Game over για… Fed: Ο φαύλος οικονομικός κύκλος ολοκληρώνεται με μια κρίση χειρότερη από το κραχ του 1930

Παρά την πρόσφατη αυτή πτώση της συνολικής προσφοράς χρήματος, η τάση της προσφοράς χρήματος παραμένει πολύ πάνω από αυτή που υπήρχε κατά την εικοσαετία από το 1989 έως το 2009.

Προκειμένου να επιστρέψουμε σε αυτό το επίπεδο, η προσφορά χρήματος θα πρέπει να μειωθεί τουλάχιστον άλλα 3 τρισεκατομμύρια περίπου δολ. —ή 15 %— σε ένα σύνολο κάτω από τα 15 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Επιπλέον, από τον Οκτώβριο, η συνολική προσφορά χρήματος ήταν ακόμη αυξημένη κατά 32 τοις εκατό (ή 4,6 τρισεκατομμύρια δολάρια) από τον Ιανουάριο του 2020.

Από το 2009, η προσφορά χρήματος του δείκτη TMS έχει πλέον αυξηθεί κατά σχεδόν 186%.
Ο δείκτης Μ2* έχει αυξηθεί κατά 141% σε εκείνη την περίοδο.

Από την τρέχουσα προσφορά χρήματος των 18,9 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, τα 4,6 τρισεκατομμύρια δολάρια—ή το 24 τοις εκατό— έχουν δημιουργηθεί από τον Ιανουάριο του 2020.

Από το 2009, 12,2 τρισεκατομμύρια δολάρια της τρέχουσας προσφοράς χρήματος έχουν δημιουργήθηκε.
Με άλλα λόγια, σχεδόν τα δύο τρίτα της συνολικής υπάρχουσας προσφοράς χρήματος έχουν δημιουργηθεί μόλις τα τελευταία δεκατρία χρόνια.

Νομισματικό πλεόνασμα 

Με αυτά μεγέθη,  μια πτώση 10% είναι ένα μικρό ποσό στο τεράστιο οικοδόμημα των νεοδημιουργηθέντων χρημάτων.
Η οικονομία των ΗΠΑ εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ένα πολύ μεγάλο νομισματικό πλεόνασμα από τα τελευταία αρκετά χρόνια, και αυτός είναι εν μέρει ο λόγος που μετά από δεκαοκτώ μήνες επιβράδυνσης της αύξησης της προσφοράς χρήματος, μόλις τώρα αρχίζουμε να βλέπουμε μια επιβράδυνση στην αγορά εργασίας.

Για παράδειγμα, οι νέες θέσεις εργασίας μειώθηκαν κατά 22 % τον περασμένο χρόνο, αλλά δεν έχουν ακόμη επιστρέψει στα προ του Covid επίπεδα.

Η πληθωριστική έκρηξη δεν έχει ακόμη τελειώσει.
Ωστόσο, η νομισματική επιβράδυνση ήταν επαρκής για να αποδυναμώσει σημαντικά την οικονομία.
Ο δείκτης της Philadelphia Fed για τη μεταποίηση δείχνει σαφή ύφεση.
Ο δείκτης Leading Indicators για την παραγωγική δραστηριότητα συνεχίζει να φαίνεται χειρότερος.
Η καμπύλη αποδόσεων δείχνει την ύφεση.
Οι προσφερόμενες θέσεις εργασίας μειώθηκαν, από έτος σε έτος, γεγονός που συχνά δείχνει ότι πλησιάζει η ύφεση.
Τα ποσοστά των χρεοκοπιών αυξάνονται.

Προσφορά χρήματος και αυξανόμενα επιτόκια

Η πληθωριστική έκρηξη θα αρχίζει να μετατρέπεται σε κατάρρευση μόλις το φρέσκο χρήμα σταματάει να ρέει στην οικονομία, και αυτό το βλέπουμε τώρα.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι σημερινές αρνητικές ενδείξεις έρχονται αφότου η Federal Reserve επιτέλους τράβηξε το δάκτυλο της ελαφρώς από τον επιταχυντή δημιουργίας χρήματος μετά από περισσότερο από μια δεκαετία ποσοτικής χαλάρωσης και γενικής προσαρμογής της οικονομίας στο εύκολο χρήμα.
Από τις αρχές Δεκεμβρίου, η Fed επέτρεψε το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων να αυξηθεί στο 5,50%, το υψηλότερο από το 2001.
Αυτό σημαίνει ότι τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια συνολικά έχουν επίσης αυξηθεί.
Τον Οκτώβριο, για παράδειγμα, η απόδοση των κρατικών ομολόγων 3 μηνών έφτασε το 5,6%, το υψηλότερο επίπεδο που μετρήθηκε από τον Δεκέμβριο του 2000.

Πιστωτική ασφυξία

Χωρίς συνεχή πρόσβαση σε εύκολο χρήμα με σχεδόν μηδενικά επιτόκια, οι τράπεζες κλείνουν την κάνουλα στη χορήγηση δανείων και πολλές εταιρείες δεν θα είναι πλέον σε θέση να αποτρέψουν τα οικονομικά προβλήματα αναχρηματοδοτώντας ή λαμβάνοντας νέα δάνεια.

Οι πτωχεύσεις αυξήθηκαν σημαντικά το 2023 και συνεχίζουν να αυξάνονται κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους.
Όπως αναφέρει η Monitor Daily:

Η κατάθεση πτώχευσης από την WeWork τον Νοέμβριο ήταν η σημαντικότερη στις εμπορικές καταχωρήσεις του Κεφαλαίου 11 του Νοεμβρίου σε 842, καταγράφοντας αύξηση 141% σε σύγκριση με τις 349 αιτήσεις που καταχωρήθηκαν τον Νοέμβριο του 2022, σύμφωνα με στοιχεία από την Epiq Bankruptcy.

Το αίτημα που κατατέθηκε από την WeWork στις 6 Νοεμβρίου περιελάμβανε 517 σχετικές υποθέσει, σύμφωνα με ανάλυση του Αμερικανικού Ινστιτούτου Πτώχευσης, που εκπροσωπεί την τρίτη σημαντική υπόθεση πτώχευσεις από τότε που τέθηκε σε ισχύ ο Πτωχευτικός Κώδικας των ΗΠΑ το 1979.

Οι συνολικές αιτήσεις για πτώχευση αυξήθηκαν κατά 21% σε 2.252 τον Νοέμβριο, από τις 1.864 αιτήσεις που καταχωρήθηκαν τον Νοέμβριο του 2022.

Οι πτωχευσεις μικρών επιχειρήσεων, που καταγράφηκαν ως περιπτώσεις του υποκεφαλαίου V στο Κεφάλαιο 11, αυξήθηκαν κατά 79% σε 181 τον Νοέμβριο, από 101 τον Νοέμβριο του 2022.

Υπήρξαν 37.860 συνολικές αιτήσεις πτώχευσης τον Νοέμβριο, αύξηση 21% από το σύνολο του Νοεμβρίου 2022 που ήταν 31.187.

Οι μεμονωμένες αιτήσεις πτώχευσης κατέγραψαν επίσης αύξηση 21% από έτος σε έτος, καθώς οι 35.608 τον Νοέμβριο αντιπροσώπευαν αύξηση σε σχέση με τις 29.323 καταθέσεις τον Νοέμβριο του 2022.

Υπήρχαν 20.250 μεμονωμένες αιτήσεις που αφορούν το Κεφάλαιο 7 του Πτωχευτικού Κώδικα τον Νοέμβριο, αύξηση 23% σε σύγκριση με τις 16.421 καταθέσεις καταγράφηκε τον Νοέμβριο του 2022 και υπήρξαν 15.280 μεμονωμένες καταθέσεις του Κεφαλαίου 13 τον Νοέμβριο, αύξηση 19% σε σύγκριση με τις 12.862 καταθέσεις τον περασμένο Νοέμβριο.
Ακριβότερο το χρήμα

Ο δανεισμός για ιδιωτική κατανάλωση γίνεται επίσης ακριβότερος.
Τον Οκτώβριο, το μέσο επιτόκιο στεγαστικών δανείων 30 ετών αυξήθηκε στο 7,62%, το υψηλότερο σημείο από τον Νοέμβριο του 2000.

Πληθωρισμός και μισθοί

Όλοι αυτοί οι παράγοντες είναι ενδεικτικές μιας «φούσκας» που βρίσκεται σε διαδικασία να σκάσει.
Η κατάσταση είναι μη βιώσιμη, ωστόσο η Fed δεν μπορεί να αλλάξει πορεία χωρίς να αναζωπυρώσει μια νέα έκρηξη του πληθωρισμού.

Αν και ορισμένοι επαγγελματίες οικονομολόγοι επιμένουν ότι ο πληθωρισμός έχει σχεδόν εξαφανιστεί, το κλίμα που επικρατεί λέει το ακριβώς το αντίθετο καθώς οι περισσότεροι εργαζόμενοι πιστεύουν ότι οι μισθοί τους δεν συμβαδίζουν με τις αυξανόμενες τιμές.
Οποιαδήποτε αύξηση των τιμών θα ήταν ιδιαίτερα προβληματική δεδομένου του αυξανόμενου κόστους ζωής.
Οι Αμερικανοί αντιμετωπίζουν παρόμοιο πρόβλημα με τις τιμές των κατοικιών.

Σύμφωνα με την Atlanta Fed, ο δείκτης προσιτής τιμής στέγασης είναι τώρα ο χειρότερος από το 2006, εν μέσω της φούσκας της αγοράς κατοικιών.

Εάν η Fed αντιστρέψει την πορεία της τώρα και πυροδοτήσει μια νέα πλημμύρα νέων χρημάτων, οι τιμές θα εκτιναχθούν.
Δεν χρειαζόταν να είναι έτσι, αλλά οι απλοί άνθρωποι πληρώνουν τώρα το τίμημα για μια δεκαετία εύκολου χρήματος την οποία επευφημούσε η Wall Street και οι πολιτικοί στην Ουάσιγκτον.

Αυτό σημαίνει πτώση της προσφοράς χρήματος και σκάσιμο της «φούσκας» στην οικονομία.
Αλλά θέτει επίσης τις βάσεις για μια πραγματική οικονομία και έναν ενάρετο οικονομικό κύκλο  -δηλαδή, μια οικονομία που δεν βασίζεται σε διαδοχικές φούσκες – που χτίζεται με αποταμίευση και επένδυση αντί για δαπάνες που γίνονται δυνατές με βάση τα τεχνητά χαμηλά επιτόκια και το εύκολο χρήμα.

*Οι δείκτες M0 και Μ1 (narrow money) περιλαμβάνουν όλα τα στοιχεία ενεργητικού που βρίσκονται σε ρευστή μορφή και συνήθως περιλαμβάνουν κέρματα και χαρτονομίσματα σε κυκλοφορία (νομισματική κυκλοφορία), καταθέσεις όψεως, επιταγές, τα αποθεματικά των τραπεζών στην κεντρική τράπεζα κι άλλα ισοδύναμα χρήματος (πχ αποθεματικά συναλλάγματος) που μπορούν εύκολα να μετατραπούν σε μετρητά.
Περιέχουν τα πιο εύκολα ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία.
Το ύψος τους δηλαδή, δείχνει το σύνολο του χρήματος που βρίσκεται σε άμεση κυκλοφορία εντός ενός οικονομικού κυκλώματος.
Ο δείκτης M2 (intermediate money) περιλαμβάνει τον Μ1 και κάθε στοιχείο πλούτου που μπορεί εγγυημένα να μετατραπεί σχετικά άμεσα σε μετρητά χωρίς να χάσει την αξία του.

Ενδεικτικά στον δείκτη Μ2 περιλαμβάνονται οι βραχυπρόθεσμες προθεσμιακές καταθέσεις σε τράπεζες, οι καταθέσεις ταμιευτηρίου και τα 24ωρα αμοιβαία κεφάλαια της αγοράς χρήματος.

www.bankingnews.gr