Μέχρι το 2015 περίπου 227 εκατομμύρια συνταγές για οπιοειδή εκδίδονταν κάθε χρόνο στην Αμερική, περίπου μία για κάθε ενήλικα
Στη βόρεια άκρη του Παρισιού, μακριά από τις μπρασερί και τα μουσεία, συναντά κανείς την πραγματικότητα μιας τραγικής ιστoρίας για το τι συμβαίνει όταν η ανθρωπότητα παραπαίει.
Κάτω από μια σειρά από κόμβους αυτοκινητοδρόμων κοντά στο Porte de la Chapelle, δεκάδες τοξικομανείς περνούν άσκοπα το χρόνο τους σε ένα αυτοσχέδιο κάμπινγκ με σκηνές και σκουπίδια. Δεν υπάρχει καμία ελπίδα εδώ, μόνο η δυσοσμία των περιττωμάτων και η απόγνωση.
Σε μια πρόσφατη επίσκεψη, ο αρθρογράφος των Financial Times ήταν πολύ επιφυλακτικός για να ρωτήσει ποιο δηλητήριο προκάλεσε την καταστροφική πορεία αυτών των κούφιων ψυχών, αλλά η περιοχή είναι ήδη γνωστή ως la colline du crack, ή ο λόφος του κρακ. Κοινωνικοί λειτουργοί έρχονται και φεύγουν. Οι αρχές κατά τα άλλα κάνουν τα στραβά μάτια. Η αστυνομία έχει μετακινήσει τον καταυλισμό όλα αυτά τα χρόνια, προκειμένου να κρατήσει την ταλαιπωρία της ανθρώπινης δυστυχίας μακριά από τις ευγενικές γειτονιές της γαλλικής πρωτεύουσας.
Πολλές πόλεις στην Ευρώπη έχουν θύλακες τέτοιας ανέχειας. Ωστόσο, παρά τη ζημιά που προκαλείται στην κοινωνία από τα ναρκωτικά που συνήθως καταγράφονται στους δρόμους του Παρισιού, του Βερολίνου ή της Βαρσοβίας, κανένα δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτό που προκαλεί η φαιντανύλη, ένα ναρκωτικό που έχει καταστρέψει ολόκληρες περιοχές της Αμερικής.
Όπως μπορεί να επιβεβαιώσει οποιοσδήποτε πρόσφατος επισκέπτης στο κέντρο του Σαν Φρανσίσκο, τα αποτελέσματα αυτού του συνθετικού οπιοειδούς, πολύ πιο ισχυρού ακόμη και από την ηρωίνη, δεν μπορούν να περιοριστούν σε μικρές περιοχές στις παρυφές της πόλης. Ναρκωτικά, παρόμοια της φαιντανύλης, σκοτώνουν σήμερα περίπου 70.000 Αμερικανούς ετησίως, περισσότερους από αυτούς που χάθηκαν στους πολέμους στο Βιετνάμ, το Ιράκ και το Αφγανιστάν μαζί.
Ωστόσο, στην Ευρώπη, αυτός ο τύπος δηλητηρίου δεν απογειώθηκε ποτέ σε πωλήσεις: Πιστεύεται ότι λίγοι περισσότεροι από 200 άνθρωποι κάνουν υπερβολική δόση από αυτό κάθε χρόνο. Σε μεγάλο βαθμό, ως αποτέλεσμα του κενού της φαιντανύλης, η Ευρώπη έχει λιγότερους από το ένα δέκατο των θανάτων από ναρκωτικά σε σχέση με την Αμερική, παρά τον μεγαλύτερο πληθυσμό της. Η καταστροφή που δεν έχει συμβεί είναι ένας ήσυχος θρίαμβος για τη χάραξη πολιτικής όσον αφορά την Ευρώπη. Αλλά οι κυβερνήσεις ανησυχούν ότι αυτό μπορεί να μην ισχύει ακόμη για πολύ. Ήδη, εντείνεται η ανησυχία ότι η επίθεση της φαιντανύλης μπορεί σύντομα να βρει το δρόμο της πέρα από τον Ατλαντικό.
Όμως, γιατί ο εφιάλτης της φαιντανύλης δεν έχει αγγίξει μέχρι τώρα την Ευρώπη, όταν έχει προκαλέσει τέτοια καταστροφή στην Αμερική;
Δεδομένης της προέλευσης του φαρμάκου αφού συντέθηκε στο Βέλγιο το 1959, ως νόμιμο παυσίπονο, θα μπορούσε να αναμενόταν να ανακαλυφθεί πρώτα από τους τοξικομανείς εκεί. Αλλά χρειάστηκε ο χωρίς φραγμούς αμερικανικός καπιταλισμός ώστε να βοηθηθεί να μετατραπεί σε φαινόμενο. Από τη δεκαετία του 1990 και μετά, οι γιατροί εκεί συνταγογραφούσαν παυσίπονα ηθελημένα, με κίνητρα από αδίστακτες φαρμακευτικές εταιρείες.
Μέχρι το 2015 περίπου 227 εκατομμύρια συνταγές για οπιοειδή εκδίδονταν κάθε χρόνο στην Αμερική, περίπου μία για κάθε ενήλικα. Μια τεράστια ομάδα ασθενών που είχαν εθιστεί με τα χάπια σύντομα συνειδητοποίησε ότι ήταν παράνομα διαθέσιμα, κυρίως όταν πια σταμάτησαν να γράφονται οι συνταγές (τα μεξικανικά καρτέλ ήταν πρόθυμα να βοηθήσουν, χρησιμοποιώντας συχνά τα απαραίτητα χημικά από την Κίνα).
Η Ευρώπη, αντίθετα, αντιστάθηκε σε μεγάλο βαθμό, εν μέρει χάρη στην καθολική ιατρική περίθαλψη στην ήπειρο. Σε αντίθεση με τους Αμερικανούς, όσοι πάσχουν από ασθένειες θα μπορούσαν να κάνουν τις διαδικασίες που χρειάζονταν για να ανακουφίσουν τον πόνο τους, αντί να στραφούν σε παυσίπονα για μια γρήγορη λύση. Ο εθισμός που υπήρξε στην Αμερική θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με αντίστοιχα ευρωπαϊκά προγράμματα θεραπείας με υποκατάστατα οπιοειδών.
Δυστυχώς, αυτό μπορεί να μην είναι ωστόσο αρκετό για να κρατήσει την Ευρώπη μακριά από τα θανατηφόρα νύχια της φαιντανύλης.
Οι αρχές έχουν δύο ανησυχίες. Η μία αφορά την ηρωίνη, με την οποία γαντζώνονται συχνότερα οι περίπου 1 εκατομμύριο χρήστες παράνομων οπιοειδών στην Ευρώπη. Σχεδόν όλα τα υλικά που χορηγούνται με ένεση ή ρουθούνισμα στην Ευρώπη προέρχονται από παπαρούνες που καλλιεργούνται στο Αφγανιστάν. Οι Ταλιμπάν, από τότε που επέστρεψαν στην εξουσία, έχουν επιβάλει περικοπές παραγωγής ίσως και 95% φέτος, κάτι που αναμένεται να περιορίσει σοβαρά τη διαθεσιμότητα φθηνής ηρωίνης στην Ευρώπη, το 2024.
Αντιμετωπίζοντας την έλλειψη εφοδιασμού, οι συμμορίες ναρκωτικών αναμένεται είτε να αναμειγνύουν φαιντανύλη στη λίγη ηρωίνη που έχουν, για να της δώσουν επιπλέον ισχύ ή να διακινήσουν το συνθετικό ναρκωτικό στη χονδρική. Μια παρόμοια έλλειψη ηρωίνης μετά την τελευταία καταστολή των Ταλιμπάν στις αρχές της δεκαετίας του 2000 έκανε τη φαιντανύλη να ριζώσει στην Εσθονία, μέχρι στιγμής το μόνο μέρος της Ευρώπης που αντιμετωπίζει μια διαρκή εστία εθισμού. Αυτή η θεωρία αντικατάστασης δοκιμάζεται τώρα στην Ουκρανία, όπου η παροχή ηρωίνης έχει διαταραχθεί από τον πόλεμο, αλλά τα συνθετικά ναρκωτικά παραμένουν σχετικά διαθέσιμα.
Η δεύτερη ανησυχία αφορά στο ότι σε αντίθεση με την κοκαΐνη ή την ηρωίνη, που απαιτούν περίπλοκες διαδικασίες παραγωγής και λαθρεμπορίου, η φαιντανύλη είναι φθηνή στην κατασκευή και στην αποστολή της. Η Europol, το τμήμα επιβολής του νόμου της ΕΕ, έχει προειδοποιήσει ότι τα μεξικανικά καρτέλ συνεργάζονται με εγκληματικά δίκτυα στην Ευρώπη για να επεκτείνουν την αγορά ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένης της φαιντανύλης (τα προβλήματα που έχει αυτή τη στιγμή η Ευρώπη με τα συνθετικά οπιοειδή προκαλούνται σε μεγάλο βαθμό από την κατάχρηση των χαπιών που παρασκευάζονται νόμιμα).
Ο Antony Blinken, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, έχει προειδοποιήσει τους Ευρωπαίους ομολόγους του ότι είτε έχουν ήδη πρόβλημα με φάρμακα που μοιάζουν με φεντανύλη, αλλά δεν το γνωρίζουν ή θα έχουν σύντομα ένα τεράστιο (πρόβλημα). Η μετάβαση από έναν τύπο οπιοειδούς σε έναν άλλο μπορεί να είναι ξαφνική και μη αναστρέψιμη στην περίπτωση της φαιντανύλης, δεδομένων των τεράστιων εσόδων που μπορούν να έχουν οι συμμορίες από αυτήν: Ένα κιλό μπορεί να αποφέρει κέρδη άνω του 1 εκατομμυρίου δολαρίων, πολύ περισσότερο από άλλα φάρμακα.
Επίσης, ορισμένοι παράγοντες που κάποτε πιστευόταν ότι προστάτευαν την Ευρώπη μπορεί να αποδειχθούν φευγαλέοι: Ο Καναδάς έχει κρατικά χρηματοδοτούμενα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης για να ανταγωνιστεί οποιοδήποτε στην Ευρώπη, ωστόσο έχει πέσει και αυτός θύμα της φαιντανύλης.
Οι Ευρωπαίοι έχουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα στον αγώνα τους κατά της φαιντανύλης, λέει ο Keith Humphreys, ειδικός στους εθισμούς στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ: Έχουν δει τις καταστροφές που έχουν προκαλέσει τα οπιοειδή στην Αμερική και γνωρίζουν πόσο σημαντικό είναι να κρατάς το τζίνι στο μπουκάλι. Οι ευρωπαϊκές αρχές παρακολουθούν ήδη στενά τα λύματα για ίχνη του ναρκωτικού προκειμένου να εξαλειφθούν άμεσα τυχόν κρούσματα.
Την ίδια στιγμή, στην ευρωπαϊκή ήπειρο οι γιατροί είναι πιο προσεκτικοί σχετικά με τη συνταγογράφηση εθιστικών παυσίπονων χωρίς λόγο. Η θεραπεία του εθισμού στη φεντανύλη είναι επίσης καλύτερα κατανοητή. Επιπλέον, το κράτος πρόνοιας, το οποίο κακολογείται από πολλούς ότι έκανε τις ευρωπαϊκές οικονομίες υποτονικές, αποδεικνύεται ότι έχει πολλά θετικά στοιχεία: Έπαιξε το ρόλο του στο να γλιτώσει τους πολίτες του από τα χειρότερα αποτελέσματα στη ζωή.
Μόνο λίγοι έχουν πέσει ανάμεσα στις ρωγμές, στο Παρίσι και όχι μόνο. Αλλά η διασφάλιση ότι αυτό θα παραμείνει έτσι θα απαιτήσει επαγρύπνηση και σκληρότητα.
Επιλεξτε να γινετε οι πρωτοι που θα εχετε προσβαση στην Πληροφορια του Stranger Voice