Αβορίγινες: η Σοφία του Ονειροχρόνου

Οι Αβορίγινες, αυτόχθονες κάτοικοι της χώρας, αναφέρουν την αρχή του Κόσμου ως το «Όνειρο» ή την «Ώρα του Ονείρου». Κατά τη διάρκεια αυτού του Ονειροχρόνου οι Ιθαγενείς πρόγονοί τους δημιούργησαν τα διάφορα στοιχεία του όπως, τα ζώα, το νερό, τα δέντρα, τον ουρανό. Παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, γιατί μέχρι σήμερα ο τρόπος ζωής τους παραμένει σχεδόν αναλλοίωτος. ΓιΆ αυτό θεωρούνται από τους ανθρωπολόγους πολύτιμη πηγή πληροφοριών για τον προϊστορικό άνθρωπο.

Οι δυνάμεις που δημιούργησαν τον κόσμο τους στην πορεία του χρόνου προσωποποιήθηκαν σε θεές και θεούς που εξέφραζαν τον Ήλιο, τη νύχτα, τα άστρα, τη δικαιοσύνη. Μια ιδιαίτερη παρουσία, ήταν οι Wondjina, που θεωρούνταν από τα πρώτα όντα της «Εποχής του Ονείρου». Ήρθαν από τη θάλασσα και ξεκουράστηκαν πάνω σε βράχους όπου αποτυπώθηκαν οι μορφές τους. Δημιούργησαν τον Κόσμο, έδωσαν το Νόμο που έπρεπε να ακολουθούν οι άνθρωποι. Έφεραν στους ανθρώπους την τεκνοποίηση. Έδωσαν τη βροχή στη Γη. «Η Γη αναπνέει και η εκπνοή της δημιουργεί ατμούς και σύννεφα που φέρνουν βροχή. Φέρνει καρπούς και δημιουργεί ανάπτυξη στα πάντα ώστε να μεγαλώνουν τα δέντρα, το χορτάρι, και να τρέφουν τα ζώα και όλα στη γη». Αυτές οι παρουσίες παριστάνονται σε βραχογραφίες με φωτοστέφανο δίχως στόμα έχοντας ενωμένα μάτια και μύτη.

H Σοφία του Ονειροχρόνου

Η Ιδέα του Ονειροχρόνου αποτελεί την κεντρική ιδέα του πολιτισμού των Ιθαγενών της Αυστραλίας η οποία καθόρισε απόλυτα τα πρότυπα της ζωής τους. Είναι ένας λαός που ζει ανάμεσα στον Ονειροχρόνο και τον αντικειμενικό κόσμο, σε αρμονία με όλα τα πλάσματα της Γης, με τον ίδιο απαράλλακτο τρόπο όπως εκείνον της πρώτης ημέρας της Δημιουργίας. Μέσα από τον Ονειροχρόνο αντλούν επίσης την πλούσια σε δομή και λεξιλόγιο προφορική τους γλώσσα. Η εξέλιξη της ζωής και του πολιτισμού, σύμφωνα με την αντίληψή τους, αρχίζει με ένα σπόρο που βλασταίνει, κάνει ένα μεγάλο κύκλο άπειρων δυνατοτήτων και επιστρέφει πάλι πίσω στον ίδιο σπόρο, στην αρχική πηγή.

Και κάθε φορά που η ζωή αναγεννιέται από τον θάνατο ή την λανθάνουσα κατάσταση στην οποία βρίσκεται, δεν αναπαράγει ποτέ τις μορφές του παρελθόντος αλλά αναπτύσσεται μέσα στο παράδοξο νέων δυνατοτήτων οι οποίες ξεπηδούν από την ίδια απαράλλακτη ουσία, αυτή την ίδια ουσία που συνεχώς αλλάζει και αναγεννιέται. Ο χορός της γέννησης αρχίζει, τη στιγμή που ο σπόρος σπάζει το κέλυφός του. Ο κύκλος του παρελθόντος απορρίπτεται και η ίδια ουσία αναζητά άλλες δυνατότητες σε νέους κύκλους. Από αυτή την άποψη λοιπόν, ο πολιτισμός των Αβοριγίνων ως ο αρχαιότερος, αποτελεί τον σπόρο των ανθρώπινων κύκλων και το ταξίδι στις παραδόσεις του είναι το ταξίδι στην πιο μακρινή μνήμη της ανθρώπινης φυλής, τη Σοφία του Ονειροχρόνου.

Η Ενότητα του Ονειροχρόνου 

Ο Ονειροχρόνος είναι ένας τόπος πέρα από τον χρόνο και το χώρο, μέσα στον οποίο το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον υπάρχουν ως ενότητα. Οι αυτόχθονες μπορούν να εισέλθουν σε αυτό το εναλλακτικό σύμπαν μέσω των Ονείρων ή μέσα από μεταβαλλόμενη κατάσταση συνείδησης, αλλά και μέσα από το θάνατο. Ο Ονειροχρόνος θεωρείται ο τελικός προορισμός πριν από τη μετεμψύχωση. Όλα τα πλάσματα, άστρα, άνθρωποι, έντομα, μοιράζονται την συνείδηση της πρωτογενούς δημιουργικής δύναμης. Κάθε τι που υπάρχει αντανακλά με το δικό του ιδιαίτερο τρόπο ένα μέρος, μια μορφή, αυτής της κοινής συνείδησης. Στους μύθους και τους θρύλους του Ονειροχρόνου, όλος ο κόσμος παρουσιάζεται ενιαίος.

Οι ιστορίες του Ονειροχρόνου προέκτειναν τη συμπαντική και ψυχική συνείδηση όχι μόνο σε κάθε ζωντανό πλάσμα, αλλά και στην ίδια τη Γη, τα αρχέγονα στοιχεία δυνάμεις και αρχές. Η συνειδητοποίηση αυτής της ενότητας ωθεί τους Ιθαγενείς να σέβονται και να λατρεύουν τη Γη, ως μυστήριο της αρχικής δημιουργίας. Κάθε συστατικό της δημιουργίας πηγάζει από όνειρα, επιθυμίες, έλξεις και απωθήσεις, όπως ακριβώς συμβαίνει και στη ζωή των ανθρώπων. ΓιΆ αυτό η είσοδος στο μεγάλο κόσμο του χώρου, του χρόνου και των συμπαντικών ενεργειών είναι η ίδια με την είσοδο στον εσωτερικό κόσμο της συνείδησης και του ονειρέματος. Επομένως η εξερεύνηση του αχανούς διαστήματος και η γνώση του νοήματος της δημιουργίας βιώνονταν μέσω της εσωτερικής και εξωτερικής γνώσης του εαυτού.

Κάθε φυσικός σχηματισμός και δημιουργία εισάγει ένα κρυμμένο νόημα, εξαιτίας του σχήματος και της συμπεριφοράς του. Η μορφή κάποιου πράγματος είναι το ίδιο το αποτύπωμα της προγονικής συνείδησης που το δημιούργησε και είναι το αποτέλεσμα των ενεργειών που προκλήθηκαν. Αυτές είναι όψεις της δημιουργίας του Ονειροχρόνου που συνθέτουν την εικόνα ενός κόσμου, στην οποία το φυσικό και το μεταφυσικό αλληλοσυνδέονται συμβολικά. Δεν μπορεί να εξετάσει κανείς τον ορατό και τον αόρατο κόσμο ξέχωρα. Έτσι οι γλώσσες των Ιθαγενών που ξεπήδησαν από μια τέτοια αντίληψη του κόσμου ήταν πλούσιες σε μεταφορές που αλληλοσύνδεαν τα φυσικά, ψυχολογικά και πνευματικά επίπεδα εμπειρίας.

Ο Μύθος για την Τέχνη του Χαλαζία 

Ένας γέροντας, το τελευταίο μέλος της φυλής του που κατέχει την ικανότητα της κατασκευής αιχμηρών εργαλείων, κόβοντας χαλαζία, διδάσκει σε μερικούς νεότερους την τέχνη του. Οι μικροί κρύσταλλοι χαλαζία που χρησιμοποιούνται σαν κοπίδια και ξύστρες είναι τα μόνα συμπληρωματικά σε μια τεχνολογία που βασίζεται στο ξύλο. Παίρνει τους μαθητευόμενους στο δάσος, σε ένα μέρος όπου γνωρίζει ότι το έδαφος «ετοιμάζει» πέτρες για τον σκοπό αυτό. Υποδεικνύει τα χαρακτηριστικά του εδάφους που το επισκέφτηκαν οι πρόγονοι της φυλής του για γενιές ολόκληρες, προκειμένου να μαζέψουν πέτρες για εργαλεία. Η απαλή αύρα στα φύλλα των ψηλών κομμεόδενδρων μετριάζει τη ζέστη το μεσημεριάτικου ήλιου. Ο γέρος κάθεται οκλαδόν, με τις παραδοσιακές ουλές της λύπης ή του πένθους στο στήθος του. Με τα βαθύσκιωτα μάτια του κλεισμένα περνάει το φαγωμένο μαύρο χέρι του με μια καλαίσθητη ασταθή κίνηση από λιθάρι σε λιθάρι. Σε κάθε πέτρα μουρμουρίζει μία φράση: «Αυτή είναι έγκυος, αλλά δεν είναι έτοιμη ακόμα», «Αυτή θα είναι πολύ καλή στον καιρό της».

Τελικά βρίσκει μια πέτρα που την σηκώνει και την κρατά στα δυο του χέρια. ΜΆ ένα έξυπνο χαμόγελο λέει, «Ο πυρόλιθος ζει μέσα σε αυτή την πέτρα από την εποχή του ονείρου…τώρα είναι έτοιμη να γεννηθεί!» Τα γρήγορα απότομα χτυπήματα με μια άλλη πέτρα θρυμματίζουν τον λίθο και το επιθυμητό εργαλείο ξεπροβάλλει από την πέτρα. Οι νεαροί Ιθαγενείς παρακολουθούν τον γέρο με αφοσίωση καθώς απομακρύνει το πρόσφατα γεννημένο εργαλείο από τη σκοτεινή μήτρα του προγονικού βράχου και το κρατά ψηλά με ικανοποίηση. Και έτσι γεννιέται ένα εργαλείο που οι ρίζες του προέρχονται από τα βάθη του χρόνου για χρήση στο σήμερα. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι ανάγκη να σμιλέψει ή να μορφοποιήσει αυτά τα κομμάτια της πέτρας, «γεννήθηκαν τέλεια και έχουν σχεδόν το ίδιο σχήμα με τα αιχμηρά εργαλεία ηλικίας 13.000 ετών που ανακάλυψαν αρχαιολόγοι. 

Όλες οι τέχνες έχουν κοινή γλώσσα. Καμία μορφή τέχνης δεν αποτελεί, ξεχωριστό, ανεξάρτητο στοιχείο, είτε πρόκειται για αμμογραφία, βαφή του σώματος, ιερό λίθο, ζωγραφισμένο φλοιό δένδρου, χορό, μουσική, ή άλλη παραδοσιακή μορφή τέχνης. Μύθοι, ιστορίες, χορός, τραγούδι και τελετουργία είναι τα νήματα για τη σύνθεση του πολύχρωμου τάπητα της Δημιουργίας. Σε αυτόν τον τάπητα συμμετέχουν σε μεγάλο βαθμό οι φυσικοί σχηματισμοί, οι φυσικοί ήχοι και όλα τα παροδικά φαινόμενα της φύσης, τα οποία αποτελούν και αντικείμενο μίμησης μιας εξίσου παροδικής και φευγαλέας τέχνης. Οι θαυμάσιες αμμογραφίες καταστρέφονται μετά την ολοκλήρωση της τελετουργίας, όπως και τα ιερά σύνεργα. Το παροδικό και το φευγαλέο στον παρόντα κόσμο συμπληρώνεται από τη μονιμότητα και τη διάρκεια στον Ονειροχρόνο. Η αντίληψη των γηγενών για την αιωνιότητα, είναι η μονιμότητα ύπαρξης στον Ονειροχρόνο και προσεγγίζεται μέσω της αντίληψης του θανάτου.

Οι Πρόγονοι 

Οι Ιθαγενείς, μιλούν για τις δυνάμεις που δημιούργησαν τον κόσμο αποκαλώντας τις «Οι Πρόγονοί μας». Στην μακρινή εποχή της δημιουργίας του κόσμου, την εποχή που ονομάζεται Ονείρεμα, οι Πρόγονοι κινούνταν σε ένα έρημο, αδιαφοροποίητο πεδίο, ίδιο περίπου με εκείνο στο οποίο κινούνται οι Ιθαγενείς, όταν περιπλανιούνται στις αχανείς εκτάσεις της αυστραλιανής ηπείρου. Οι Πρόγονοι ταξίδευαν, κυνηγούσαν, πολεμούσαν και αγαπούσαν διαμορφώνοντας έτσι το άμορφο πεδίο τους σε γήινο τοπίο. Πριν από τα ταξίδια τους κοιμούνταν και ονειρεύονταν τις περιπέτειες της επόμενης μέρας. Με αυτόν τον τρόπο, κινούμενοι από το Ονείρεμα στη δράση δημιούργησαν τα ζώα και τα φυτά, όλα τα φυσικά στοιχεία, τον Ήλιο, τη Σελήνη και τα άστρα. Δημιούργησαν επίσης, τους ανθρώπους, τις φυλές και τις πατριές. Όλα αυτά δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα από τους Προγόνους, ενώ το κάθε είδος μπορούσε να μεταμορφωθεί σε οποιοδήποτε άλλο. Το φυτό μπορούσε να γίνει ζώο, το ζώο γεωλογικός σχηματισμός, ο γεωλογικός σχηματισμός άντρας ή γυναίκα.

Ο ίδιος ο Πρόγονος μπορούσε να έχει μορφή ανθρώπου η ζώου ανάλογα με τις απαιτήσεις των περιπετειών του. Όλα δημιουργούνταν από την ίδια πηγή –το Όνειρο και τις πράξεις των μεγάλων Προγόνων. Όλα τα στάδια, οι φάσεις και οι κύκλοι ήταν παρόντα την ίδια στιγμή στον Ονειροχρόνο. Όταν ο κόσμος απέκτησε μορφή, με όλα τα είδη και τις ποικιλίες των μεταμορφώσεων τους, Εκείνοι αποσύρθηκαν και κρύφτηκαν στη γη, τον ουρανό, τα σύννεφα και τα πλάσματα, αντανακλώντας από εκεί τη δύναμη τους σε όλα τα δημιουργήματα. Το Ονείρεμα αναφέρεται για να περιγράψει αυτό το σύστημα πεποιθήσεων.

Για παράδειγμα, ένας αυτόχθονας Αυστραλός ίσως ισχυριστεί ότι ονειρεύτηκε σαν καγκουρό ή ως καρχαρίας ή σαν μέλισσα ή με οποιοδήποτε ονειρικό συνειρμό που προέρχεται από την πατρίδα τους. Αυτά συμβαίνουν γιατί στον Ονειροχρόνο ολόκληρη η γενιά των Προγόνων υπάρχει σαν Ένας, καταλήγοντας στην ιδέα ότι όλη η παγκόσμια γνώση είναι συσσωρευμένη μέσα από τους Προγόνους μας. Τα ταξίδια των Προγόνων έγιναν ιστορίες, τελετουργίες, σύμβολα και τελικά αρχέτυπα της ζωής που διαμορφώθηκαν και ακολουθήθηκαν από τους Αβορίγινες επί σειρά χιλιετιών. Για αυτούς κάθε όψη της καθημερινής ζωής αντανακλά τις ιστορίες της δημιουργίας που συνδέονται με τον συγκεκριμένο τόπο στον οποίο στήνουν τον καταυλισμό τους ή τις περιοχές που διασχίζουν ταξιδεύοντας. Κάθε μέρα είναι Μοναδική και βιώνεται ως ανάμνηση της πρώτης ημέρας της Δημιουργίας. 

Παρόλο που οι ιστορίες και τα σύμβολα διαφέρουν λίγο από τη μία πατριά στην άλλη, οι ονειρικές ιστορίες είναι κοινές σε όλες τις φυλές των Ιθαγενών σε όλο το πλάτος της αχανούς αυστραλιανής ηπείρου. Σε αυτές τις ιστορίες οι Πρόγονοι ανέλαβαν δράση, εκτέθηκαν σε κινδύνους, ανακάλυψαν τεχνικές και συμπεριφορές που προκάλεσαν πόνο και χαρά, δημιουργία και καταστροφή, θεραπεία και ασθένεια. Τα μαθήματα της ζωής που ενυπάρχουν στις ιστορίες διαμόρφωσαν αυτό που ονομάζουν οι Ιθαγενείς Νόμο του Ονειροχρόνου και αντανακλάται στην υπέρτατη απλότητα που χαρακτηρίζει τον τρόπο της ζωής τους. Για 150.000 χρόνια, η μυθολογία του Ονειροχρόνου συντήρησε έναν πολιτισμό που επιβίωνε αρμονικά με τη φύση, ρωμαλέο, ζωτικό και χαρούμενο. Και σαν συνέχεια οι Ιθαγενείς θεωρούν σκοπό της ζωής τους να διατηρήσουν τον πλανήτη στην αρχική του αγνότητα.

Τοτεμικό Κοινωνικό Σύστημα

Ο τοτεμισμός, ως βάση της λατρείας των Ιθαγενών της Αυστραλίας, περιγράφει τη σχέση ανάμεσα στον άνθρωπο, τη φύση και τους θεούς και είναι γενεσιουργός αιτία της τέχνης τους. Ο φυσικός κόσμος διέπεται από τις ίδιες αρχές και πρότυπα, τις ίδιες που ωθούν στον σχηματισμό του ανθρώπινου πολιτισμού. Οι άνθρωποι, η φύση και οι προγονικές δυνάμεις του Ονειροχρόνου, διαμορφώνουν ένα αλληλοτροφοδοτούμενο πλέγμα σχέσεων από το οποίο απορρέουν η κοινωνική τάξη, οι τελετουργίες και οι μύθοι των Ιθαγενών. Η φύση δίνει ζωή στην ανθρωπότητα. Μέσα από τον πολιτισμό η ανθρωπότητα δίνει νόημα στη φύση. Φύση και ανθρωπότητα παρέχουν ένα σώμα στην αόρατη ζωή των Δημιουργών του Ονειροχρόνου. Αυτή η παλινδρομική διαδικασία είναι μια ακατάπαυστη ενεργειακή ροή από την πηγή προς όλες τις μορφές και αυτή ακριβώς είναι η ουσία του τοτεμισμού. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένας αόρατος ιστός μέσα στον οποίο αυξάνονται, τρέφονται και αντανακλώνται όλα τα είδη αλλά και οι κοινωνίες πάνω στη Γη. Η ταύτιση με κάποιο τοτέμ σχηματίζει τη βάση των τριών μεγαλύτερων κοινωνικών σχηματισμών στη ζωή των Αβορίγινων: των φυλών, των πατριών και των ομάδων.

Η φυλή, είναι ο μεγαλύτερος κοινωνικός σχηματισμός από 500 μέλη και πάνω, τα οποία έχουν μια κοινή γλώσσα. Η φυλή μοιράζεται έθιμα, νόμους και τελετουργίες που τη διακρίνουν από γειτονικές ομάδες, χωρίς όμως να την διαφοροποιούν πλήρως εξαιτίας των συχνών ανταλλαγών ανάμεσα στις διάφορες ομάδες. Μια φυλή Ιθαγενών δεν είναι κάποια απομονωμένη ομάδα που ζει σε συγκεκριμένη περιοχή με καθορισμένα σύνορα. Συχνά υπάρχουν μετακινήσεις μελών από φυλή σε φυλή τόσο με γάμους, με τελετουργίες όσο και με μοίρασμα κυνηγιού.

Πατριές σχηματίζονται από τη δημιουργία μικρότερων ομάδων μέσα στη φυλή και συνήθως αριθμούν εκατοντάδες είδη μελών. Κάθε πατριά συνδέεται με ένα ιδιαίτερο ζώο και ζει σε περιοχή που θεωρείται «ιερή». Υποχρέωση της πατριάς είναι να διατηρεί στη μνήμη τις ιστορίες που συνδέονται με τα τοτεμικά είδη και να εκτελεί τις ανάλογες τελετουργίες. Κάποια από τις πατριές θεωρείται ότι προέρχεται από τον άνθρωπο-καγκουρό, Πρόγονο του Ονειρέματος. Κάποια άλλη συνδέεται με το άγριο γιάμ, μια τρίτη με το πόσουμ και έτσι καλύπτονται τα βασικά τους αρχέτυπα. Στην πραγματικότητα το πνεύμα του είδους κατέχει την περιοχή και όχι η πατριά. Το πνεύμα ρέει από τον πνευματικό προς το φυσικό κόσμο σε μια «ιερή» περιοχή. Η ομάδα είναι η επόμενη κοινωνική διαίρεση με λίγα μέλη που κατασκηνώνουν και κυνηγούν μαζί. Καθώς συχνά οι Ιθαγενείς παντρεύονται μέλη άλλων πατριών, αυτές οι ομάδες συγκεντρώνουν μέλη από διαφορετικές πατριές.

Η ομάδα έχει τη δυνατότητα να κυνηγά σε διάφορες περιοχές ζητώντας άδεια από τους υπευθύνους για την περιοχή πρεσβύτερους της πατριάς. Επομένως η πατριά διευθύνει την περιοχή και η ομάδα τη χρησιμοποιεί. Οι αλληλοσυμπληρούμενες λειτουργίες της ομάδας και της πατριάς χαρακτηρίζονται από πολυάριθμες παλινδρομικές διαδικασίες ανταλλαγής, μοιράσματος και αμοιβαίου σεβασμού. Το τοτεμικό κοινωνικό σύστημα είναι ένας ζωντανός οργανισμός που συγκροτείται από αλληλοεξαρτώμενες σχέσεις και λειτουργίες. Τα μέρη μιας κοινωνίας συνυπάρχουν με αμοιβαίες μεταξύ τους σχέσεις και σαφείς αλληλεπιδράσεις με το σύνολο.

Όλες όμως οι υποδιαιρέσεις έχουν διαπερατά σύνορα. Οι Ιθαγενείς ως άτομα και ομάδες δεν ζουν αμυντικά μέσα σε συγκεκριμένα όρια. Δεν υπάρχουν καθορισμένες αδιαπέραστες θέσεις ατομικά ή κοινωνικά. Οι κανόνες των τοτεμικών σχέσεων προέρχονται από τον ίδιο τον Ονειροχρόνο ως αιώνιοι και αμετάβλητοι νόμοι, οι οποίοι σχηματίζουν μια αόρατη δομή, στην οποία υπάρχει το εμψυχωτικό πνεύμα όλων των ειδών της φύσης.

Ιερή Τέχνη

Παρόλο που οι παραδοσιακές κοινωνίες των Αβορίγινων έχουν κάποιες διαφορές μεταξύ τους, όλες εμφανίζουν σύνθετη δομή, που αντανακλά το σύστημα του σύμπαντος και τη θέση του ανθρώπου εντός του. Επειδή δεν υπάρχει γραπτή γλώσσα, το έργο τέχνης είναι ο φορέας των στοιχείων, ο πλούτος των πληροφοριών από γενιά σε γενιά. Οι «ονειρικές ιστορίες» κατέχουν συχνά κεντρική θέση στην τέχνη, περιγράφοντας τη Δημιουργία, όταν τεράστια μυθικά ζώα περιπλανιούνταν στη Γη, δημιουργώντας τις μορφές της και αποφασίζοντας ποιοι άνθρωποι θα ζούσαν σε κάθε τόπο. ΓιΆ αυτό και στην κοινωνία των Αβορίγινων η τέχνη είναι αναπόσπαστο κομμάτι της τοτεμικής συνείδησης. Εκφράζεται δε με τρόπο προσωπικό, κοινωνικό, ιερό ή τελετουργικό. Πρωτεύοντα στοιχεία είναι η αρσενική ευθεία, ο θηλυκός κύκλος και οι μυριάδες αλληλεπιδράσεις τους.

Η ιερή τους τέχνη είναι μια διαρκής διαδικασία μετουσίωσης της καθαρής ενέργειας σε μορφή, αποδίδει τη μεταμόρφωση των προγονικών δυνάμεων σε ζώα, των ζώων σε ανθρώπους και των ανθρώπων, μέσω της βαφής του σώματος και των τελετουργικών ενδυμασιών, σε προγονικές υπάρξεις με ζωικές δυνάμεις και ικανότητες.

Η μουσική, ως ιερή τέχνη, ενώνει τη συνείδηση με τους αόρατους νόμους και τα ενεργειακά πρότυπα της φύσης. Θεωρείται ότι αποτελεί μία «γέφυρα» ανάμεσα σε αυτούς και στους Προγόνους, τους ήρωες, τη Γη, τα ζώα που ζουν σε αυτήν και φυσικά τους θεούς τους. Επίσης με μουσική και χορούς συνοδεύεται και η επίκληση για βροχή ή μία θεραπευτική τελετουργία. Το παίξιμο του μουσικού οργάνου ντιτζιρίντου, μιας μακριάς ξύλινης φλογέρας, συμβολίζει την αόρατη παρουσία του πνεύματος του αέρα και είναι πιθανώς το αρχαιότερο μουσικό όργανο πάνω στη Γη. Οι νότες που παράγει, αντιπροσωπεύουν διαφορετικές μορφές της αόρατης ενέργειας, αυτής που εμψυχώνουν οι προγονικές δυνάμεις.

Η προσωπική τέχνη διαμορφώνεται κυρίως από τις γυναίκες. Σχεδιάζουν τις εικόνες τους στην άμμο, τη στιγμή που αφηγούνται ιστορίες για την αγάπη, τον έρωτα, τη γονιμότητα αλλά και για τις περιοχές όπου συλλέγουν την τροφή τους. Μοιρασμένη με τα υπόλοιπα μέλη της φυλής αυτή η δραστηριότητα είναι ένα σημείο χαράς, διασκέδασης και εκπαίδευσης στα καθήκοντα του καταυλισμού. Ο κοινωνικός συμβολισμός της τέχνης φαίνεται στις τελετουργίες της βαφής του σώματος. Το βάψιμο αντιπροσωπεύει την παρουσίαση της προσωπικής εικονοπλασίας σε συλλογικό επίπεδο. Είναι μια αισθαντική, απτή μορφή κοινωνικής ανταλλαγής των ιστοριών που αφηγούνται τα βαμμένα σώματα. Ιδιαίτερα στις γυναικείες τελετουργίες το σώμα αποδίδει την ιστορία μέσω του χορού, απελευθερώνοντας το συγκινησιακό περιεχόμενο που κρύβεται στις περιπέτειες της αγάπης και στις τραγωδίες της απώλειας.

Αντίληψη για τον Θάνατο

Στη διαδικασία του κύκλου της Δημιουργίας, ο θάνατος για τους Αβορίγινες γίνεται αντιληπτός ως ένα υπέρτατο όσο και αναπόφευκτο θεραπευτικό στάδιο, ως μέσο μετάβασης στον Ονειροχρόνο. Είναι μια διαδικασία μετουσίωσης όλων των πλασμάτων στην αρχέγονη προγονική μορφή τους με τελικό αποτέλεσμα την αναγέννηση. Είναι ένα βήμα προς το ονείρεμα και τη συναίσθηση, δηλαδή τη συνδυασμένη αντίληψη μιας ενοποιημένης εικόνας του κόσμου, μέσα στην οποία τα περιγράμματα χάνουν την σταθερότητά τους και το ενεργειακό τους περιεχόμενο ενοποιείται στη μία και μοναδική ουσία της ζωής, την πανταχού παρούσα ενέργεια του Ονειροχρόνου.

Τη στιγμή του θανάτου το πνευματικό περιεχόμενο της ατομικής μορφής κατανέμεται σε τρία διαφορετικά επίπεδα. Το πρώτο είναι η Τοτεμική Ψυχή που σχετίζεται με τις πηγές ύπαρξης της φυσικής μορφής, όπως είναι ο τόπος της γέννησης, το πνεύμα του ζώου και το είδος των φυτών με τα οποία συγγενεύει. Η δεύτερη όψη της πνευματικής δύναμης του ατόμου απελευθερώνεται στην Προγονική Ψυχή, την επικράτεια των αιώνιων αρχέτυπων, την ουράνια Γη των Νεκρών. Αυτή η όψη ταξιδεύει στους αστερισμούς σε κάποια ιδιαίτερη περιοχή του ουρανού. Αυτή η ουράνια περιοχή έχει τον αντίστοιχο αστερισμό της και το σημαντικότερο εμπεριέχει ένα ιδιαίτερο πρότυπο αόρατης ενέργειας. Αυτά τα πρότυπα συμβολίζονται στα γεωμετρικά σχέδια που ζωγραφίζονται στην κοιλιακή χώρα του νεκρού, κατά τη διάρκεια του τελετουργικού της ταφής.

Τα ίδια σχέδια απεικονίζονται σε κάθε άτομο κατά την στιγμή της πρώτης του μύησης. Στις στιγμές της μύησης και του θανάτου οι παρευρισκόμενοι τραγουδούν το «Είθε το πνεύμα σου να φτάσει στο στομάχι του ουρανού». Η Τρίτη όψη της ανθρώπινης ψυχής ονομάζεται από τους Ιθαγενείς της Αυστραλίας «Κατεργάρης». Τον Κατεργάρη με διάφορες μορφές και ονόματα τον συναντάμε σε όλες σχεδόν τις μυθολογίες του κόσμου. Αντιπροσωπεύει την πνευματική πηγή του ατομικοποιημένου εγώ, της Εγωικής Ψυχής. Αυτή η πνευματική δύναμη δεσμεύεται από συγγένειες που είχε το άτομο εν ζωή και είναι εκείνη που μας δεσμεύει με το συγκεκριμένο και το πεπερασμένο, με υπευθυνότητες και σχέσεις της ατομικής μας ύπαρξης. Είναι δυνατόν να προσκολληθεί σε αυτόν τον κόσμο, εξαιτίας της συγκινησιακής της εξάρτησης με τις μορφές του δημιουργημένου κόσμου.

Ο Κατεργάρης των Ιθαγενών μοιάζει με τον κατεργάρη της ελληνικής μυθολογίας Ερμή. Ο Ερμής αντιπροσωπεύει εκείνη την δύναμη της πλάνης που μας ωθεί συχνά να εκλαμβάνουμε την εφήμερη ζωή μας ως κάτι διαρκές και μόνιμο, ενώ ταυτόχρονα είναι ο περαματάρης, ο ψυχοπομπός ανάμεσα σε αυτόν και τον άλλο κόσμο. Η Τοτεμική, η Προγονική και η Εγωική Ψυχή σχηματίζουν την Ψυχική Τριάδα, ευθέως ανάλογη της Κοσμικής Τριάδας, της Αγέννητης Ύπαρξης, της Ζώσας Ύπαρξης και της διαδικασίας του Θανάτου και της Τριάδας της Γήινης τάξης-είδος, τόπος, φυλή. Η Ψυχική Τριάδα είναι η βάση της συνειδησιακής συγχώνευσης που επιτυγχάνεται στις περιοχές του Ονειροχρόνου. Η βασική αιτία της συγχώνευσης νου και ύλης στη συνείδηση των Ιθαγενών είναι η ευθεία αναλογία των Τριάδων σε όλα τα επίπεδα.

Το παράξενο είναι ότι αυτή η τριαδική αναλογία είναι πάντα επίκαιρη ως πεδίο έρευνας σήμερα στις επαναστατικές θεωρήσεις της κβαντικής φυσικής. Εν κατακλείδι αυτή η άποψη που εκφράστηκε από τους Αυστραλούς Ιθαγενείς πριν από 100.000 χρόνια είναι το ζητούμενο της σύγχρονης φιλοσοφίας, η οποία στοχεύει στην αντιμετώπιση του νου και της ύλης ως ενιαίας οντότητας. Το βέβαιο είναι ότι ο θάνατος γιΆ αυτούς δεν είναι τέλος και αποκλεισμός. Αντιμετωπίζεται ως μετατόπιση του κέντρου της συνείδησης προς τον αόρατο κόσμο. Στο φως αυτής της αντίληψης είναι ευκολότερο να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο κινούνται οι μύθοι του Ονειροχρόνου και τη συχνή απουσία μιας λογικής συνέχειας. Το κλειδί βρίσκεται στο Ονείρεμα. Οι Ιθαγενείς ονειρεύονται καθημερινά τον κόσμο. Ζουν εξαιτίας του ονείρου και το βιώνουν μέσα σε αυτό που εμείς αποκαλούμε πραγματικότητα. Είναι ένας τρόπος ζωής εμπνευσμένος από τη γνώση και τη σοφία της ενοποιημένης συνείδησης. Αυτόν το μαγικό τρόπο ζωής προσπάθησαν και πέτυχαν σε μεγάλο βαθμό να ξεριζώσουν οι Βρετανοί άποικοι, ως εισβολείς, παρεμβαίνοντας στην κοινωνική δομή, στα ήθη και έθιμα, στο δικό τους πολιτισμό. Είναι σαν ένα «ξεκαθάρισμα» των παλαιότερων πολιτισμών που έπρεπε πλήρως να μεταμορφωθούν ή να εξαφανιστούν. Ερχόμενοι σε επαφή με τους ανθρώπους του δυτικού κόσμου, η φυλή Γουρούντζερι των Ιθαγενών, νιώθοντας την αποκοπή τους από το φυσικό τρόπο ζωής και την όλη φιλοσοφία του ονειρέματος αποφάσισαν να διακόψουν το νήμα της συνέχισης της ζωής αρνούμενοι την τεκνοποίηση.

Δεν ήθελαν πλέον να συμμετέχουν σε έναν κόσμο που είχε χάσει τις ρίζες του και την επαφή του με την ουσία της ζωής. Όπως ανέφερε ο Μπέρναμ-Μπέρναμ, Πρεσβύρος αυτής της φυλής σε δήλωσή του για αυτό το θέμα: Εμείς η φυλή της Θείας Ενότητας των Πραγματικών Ανθρώπων φεύγουμε από τον πλανήτη Γη. Στο χρόνο που μας απομένει επιλέξαμε να ζήσουμε στο ύψιστο επίπεδο Πνευματικής ζωής: αγαμία, ένας τρόπος για να επιδείξουμε σωματική πειθαρχία. Δεν θα κάνουμε άλλα παιδιά. Όταν και το νεότερο μέλος μας θα έχει αποχωρήσει, αυτό θα είναι και το τέλος της άδολης, ανθρώπινης φυλής. Είμαστε αιώνιες υπάρξεις. Υπάρχουν πολλοί τόποι στο σύμπαν όπου μπορούν να ενσαρκωθούν οι ψυχές που πρόκειται να μας ακολουθήσουν. Είμαστε οι απευθείας πρόγονοι των πρώτων υπάρξεων…… …..Έχουμε περάσει τη δοκιμασία επιβίωσης από καταβολής κόσμου, διατηρώντας σταθερά τις πρωταρχικές αξίες και τους νόμους. Η ομαδική μας συνείδηση έχει διατηρήσει τη Γη ενιαία. Τώρα πήραμε την άδεια να φύγουμε….. ….Οι άνθρωποι του κόσμου έχουν αλλάξει και έδιωξαν ένα μέρος της Ψυχής της Γης. Πηγαίνουμε να ενωθούμε μαζί της στον Ουρανό. Αφήνουμε τη Μητέρα Γη σε εσάς. Προσευχόμαστε να αντιληφθείτε τι προκαλεί ο τρόπος ζωής σας στο νερό, στα ζώα, στον αέρα και στον καθένα σας. Προσευχόμαστε να βρείτε λύση στα προβλήματά σας χωρίς να καταστρέψετε αυτό τον κόσμο…. Παρόλα αυτά ο Ονειροχρόνος επιβιώνει μέσα στο χρόνο, από τους μύθους και τις αφηγήσεις των Ιθαγενών. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να κατανοήσουμε τη φύση ενός πολιτισμού που φαίνεται εντελώς διαφορετικός από τον δικό μας, ωστόσο βρίσκεται στη βάση όλων των μεταγενέστερων πολιτισμών που αναπτύχθηκαν στους ιστορικούς χρόνους.

Για τους Ιθαγενείς της Αυστραλίας η παραβίαση των ιερών σχέσεων ανάμεσα σε ομάδες ανθρώπων και τον τόπο της γέννησής τους είναι προϊόν πνευματικής αποσύνθεσης που διακόπτει τη θεμελιώδη αρμονία πάνω στην οποία στηρίζεται η Δημιουργία. «Κατοικούμε σε αυτή τη γη πριν την έναρξη του χρόνου. Προερχόμαστε άμεσα από τον Ονειροχρόνο των Δημιουργών Προγόνων μας… Όλοι οι άλλοι άνθρωποι προήλθαν από εμάς. Εκείνοι που καλλιεργούν τη γη κατασκευάζουν κτίρια και διατηρούν ζώα δεν ανήκουν στο πνεύμα αυτής της γης. Πρέπει να φύγουν, γιατί ζουν ενάντια στο Νόμο αυτής της γης».

Βιβλιογραφία

• Joanna Lambert, Wise Women of the Dreamtime, Εκδόσεις Inner Tradition Int., 1993.
• Wally Caruana, Aboriginal Art, Εκδόσεις Thames and Hud Son, 1998.
• Robert Lawlor, Voices of the First Day, Εκδόσεις Inner Tradition, 1991.
• Κωνσταντίνου Καλογερόπουλου, Η Σοφία του Ονειροχρόνου, Εκδόσεις Ιάμβλιχος 1999.>/li>
• Marlo Morgan, Το Μήνυμα, Εκδόσεις Διόπτρα, 1995.

Σύνδεσμοι

• http://www.kathimerini.gr
• http://www.kathimerini.gr
• http://el.wikipedia.org/