Λίγο μετά την έναρξη της πανδημίας, καθώς η Covid-19 επέκτεινε τα ίχνη του θανάτου και της καταστροφής σε όλο τον πλανήτη, έπεσα επάνω στο προσχέδιο μιας επιστημονικής εργασίας στο διαδίκτυο.

Από τον Ian Birrell/Mail On Sunday

Διατυπωμένο με προσεκτική γλώσσα και γραμμένο από ελάχιστα γνωστούς βιολόγους, αμφισβητούσε την -τότε- υπάρχουσα συντριπτική συναίνεση σχετικά με την προέλευση αυτού του απαίσιου νέου ιού. Οι συνέπειες ήταν εκρηκτικές.

Η έκθεση αναρωτιόνταν αν ο ιός θα μπορούσε να προέρχεται από εργαστήριο και όχι από ζώο, μολυσμένο από ιό νυχτερίδων, που πωλείτο σε μια υγρή αγορά στην κινεζική πόλη Wuhan.

Οι συγγραφείς της εργασίας έγραφαν ότι ήταν «έκπληξη» ότι ο ιός φαινόταν «ήδη προ-προσαρμοσμένος στην ανθρώπινη μετάδοση» και πρότειναν να εξεταστούν όλες οι πιθανές οδοί μετάδοσης του ιού από νυχτερίδες, συμπεριλαμβανομένης της θεωρίας ότι η Covid προήλθε από εργαστηριακή διαρροή.

Και φαινόταν σαν αποτέλεσμα κοινής λογικής: Η ασθένεια ξέσπασε μακριά από τις σπηλιές των μολυσμένων νυχτερίδων και η Wuhan ήταν το σπίτι ενός μυστικού ινστιτούτου με το μεγαλύτερο χώρο αποθήκευσης κορωνοϊών νυχτερίδων στον κόσμο, όπου οι επιστήμονες διεξήγαγαν επικίνδυνες έρευνες.

Ωστόσο, τέτοιες θεωρίες, εκείνη την εποχή, καταδικάστηκαν από πολλούς ειδικούς και πολλά ΜΜΕ ως «ρατσιστικές» και ως μέρος μιας «δεξιάς συνωμοσίας» για να κατηγορηθεί η Κίνα για την πανδημία. Η διάχυση των ζωονοσογόνων, δηλαδή η μετάδοση ενός ιού από ένα ζώο στον άνθρωπο, προωθήθηκε ως η πιο πιθανή αιτία της πανδημίας.

Το ρεπορτάζ μου που έκανε σαφή αναφορά στην πιθανότητα εργαστηριακής διαρροής δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2020 από την εφημερίδα Mail On Sunday. Οκτώ ημέρες αργότερα, Κινέζοι αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν ότι η υγρή αγορά της Wuhan ήταν διασπορέας και όχι η αρχική πηγή του Sars-CoV-2, του στελέχους του κορωνοϊού που προκαλεί την Covid-19.

Αυτό εκτόξευσε έναν από τους συντάκτες της εργασίας στο επίκεντρο μιας τοξικής συζήτησης για την προέλευση της Covid, απλώς και μόνο επειδή δήλωσε μια προφανή αλήθεια: Ότι οι επιστήμονες πρέπει να ακολουθούν πιστά όλα τα στοιχεία.

Η Alina Chan, τότε 31 ετών, Καναδή μοριακή βιολόγος, τόλμησε να αμφισβητήσει μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της επιστήμης, συμπεριλαμβανομένου του βετεράνου προεδρικού συμβούλου των ΗΠΑ Anthony Fauci και των αφεντικών των μεγαλύτερων φορέων χρηματοδότησης έρευνας των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου.

«Ήμουν η “καμία”, με ίσως 200 φίλους στο Twitter. Αλλά η πρόθεση μου ως επιστήμονας δεν ήταν ποτέ να πω ψέματα», μου είπε όταν συναντηθήκαμε για μεσημεριανό γεύμα στη Βοστώνη τον περασμένο μήνα.

Μετά γέλασε.

«Ακούγεται τόσο βασικό, δεν είναι. Αλλά τώρα ξέρουμε ότι πολλοί επιστήμονες λένε ψέματα και διαδίδουν παραπληροφόρηση. Ποιος θα μπορούσε να ξέρει ότι υπήρχε μια πραγματική συνωμοσία μεταξύ πολύ ισχυρών επιστημόνων για να θάψουν τη θεωρία της εργαστηριακής διαρροής;».

Σε μια συναρπαστική συνέντευξη του στην Mail On Sunday, νωρίτερα αυτό το μήνα, ο ειδικός που ηγήθηκε του βασικού οργανισμού δημόσιας υγείας των ΗΠΑ όταν ξέσπασε η πανδημία κατηγόρησε τον Fauci ότι ηγήθηκε μιας ομάδας επιστημόνων στην προώθηση της σχεδόν απομυθοποιημένης πλέον θεωρίας της διάχυσης των ζωονοσογόνων.

Ο Robert Redfield, ένας παγκοσμίου φήμης ιολόγος, είπε ότι προσπάθησαν να αποσπάσουν την προσοχή από τη χρηματοδότηση των ΗΠΑ για τις αμφιλεγόμενες έρευνες «κέρδους λειτουργίας» (στην οποία τα γονίδια ενός οργανισμού αλλοιώνονται για να τονωθεί η μολυσματικότητα ή άλλα χαρακτηριστικά). Η ομοσπονδιακή χρηματοδότηση για αυτού του τύπου τις έρευνες ήταν απαγορευμένη στην Αμερική μεταξύ 2014 και 2017.

Ο ίδιος τόνισε ότι είναι πλέον «εκατό τοις εκατό» πεπεισμένος ότι η Covid-19 ήταν το αποτέλεσμα της μόλυνσης ερευνητών του ιού των νυχτερίδων στο Ινστιτούτο Ιολογίας της Wuhan (WIV). Υποστήριξε επίσης ότι οι υπηρεσίες ασφαλείας στη Δύση συνεργάστηκαν για να προστατεύσουν πράκτορες μέσα στα εργαστήρια που συνδέονται με τον στρατό της Κίνας.

Όπως είπε επίσης ο Redfield, αυτή η συζήτηση για την προέλευση της Covid βοήθησε στο να διαβρωθεί η εμπιστοσύνη του κοινού στην επιστήμη την περίοδο της πανδημίας.

Ωστόσο, η Alina Chan έχει αναδειχθεί ως μία από τους λίγους ήρωες/ηρωίδες με το να υπερασπίζεται το πεδίο της επιστήμης ενάντια σε ανθρώπους όπως ο Fauci, ο οποίος την επέκρινε δημόσια ως «ένα αρκετά θολό άτομο».

Η στάση της οδήγησε ακόμα και σε απειλές για τη ζωή της, σε προσπάθειες να την απολύσουν από ένα αναγνωρισμένο ίδρυμα και σε έναν χείμαρρο διαδικτυακής κακοποίησης που πυροδοτήθηκε από την κινεζική δικτατορία. Η ίδια αρνήθηκε να υποχωρήσει, αν και κάποια στιγμή σκέφτηκε να αλλάξει το όνομά της για να αποφύγει την εκδίκηση του Πεκίνου.

«Ήταν πραγματικά τρομακτικό. Με είχαν χαρακτηρίσει προδότρια της φυλής. Η κυβέρνηση της Κίνας μισεί τους ανθρώπους ασιατικής καταγωγής που μιλούν εναντίον της».

Παραδόξως, ωστόσο, οι μεγαλύτεροι εχθροί της ήταν μια ομάδα διακεκριμένων δυτικών επιστημόνων που προώθησαν τη θεωρία της διάχυσης των ζωονοσογόνων στην αγορά της Wuhan, μέσω των συστημικών ΜΜΕ και των περιοδικών, οδηγώντας σε συχνές συγκρούσεις με την Dr. Chan στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Έκτοτε έχουν γίνει γνωστές αρκετές διασυνδέσεις της συγκάλυψης με τον Fauci, τον τότε επικεφαλής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ και τον Sir Jeremy Farrar, τον επικεφαλής επιστήμονα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που τότε ηγούνταν του Wellcome Trust, του μεγαλύτερου φιλανθρωπικού ιδρύματος ιατρικής έρευνας στην Ευρώπη.

«Η κινεζική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να είχε ζητήσει καλύτερη συνεργασία από τη Δύση από τη συγκάλυψη τους», λέει η Dr. Chan.

Σήμερα η ίδια έχει δεκάδες χιλιάδες ακολούθους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχει δημοσιεύσει ένα βιβλίο με τον Βρετανό επιστημονικό συγγραφέα Matt Ridley για την αναζήτηση της προέλευσης της Covid και εμφανίζεται συχνά στα μέσα ενημέρωσης.

Ωστόσο, όταν ξέσπασε η πανδημία, ξεκινούσε την ακαδημαϊκή της καριέρα ως μεταδιδακτορική υπότροφος σε εργαστήριο γονιδιακής θεραπείας στο Broad Institute, μια ερευνητική μονάδα που συνδέεται τόσο με το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ όσο και με το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης.

Όπως πολλοί επιστήμονες, την ενθουσίασε η άφιξη ενός νέου ιού. Δεν περίμενε ότι η προεκτύπωση μιας μελέτης που συνέγραψε, μια κοινή πρακτική στην επιστήμη να δημοσιεύονται τα προσχέδια μιας εργασίας, θα τραβούσε τόσο μεγάλη προσοχή. Στη συνέχεια όμως έκανε μια ανάρτηση στο Twitter εξηγώντας την ανάλυσή της και η οποία τελικά οδήγησε στο άρθρο μου στην Mail on Sunday.

«Ξαφνικά, τόσοι πολλοί επιστήμονες μου επιτέθηκαν, λέγοντας ότι έγραψα την εργασία για να τραβήξω την προσοχή. Τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι πιο μακριά από την αλήθεια», υποστηρίζει.

Η ένταση της οργής της την οδήγησε σε πολλές νύχτες χωρίς ύπνο.

«Ήμουν τρομοκρατημένη. Δεν είχα συναντήσει ποτέ κανέναν από αυτούς τους ανθρώπους και όλοι με έβαλαν στο στόχαστρο τους απλώς επειδή εξέθεσα τα γεγονότα και έγραφα ότι τόσο η φυσική όσο και η εργαστηριακή προέλευση θα πρέπει να τοποθετηθούν στο ίδιο τραπέζι της συζήτησης».

Έχει δίκιο: Δεν είχε κανένα επιστημονικό νόημα να καταρρίψουμε τη θεωρία της εργαστηριακής διαρροής, δεδομένης της έλλειψης στοιχείων για την εναλλακτική θεωρία. Ωστόσο, είχε μπει σε ένα ναρκοπέδιο, αμφισβητώντας την ισχυρή συναίνεση που ωθούσε ο Fauci και ο κύκλος του.

Και η Dr. Chan αντέδρασε έντονα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα tweets της έγιναν καταλύτης για την ομάδα «Drastic», των ερευνητών του Διαδικτύου, που αναζήτησε στοιχεία προς υποστήριξη της εργαστηριακής διαρροής, όπως μια κινεζική ιατρική διατριβή που ανακαλύφθηκε από έναν Ινδό πρώην καθηγητή του επιστημονικού τομέα που ονομάζεται Prasenjit Ray. Σε αυτήν, περιγράφονταν λεπτομερώς πώς, το 2012, τρεις ανθρακωρύχοι πέθαναν από μια περίεργη αναπνευστική ασθένεια, παράξενα παρόμοια με την Covid και την οποία κόλλησαν ενώ καθάριζαν τα περιττώματα των νυχτερίδων σε ένα δίκτυο σπηλαίων στη νότια Κίνα.

Ήταν μεταξύ των έξι ανθρακωρύχων που φέρονται να μολύνθηκαν με έναν ιό που έμοιαζε με τον Sars σε ένα εγκαταλελειμμένο ορυχείο χαλκού, όπου επιστήμονες από το WIV είχαν πάρει δείγματα από τον πλησιέστερο γνωστό συγγενή του Sars-Cov-2.

Η Dr. Chan, που είχε ήδη δέκα χρόνια μαθητείας στα κινέζικα αφού μεγάλωσε στη Σιγκαπούρη, διάβασε και μετέφρασε αυτή τη διατριβή, μαζί με άλλα βασικά έγγραφα, καθώς η εμμονή της να βρει την αλήθεια απογειωνόταν.

«Σκέφτηκα, “Γαμώτο”: Συμβαίνουν τόσο τρομερά πράγματα εδώ που οι επιστήμονες της Wuhan δεν μας αφήνουν να δούμε». Ο πιο στενός συγγενής του Sars-Cov-2 ήταν από αυτό το ορυχείο και δεν μας έλεγαν γι’ αυτό.

Η θεωρία της εργαστηριακής διαρροής δυνάμωνε με κάθε νέο αποδεικτικό στοιχείο.

Πρώτον, ο ιός βρέθηκε να έχει ένα χαρακτηριστικό που τον έκανε εξαιρετικά μολυσματικό για τον άνθρωπο, ωστόσο δεν βρέθηκε σε εκατοντάδες περισσότερους παρόμοιους κοροναϊούς –θεωρούμενο από πολλούς ειδικούς ως «καπνισμένη κάννη».

Στη συνέχεια ήρθε η ανακάλυψη ότι το WIV είχε αναζητήσει χρηματοδότηση από τις ΗΠΑ για να εισαγάγει αυτό το καθοριστικό χαρακτηριστικό σε ιούς τύπου Sars το 2018, ένα χρόνο πριν εμφανιστεί ο ιός στην πόλη τους. Το αίτημα απορρίφθηκε ως πολύ επικίνδυνο, αλλά η κορυφαία ερευνήτρια νυχτερίδων του WIV, όταν ρωτήθηκε, αρνήθηκε να σχολιάσει αν προχώρησαν ούτως ή άλλως.

Τον Μάρτιο του 2020, το ιατρικό περιοδικό The Lancet δημοσίευσε μια περιβόητη επιστολή που καταδίκαζε ως «θεωρίες συνωμοσίας εκείνες που υποδηλώνουν ότι η Covid-19 δεν έχει φυσική προέλευση». Υπεγράφη από 27 επιστήμονες, συμπεριλαμβανομένου του Sir Jeremy Farrar και δύο συναδέλφων του στο Wellcome Trust.

Αργότερα διαπιστώθηκε ότι οργανώθηκε από τον Peter Daszak, έναν Βρετανό ζωολόγο του οποίου η EcoHealth Alliance με έδρα τις ΗΠΑ διοχέτευσε εκατομμύρια δολάρια φορολογουμένων των ΗΠΑ στο WIV και βοήθησε στην έρευνά του.

Τον ίδιο μήνα, ένα άρθρο υπογεγραμμένο από πέντε κορυφαίους επιστήμονες δημοσιεύτηκε στο Nature Medicine, απορρίπτοντας την αληθοφάνεια «οποιουδήποτε εργαστηριακού σεναρίου». Στη συνέχεια, προέκυψε ότι ο Fauci και ο Farrer ήταν πίσω από αυτό το επιδραστικό άρθρο, μετά από μια κλήση που οργάνωσαν και στην οποία συμμετείχε και ο Lord Vallance.

Ωστόσο, ακόμη και όταν έβαζαν τα ονόματά τους, ένας εκ των συν-υπογραφόντων είπε ιδιωτικά σε άλλους ότι μια σύνδεση με την θεωρία της εργαστηριακής διαρροής ήταν πιθανή. Και ο Farrar σημείωσε εμφατικά τη βιοασφάλεια «Άγριας Δύσης» στη Wuhan σε έναν συνάδελφό του.

«Αυτά έδειξαν ότι υπήρχε μια συνωμοσία», λέει η Dr. Chan. «Η συγκάλυψη δεν αφορούσε μόνο την Κίνα –και ήταν ηθικά αποκρουστική».

Οι εχθροί της προσπάθησαν να την εξαφανίσουν. Στη συνέχεια προειδοποιήθηκε από τα αφεντικά της να είναι ιδιαίτερα προσεκτική όσον αφορά την ασφάλεια της λόγω όλων των απειλών που δεχόταν.

«Όχι μόνο έλεγα ότι μια εργαστηριακή διαρροή ήταν εύλογη, αλλά τόλμησα να πω αυτό που όλοι γνώριζαν ότι ήταν αλήθεια: Ότι οι Κινέζοι επιστήμονες δεν ήταν ειλικρινείς μαζί μας. Είδαμε ότι έκρυβαν πράγματα. Ζουν σε ένα αυταρχικό καθεστώς. Αισθάνομαι περισσότερη λύπη για τους Κινέζους επιστήμονες –γιατί δεν έχουν άλλη επιλογή– σε σχέση με τους δυτικούς επιστήμονες που ενήργησαν όπως ενήργησαν».

Στην αρχή, η Dr. Chan απλώς πίστευε ότι η υπόθεση της εργαστηριακής διαρροής δεν θα έπρεπε να απορριφθεί χωρίς επαρκή στοιχεία, αλλά τώρα είναι σχεδόν βέβαιη ότι η Covid προήλθε από ένα ερευνητικό ατύχημα. «Δεν έχει κλείσει εντελώς η υπόθεση. Θα έλεγα ότι είναι 99 τοις εκατό βέβαιο».

Η CIA, πολλοί ειδικοί και μεγάλο μέρος του κοινού συμμερίζονται τώρα τις υποψίες της. Ωστόσο η Dr. Chan είδε ευκαιρίες εργασίας και συνεργασίες να εξαφανίζονται μετά την παρέμβασή της. «Πολλές πόρτες έκλεισαν στα μούτρα μου», λέει.

Τώρα εγκαταλείπει τον ακαδημαϊκό χώρο για να επικεντρωθεί με πλήρη απασχόληση στη βιοασφάλεια. «Πρέπει να επιβεβαιώσουμε την προέλευση μιας πανδημίας που σκότωσε περισσότερα από 20 εκατομμύρια ανθρώπους για να αποκτήσουμε περισσότερη γνώση σε αυτά τα ζητήματα, αλλάζοντας τις πολιτικές προκειμένου να αποτρέψουμε μελλοντικές εργαστηριακές διαρροές».

Η ίδια λέει ότι ήταν συγκλονιστικό να ανακαλύπτουμε ότι «πολλοί άνθρωποι στην επιστήμη δεν είναι με το μέρος της αλήθειας».

Δυστυχώς, η Dr. Chan έχει δίκιο και γι’ αυτό ο αγώνας της για την προέλευση της Covid είναι εξαιρετικά σημαντικός στη μάχη για τη διάσωση της εμπιστοσύνης του κοινού στην επιστήμη.

Αν και οι Δρ Fauci, Λόρδος Vallance και EcoHealth Alliance κλήθηκαν να σχολιάσουν το ρεπορτάζ της Mail πριν από τη δημοσίευση του, δεν ελήφθη καμία απάντηση.

Ο ΠΟΥ, όπου ο Sir Jeremy Farrar είναι τώρα επικεφαλής επιστήμονας, είπε ότι η θέση του στη συζήτηση σχετικά με την προέλευση της Covid δεν έχει αλλάξει: «Ο ΠΟΥ δηλώνει πάντα και με συνέπεια ότι, για να προωθήσουμε τη γνώση σχετικά με την προέλευση του SARS-CoV-2, χρειαζόμασταν και χρειαζόμαστε μελέτες –και ο ΠΟΥ συνεχίζει να καλεί την Κίνα να μοιραστεί όλες τις πληροφορίες που διαθέτει για την προέλευση της COVID-19».

Ο Dr. Fauci είχε επιμείνει στο παρελθόν ότι ήταν «προορατικός» για να βεβαιωθεί ότι η θεωρία της εργαστηριακής διαρροής διερευνήθηκε και ότι οι ισχυρισμοί ότι χρησιμοποίησε χρήματα επιχορηγήσεων για να επηρεάσει τους επιστήμονες στο θέμα είναι «παράλογοι». Έχει αρνηθεί κατηγορηματικά ότι κατέστειλε τη θεωρία της εργαστηριακής διαρροής, λέγοντας σε επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ τον περασμένο Ιούνιο ότι ποτέ δεν επηρέασε την έρευνα για την προέλευση του ιού.

O Λόρδος Vallance είπε σε μια επιτροπή της Βουλής των Κοινοτήτων τον Μάιο του 2023 ότι πίστευε πως ο Sars-CoV-2 ήταν «πιθανότατο» να είχε ξεχυθεί φυσικά από νυχτερίδες. Πρόσθεσε ότι πιστεύει πως η έρευνα «Κέρδους-λειτουργίας» είναι «απίστευτα σημαντική» για την επιστήμη.

kourdistoportocali.com