Διπλωματική «διέξοδο» στην τρέχουσα κρίση στη Μέση Ανατολή, ιδιαίτερα μετά τη στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ στη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, αναζητούν οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που συνεδριάζουν σήμερα στις Βρυξέλλες. Εξετάζονται, παράλληλα, οι οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης, ιδιαίτερα μετά τις απειλές της Τεχεράνης για κλείσιμο των στενών του Ορμούζ.

Εξαιρετικά επικίνδυνο χαρακτήρισε το ενδεχόμενο αυτό η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας, που προσερχόμενη στη συνεδρίαση αναφέρθηκε στις παγκόσμιες επιπτώσεις τυχόν απόφασης του Ιράν να προχωρήσει σε υλοποίηση των απειλών του. «Ειδικά, το κλείσιμο των στενών του Ορμούζ από το Ιράν θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνο και καθόλου καλό για κανέναν» είπε χαρακτηριστικά.

Ανέφερε, παράλληλα, ότι βασικός στόχος των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε θα είναι να αναζητήσουν τρόπους αποτροπής της περαιτέρω κλιμάκωσης της σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, δίνοντας έμφαση στην ανάγκη για διπλωματική «διέξοδο».

«Η Ε.Ε ήταν πάντα υπέρ της διπλωματίας» τόνισε η Κάλας υπενθυμίζοντας τις κοινές συνομιλίες, που είχαν οι υπουργοί Εξωτερικών της Γαλλίας, Γερμανίας και Βρετανίας με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών, την Παρασκευή και «όπου συζητήθηκαν ευρύτερα θέματα ασφαλείας που απασχολούν την Ευρώπη». Επανέλαβε, πάντως, όπως έκανε νωρίτερα και ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν Νοέλ Μπαρό ότι «το Ιράν δεν πρέπει ποτέ να αποκτήσει πυρηνικά όπλα».

Έκκληση στο Ιράν να εμπλακεί σε απευθείας διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ απηύθυνε από την πλευρά του ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, σημειώνοντας ότι ο ρόλος της Ευρώπης παραμένει ζωτικής σημασίας, αλλά όχι, από μόνος του αρκετός.

«Το Ιράν λέει ότι θέλει να διαπραγματευτεί μόνο με την Ευρώπη. Αυτό είναι ένα καλό σημάδι για εμάς» τόνισε ο Γιόχαν Βάντεπουλ, όμως πρόσθεσε ότι «δεν είναι αρκετό. Οι ΗΠΑ πρέπει επίσης να συμμετάσχουν [στις διαπραγματεύσεις]». «Ο κόσμος δεν θα αποδεχθεί ένα πυρηνικά εξοπλισμένο Ιράν» πρόσθεσε ο Γερμανός υπουργός για να υπογραμμίσει ότι ο περιορισμός του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης παραμένει «προτεραιότητα» για την Ευρώπη, το Ισραήλ και άλλους περιφερειακούς παράγοντες.

Την ίδια ώρα, το Παρίσι απορρίπτει κάθε προσπάθεια για αλλαγή του ιρανικού καθεστώτος μέσω της βίας, μια μέρα μετά τις σχετικές προειδοποιήσεις του Αμερικανού Προέδρου. «Απορρίπτουμε κάθε προσπάθεια για αλλαγή του ιρανικού καθεστώτος μέσω της βίας» τόνισε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών. «Πιστεύουμε στο δικαίωμα του λαού να αποφασίζει για τον εαυτό του και έχουμε εμπιστοσύνη στον ιρανικό λαό -ο οποίος αντιστάθηκε ηρωικά ενάντια στο καθεστώς του οποίου τις ενέργειες έχουμε καταγγείλει- να αποφασίσει το δικό του μέλλον και να επιλέξει για τον εαυτό του τη στιγμή και τις συνθήκες για αλλαγή καθεστώτος» είπε χαρακτηριστικά ο Ζαν Νοέλ Μπαρό.

Στο μεταξύ, για το Δουβλίνο, οι αμερικανικές επιθέσεις εναντίον του Ιράν αποτελούν μια παρέμβαση, που δεν βοηθάει και προσθέτει επιπλέον αστάθεια και κινδύνους στην περιοχή. «Ήμουν πολύ σαφής σε σχέση με το διεθνές δίκαιο γύρω από τις επιθέσεις σε πυρηνικές εγκαταστάσεις: υπάρχουν διεθνείς νόμοι που λένε ότι δεν πρέπει να το κάνετε αυτό» ανέφερε ο Ιρλανδός υπουργός Εξωτερικών, Σάιμον Χάρις. «Είμαι επίσης πολύ σαφής ότι (…) οι ενέργειες των ΗΠΑ πρόσθεσαν ένα σημαντικό επίπεδο κινδύνου σε μια ήδη ασταθή κατάσταση, πρόκειται για μια παρέμβαση που δεν βοηθάει» ανέφερε χαρακτηριστικά.

«Διχάζουν» οι σχέσεις Ε.Ε – Ισραήλ

Σε κάθε περίπτωση, η τρέχουσα κρίση στη Μέση Ανατολή έχει αλλάξει τη διάθεση των κρατών μελών ως προς τις σχέσεις της Ε.Ε με το Ισραήλ.

Ακόμα και κράτη μέλη, που ζήτησαν πριν από ένα μήνα από την Κομισιόν να εξετάσει εάν το Ισραήλ παραβίασε το άρθρο 2 της συμφωνίας, πλέον στέκονται στο πλευρό των Ισραηλινών βλέποντας την Τεχεράνη, ως «σύμμαχο» της Ρωσίας και «απειλή» το πυρηνικό της πρόγραμμα.

Μόνο ο υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας δήλωσε δημοσίως ότι η Μαδρίτη θα ζητήσει από το Συμβούλιο να εγκρίνει άμεση αναστολή της συμφωνίας μεταξύ Ε.Ε – Ισραήλ, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την κατάσταση στη Γάζα. Ο Χοσέ Μανουέλ Αλμπαρες ανέφερε, μάλιστα, ότι θα ζητήσει εμπάργκο πώλησης όπλων από την Ευρώπη στο Ισραήλ και κυρώσεις εναντίον εκείνων που υπονομεύουν τη λύση στη βάση των δύο κρατών.

Η έκθεση, πάντως, έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις στο Ισραήλ που την χαρακτηρίζει «εξωφρενική». Από την πλευρά της, η Κάγια Κάλας ανέφερε ότι στη σημερινή συνεδρίαση θα συζητηθεί το ζήτημα και τα επόμενα βήματα.

Ωστόσο, -σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους-, δεν θα πρέπει να αναμένονται συγκεκριμένες και άμεσες αποφάσεις σε σχέση με τη συμφωνία Ε.Ε – Ισραήλ και παρά το ό,τι -σύμφωνα με διαρροή του κειμένου, την περασμένη Παρασκευή- η Ε.Ε διαπιστώνει ότι «υπάρχουν ενδείξεις ότι το Ισραήλ παραβιάζει τις υποχρεώσεις του για τα ανθρώπινα δικαιώματα» της 25χρονης πλέον συμφωνίας της με το Ισραήλ.

kathimerini.gr