διαστάσεων του περιβάλλοντος χώρου.

Το 1979, η ιστορική γκαλερί Denise René οργανώνει την πρώτη του ατομική έκθεση στο Παρίσι. Με αυτή την παρουσίαση ολοκληρώνεται ο κύκλος των αυστηρά γεωμετρικών συνθέσεων και κατασκευών. Η προσωπική του αναζήτηση αρχίζει να κατευθύνεται προς μια πιο λυρική διατύπωση των γεωμετρικών αρχών.

Ιδιαίτερη στιγμή της πολύχρονης συνεργασίας του με τη συγκεκριμένη γκαλερί ήταν το μεγάλων διαστάσεων γλυπτό «Incontri», το οποίο παρουσιάστηκε συγχρόνως με την έναρξη της 47ης Μπιενάλε της Βενετίας, το 1997.

Το 2001, στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το 2002 στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών παρουσίασε αναδρομική έκθεση με ζωγραφική, κατασκευές και γλυπτά της περιόδου 1965-2001.

Με τίτλο «Διαδρομές Design routes», την περίοδο 2008-2009 εγκαινιάζεται μεγάλη αναδρομική έκθεση του συνολικού και σημαντικού έργου αναφοράς στο ελληνικό design των Κ&Κ στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, στο Πολιτιστικό Κέντρο Πατρών του ΜΙΕΤ και στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στη Θεσσαλονίκη, καθώς και μεμονωμένες τους δημιουργίες, με πρωτοβουλία και επιμέλεια του σχεδιαστή Δημήτρη Αρβανίτη.

Εργα του υπάρχουν στην Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών, στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, στην Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ (Αμπελώνες Αγίου Νικολάου) στο Μέτσοβο, στο Μουσείο Matisse στο Le Cateau-Cambresis στη Γαλλία, στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδας, στον σταθμό Πανόρμου του Αττικό Μετρό (στην πλατφόρμα επιβίβασης-αποβίβασης και στο κλιμακοστάσιο), στην πλατεία Μεγάλου Αλεξάνδρου στο Π. Ψυχικό, στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης, στην πλατεία Θρακικού και Μικρασιατικού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη, στην πλατεία Αγνώστου Στρατιώτη στο Ρέθυμνο, καθώς και σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές της Ελλάδας και του εξωτερικού.

kathimerini.gr/