Κοκκύτης: «Εάν συνεχίσει να εξαπλώνεται θα πεθάνουν κι άλλα βρέφη»

«Ανησυχεί πολύ» ένας κορυφαίος ειδικός στα εμβόλια για την αύξηση των κρουσμάτων κοκκύτη, που προκάλεσε τον θάνατο ήδη σε 5 βρέφη στην Αγγλία

Τα μικρότερα σε ηλικία άτομα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου αν νοσήσουν από κοκκύτη και για αυτό πρέπει να εμβολιαστούν περισσότερες έγκυες γυναίκες, όπως δήλωσε ο καθηγητής Sir Andrew Pollard, επικεφαλής της επιτροπής εμβολιασμών του Ηνωμένου Βασιλείου. «Εάν η ασθένεια συνεχίσει να εξαπλώνεται, θα πεθάνουν κι άλλα βρέφη».

Το εμβόλιο κατά του κοκκύτη γίνεται σε βρέφη και παιδιά προσχολικής ηλικίας. Το «μόνο πράγμα που μπορούμε πραγματικά να κάνουμε» για τα αυξανόμενα κρούσματα κοκκύτη είναι να διασφαλίσουμε υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμού, δήλωσε ο καθηγητής Pollard στην εκπομπή Today του BBC Radio 4.

«Πολύ σημαντικό -για αυτήν την πολύ ευάλωτη ομάδα, τα παιδιά που είναι πολύ μικρά για να εμβολιαστούν- είναι το ποσοστό εμβολιασμού στις εγκύους», πρόσθεσε.

Το ανησυχητικό είναι, όπως λέει, ότι το ποσοστό εμβολιασμού έχει μειωθεί από το 75% περίπου όπου είχε φτάσει στις γυναίκες που εμβολιάζονταν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σε λιγότερο από 60% σήμερα. Αυτό είναι που θέτει τα πολύ μικρά βρέφη σε σοβαρό κίνδυνο, λέει.

Γιατί αυξάνονται τα κρούσματα κοκκύτη;
Αξιωματούχοι υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου αναφέρουν ότι υπήρξαν 1.319 περιπτώσεις κοκκύτη στην Αγγλία τον Μάρτιο, από 900 τον Φεβρουάριο, με το σύνολο για φέτος να ανέρχεται για την ώρα σε σχεδόν 2.800 κρούσματα.

Η βακτηριακή λοίμωξη, η οποία μπορεί να εξελιχθεί σε παρατεταμένες κρίσεις βήχα, είναι μια ασθένεια που κάνει κύκλους και η οποία παρουσιάζει έξαρση κάθε τρία με πέντε χρόνια.
Η τελευταία μεγάλη έξαρση ήταν το 2016, όταν καταγράφηκαν σχεδόν 6.000 κρούσματα στην Αγγλία.

Τα μισά από τα κρούσματα που έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής φέτος ήταν σε ηλικίες κάτω των 15 ετών, με τα υψηλότερα ποσοστά σε μωρά κάτω των τριών μηνών, τα οποία διατρέχουν και τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Τα πέντε βρέφη που πέθαναν φέτος -οι πρώτοι θάνατοι από το 2019- ήταν όλα κάτω των τριών μηνών.

«Το ανησυχητικό είναι ότι αν συνεχίσουμε να έχουμε υψηλά ποσοστά εξάπλωσης και χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού, θα υπάρξουν κι άλλα μωρά που θα επηρεαστούν σοβαρά και, δυστυχώς, θα υπάρξουν περισσότεροι θάνατοι», ανέφερε ο καθηγητής Pollard.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, για την αύξηση των κρουσμάτων ευθύνονται τόσο η σταθερή μείωση του εμβολιασμού όσο και ο πολύ χαμηλός αριθμός λοιμώξεων που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Αυτό συνέβη και με άλλες λοιμώξεις, επειδή οι περιορισμοί των κοινωνικών επαφών κατά τη διάρκεια της πανδημίας είχαν ως αποτέλεσμα οι ασθένειες που κανονικά εξαπλώνονταν ευρέως να σταματήσουν και, επομένως, η έξαρση έρχεται με καθυστέρηση.

Τι είναι ο κοκκύτης;
Ο κοκκύτης είναι οξεία μικροβιακή λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος που οφείλεται στο βακτήριο Bordetella pertussis.

Πόσο εύκολα μεταδίδεται ο κοκκύτης;
Όπως αναφέρει ο ΕΟΔΥ, ο κοκκύτης έχει υψηλή μεταδοτικότητα με ποσοστό δευτερογενούς προσβολής 80% μεταξύ των επίνοσων ατόμων (π.χ. ατόμων που δεν έχουν εμβολιασθεί).

Η μετάδοση από άτομο σε άτομο γίνεται εύκολα μέσω του βήχα και του πταρμού ή αερογενώς με σταγονίδια.

Άτομα που έχουν ήπια συμπτωματολογία και δεν γνωρίζουν ότι έχουν κοκκύτη μπορεί να μεταδώσουν το κοκκύτη, ακόμη και σε μικρά βρέφη.

Ο κοκκύτης είναι επικίνδυνο νόσημα; Ποιοι κινδυνεύουν να νοσήσουν από κοκκύτη;
Ο κοκκύτης μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο σε άτομα όλων των ηλικιών, έως και απειλητική για τη ζωή νόσηση, ειδικά σε βρέφη.

Ένα στα τρία παιδιά ηλικίας κάτω του έτους που θα νοσήσουν από κοκκύτη, θα χρειαστούν νοσοκομειακή υποστήριξη, ενώ 1% των νοσηλευόμενων παιδιών θα καταλήξει.

Πώς εκδηλώνεται κλινικά;
Ο κοκκύτης εκδηλώνεται κλινικά σε τρία στάδια:
Α) Στο πρόδρομο ή καταρροϊκό στάδιο (διάρκεια 1-2 εβδομάδες) ο ασθενής παρουσιάζει χαμηλό πυρετό, καταρροή, ρινική συμφόρηση και άτυπο ερεθιστικό ξηρό βήχα αρχικά νυκτερινό (εκτός από τα βρέφη). Σε αυτό το στάδιο η νόσηση με κοκκύτη μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να μοιάζει με απλό κρυολόγημα και πολλές φορές οι ιατροί δεν μπορούν να τη διακρίνουν από άλλα συνήθη νοσήματα ώστε να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία με αποτέλεσμα τα άτομα να συνεχίσουν να μεταδίδουν τη νόσο. Τα βρέφη συνήθως δεν βήχουν καθόλου και μπορεί να παρουσιάσουν δυσκολία στην αναπνοή και κυάνωση (μπλε ή μοβ απόχρωση δέρματος λόγω αναπνευστικής δυσχέρειας) και άπνοια (απειλητική για τη ζωή παύση της αναπνοής)

Β) Στο παροξυσμικό (διάρκεια 1-6 εβδομάδες) ο βήχας γίνεται προοδευτικά εντονότερος, επέρχεται κατά παροξυσμούς (έως και 15 το 24ωρο) και παίρνει σπασμωδικό (κοκκυτικό) χαρακτήρα. Χαρακτηριστικά μετά από επαναλαμβανόμενα επεισόδια βήχα ακολουθεί ηχηρή, συριγμώδης εισπνοή (εισπνευστικός συριγμός) και σε κάποιες περιπτώσεις εμετός. Στην αιχμή των παροξυσμών του βήχα προκαλείται άπνοια που οδηγεί σε κυάνωση η οποία παρέρχεται μετά από τον χαρακτηριστικό εισπνευστικό συριγμό. Οι παροξυσμοί του βήχα μπορούν να κρατήσουν έως και 10 εβδομάδες ή περισσότερο.

Γ) Στο στάδιο της αποδρομής (διάρκεια 2-3 εβδομάδες) οι παροξυσμοί γίνονται ηπιότεροι, αραιότεροι και τελικά σταματούν.

Πώς μπορώ να προστατευτώ από τον κοκκύτη;
Για να είναι κάποιος προστατευμένος από νόσηση από τον κοκκύτη θα πρέπει να εμβολιάζεται με όλες τις απαιτούμενες δόσεις εμβολίων στο σωστό χρονοδιάγραμμα, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών για τα παιδιά και τους ενήλικες.

Στην Ελλάδα υπάρχουν δύο εμβόλια, το DTaP για παιδιά ηλικίας μικρότερης των 7 ετών και το Tdap για παιδιά ηλικίας άνω των 7 ετών, εφήβους και ενήλικες.

Συγκεκριμένα, το εμβόλιο DTaP πρέπει να χορηγείται κατά τον 2ο, 4ο, 6ο, 15ο-18ο μήνα ζωής και στα 4-6 χρόνια, ενώ το εμβόλιο TdaP χορηγείται στην ηλικία 11-12 ετών, μεταξύ 18 και 25 ετών και μετά ως αναμνηστική δόση Td ή Tdap ανά δεκαετία.

Είμαι έγκυος; Μπορώ να εμβολιαστώ για τον κοκκύτη;
Οι έγκυες για να προστατευτούν από τον κοκκύτη και για να προστατεύσουν τα μωρά τους θα πρέπει να εμβολιάζονται σε κάθε κύηση, με το εμβόλιο Tdap ή Tdap-IPV στο τρίτο τρίμηνο εγκυμοσύνης, κατά προτίμηση από την 27η έως την 36η εβδομάδα κύησης, ανεξάρτητα από το διάστημα που μεσολάβησε από προηγούμενο εμβολιασμό με Td/Tdap. Επίσης με τα ίδια εμβόλια μπορεί να εμβολιαστούν και οι λεχωΐδες, που δεν εμβολιάστηκαν κατά τη διάρκεια της κύησης.

Τα βρέφη κατά τους πρώτους μήνες ζωής και μέχρι να εμβολιαστούν με το εμβόλιο DTaP στην ηλικία 2 μηνών, δεν διαθέτουν δική τους άμυνα έναντι του κοκκύτη. Ο μόνος τρόπος για να προστατευτούν από τον κοκκύτη είναι μέσω του εμβολιασμού της εγκύου και των ατόμων φροντίδας τους. Τα μέλη οικογένειας που δεν είναι πλήρως εμβολιασμένοι για τον κοκκύτη θα πρέπει να εμβολιάζονται τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν την επαφή με νεογνά και βρέφη.